Έρχεται κάποια στιγμή ένα δίλημμα: Να κάνω αυτό ή να κάνω το άλλο. Το δίλημμα έρχεται μες στην ψυχή μας ως μία πρόταση. Σαν ένα βέλος θα λέγαμε που μας στοχεύει πού; Εκεί που πονάμε. Εκεί που αν ακουμπήσεις μια χορδή θ ἀρχίσει να βγάζει ένα ήχο. Σ ὅποια θέματα: άλλος στην κακία, άλλος στον φθόνο, άλλος στα σωματικά, άλλος στα ψυχικά πάθη. Έρχεται λοιπόν ένα δίλημμα: Να κάνω ή να μη κάνω κάτι. Κι επειδή δε μάθαμε ποτέ μας να αγωνιζόμαστε και δεν ξέρουμε με σαφήνεια ότι το θέλημα του Θεού δεν είναι εξασφάλιση εκείνου, αλλά είναι ζωή δική μας, αποφασίζουμε το λάθος.
Και κάνουμε την αμαρτία. Αμαρτία τι σημαίνει; Σημαίνει ότι αποφάσισα να κάνω κάτι που δεν το κάνει ο Χριστός. Δηλαδή. Άμα ο Χριστός είναι ζωή και κάτι δεν το κάνει, εγώ κάνοντάς το, αρνούμαι την ζωή. Άμα δεν ξεκαθαρίσει μέσα στην ψυχή μας αυτό, δεν θα καταλάβουμε ποτέ πόσο ουσιαστικό γεγονός είναι η αμαρτία και πόσο μας ζημιώνει. Τις περισσότερες φορές την αμαρτία την φανταζόμαστε όπως τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας, δηλαδή περνάμε καμμιά φορά σε λάθος δρόμο ή με πράσινο ή με κόκκινο δεν ξέρω γῶ αναλόγως, και κάναμε μια παράβαση. Μα η αμαρτία δεν είναι μια παράβαση ενός κώδικα, είναι αλλοίωση της ζωής, γι αὐτό είπα πιο πριν ο Χριστός ζει μ αὐτόν τον τρόπο, εμείς κάνουμε κάτι άλλο που δεν είναι αυτό, άρα δεν έχουμε ζωή. Άρα η αμαρτία τι είναι; Θάνατος. Αυτό βέβαια επειδή δεν έχει βιολογικά αποτελέσματα και μείς μονάχα τα βιολογικά μετράμε δεν το αντιλαμβανόμαστε. Γιατί πάρα πολλές φορές εμείς μη εμπιστευόμενοι τον λόγο Του έχουμε μονάχα εμπιστοσύνη σ αὐτά που υποτίθεται βλέπουμε. Κι ο Χριστός κάνει συγκατάβαση στην κατάσταση μας και κάνει ένα θαύμα σωματικά εντυπωσιακό (θεραπεία του Παραλύτου) για να πιστούν οι άνθρωποι ότι του είχε προηγουμένως συγχωρήσει τις αμαρτίες. Και ο Θεός συγχώρησε πρώτα τις αμαρτίες για να καταλάβουμε ότι είναι βαρύτερο γεγονός η ψυχική παράλυση από την σωματική. Επειδή, λοιπόν, εμείς δεν βλέπουμε το αποτέλεσμα του θανάτου, που φέρνει στην ψυχή μας η αμαρτία, δεν μπορούμε να το ζυγιάσουμε. Και το βλέπουμε εντελώς αδιάφορα (καλά, ναι! . Έκανα λάθος… ή τι να κάνεις άνθρωπος είσαι). Από κει και μετά τα πράγματα λειτουργούν εντελώς στραβά.
