Στην συνέχεια προσπαθεί να ενισχύσει αυτή την εκλογή και απόφαση, παρουσιάζοντας τις συνέπειες της μιας και της άλλης κατάστασης εξάρτησης. Απ” το ένα μέρος, ντροπή και θάνατος. Απ” το άλλο, αγιότητα και ζωή. Να λοιπόν το δεύτερο μέρος του χωρίου: Τα εδάφια 20 και 21 περιγράφουν τις συνέπειες της υπηρεσίας στην αμαρτία στο ακραίο τους όριο. Το εδάφιο 22 δίνει τις συνέπειες της εξάρτησης απ” τον Θεό, επίσης και αυτές στον τελικό τους στόχο. Το εδάφιο 23, με μια αντίθεση, παρουσιάζει συνοπτικά αυτούς τους δύο δρόμους της ανθρώπινης ζωής.
Εδάφιο 20
«Ότε γαρ δούλοι ήτε της αμαρτίας, ελεύθεροι ήτε τη δικαιοσύνη».
«Διότι όταν ήσαστε δούλοι της αμαρτίας, ήσαστε ελεύθεροι ως προς την δικαιοσύνην».
Στο εδάφιο 20 αρχίζει η περιγραφή των συνεπειών των δύο υπηρεσιών. Θα ήταν αδύνατο ν” απεικονίσης τον εξαχρειωτικό χαρακτήρα της προηγουμένης εξάρτησης (απ” την αμαρτία), στην οποίαν είχαν ζήσει οι αναγνώστες του, πιο έντονα απ” ότι ο Απόστολος κάνει με τις λέξεις: «Ελεύθεροι ήτε τη δικαιοσύνη». Η ανησυχία του τι είναι δίκαιο ούτε μια φορά δεν τους ενόχλησε στην πορεία της ζωής τους. Για να χρησιμοποιήσωμε την έκφραση της Γραφής, «ήπιαν την κακία όπως κάποιος πίνει το νερό».
Εδάφιο 21
«Τίνα ουν καρπόν είχετε τότε εφ” οις νυν επαισχύνεσθε; Το γαρ τέλος εκείνων θάνατος».
«Και τι κέρδος είχατε τότε από τα έργα σας δια τα οποία τώρα εντρέπεσθε; Το τέλος εκείνων είναι θάνατος».
Και πιο ήταν το αποτέλεσμα αυτής της γεμάτης ντροπής ελευθερίας; «Τι καρπό είχατε τότε;» ρωτά.
Το «έχω» εδώ, όπως και στο Α13, σημαίνει «παράγω». Ο Παύλος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το ρήμα «φέρω» ή «ποιώ». Λέγοντας όμως ότι «έχουν» αυτόν τον καρπό, θέλει να εκφράση όχι μόνον την ιδέα ότι τον παράγουν, αλλά ότι και τον κατέχουν, και τον κρατούν μέσα τους, ότι τον κουβαλούν μαζί τους σαν αναπόσπαστο μέρος της ατομικής τους ηθικής ζωής. Είναι «τα έργα τους που τους ακολουθούν», καθώς λέγεται.
«Εφ οις νυν επαισχύνεσθε»: «Τι καρπό απεκομίσατε τότε απ” την εργασία σας στην υπηρεσία της αμαρτίας; Έναν τέτοιο καρπό, που τώρα, καθώς διαφωτισθήκατε, σας γέμισε μόνον με ντροπή». Είναι τα «έργα του σκότους» (Εφ. Ε11).
Το «γαρ» που συνδέει την τελευταία πρόταση με την προηγουμένη, δίνει έμφαση στην ιδέα της ντροπής. Το τελικό αποτέλεσμα εκείνων των πραγμάτων, «το τέλος τους», που είναι θάνατος, δείχνει την φύση τους, είναι κάτι που φέρνει ντροπή: «Είναι σωστό που τώρα ντρεπόσαστε γι” αυτά. Διότι το τέλος τους είναι θάνατος.» «Θάνατος» σαν το τέλος, εκφράζει την κρίση του Ιδίου του Θεού πάνω σ” αυτά.
