Ο πλούτος και η εξουσία, με άλλα λόγια, γεννάνε κυρίως ψευδαισθήσεις κενές περιεχομένου.
Το υπενθυμίζει με εύγλωττο τρόπο και ο Σενέκας, στις Επιστολές στον Λουκίλιο, χρησιμοποιώντας τη μεταφορά του θεάτρου του κόσμου.
Οι πλούσιοι και οι ισχυροί είναι ευτυχείς όπως μπορούν να είναι οι ηθοποιοί που ερμηνεύουν το ρόλο του βασιλιά πάνω στη σκηνή.
Μόλις τελειώσει η παράσταση και βγάλουν τα βασιλικά ρούχα, ο καθένας τους γίνεται πάλι εκείνος που είναι πραγματικά στην καθημερινή ζωή του:
Απ’ όλους τους ανθρώπους που βλέπεις ντυμένους στην πορφύρα, ούτε ένας τους δεν είναι ευτυχισμένος.
Μοιάζουν με ηθοποιούς πάνω στη σκηνή, στους οποίους το σκήπτρο και η χλαμύδα έχουν δοθεί για τις ανάγκες του έργου.
Μπροστά στο κοινό περπατούν καμαρωτοί, φορώντας τους κοθόρνους τους, κι έπειτα, μόλις επιστρέψουν στα παρασκήνια, βγάζουν τους κοθόρνους και επανέρχονται στο φυσικό τους μέγεθος.
Από όλους αυτούς που τα πλούτη και οι τιμές τους έχουν ανεβάσει στα ύπατα αξιώματα, κανένας δεν είναι μεγάλος.
(Ένατο βιβλίο, επιστολή 76,παρ. 31 ).
Για τον Σενέκα, το λάθος μας καθορίζεται κυρίως από το γεγονός πως δεν αξιολογούμε τους ανθρώπους για εκείνο που είναι αλλά από τα ρούχα και τα στολίδια που φοράνε:
Όταν λοιπόν θέλεις να δεις τι πραγματικά αξίζει κάποιος και τι άνθρωπος είναι, δες τον γυμνό, απαλλαγμένο από την κληρονομιά του, απαλλαγμένο από τους τίτλους κι όλα τα απατηλά της τύχης, γυμνωμένο ακόμα και από το ίδιο του το σώμα.
Κοίτα την ψυχή του, ποια είναι, πόση είναι, αν είναι ξένο ή πηγάζει από μέσα της το μεγαλείο του.
(Ένατο βιβλίο, επιστολή 76, παρ. 32).
Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΧΡΗΣΤΟΥ
NUCCIO ORDINE
