Το ανθρώπινο γένος έζησε πιστεύοντας είτε στην πραγματικότητα της ψυχής και στην απατηλότητα του υλικού κόσμου, ή στην αλήθεια του υλικού κόσμου και στην απατηλότητα της ψυχής. Μπορεί να διακρίνει κάποιος τους ανθρώπους του παρελθόντος σε εκείνους που ήταν υλιστές και σε εκείνους που ήταν πνευματικοί. Κανείς, όμως, δεν ασχολήθηκε με το να εξετάσει την πραγματικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Είμαστε και τα δυο μαζί. Δεν είμαστε απλά μόνο πνευματικότητα, ούτε απλά αίσθηση, ούτε μόνον ύλη είμαστε. Συνθέτουμε μια καταπληκτική αρμονία μεταξύ ύλης και αίσθησης. Ή ίσως η ύλη και η αίσθηση να μην είναι δύο πράγματα αλλά δυο οπτικές μιας πραγματικότητας: Η ύλη είναι το περίβλημα της αίσθησης και η αίσθηση είναι η εσωτερικότητα της ύλης. Αλλά δεν υπήρξε ούτε ένας φιλόσοφος, σοφός ή θρησκευτικός μύστης στο παρελθόν ο οποίος να κήρυξε την ενότητα αυτή. Αρέσκονταν όλοι στο να διαιρούν την ανθρώπινη ύπαρξη χαρακτηρίζοντας τη μια πλευρά της ρεαλιστική και την άλλη όχι. Η τάση αυτή δημιούργησε μια ατμόσφαιρα σχιζοφρένειας σε όλη τη γη.
Δεν μπορεί κάποιος να ζήσει μόνο ως σώμα. Αυτό εννοούσε ο Ιησούς όταν έλεγε: «Ούκ επ’ άρτω μόνον ζήσεται άνθρωπος». Αλλά αυτή δεν είναι παρά η μισή αλήθεια. Χρειάζεσαι συνείδηση, είναι αλήθεια ότι δεν μπορείς να ζήσεις μόνο με ψωμί, αλλά δεν μπορείς να ζήσεις και χωρίς ψωμί. Η ύπαρξή σου έχει δύο διαστάσεις, και οι δυο διαστάσεις θα πρέπει να είναι ολοκληρωμένες, θα πρέπει να τους δίνονται οι ίδιες δυνατότητες για να αναπτυχθούν. Αλλά το παρελθόν ευνοούσε το ένα έναντι του άλλου. Ο άνθρωπος ως σύνολο δεν έγινε ποτέ αποδεκτός.
Αυτό προκάλεσε δυστυχία, θλίψη, κατάθλιψη, και έναν φοβερό σκοταδισμό, μια νύχτα η οποία διήρκεσε επί χιλιάδες χρόνια, και φαίνεται πως δεν έχει τέλος. Εάν υπακούσεις στις ανάγκες του σώματος σου μόνο, τότε καταδικάζεις τον εαυτό σου σε μια ανούσια ύπαρξη. Και αν δεν ακούσεις το σώμα σου, τότε υποφέρεις, πεινάς, είσαι φτωχός, είσαι διψασμένος. Εάν ακούσεις μόνο τη συνείδησή σου, θα αναπτυχθείς μόνο κατά το ήμισυ. Ο εσωτερικός σου κόσμος θα προοδεύσει, αλλά το σώμα σου θα ζαρώσει και η ισορροπία θα χαθεί. Και επί της ισορροπίας αυτής στηρίζεται η υγεία σου- στην ισορροπία είναι η πληρότητα, στην ισορροπία είναι η χαρά, το τραγούδι και ο χορός.
Ο υλιστής έχει επιλέξει να ακούει μόνο τις ανάγκες του σώματος, και κωφεύει ολοκληρωτικά απέναντι σε ό,τι αφορά τις ανάγκες του εσωτερικού του κόσμου. Το τελικό αποτέλεσμα είναι αξιόλογη επιστήμη, προηγμένη τεχνολογία, κοντολογίς μια ευημερούσα κοινωνία, μια αφθονία υλικών και εγκόσμιων αγαθών. Και εν τω μέσω αυτής της αφθονίας βρίσκεται ένα φτωχό ανθρώπινο πλάσμα, χωρίς ψυχή, εντελώς χαμένο, χωρίς να ξέρει ποιος είναι, έχοντας την αίσθηση ότι αποτελεί ένα λάθος ή ένα έκτρωμα της Φύσης.