Κοιτάζοντας κατάματα
την αμαρτία
Παλιότερα η σχέση ενός ανθρώπου με την Εκκλησία δήλωνε ότι η Εκκλησία είναι ζωή και ο τρόπος της είναι κι εκείνος τρόπος ζωή. Γι αὐτό όταν ένας άνθρωπος έκανε μια αμαρτία ο πνευματικός, ο πρεσβύτερος της μετανοίας όπως λεγόταν τότε, τι του έβαζε ως επιτίμιο; Του έβαζε το επιτίμιο να μη κοινωνήσει (ποιόν άνθρωπο απασχολεί σήμερα το να μην κοινωνήσει; Μήπως και το αντιμετωπίζει και ψιλοειρωνικά. Ε! Καλά μήπως και μεταλαβαίνω; Μια φορά το χρόνο. Κι αν μου απαγορεύσεις να μεταλάβω, χάθηκε ο κόσμος. Του χρόνου. Καλά να είμαστε θα μεταλάβω τον άλλο χρόνο). Είδατε πως έρχεται σιγά σιγά η αλλοίωση και το ξέκομμα. Χριστιανός σήμαινε ένας άνθρωπος που γιόρταζε την Ανάσταση κάθε Κυριακή· πήγαινε στην Ευχαριστία και μετείχε στην Ευχαριστία· κι αν δεν πήγαινε τρεις φορές, χωρίς λόγο υγείας, η Εκκλησία τον απέκοπτε από το σώμα της. Ποιόν απασχολεί από μας αυτό το θέμα τώρα; Ακόμα περισσότερο, ποιόν απασχολεί το γεγονός ότι του λέει ο πνευματικός μετά από μια τέτοια αμαρτία δεν θα κοινωνήσει; Σάμπως κοινωνούσε πριν, για να μην κοινωνήσει μετά;
Συνεπώς η ουσιαστική σχέση και εκδήλωση ήταν: Υπάρχουν οι προϋποθέσεις του τρόπου ζωής και αυτός ο τρόπος ζωής εκφράζεται με την μετοχή στην Ευχαριστία. Ο Χριστός είναι ζωή. Κοινωνώντας τι κάνουμε; Αποχτάμε ζωή και μείς. Γι αὐτό η αμαρτία με αποκόπτει από την ζωή και εκδήλωση αυτού του γεγονότος είναι το γεγονός ότι ο πνευματικός βάζει επιτίμιο το να μη κοινωνήσω για ένα διάστημα. Και μπαίνει το θέμα: πόσο μας πονάει αυτό; Η πόσο μας απασχολεί; Αφού δεν υπάρχουν όλα τα προηγούμενα είναι μοιραίο να μη μας απασχολεί καθόλου. Δεν υπάρχει ο Χριστός ως ζωή· ο άλλος τρόπος ζωής· δεν υπάρχει Ευχαριστία στη ζωή μας· δεν υπάρχει Ανάσταση την Κυριακή· τις περισσότερες φορές ακόμη και τα παιδιά μας για να τα πείσουμε να πάνε στην Εκκλησία τους λέμε ότι «πρέπει να πάνε». Τι σημαίνει πρέπει; Γιατί πρέπει; Άμα δεν συνειδητοποιήσει ακριβώς αυτό το γεγονός της Αναστάσεως στην καθημερινότητα, γιατί θα πάει στην Εκκλησία; Και θα το δει, είπαμε στην αρχή, στο πρόσωπο κάποιου άλλου. Αυτού που του προτείνει το να πάει την Κυριακή στην Εκκλησία.
Κοιτάμε κατάματα την αμαρτία μας τώρα. Και έχουμε μια διπλή δυνατότητα. Σε πρώτη φάση, φυσικά μετανοιώνουμε, η μερικές φορές μετανοιώνουμε γι αὐτό που κάναμε. Πιστεύετε ότι αυτό φτάνει; Γιατί μετανοιώνουμε; Γιατί απ αὐτό που κάναμε, μέσα μας γεννηθήκαν ενοχές· και τύψεις. Αυτό το στάδιο, είναι ένα πολύ αρχικό στάδιο που μπορεί πάρα πολύ εύκολα να διαστραφεί. Πως να διαστραφεί; Να γίνει ένα εγωιστικό μετάνοιωμα. Να αρχίσουμε να συχτιρίζουμε, όπως λέμε απλά, τον εαυτό μας γιατί κάναμε εμείς (εγώ να κάνω τέτοιο πράγμα;), και γέρνει το βάρος όχι σ αὐτό που έκανα, αλλά στο εγώ. Και τελικά οι ενοχές λειτουργούν μονάχα ως ένα ανακουφιστικό «ξέσκισμα». Δεν λειτουργούν ως μετάνοια. Κυριολεκτικώς σαν ένα ανακουφιστικό ξέσκισμα. Κάνουμε ένα ξέσκισμα των σαρκών μας εντός εισαγωγικών το οποίο μας δημιουργεί ανακούφιση. Και συνεπώς, ένα μετάνοιωμα. Δεν είναι μετάνοια. Η ζωή η ανθρώπινη είναι γεμάτη από ένα σωρό μετανοιώματα, τα οποία δεν φέραν τίποτα στη ζωή των ανθρώπων. Είναι εκείνο το σαρκαστικό αστείο που λέει: τα λάθη είναι για να ξαναγίνονται. Δεν γεννούν τίποτε όταν αντιμετωπιστούν με αυτόν τον στραβό τρόπο. Υπάρχουν δύο πρόσωπα στην ιστορία του Χριστού που προσδιορίζουν το υγιές και το λάθος. Θα μιλήσουμε γι αὐτά αμέσως παρακάτω.
