«Το χειρότερο από τα άγρια θηρία είναι ο τύραννος, από τα ήμερα ο κόλακας»
Θαλής ο Μιλήσιος
Φέρτε μου lexotanil να πιω, να πιω και να ξεχάσω. Φέρτε μου Prozac και λίθιο και ό,τι άλλα ψυχοφάρμακα δεύτερης και τρίτης γενιάς κρύβετε στα αμερικάνικα φαρμακεία σας.
Τι να σου κάνει πια και το κρασί, που η καρδιά δεν ευφραίνεται με φυσικούς τρόπους;
Πάντα ήμουν κυκλοθυμικός, μα τώρα το θυμικό μου ξεχαρβαλώθηκε τελείως. Μανιοκατάθλιψη της χείριστης μορφής: Χωρίς μανία και ανέβασμα, μόνο αμιγής και εξαίσια κατάθλιψη.
Και δε φταίνε οι απλήρωτοι λογαριασμοί που ξεχειλίζουν στα συρτάρια. Ούτε η κάρτα ανεργίας που έχει γίνει κάτι σαν δελτίο ταυτότητας πλέον.
Όχι, δε φταίνε αυτά.
Αυτά τα συνηθίζεις με τη συνεχή χρήση και όλο θέλεις περισσότερο για να ικανοποιηθείς, κάτι σαν τον καφέ και το τσιγάρο δηλαδή.
Αλλά δεν μπορώ να αντέξω τα φιλοσοφικά συστήματα της νεότερης Ελλάδας:
Φαυλισμός και ηλιθιασμός.
Τα αντίστοιχα πολιτικά συστήματα είναι:
Φαυλοκρατία και ηλιθιοκρατία.
Φαυλοκράτες είναι αυτοί που κυβερνάνε –υποτίθεται- την ένδοξη και δόλια Ελλάδα.
Φαυλικοί (κατά το στωικοί), αυλικοί και κόλακες είναι εκείνοι που τους παρέχουν το πολιτισμικό άλλοθι.
Έγραφε τις προάλλες το Πρώτο Θέμα, η εφημερίδα (συγγνώμη, η φυλλάδα) που αποτελεί τον κολοφώνα του φαυλισμού: «Ο νέος τσάρος των οικονομικών θα σώσει τη χώρα».
Έτσι όπως την έσωσαν και οι προκάτοχοι του, με εύφημη μνεία και έπαινο απόδοσης στον πολλά υποσχόμενο Λουκά Παπαδήμο; Σίγουρα κάποιους θα σώσει κι αυτός (ο νέος «τσάρος»), αλλά χρειάζεται μια μέτρια ευφυΐα για να καταλάβεις ποιους.
Και μια μέτρια γνώση της ιστορίας για να ξέρεις τι έπαθαν οι Τσάροι και οι Βασιλιάδες-Ήλιοι.
Το θέμα όμως με το Πρώτο Θέμα είναι ότι πρόκειται για την πρώτη σε κυκλοφορία εφημερίδα (συγνώμη, φυλλάδα). Αυτή ακριβώς η διαπίστωση μας οδηγεί στο δεύτερο φιλοσοφικό σύστημα, τον ηλιθιασμό.
Ο ηλιθιασμός έχει ένα κοινό με το χιλιασμό: Οι οπαδοί του, ηλιθιαστές ή κοινώς ηλίθιοι, έχουν διαρκώς το φόβο και την πίστη ότι θα καταστραφεί ο κόσμος.
Έτσι, ενώ βρίσκονται αλυσοδεμένοι στα κάτεργα, με την πλάτη οργωμένη από τις καμτσικιές, ακούνε τους φαυλοκράτες και τους φαυλιστές να τους φωνάζουν:
«Αν δε σας μαστιγώσουμε το πλοίο θα βουλιάξει και θα φταίτε εσείς.»
Και οι ηλιθιαστές απαντάνε ευλαβικά:
«Μαστιγώστε μας μέχρι τελευταίας ρανίδας… Μαστιγώστε και τα παιδιά μας. Σώστε μας!»
Οι φαυλοκράτες μαστιγώνουν. Οι φαυλιστές επικροτούν. Οι ηλιθιαστές μαζοχίζονται.