Αν η ανάπτυξη του εσωτερικού κόσμου δεν συμβαδίζει από κοινού με τον πλούτο του υλικού κόσμου, το σώμα γίνεται βαρύ και η ψυχή εξασθενεί. Επιβαρύνεσαι από τις ίδιες τις επινοήσεις σου, από τις ίδιες τις ανακαλύψεις σου. Αντί να δημιουργούν μια όμορφη ζωή για εσένα, δημιουργούν το πλαίσιο μιας ζωής η οποία ως τέτοια κρίνεται ανάξια εκ μέρους των έξυπνων ανθρώπων.
Η Ανατολή κατά το παρελθόν επέλεξε την πνευματικότητα και καταδίκασε την ύλη και καθετί το υλικό, συμπεριλαμβανομένου του σώματος, το οποίο θεωρούσε ως κάτι το απατηλό. Το χαρακτήρισαν ψευδαίσθηση, οφθαλμαπάτη στην έρημο που φαίνεται πως υπάρχει, ενώ στην πραγματικότητα ισχύει το αντίθετο. Η Ανατολή δημιούργησε έναν Γκαουτάμα Βούδα, έναν Μαχαβίρα, έναν Παταντζάλι, έναν Καμπίρ, έναν Φαρίντ, έναν Ραϊντάς, δηλαδή μια ακολουθία ανθρώπων με μεγάλη εσωτερική ενσυναίσθηση, με έντονη πνευματικότητα. Δημιούργησε, όμως, και εκατομμύρια φτωχών ανθρώπων, πεινασμένων, λιμοκτονούντων, οι οποίοι πεθαίνουν σαν τα σκυλιά, χωρίς να διαθέτουν αρκετό φαγητό, χωρίς καθαρό πόσιμο νερό, χωρίς ρούχα και χωρίς στέγη.
Παράξενη κατάσταση. Στις ανεπτυγμένες χώρες αναγκάζονται κάθε έξι μήνες να πετούν τρόφιμα αξίας εκατομμυρίων δολαρίων στον ωκεανό, απλά επειδή περισσεύουν. Δεν θέλουν να παραφορτώσουν τις αποθήκες τους, δεν θέλουν να μειώσουν τις τιμές τους και να καταστρέψουν την οικονομική τους δομή. Από τη μια, στην Αιθιοπία χίλιοι άνθρωποι πεθαίνουν κάθε ημέρα, και από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση καταστρέφει πολύ μεγάλες ποσότητες φαγητού, το κόστος των οποίων ανέρχεται σε εκατομμύρια δολάρια. Αυτό δεν είναι το κόστος του φαγητού, αλλά το κόστος της μεταφοράς και της ρίψης στον ωκεανό. Ποιος ευθύνεται γι’ αυτήν την κατάσταση;
Ο πλουσιότερος άνθρωπος στη Δύση αναζητά την ψυχή του και διαπιστώνει ότι μέσα του είναι κενός, χωρίς αγάπη, χωρίς πόθο, χωρίς κάποια προσευχή. Δεν έχει αίσθηση πνευματικότητας, κανένα αίσθημα για τους άλλους ανθρώπους, κανένα σεβασμό για τη ζωή, για τα πουλιά, για τα δένδρα, για τα ζώα. Η καταστροφή είναι γι’ αυτόν τόσο εύκολη! Η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι δεν θα συνέβαιναν ποτέ εάν οι άνθρωποι δεν εκλαμβάνονταν απλά ως αντικείμενα. Τόσα πολλά πυρηνικά όπλα δεν θα είχαν σωρευτεί εάν ο άνθρωπος εκλαμβανόταν ως ένας κρυμμένος θεός, ως ένα κρυμμένο μεγαλείο, το οποίο δεν έπρεπε να καταστραφεί, αλλά να ανακαλυφθεί· όχι να καταστραφεί, αλλά να οδηγηθεί στο φως, το σώμα να αποτελεί έναν ναό του πνεύματος. Αν, όμως, ένα ανθρώπινο ον εκληφθεί αποκλειστικά ως ύλη, ως φυσική, ως χημεία σαν ένας σκελετός καλυμμένος με δέρμα, τότε με τον θάνατο πεθαίνουν τα πάντα και δεν μένει τίποτε. Κάπως έτσι είναι δυνατόν για έναν Αδόλφο Χίτλερ να σκοτώσει έξι εκατομμύρια ανθρώπους, εάν ο, άνθρωπος δεν είναι παρά ύλη, δεν τίθεται καν το ερώτημα να το σκεφθούμε δεύτερη φορά.