Μετάνοια είναι η επιστροφή
στο σπίτι του Πατέρα μας,
εκεί από όπου φύγαμε
Τώρα ας δούμε: μετάνοια τι είναι; Μετάνοια σημαίνει ότι κατάλαβα ότι έφυγα από την ζωή και τώρα είμαι στον θάνατο. Και τι πρέπει να κάνω; Να επιστρέψω «όθεν εξήλθον» που λέει, να ξαναγυρίσω εκεί από όπου έφυγα. Τι είναι αυτό; Να γυρίσω ξανά στο σπίτι του πατέρα μου. Ποιος είναι ο πατέρας μου; Ο Χριστός. Θυμηθείτε την παραβολή του ασώτου. Είναι το 15 κεφάλαιο του Κατά Λουκάν Ευαγγελίου. Διαβάστε το πολλές φορές. Έχει κι άλλα δύο παραδείγματα εκεί. Την παραβολή με το πρόβατο που χάθηκε στα βουνά και την παραβολή με τη δραχμή που είχε μια κυρία και την έχασε κλπ, και το τρίτο κομμάτι είναι η παραβολή του ασώτου. Η παραβολή περιγράφει ακριβώς αυτό το σωστό τρόπο μετανοίας. Δηλαδή επιστροφής στο σπίτι του πατέρα μου. Άμα κανείς δεν το κατανοήσει αυτό από κει και μετά θα μείνει η μετάνοια ακριβώς ένα νοσηρό μετάνοιωμα και δεν θ ἀλλάξει τίποτα. Θα συχτιρίσουμε τον εαυτό μας πολλές φορές και θα μείνουμε εκεί που είμαστε. Ενώ η μετάνοια σημαίνει επιστρέφω εκεί απ ὅπου έφυγα. Επιστρέφω ξανά στο σπίτι του πατέρα μου, αναγνωρίζω τον πατέρα μου ως ζωή και επιστρέφω σ Αὐτόν, γιατί μένοντας μακρυά του πεθαίνω. Και είπα πιο πριν υπάρχουν δύο πρόσωπα στην ιστορία του Χριστού που προσδιορίζουν την κατάσταση.
Τον ένα πρόσωπο είναι ο Ιούδας και το άλλο πρόσωπο είναι ο Πέτρος. Φαντάζεστε ότι ο Ιούδας ήταν ένας αναίσθητος και ασυνείδητος ο οποίος εν ψυχρώ πήγε και Τον πρόδωσε. Γιατί αυτοκτόνησε; Αναίσθητοι άνθρωποι δεν αυτοκτονούν. Αν θέλετε ευαίσθητοι αυτοκτονούν. Αλλά η ευαισθησία δεν σημαίνει απαραιτήτως προσόν. Ούτε είναι ποιότητα. Μπορεί να είναι ένας εγωισμός εκλεπτυσμένος. Αυτός, λοιπόν, ο άνθρωπος μπαίνοντας σ αὐτήν την λογική του μετανοιώματος συχτήρισε τον εαυτό του και είπε: «Έλεος, ρε, συ. Τι έκανα; Για 30 δεκάρες πούλησα Αυτόν με τον οποίο έφαγα ψωμί κι αλάτι για τρία χρόνια. Γιατί; Με ξεχώρισε από τους άλλους; Μου συμπεριφέρθηκε σκάρτα; Και γω πήγα και τον πούλησα για 30 δεκάρες;» Και πνιγμένος μέσα στις εγωιστικές του τύψεις, στις ενοχές που γέννησε στην ψυχή του αυτή η πράξη, οδηγήθηκε σε ένα αδιέξοδο και το αδιέξοδο τον έφερε στην τραγωδία της αυτοκτονίας.
