Η ζωή είναι άδικη ή εμείς προκαλούμε
τις αδικίες στη ζωή μας;
«Γιατί η ζωή είναι τόσο άδικη
μαζί μου; Οι άνθρωποι μου συμπεριφέρονται άδικα και πάντα είμαι άτυχος στις
επιλογές μου. Αυτό με λυπεί και διαρκώς σκέφτομαι ότι θα ήθελα να είμαι πιο
όμορφος, έξυπνος, κοινωνικός και δημοφιλής. Όμως, η ζωή μέχρι σήμερα δεν μου
έχει φερθεί καλά, πάντα γίνεται κάτι και καταστρέφει τα πάντα…»
Πόσο εύκολα είναι τα πράγματα αν
νιώθω όλα τα παραπάνω; Αν νιώθω ότι η ζωή είναι άδικη μαζί μου και ότι κι αν
κάνω τα πράγματα θα συνεχίσουν να είναι έτσι στη ζωή μου;
Ας σταματήσουμε να αναλώνουμε το
χρόνο, τον κόπο και τις δυνάμεις μας κατηγορώντας τη ζωή για τις αδικίες της
και μιζεριάζοντας για τα δεινά που περνάμε κι ας προσπαθήσουμε να πάρουμε την
κατάσταση στα χέρια μας… κατανοώντας πως όσα χρόνια κι αν περάσουμε
επικεντρώνοντας στις αδικίες της ζωής δεν θα καταφέρουμε να αλλάξουμε την
κατάσταση.
Ψυχαναλυτικά, η αδικία της ζωής
οφείλεται σε βιώματα που έχει το άτομο κατά τη διάρκεια της παιδικής του
ηλικίας. Συνήθως, πρόκειται για άτομα που έχουν υποφέρει αρκετά κατά την
παιδική τους ηλικία, βιώνοντας καταστάσεις που σχετίζονταν με το φόβο, την
κακοποίηση ή την παραμέληση μέσα στην οικογένεια.
Το υποκείμενο επαναλαμβάνει χωρίς να γνωρίζει ότι
επαναλαμβάνει… Freud
Το άτομο που ζει καταστάσεις στις
οποίες έρχονται στην επιφάνεια παρελθούσες εμπειρίες επαναβιώνει τα όσα έζησε. Όλα
όσα βιώνει το άτομο μπορεί να λαμβάνουν χώρα σε ασυνείδητο επίπεδο, ωστόσο, το
ίδιο έχει την ανάγκη να εμπλακεί ξανά σε παρόμοιες καταστάσεις, ακόμη κι αν
είχαν αρνητικό τέλος.
Όσο περισσότερο το άτομο τείνει
να αποδίδει τις λάθος επιλογές και τα αρνητικά βιώματα στην αδικία και στην
ατυχία που το χαρακτηρίζει, τόσο πιο λίγο μπορεί να παρέμβει σε αυτά, με
αποτέλεσμα να νιώθει ότι οι άλλοι το αδικούν, η ίδια η ζωή το αδικεί, ενώ το
ίδιο δεν έχει κάποιο ενεργητικό ρόλο πάνω στην κατάσταση που βιώνει.
Ουσιαστικά, δεν αναζητά τα αίτια της κατάστασης στον εαυτό του, καθώς τα
αποδίδει σε άλλους παράγοντες.
Ίσως θα μπορούσαμε να αλλάξουμε
πολλά πράγματα στη ζωή μας αν ξεκινούσαμε να αναζητήσουμε τη ρίζα του
προβλήματος και να βρούμε τις πιθανές λύσεις μέσα από την αλλαγή της οπτικής
που αντιμετωπίζουμε τα πράγματα ή μέσα από την αλλαγή των ίδιων των πραγμάτων,
που εξαρτάται από την κινητοποίησή μας.
Τα πράγματα είναι άδικα και η ζωή
είναι άδικη μαζί μας ή εμείς δεν προσπαθούμε όσο πρέπει και παραιτούμαστε
εύκολα;
Ως ενήλικες είμαστε έχουμε τη
βασική ευθύνη για όσα επιλέγουμε και για όσα βιώνουμε. Το πιο σημαντικό είναι ο
τρόπος που τα προσεγγίζουμε, τα αξιολογούμε και τα επεξεργαζόμαστε.