Και κάπου μακριά –αλλά και τόσο κοντά- οι Καίσαρες παίζουν με τις μακέτες των πλοίων-κάτεργων και αναρωτιούνται γελώντας: «Ποιο θα βουλιάξουμε πρώτο για να παραδειγματιστούν και οι υπόλοιποι;»
Οι Καίσαρες…
Δε γνωρίζω ποιος ήταν Καίσαρας όταν ζούσε ο Επίκτητος. Σίγουρα όμως όλος ο γνωστός κόσμος, γύρω από τη Μεσόγειο («nostre mare», έλεγαν οι Ρωμαίοι) είχε υποταχθεί στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Ο Επίκτητος ήταν απελεύθερος δούλος, αλλά δεν ήταν ποτέ αληθινά ελεύθερος. Κανείς δεν τολμούσε τότε να μιλήσει ενάντια στον Καίσαρα, κανείς δεν αμφισβητούσε την απόλυτη και δίχως εναλλακτική επιλογή κυριαρχία της Αυτοκρατορίας.
Έτσι ο Επίκτητος προσάρμοσε τη στωική φιλοσοφία στα προσωπικά του δεδομένα.
Ένα από τα βασικά δόγματα των στωικών ήταν: «Ανέχου και απέχου».
Ο Επίκτητος προσπάθησε να βρει την εσωτερική ειρήνη, με το να ανέχεται και να απέχει από τον εξωτερικό κόσμο.
Έλεγε: «Μη γυρεύεις να γίνονται τα πράγματα όπως θέλεις, αλλά θέλε ‘τα όπως γίνονται. Και θα ευτυχήσεις.»
Έλεγε: «Από τα πράγματα αυτού του κόσμου άλλα είναι στην εξουσία μας κι άλλα δεν είναι.»
Έλεγε: «Να θυμάσαι πως αν τα ξένα δεν τα νομίσεις δικά σου, δε θα βρεις εμπόδια, δε θα λυπηθείς, δε θα ταραχθείς.»
Έλεγε: «Αφέντης του καθενός είναι εκείνος που έχει την εξουσία να μας δώσει ή να μας πάρει ό,τι θέλουμε ή ό,τι δε θέλουμε.»
Έλεγε, τέλος: «Είναι θέμα ηθικής προστυχιάς να θες να τρως πολύ, να πίνεις πολύ, να κάνεις πολύ έρωτα… Η προσοχή σου όλη πρέπει να στρέφεται στο πνεύμα.»
«Παρηγοριά στον άρρωστο, μέχρι να βγει η ψυχή του», όπως έλεγε η γιαγιά μου, λαϊκά στωική κι αυτή, μετά από μια ζωή φτώχιας και ανελευθερίας.
Απορώ γιατί «ο αφέντης του καθενός» δεν έχει χρησιμοποιήσει ακόμα τη διδασκαλία του Επίκτητου για να μας πείσει ότι θα ζήσουμε μια πολύ πιο ευτυχισμένη ζωή αν αποδεχτούμε τη μοίρα μας και αφοσιωθούμε στο πνεύμα, αντί να τρώμε, να πίνουμε και να ζητάμε τα πράγματα που δεν είναι στην «εξουσία» μας.
Απορώ γιατί οι φαυλοκράτες δε μοιράζουν στον κόσμο δωρεάν αγχολυτικά, ώστε να αποτρέψουν τις αυτοκτονίες και τις εξεγέρσεις.
Απορώ με την καρδιά μου που με κάνει να ζητώ lexotanil, Επίκτητο και άλλες φαύλες διεξόδους για να ξεχάσω την τυραννία.
Η τυραννία δεν εξαφανίζεται αν κλείσεις τα μάτια ή αν αποδεχτείς τον κόσμο όπως είναι.
Τα καράβια-κάτεργα θα βουλιάζουν, οι φαυλοκράτες θα μαστιγώνουν και οι Καίσαρες θα βασιλεύουν.
Οι φαυλικοί και οι κόλακες θα γίνονται εκατομμυριούχοι πουλώντας τρόμο και οι τρομοκρατημένοι ηλιθιαστές θα κάνουν κουπί.
Όχι, λοιπόν, δε θα πάρω τα αγχολυτικά σας. Ούτε lexotanil ούτε ποδόσφαιρο ούτε καψουροτράγουδα στη διαπασών. Ούτε καν Επίκτητο, και διαλογισμό της σειράς κάτω από τη σκιά των αυτοχείρων. Δε θα γίνω ιδανικός κι ανάξιος πολίτης ενός αναξιοκρατικού πολιτεύματος.
Θα συνεχίσω να θέλω αυτά που με ικανοποιούν, αντί να ικανοποιούμαι με αυτά που μου δίνουν.
Τι κι αν ηττηθώ εξωτερικά; Θα έχω προσπαθήσει να νικήσω, να νικήσουμε. Και αυτό είναι μια νίκη.
Η επιθυμία να είσαι ελεύθερος είναι από μόνη της το πρώτο βήμα για την ελευθερία.
Μάλλον βρέθηκα ξανά στην κατάσταση της μανίας. Πως ξεκινάει η Ιλιάδα;