Ο Πέτρος είχε κάνει ίσως χειρότερα πράγματα από τον Ιούδα. Ο Ιούδας είχε κι ένα πάθος ο έρημος και προσπαθώντας να το ικανοποιήση βρέθηκε σ αὐτή τη τραγωδία. Ο Πέτρος ορκιζόταν μπροστά στα κοριτσόπουλα, γέρος άνθρωπος, 50 χρόνων, ότι, μα τον Θεό, δεν τον ξέρω. Ήταν αδιανόητο πράγμα για Εβραίο να ορκιστεί. Θυμηθείτε την εντολή που έλεγε «ου λήψει το όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω». Και τώρα μπροστά σε ένα κοριτσόπουλο, μια δούλη μικρή, που του λέει «Α! και συ απ αὐτούς παρέα τους είσαι. Σε καταλαβαίνω και από την ομιλία σου Γαλιλαίος είσαι», αυτός να ορκίζεται, να καταναθεματίζει και να ομνύει, ότι δεν Τον ξέρω. Μετά από το γεγονός κι εκείνος βρέθηκε στην ίδια κατάσταση ενοχών. Όμως οι ενοχές του δεν μπήκαν στο αδιέξοδο των τύψεων των προσωπικών. Κατάλαβε ότι έκανα το λάθος της ζωής μου. Όμως αν μείνω εδώ τα πράγματα θα πάνε πολύ στραβά και πρέπει να επιστρέψω στο σπίτι του πατέρα μου. Ο ένας είχε τύψεις και μετανοιώματα, ο άλλος είχε μετάνοια σωστή και επιστροφή. Γιατί μετάνοια ακριβώς αυτό σημαίνει: την επιστροφή στο σπίτι του πατέρα μου, εκεί απ ὅπου έφυγα.
Αν αυτό δεν το καταλάβουμε, δεν θα μπορέσουμε να περπατήσουμε μέσα μας την μετάνοια. Είναι μοιραίο ότι στην αρχή, όταν κανείς κάνει ένα λάθος, θα γεννηθεί μέσα στην ψυχή του ενοχικό βίωμα, ενοχικό αίσθημα. Θα καταλάβει ότι είναι ένοχος. Όταν αυτό όμως δεν καλλιεργηθεί ούτως ώστε από ενοχή, εγωιστική αν θέλετε μερικές φορές, από ένα στείρο μετάνοιωμα που δεν γεννάει τίποτα δεν μεταφερθεί στο να γίνει μια μετάνοια, που σημαίνει να καταλάβω ότι αυτό που έκανα ήταν θάνατος και λάθος και κάτι που εμένα, όχι τον Θεό, ζημιώνει. Από την αμαρτία μου δεν ζημιώνεται κανείς άλλος παρά μόνον εγώ, τότε κινδυνεύει γι ὅλα τα ενδεχόμενα.
Η αμαρτία ζημιώνει εμάς,
όχι το Θεό
Πάρα πολλές φορές εμείς μέσα στο μυαλό μας πιστεύουμε ότι η θρησκευτική ζωή αφορά τον Θεό και η αμαρτία πάλι αφορά τον Θεό. Είναι λάθος αυτό. Η Εκκλησία είναι θεραπευτήριο και η αρρώστια είναι δική μας και μπήκαμε εκεί για να θεραπευτούμε. Ο Γιατρός είναι υγιής, δεν του κάναμε χάρη που μπήκαμε στο νοσοκομείο. Οι εντολές Του είναι τα φάρμακά μας. Ούτε όταν πάρουμε τα φάρμακά μας το κάνουμε για κείνον για να είναι ικανοποιημένος. Ο Χριστός ερχόμενος στον κόσμο φανέρωσε το μυστήριο της Εκκλησίας για να θεραπευτούμε εμείς. Εμείς πολλές φορές φανταζόμαστε ότι κάνουμε είτε την νηστεία μας, είτε τον κόπο μας, είτε την προσευχή μας ή ο,τιδήποτε άλλο για Κείνον. Και μερικές φορές ότι μας γυρεύει Εκείνος για δικό Του λογαριασμό και απαίτηση πράγματα. Ενώ δεν είναι έτσι. Αυτό είναι θεμελιακό λάθος. Δεν γυρεύει ο Γιατρός από μένα, από σας, από οποιονδήποτε άρρωστο να τηρήσει ένα τρόπο αγωγής θεραπευτικής εξαιτίας δικής του ιδιοτροπίας, αλλά για να θεραπευτεί ο άρρωστος.