Η Δύση στην πορεία προς αναζήτηση της υλικής αφθονίας, έχασε την ψυχή της, την εσωτερικότητα της. Περιστοιχιζόμενη από την έλλειψη νοήματος, την ανία,τη μελαγχολία, δεν μπορεί να βρει την ανθρωπιά της. Όλη η επιτυχία την οποία έχει σημειώσει η επιστήμη αποδεικνύεται άχρηστη, επειδή το σπίτι είναι γεμάτο πράγματα, αλλά το αφεντικό του σπιτιού λείπει. Στην Ανατολή, το τελικό αποτέλεσμα αιώνων θεώρησης του υλικού κόσμου ως ψευδαίσθησης και του εσωτερικού κόσμου ως πραγματικότητας, ο κύριος του σπιτιού είναι ζωντανός, αλλά το σπίτι είναι άδειο. Είναι δύσκολο να χαρείς με πεινασμένα στομάχια γύρω σου, με άρρωστα σώματα, με τον θάνατο να σε περιστοιχίζει.
Ο Ζορμπάς ο Βούδας είναι η απάντηση. Αποτελεί τη σύνθεση σώματος και ψυχής. Συνιστά μια διακήρυξη ότι δεν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ ύλης και πνεύματος, ότι μπορούμε να είμαστε εξίσου πλήρεις. Μπορούμε να έχουμε καθετί που μπορεί να μας προσφέρει ο κόσμος, καθετί το οποίο μπορεί να παραγάγει η επιστήμη και η τεχνολογία, και μπορούμε ακόμη να έχουμε καθετί που ένας Βούδας, ένας Καμπίρ, ένας Νανάκ βρίσκει στο εσωτερικό του: τα άνθη της έκστασης, την ευωδία της ευσέβειας, τα φτερά της απόλυτης ελευθερίας.
Το σύνολο της ύπαρξης είναι τόσο υλικό όσο και πνευματικό ή ίσως μια ενέργεια η οποία εκφράζεται με δυο τρόπους: ως ύλη και ως πνευματικότητα. Όταν η ενέργεια εξαγνιστεί, εκφράζεται ως συνείδηση, όταν η ενέργεια είναι ακατέργαστη, μη εξαγνισμένη, πυκνή, εμφανίζεται ως ύλη. Το σύνολο, όμως, της ύπαρξης δεν είναι παρά ένα ενεργειακό πεδίο. Αυτή είναι η εμπειρία μου, δεν είναι η φιλοσοφία μου. Και υποστηρίζεται από τη σύγχρονη φυσική και από την έρευνα: η Ύλη είναι Ενέργεια.
Μπορούμε να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να συνδυάσει από κοινού τους δυο κόσμους. Δεν χρειάζεται να αποκηρύξουμε τον κόσμο αυτόν για να αποκτήσουμε τον άλλον, ούτε θα πρέπει να αρνηθούμε τον άλλο κόσμο προκειμένου να χαρούμε αυτόν. Στην πραγματικότητα το να έχεις μόνο τον ένα κόσμο, ενώ μπορείς να έχεις και τους δύο, ισοδυναμεί με το να είσαι αδικαιολόγητα φτωχός.
Ο Ζορμπάς ο Βούδας είναι η καλύτερη δυνατότητα. Θα ζήσουμε τη φύση μας στο έπακρο και θα τραγουδήσουμε τα τραγούδια αυτής της γης. Δεν θα προδώσουμε τη γη, και δεν θα προδώσουμε ούτε τον ουρανό. Θα διεκδικήσουμε όλα όσα έχει αυτή η γη, όλα τα άνθη και όλες τις χαρές, και θα διεκδικήσουμε ακόμη και τα άστρα του ουρανού. Θα διεκδικήσουμε για κατοικία μας όλη την πλάση.
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ
OSHO
Εκδόσεις ΕΝΑΛΙΟΣ
OSHO
Εκδόσεις ΕΝΑΛΙΟΣ