Το «τέλος» διαφέρει απ” τον «καρπό» στο ότι ο τελευταίος είναι το άμεσο αποτέλεσμα, η πραγμάτωση ακριβώς του έργου, το ηθικόν του προϊόν. Ενώ το «τέλος» είναι η αποκάλυψη της επιδοκιμασίας ή της αποδοκιμασίας του Θεού.
«Θάνατος» εδώ δηλώνει τον τελικό θάνατο, τον αιώνιο αποχωρισμό απ” τον Θεό, την «απώλεια».
Εδάφιο 22
«Νυνί δε ελευθερωθέντες από της αμαρτίας δουλωθέντες δε τω Θεώ έχετε τον καρπόν υμών εις αγιασμόν, το δε τέλος ζωήν αιώνιον».
«Αλλά τώρα που ελευθερωθήκατε από την αμαρτίαν και υποδουλωθήκατε εις τον Θεόν, έχετε κέρδος που σας οδηγεί εις τον αγιασμόν, και τελικά εις ζωήν αιώνιον.»
«Έχετε τον καρπόν υμών εις αγιασμόν»: «Έχετε τον καρπόν σας προς την κατεύθυνση της αγιότητας, είναι στην κατάσταση της αγιότητας προς την οποίαν φέρεσθε». Τέτοιο, πράγματι, είναι το αποτέλεσμα της ενεργείας που βρίσκεται σε διαρκή εξάρτηση απ” τον Θεό. Κάθε καθήκον που εκτελείται είναι ένα βήμα πάνω στον δρόμο, στο τέλος του οποίου ο υπηρέτης του Θεού βλέπει το υπέροχο ιδανικό του «αγιασμού» ν” ακτινοβολεί.
Σ” αυτόν τον καρπό ο Θεός ευαρεστείται να προσθέτη ό,τι ο Παύλος ονομάζει σαν «το τέλος», την αιώνια ζωή δηλαδή. Αυτή η έκφραση, εκτός από την αγιότητα, περιλαμβάνει την δόξα, την άφθαρτη ευτυχία, την τέλεια ζωτικότητα.
Το εδάφιο 23, στην συνέχεια, είναι μια συνόψιση αυτών των δύο αντιθέτων εικόνων.
Εδάφιο 23
«Τα γαρ οψώνια της αμαρτίας θάνατος, το δε χάρισμα του Θεού ζωή αιώνιος εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών.»
«Διότι ο μισθός που πληρώνει η αμαρτία είναι θάνατος, ενώ το δώρον του Θεού είναι ζωή αιώνιος δια του Χριστού Ιησού του Κυρίου μας».
Η λέξη «οψώνιον» κατά γράμμα σημαίνει, «πληρωμή σε είδος», αλλά και την πληρωμή σε λεφτά που ένας στρατηγός έκανε στους στρατιώτες του.
«Τα οψώνια της αμαρτίας»: Ο μισθός που πληρώνει η αμαρτία, όχι ο μισθός που πληρώνεται για την αμαρτία.
Η αμαρτία προσωποποιείται σαν ο φυσικός κύριος του ανθρώπου (εδ. 12, 14, 22), και παρουσιάζεται να πληρώνει τους υπηκόους της με θάνατο. Αυτός ο όρος, σύμφωνα με τον Απόστολο, δεν φαίνεται να δηλώνει την εκμηδένιση του αμαρτωλού. Το να πληρώσης κάποιον αμαρτωλό, δεν είναι να τον θέσης εκτός ύπαρξης. Είναι μάλλον να τον κάνεις να αισθανθεί τις οδυνηρές συνέπειες της αμαρτίας του, να τον κάνης να θερίση στην μορφή της φθοράς, ό,τι έχει σπείρει στην μορφή της αμαρτίας (Γαλάτας ΣΤ7,8, Β” Κορ. Ε10).