Με τον ίδιο τρόπο και μες στην Εκκλησία. Άμα αυτά δεν ταξινομηθούν σωστά όπως είπα πιο πριν δεν θα περάσουμε ποτέ από την ενοχή στην μετάνοια και από την μετάνοια στο να επιστρέψουμε στο σπίτι του πατέρα μας. Να καταλάβουμε ότι αυτός ο τρόπος ζωής, η αμαρτία, μας αποκόπτει από τον Ζωή. Η θρησκευτική ζωή δεν είναι σκέψεις. Άλλοτε καλές, άλλοτε λιγότερο καλές, άλλοτε ενοχικές, άλλοτε μετανοιώματα, ή είναι συναισθήματα! Πάω σε μία Προηγιασμένη που είναι μισοσκότεινα, είναι πολύ όμορφα, ξεκουράζεται κανείς. Πάω σε ένα εσπερινό είναι ήσυχα και κατανυκτικά, γαληνεύω. Με αυτά θα μπούμε σε μία λογική ανακουφιστική, αν τα δεχτούμε, που μπορεί να είναι χρήσιμη μερικές φορές, αλλά δεν είναι απολύτως υγιής.
Πολλές φορές οι άνθρωποι πηγαίνουν να εξομολογηθούν υπό το βάρος των ενοχών τους κι όταν πούνε αυτό που έχουν λένε αχ! Ανακουφίστηκα. Ή προτρέποντας κάποιον να πάει να εξομολογηθεί του λένε: Πήγαινε να εξομολογηθείς, μετά θα αισθανθείς να πετάς. Θα αισθάνεσαι πάρα πολύ άνετα. Μπορεί κι αυτά να συμβαίνουν πολλές φορές, αλλά ξέρετε και σε ψυχολόγο να πηγαίνατε πάλι θα «πετάγατε» και πάλι θα αισθανόσασταν ανακούφιση. Το θέμα όμως της μετανοίας της εκκλησιαστικής, δεν είναι ένας ψυχολογισμός το πως αισθάνθηκα. Γιατί η θρησκευτική ζωή δεν είναι συναισθήματα. Είναι ρεαλιστική ζωή. Είναι καθημερινότητα. Είναι τρόπος ζωής. Άμα αυτό δεν το συνειδητοποιήσουμε δεν θα μπορέσουμε να την αγαπήσουμε σωστά. Μετά θα ψάχνουμε πως θα ανακουφιστούμε, αλλά η ανακούφιση δεν σημαίνει οπωσδήποτε αλλαγή. Μετάνοια σημαίνει άλλαξα την ζυγαριά που ζυγιάζω τα πράγματα. Αυτό που θεωρούσα κέρδος, κατάλαβα ότι ήταν ζημιά και το πετάω.
Μπορεί κανείς καμμιά φορά αδελφοί μου να εξομολογηθεί ακόμη από εγωισμό, για να τακτοποιήση τις σχέσεις του με τον Θεό, όχι για να αλλάξει. Πάρα πολλές φορές οι παπάδες ακούν την προτροπή: διάβασέ μου παπούλη μια ευχή. Να την κάνεις τι; Τι θα πει διάβασέ μου μια ευχή; Υπέρ τίνος; Έχουμε ακριβώς μια μπερδεμένη σχέση και μια ευχή θα την τακτοποιήση και θα κοιμόμαστε πιο ήσυχα; Δεν είναι αυτό μετάνοια. Δεν είναι ο λόγος να γίνει κάποιος χριστιανός, η να μπει στην Εκκλησία, το να αισθανθεί καλύτερα. Είναι να συνειδητοποιήση τι είναι ζωή και τι είναι θάνατος και να μάθει σιγά σιγά να προτιμάει την ζωή.
Επαναλαμβάνοντας συνεχώς
τις ίδιες αμαρτίες
Πού είναι τα δύσκολα; Ότι μάθαμε ανάποδα. Και φανταζόμαστε τον θάνατο ζωή. Και την αμαρτία κέρδος. Και μέχρι να μάθουμε το σωστό είναι δύσκολα. Και μέχρι να το περπατήσουμε, ακόμη πιο δύσκολα. Και μέχρι να το σταθεροποιήσουμε ακόμη περισσότερο. Γι αὐτό εξομολογούμαστε πολλές φορές. Γιατί πολλές φορές κάνουμε τα ίδια λάθη. Είναι εκείνο που λέει ο άγιος εκεί στο Γεροντικό: Πάτερ κάνω τα ίδια πράγματα, τα είπα μια φορά τα ξαναέκανα. Τα ξαναείπα, τα ξαναέκανα. Πόσες φορές θα γίνει αυτό; Του απαντά ο άγιος: μέχρι που να σε βρει ο Θεός όρθιο. Εμείς πολλές φορές από εγωισμό, ο εγωισμός χώνεται παντού, λέμε: πάλι τα ίδια θα πάω να πω; Αμάν. Θα μ ἔχει βαρεθεί κι ο παπάς. Ενώ το πρόβλημα ακριβώς δεν είναι αν σε βαρέθηκε ή δεν σε βαρέθηκε ο παπάς. Το θέμα δεν είναι να ακούει νέα και εντυπωσιακά πράγματα ο παπάς. Το πρόβλημά είναι να βοηθήσει κάποιον να μάθει να περπατάει. Άλλωστε αυτός είναι και ο λόγος να έχω πνευματικό.