Δεν γίνεται να απαιτούμε από τους
άλλους να μας σέβονται όταν εμείς οι ίδιοι δεν σεβόμαστε τον εαυτό μας. Δεν
μπορούμε να θέλουμε να μας αντιμετωπίζουν οι άλλοι ως ίσους με αυτούς όταν
εμείς οι ίδιοι αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας ως θύμα, εξαφανίζοντας κάθε ίχνος
προσωπικής δύναμης.
Όταν νιώθουμε αδικία
ενεργοποιούνται αυτόματα συναισθήματα φόβου και θυμού, με αποτέλεσμα να προσπαθούμε
να βρούμε τρόπο να αμυνθούμε ή να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση.
Οι αρνητικές σκέψεις που μας
κατακλύζουν κάθε φορά που νιώθουμε αδικία δεν μας βοηθούν στην αντιμετώπιση της
κατάστασης. Αντίθετα, μας προκαλούν επιπρόσθετα αρνητικά συναισθήματα που συνδέονται
με το αίσθημα της αδικίας. Ας σκεφτούμε πως θα νιώθαμε αν σκεφτόμασταν: «Γιατί
η ζωή των άλλων είναι τόσο καλή κι εγώ μόνο εμπόδια και δυσκολίες αντιμετωπίζω;
Γιατί να μου συμβαίνουν μόνο αναποδιές και προβλήματα, ενώ οι άλλοι άνθρωποι
ζουν μια χαρά και όλα τους έρχονται εύκολα στη ζωή τους; Γιατί όλα πάνε τόσο
στραβά στη ζωή μου; Κι εν τέλει γιατί η ζωή είναι τόσο άδικη μαζί μου; Τίποτα
δεν μου αναγνωρίζεται και κανείς δεν με εκτιμά…»
Μήπως όμως θα πρέπει να σκεφτούμε
ότι η ζωή όλων έχει τα πάνω και τα κάτω της, έχει τις καλές και τις κακές της φάσεις;
Και πώς μπορούμε να συγκρίνουμε τη ζωή μας με αυτή των άλλων από τη στιγμή που
δεν ξέρουμε πώς νιώθει ο άλλος για τη δική του τη ζωή; Άραγε είναι
ικανοποιημένος ή κατακλύζεται από παρόμοια με εμάς συναισθήματα;
Η ζωή δεν είναι πάντα δίκαιη,
αλλά δεν είναι και τελείως άδικη… Η κατεύθυνση που θα πάρει η δική μας ζωή
εξαρτάται από εμάς τους ίδιους. Μήπως εμείς οι ίδιοι υπονομεύουμε τον εαυτό μας
και κάνουμε τα πράγματα ακόμη χειρότερα; Μήπως εμείς έχουμε τον πρωταγωνιστικό
ρόλο απλά αρνούμαστε να τον πάρουμε γιατί τότε θα έχουμε και περισσότερες
ευθύνες; Πόσο πρωταγωνιστικό ρόλο έχουμε στη ζωή μας και πόσο αγωνιζόμαστε
απέναντι στις «αδικίες» της ζωής; Μήπως αυτό που μάθαμε από παιδιά ήταν «αφού η
ζωή είναι άδικη, εσύ δεν μπορείς να κάνεις τίποτα;» και «αφού δεν μπορείς να
κάνεις τίποτα, γιατί να προσπαθήσεις;», οπότε αυτόματα οδηγούμαστε στην
παραίτηση… κι αφήνουμε τις αποφάσεις σε κάποιους άλλους… «στη ΖΩΗ».
Μπορεί να μην έχουμε τη
δυνατότητα να αλλάξουμε το παρελθόν και όσα βιώσαμε τότε, μπορούμε όμως να
αλλάξουμε το παρόν και να θέσουμε νέες βάσεις για το μέλλον, εστιάζοντας στους
τρόπους που εμείς μπορούμε να παρέμβουμε στη ζωή μας, καθώς τις αποφάσεις τις
παίρνουμε εμείς για τη ζωή μας και όχι η ζωή για εμάς…
