Μια μεγάλη στεναχώρια επηρεάζει τόσο πολύ τον οργανισμό, ώστε εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα, παρέχοντας έτσι την ευκαιρία σε επικίνδυνα μικρόβια να του επιτεθούν. Το εύρημα αυτό εξηγεί περιπτώσεις ανθρώπων που αρρωσταίνουν βαριά ή και πεθαίνουν ακόμα όταν χάνουν τον/την σύντροφο της ζωής τους. Αυτό συνέβη για παράδειγμα στην περίπτωση του διάσημου μουσικού Τζόνι Κας, ο οποίος πέθανε το 2003 από επιπλοκές του διαβήτη. Ο Κας είχε χάσει τέσσερις μήνες νωρίτερα τη σύζυγό του Τζουν και οι συγγενείς του είχαν πει τότε ότι ο 71 ετών συνθέτης και τραγουδιστής δεν άντεξε τον θάνατό της.
Τα ουδετερόφιλα
Ανοσολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ ανακάλυψαν ότι τα αυξημένα επίπεδα στρες και κατάθλιψης που προκαλεί η μεγάλη στεναχώρια, επηρεάζουν τη λειτουργία ενός είδους λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία λέγονται ουδετερόφιλα. Τα ουδετερόφιλα, που ανήκουν στο ανοσοποιητικό σύστημα, είναι υπεύθυνα για την καταπολέμηση βακτηριακών λοιμώξεων, όπως η πνευμονία.
Οι επιπτώσεις της στεναχώριας σε αυτά είναι πιο έντονες στους μεγάλης ηλικίας ανθρώπους. Και αυτό, διότι μετά τα 65 ο ανθρώπινος οργανισμός χάνει την ικανότητα να παράγει μία ορμόνη η οποία μπορεί να εξουδετερώσει αυτή την αρνητική επίδραση.
Η θλίψη της Ανδρομάχης πάνω από το νεκρό σώμα του Έκτορα
«Υπάρχουν πολλές περιγραφές ζευγαριών που ήταν παντρεμένα επί 30 ή 40 χρόνια και όταν πέθανε ο ένας, ο άλλος τον “ακολούθησε” πολύ σύντομα. Είναι σίγουρο ότι υπάρχει βιολογική βάση σε τέτοιου είδους περιστατικά», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Τζάνετ Λορντ, καθηγήτρια Βιολογίας των Ανοσοκυττάρων και διευθύντρια στο Κέντρο Έρευνας της Υγιούς Γήρανσης του πανεπιστημίου.
«Οι άνθρωποι αυτοί δεν πεθαίνουν από το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς, (Το σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς επίσης προκαλείται από έντονη συναισθηματική καταπόνηση) αλλά από “διαλυμένο” ανοσοποιητικό σύστημα, που επιτρέπει την εκδήλωση πάρα πολύ σοβαρών λοιμώξεων».
Κορτιζόλη και DHEA
Τα ευρήματα βασίζονται σε αναλύσεις του ανοσοποιητικού συστήματος και των ορμονικών επιπέδων 48 υγιών εθελοντών ηλικίας 65 ετών και πάνω. Οι μισοί από αυτούς είχαν χάσει κάποιο αγαπημένο πρόσωπο μέσα στο τελευταίο 12μηνο.
Η αντιβακτηριακή δράση των ουδετερόφιλων στους εθελοντές που πενθούσαν βρέθηκε σημαντικά μειωμένη σε σύγκριση με αυτήν στους υπόλοιπους εθελοντές.
Επιπλέον, όσοι πενθούσαν είχαν και σημαντικά αυξημένα επίπεδα της ορμόνης του στρες, της κορτιζόλης, η οποία είναι γνωστό ότι καταστέλλει τη δραστηριότητα των ουδετερόφιλων.
Τη δράση αυτή της κορτιζόλης καταστέλλει η ορμόνη DHEA, και η αλληλεπίδραση των δύο ορμονών είναι που επιτρέπει στο ανοσοποιητικό σύστημα να λειτουργεί φυσιολογικά, ακόμα και σε περιόδους πένθους.
Ωστόσο, η παραγωγή της DHEA μειώνεται με την ηλικία. «Ένα άτομο ηλικίας 70 ετών, παράγει το 10-20% της ποσότητας της DHEA που παράγει ένας 30άρης». «Η έλλειψή της DHEA επίσης δίνει την ευκαιρία στην κορτιζόλη να εξουδετερώσει τα ουδετερόφιλα κύτταρα, με συνέπεια να αποδεικνύεται εξαιρετικά επικίνδυνη η μεγάλη στεναχώρια για τους ηλικιωμένους».
Ωστόσο, η παραγωγή της DHEA μειώνεται με την ηλικία. «Ένα άτομο ηλικίας 70 ετών, παράγει το 10-20% της ποσότητας της DHEA που παράγει ένας 30άρης». «Η έλλειψή της DHEA επίσης δίνει την ευκαιρία στην κορτιζόλη να εξουδετερώσει τα ουδετερόφιλα κύτταρα, με συνέπεια να αποδεικνύεται εξαιρετικά επικίνδυνη η μεγάλη στεναχώρια για τους ηλικιωμένους».
Την ίδια ορμονική διαταραχή προκαλεί στους ηλικιωμένους και το κάταγμα του ισχίου, γεγονός που εξηγεί γιατί το περίπου 25% των ατόμων ηλικίας άνω των 80 ετών που παθαίνουν αυτό το κάταγμα, χάνουν μέσα σε ένα χρόνο τη ζωή τους.