Τι σημαίνει ότι έχω πνευματικό; Είδατε τι γίνεται στα γήπεδα. Όλοι οι αθλητές έχουν ένα προπονητή. Ο προπονητής τους βοηθάει να μάθουν σωστά το άθλημα με το οποίο ασχολούνται. Και ο πνευματικός κάθε χριστιανού ακριβώς αυτό το λόγο έχει. Κανέναν άλλο. Να τον βοηθήσει να μάθει σωστά τον τρόπο ζωής της Εκκλησίας.
Το πρόβλημα δεν είναι να έχουμε καλό πρόσωπο στον πνευματικό ή μη μας κακοχαρακτηρίσει. Δεν είναι εκεί το ζητούμενο. Η σχέση δεν είναι ανθρωποκεντρική. Δεν κάναμε έναν πνευματικό για να μας λέει μπράβο, τι καλά που τα κανες, τι καλά που τα πες, είσαι μια χαρά! Και από την άλλη, εμείς να πνιγόμαστε στην ντροπή: πως τώρα θα πάω να του πω ξανά, ξέρεις έκανα αυτό κι αυτό.
Άλλωστε όσο πιο ειλικρινείς είναι κανείς τόσο πιο γρήγορα περπατάει. Γιατί; Τι εμποδίζει το περπάτημα; Το βάρος. Είτε χοντρός είναι κανείς σαν εμένα, είτε βάρος κουβαλάει στην πλάτη, αυτό εμποδίζει το περπάτημα. Όσο κανείς εξομολογείται ειλικρινώς τόσο λιγότερο βάρος κουβαλάει στην πλάτη, άρα τόσο πιο γρήγορα περπατάει. Τα πράγματα αρμοδένονται σε μία λογική συνέχεια. Όταν τα κατανοήσουμε στην σωστή τους βάση, από κει και μετά θα τα περπατάμε μια χαρά. Ακόμα και το λάθος μας θα γίνεται αφορμή για να τοποθετηθούμε σωστότερα. Γι αὐτό υπάρχει εκείνη η κουβέντα που λέει ένας παλαιός άγιος «μακάρια αμαρτία», για την αμαρτία του Αδάμ. Γιατί έγινε αφορμή, λέει εκείνος βέβαια, για να γεννηθεί ο Χριστός. Αλλά ανεξάρτητα από αυτό μερικές φορές μπορεί κανείς να κάνει ένα λάθος η μία αμαρτία και αυτό να τον μεγαλώσει. Αν το δει σωστά μπορεί να τον μεγαλώσει. Αν το δει λάθος μπορεί να κολλήσει. Και κει είναι το πρόβλημα για το οποίο δεν πρέπει κανείς να χρονίζει σε κατάσταση αμαρτίας. Γι αὐτό λέει ο απόστολος Παύλος: «έως το σήμερον καλείται· μετανοήσατε ίνα μη σκληρύνει υμάς η αμαρτία». Ενώ έχετε ακόμα στα χέρια σας την σημερινή ημέρα ζωής, αλλάξτε τρόπο ζωής, λέει, για να μη σας σκληρύνει η αμαρτία και μετά είναι δύσκολες οι κινήσεις ελευθερίας.