Στην δεύτερη πρόταση ο Απόστολος δεν μιλά για «μισθό», αλλά για «χάρισμα». Αυτός ο όρος παίρνεται εδώ στην πιο γενική του έννοια, και περιέχει την πληρότητα της σωτηρίας. Κάθε τι σ” αυτό το έργο, απ” την αρχική δικαίωση έως την τελική αθώωση, περιλαμβανομένου του αγιασμού και της προετοιμασίας για την δόξα, είναι ένα ελεύθερο δώρο, μια χάρη χωρίς να την αξίζωμε, όπως είναι και ο Ίδιος ο Χριστός, που έγινε για μας δικαιοσύνη, αγιασμός και απολύτρωση.
Ο Απόστολος κλείνει με τις λέξεις, «εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών», διότι είναι «εν Αυτώ» που αυτή η όλη μετάδοση του Θείου ελέους στον πιστό λαμβάνει χώρα. Μετά που δικαιωθήκαμε «δι” Αυτού», αγιαζόμαστε «εν Αυτώ», σε κοινωνία ζωής δηλαδή με Αυτόν.
Είναι κοινή γνώμη ότι αυτό το 23ο εδάφιο, καθώς επίσης το όλο χωρίο του οποίου αυτό είναι η συνόψιση, πως έχει εφαρμογή στον πιστό μόνον όταν αναφέρεται στην αιώνια ζωή, και στους αμετανοήτους αμαρτωλούς όταν αναφέρεται στην αμαρτία και το τέλος της, τον θάνατο. Αλλά η γενική ιδέα του εδαφίου 15 αποδεικνύει πόσο εσφαλμένη είναι αυτή η άποψη. Να θυμηθούμε ότι ο σκοπός αυτού του χωρίου είναι ν” απαντήση στην ερώτηση: «Θα αμαρτήσωμεν διότι είμαστε κάτω από χάρη;». Και αυτή η ερώτηση δεν μπορεί να τεθεί παρά μόνον για πιστούς. Είναι σ” αυτούς λοιπόν που έχει εφαρμογή η απάντηση που περιέχεται σ” αυτό το χωρίο. Ούτε ο Απόστολος θα μπορούσε ν” αναφέρει για αμετανοήτους αμαρτωλούς αυτά που βρίσκομε στο εδάφιο 21: «Πράγματα για τα οποία τώρα ντρεπόσαστε». Άρα ο Παύλος δέχεται την δυνατότητα της επιστροφής του πιστού στην υπηρεσία της αμαρτίας – μια επιστροφή που θα τον οδηγήση σε αιώνιο θάνατο, τόσο σίγουρα, όσο και τους άλλους αμετανόητους αμαρτωλούς.
Από την σχέση μεταξύ της ερώτησης του εδαφίου 15, και της απάντησης που δίνεται στα εδάφια 16-23, έπεται ότι μια τέτια υποτροπή μπορεί να προκύψη και από μια μόνο εθελοντική παραχώρηση στην συνεχή πρόκληση του παλαιού κυρίου, της αμαρτίας. Μια και μόνο καταφατική απάντηση στην ερώτηση, «θα διαπράξω μια πράξη αμαρτίας μια και είμαι κάτω από την χάρη;», μπορεί να έχη σαν αποτέλεσμα να τοποθετήση τον πιστό πάλι στον κατήφορο που οδηγεί στην άβυσσο. (Μια τέτοια περίπτωση αναφέρεται και στην επιστολή μας. Στα εδάφια ΙΔ15 και 20, ο Παύλος προειδοποιεί τον άνθρωπο που παρασύρει έναν αδύνατο στην πίστη αδελφό να διαπράξη μια πράξη αμαρτίας, κάτι αντίθετο προς την συνείδηση του, ότι δι” αυτού μπορεί να προκαλέση να χαθή εκείνος ο αδελφός, για τον οποίον επέθανε ο Χριστός, και να καταστρέψη το έργο του Θεού σ” αυτόν). Αυτό θα είναι αλάνθαστα το αποτέλεσμα στον πιστό, εάν τούτη η αμαρτία δεν απαλειφθεί άμεσα από την συγνώμη και την επανόρθωση, αλλά αντίθετα, παγιωθεί, και παραμείνει μόνιμα μεταξύ αυτού και του Θεού του.
