Ψηφιακή αναπαράσταση μοντέλου (DEM) της Σαντορίνης συγκρίνοντας (α) την σημερινή τοπογραφία και (β) την προτεινόμενη τοπογραφία πριν από την Μινωική έκρηξη. Ο τελευταίος δείχνει το μειωμένο μέγεθος ενός νησιού της Προ-Καμένης, μικρότερο και πεπερασμένο λιμάνι καλντέρας περιορισμένο στο βορρά, πιθανότατα μικρότερη έξοδο καλντέρας (διακεκομμένη μπλε γραμμή) στο βορρά και συνεχόμενη νότια στεφάνη καλντέρας που συνδέει τη Θήρα και την Θηρασία μέσω του Ασπρονήσι.
Όλα αυτά τα διδάχθηκε από τον Αιγύπτιο ιερέα Σάις, σε ένα ταξίδι στη μακρινή Αίγυπτο και τα αφηγήθηκε στους μαθητές του Κριτία και Τιμαίο, στο έργο «Ατλαντικός Λόγος». Ανάμεσα στα σπουδαία και θαυμαστά που άκουσε, ήταν ότι οι Ατλαντες σταδιακά άρχισαν να χάνουν τη θεϊκή τους δύναμη. Όταν κυριεύτηκαν από ανθρώπινες αδυναμίες αποφάσισαν να στραφούν ενάντια σε άλλους εύπορους λαούς με σκοπό την υποταγή. Γι΄ αυτό ταξίδεψαν προς τη Μεσόγειο, ώσπου συναντήθηκαν με τους παντοδύναμους και γενναίους Αθηναίους, από τους οποίους ηττήθηκαν για πρώτη φορά. Μετά από εξαντλητικές όμως μάχες, οι Αθηναίοι τελικά λύγισαν. Οι θεοί τότε εξοργίστηκαν με τους Ατλαντες, κι αποφάσισαν να τους τιμωρήσουν με παντοτινό αφανισμό. Τόσο μεγάλη ήταν η οργή, που τους κατάστρεψαν μέσα σε μία μόνο νύχτα, αφήνοντας πίσω μόνο μάζες από λάσπη και πυκνούς καπνούς.