Υπάρχει ένας άγιος, που είναι και δικός μας άγιος, έζησε στην Γαλλία, ο άγιος Μαρτίνος. Για μας είναι λιγάκι άγνωστος, αλλά δεν έχει σημασία. Αυτός, λοιπόν, ο άνθρωπος ήταν στρατιωτικός πρώτα. Είχε γίνει ένα θαύμα στη ζωή του με τον Χριστό. Τύλιξε έναν γυμνό νεκρό με την κάπα του και ο Χριστός μετά του παρουσιάστηκε φορώντας την κάπα που είχε δώσει στον γυμνό εκείνος. Αυτός, λοιπόν, αργότερα έγινε επίσκοπος στην Τουρώνη όπως λεγόταν τότε, την σημερινή Τουρ της Γαλλίας. Αυτός, λοιπόν, στα γεράματά του, όντας Δεσπότης της περιοχής, είχε την χάρη του Θεού και έκανε θαύματα. Όπως ξέρετε, έξω από τις εκκλησίες μαζεύονται ζητιάνοι. Όταν , λοιπόν, μετά την Λειτουργία έβγαινε ο Δεσπότης από τον ναό, παρουσιαζόταν το εξής απίθανο θέαμα: ένας κουτσός, μόλις συνειδητοποιούσε ότι βγαίνει ο Δεσπότης, έφευγε τρέχοντας. Οι άνθρωποι λέγανε: Μα τι στο καλό κάνει αυτός; Μόλις ο Δεσπότης πάει να βγει από την εκκλησία ο κουτσός φεύγει τρέχοντας. Κάποια, λοιπόν, μέρα οι παπάδες τον πιάσανε και του λένε: Καλά γιατί όταν βγαίνει ο Δεσπότης φεύγεις τρέχοντας.Και απαντάει αυτός: Τι λέτε; Να βγει ο Δεσπότης να με δει και να με κάνει καλά; Μετά πως θα ζητιανεύω;
Τραγωδία! Έτσι είμαστε και μεις. Μη τα ψάχνετε. Και μεις φοβόμαστε να μη μας κάνει καλά ο Χριστός και μετά θα μας λείψει η «πνευματική ζητιανιά» στην αμαρτία. Συνηθίσαμε στην κατάστασή μας και δε θέλουμε ούτε ο Χριστός να μας την αλλάξει. Βέβαια δεν είμαστε κουτσοί σαν τον ζητιάνο του αγίου Μαρτίνου, αλλά έχουμε άλλα προβλήματα, τα οποία τα κουβαλάμε στον εσωτερικό μας χώρο και είναι ακόμα χειρότερα. Γιατί είναι πιο δύσκολα. Το να έχουμε μια εξωτερική αναπηρία είναι και έλεος καμιά φορά από τον Χριστό. Τα εσωτερικά είναι τα πιο δύσκολα.
Συγχώρεση,
παραγραφή του χρέους
και καθαρό μυαλό!
Στον προφήτη Ιεζεκιήλ υπάρχει το εξής το οποίο φανερώνει την κατάστασή μας. Μία ημέρα ο Θεός είπε στον προφήτη Ιεζεκιήλ: πήγαινε να πετάξεις τα είδωλα από τον ναό. Λέει: Κύριε, δεν υπάρχουν είδωλα στον ναό. Του λέει: Δεν υπάρχουν είδωλα στον ναό; Έλα εδώ να σε πάω στον ναό. Τον πηγαίνει, μπαίνουν μέσα στον ναό και ο Ιεζεκιήλ του λέει: Κύριε δεν υπάρχουν είδωλα πουθενά. Του λέει: Κοίταξε κατά τον Βορρά. Κοίταξε ο Προφήτης. Του λέει: βλέπεις αυτή την τρύπα εκεί που έχει ο τοίχος. Ναι. Όρυξον αυτή. Δηλαδή άνοιξέ την. Την άνοιξε και ο προφήτης έμεινε έκπληκτος γιατί από μέσα υπήρχε ένας χώρος στον οποίο υπήρχαν «μάταια και βδελύγματα» όπως λέει το κείμενο. Δηλαδή υπήρχαν ειδώλια ψευδών θεών βδελυκτά στο Θεό. Ήταν είδωλα που κάποιοι παλιότεροι τα είχαν ακόμη και μέσα στον ναό του Θεού κρύψει. Ναός του Θεού είναι καθένας από μας. Βαπτιζόμενος γίνεται ναός του Θεού. Λέει ο απόστολος Παύλος: ο καθένας από μας είναι ναός του Θεού και όποιος με την αμαρτία φθείρει τον ναό του Θεού θα χει προβλήματα μετά στη σχέση του με τον Θεό. Ε! Λοιπόν και κει μέσα στον ναό μερικές φορές υπάρχουν μάταια και βδελύγματα. Και μέσα στην δική μας καρδιά χρειάζεται να σκύψουμε και να δούμε τι κουβαλάμε και να πάμε παραμέσα.
Να δούμε: είναι καθαρά τα πράγματα η έχουμε μάταια και βδελύγματα; Και αν έχουμε ειλικρίνεια θα καταλάβουμε αυτό που λέει ο ψαλμός 103 που διαβάζουμε σε κάθε εσπερινό: Θα συνειδητοποιήσουμε ότι η καρδιά μας είναι θάλασσα μεγάλη και ευρύχωρος εκεί ερπετά ων ουκ εστιν αριθμός. Και τα ερπετά φυσικά δεν είναι τα διακοσμητικά κατοικίδια! Οι άνθρωποι τώρα έχουν διαστραφεί και μαζεύουν τα ερπετά και τα χαϊδεύουν. Μαζεύουν κροκοδειλάκια, ποντικάκια… Ότι θέλουν. Αυτά οι άνθρωποι παλαιότερα, όντας υγιώς τα θεωρούσαν απαράδεκτα. Θάλασσα λοιπόν είναι η καρδιά μας μερικές φορές γεμάτη ερπετά.
Πήγαν στον άγιο Ποιμένα, κάποιοι χριστιανοί. Τον ρωτήσανε τι χρειάζεται κανείς για να γίνει χριστιανός. Τι έχει ανάγκη για να μπορέσει να γίνει χριστιανός; Και κείνος είπε: Ου δεόμεθα τινος, ει μη νηφούσης διανοίας. Δηλαδή. Δεν χρειαζόμαστε τίποτε άλλο εκτός από ένα μυαλό το οποίο αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει γύρω του. Νήφει. Είναι νηφάλιο, δηλαδή, να μπορεί να καταλαβαίνει τι συμβαίνει γύρω του. Αυτό χρειάζεται, λέει, κανείς για να σωθεί.
Εμείς πιστεύουμε πολλές φορές ότι η μετάνοια σημαίνει θα τα πω και θα τελειώσουν. Όχι. Θα τα πω και θα τα παραγράψει ο Χριστός, αλλά δεν θα τελειώσουν. Οι συνεπαγωγές μιας αμαρτίας θα υπάρχουν και θα είναι απαραίτητος αγώνας για να ελευθερωθούμε. Συγχώρηση σημαίνει παραγραφή του χρέους αλλά δεν σημαίνει γίνομαι πλούσιος!
Δηλαδή, έπεσα και έσπασα το πόδι μου. Αν αυτό είναι αμαρτία, το λέω μεταφορικά, και πάω στον Χριστό και του λέω έσπασα το πόδι μου. Μου λέει εντάξει. Εγώ το παραγράφω, το παραβλέπω. Αλλά πρέπει εσύ να μάθεις να κάνεις υπομονή και να προσέχεις το τσάκισμα μέχρι να κλείσει. Γιατί αν κάνεις εξ αιτίας της δικής μου παραγραφής τον «νταή», ότι τώρα περπατάς, θα πέσεις και θα σπάσεις και το άλλο το πόδι.
Πάρα πολλές φορές η μετάνοιά μας είναι στρεβλή και σ’ αυτό το σημείο. Φανταζόμαστε ότι η παραγραφή της αμαρτίας από τον Χριστό σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να υλοποιήσουμε δυναμικά την απόφαση της αλλαγής. Άλλωστε αυτό είπαμε και πιο πριν σημαίνει μετάνοια. Η αγία Μαρία η Αιγυπτία προβάλλεται στα μάτια των χριστιανών, από την Εκκλησία γι’ αὐτό και μόνο το λόγο. Για τον δυναμισμό μιας μετανοίας, η οποία σημαίνει υπομονή, επιμονή και αγάπη του κόπου. Όλα αυτά πάντα ήταν δύσκολα, να είμαστε ρεαλιστές, στη σημερινή εποχή είναι και απεχθή. Κανείς δεν ακούει εύκολα την λέξη υπομονή. Την λέξη επιμονή από εγωισμό καμιά φορά την ακούει. Αλλά από κει και μετά ακόμη πιο δύσκολα φεύγει από μία ψυχολογική διάθεση να μπει, στο ότι πρέπει η ζωή του να προσαρμοστεί πλήρως, και να ευθυγραμμιστεί με το θέλημα του Θεού. Γιατί ζωή είναι το θέλημα του Θεού. Ενώ θάνατος είναι η αμαρτία.
Πηγή:www.enoriako.info
