Πολλοί άνθρωποι δεν απολαμβάνουν την ευτυχία γιατί οι ίδιοι την εμποδίζουν με τις ιδέες και τα συναισθήματα που έχουν. Οι αιτίες που δεν χαίρονται την ευτυχία είναι:
- Η παράβαση των φυσικών και ηθικών νόμων που επιφέρει δοκιμασίες. Μια σοφή λαϊκή ρήση λέει: «Ο καθένας θα βρει εκείνο που κάνει.»
- Η ανθρώπινη κακία που δημιουργεί τη φρικωδέστερη κόλαση στην ανθρωπότητα, επίσης ο εγωισμός και η πλεονεξία.
- Η σωρεία των πεπλανημένων αντιλήψεων. Επιδιώκει ο άνθρωπος πράγματα που νομίζει ότι είναι καλά και τα οποία τον οδηγούν στον πνευματικό του κατήφορο.
Ο Πλούταρχος λέει σχετικά:
«Την ευτυχία και τη μακαριότητα δεν φέρνουν ούτε τα πολλά χρήματα ούτε ο όγκος των υλικών πραγμάτων, ούτε η εξουσία ούτε η ισχύς, αλλά η έλλειψη στενοχώριας, η πραότητα των παθών και η διάθεση της ψυχής όταν είναι σύμφωνη με τη Φύση.»
(Ηθικά 37Α)
Ο Σωκράτης, όταν ρωτήθηκε ποιοι είναι ευτυχείς, απάντησε:
«Αυτοί που έχουν και καλά αισθήματα και φρόνηση.»
(Ανθολόγιο Στοβαίου, ΡΓ 19)
Ο Πλάτων συμπληρώνει:
«Ο άνδρας και η γυναίκα είναι ευτυχείς όταν είναι καλοί και αγαθοί. Το αντίθετο, δυστυχείς είναι οι άδικοι και οι πονηροί.» Και ακόμη: «Ευτυχέστατος είναι εκείνος που δεν έχει κακία στην ψυχή του, γιατί αποδείχθηκε ότι αυτή είναι το μεγαλύτερο από τα κακά.»
(Γοργίας, 470Ε 478Ε)
Ο Λέων Τολστόι ταυτίζει την ευτυχία με την αγάπη:
«Για να είσαι ευτυχής αρκεί να αγαπάς, να αγαπάς με αυταπάρνηση, να αγαπάς τους πάντες και τα πάντα. Να απλώνεις σε όλες τις μεριές τον αραχνοΰφαντο ιστό της αγάπης και να ρουφάς όσους πέφτουν μέσα του.»
(Οι Κοζάκοι, κεφ.28)
Και σε άλλο του κείμενο γράφει: «Ευτυχία θα πει να ζεις σύμφωνα με τη Φύση.»
(Περιοδικό Νέα Εστία, τόμος ΞΗ, 1960)
Ο Νίκος Καζαντζάκης θεωρεί σημαντικό για την ευτυχία την εκπλήρωση του καθήκοντος:
«Αρχίζω να νομίζω πως τώρα μονάχα ξέρω τι θα πει ευτυχία. Τώρα μονάχα το καταλαβαίνω γιατί το ζω, το παμπάλαιο ρητό της Χρηστομάθειας. Ευτυχία θα πει να κάνεις το χρέος σου. Κι όσο πιο δύσκολο το χρέος, τόσο πιο μεγάλη η ευτυχία…¨
«Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» (σελ. 346)
Ο πυθαγόρειος φιλόσοφος Μέτωπος λέει
«αρχή, αιτία και κανόνας της ανθρώπινης ευδαιμονίας είναι η γνώση των θείων και εκείνων που έχουν πνευματική αξία»
(Ανθολόγιο Στοβαίου, Α64).
Ο δε προσωκρατικός φιλόσοφος Εμπεδοκλής αναφέρει:
«Ευτυχής είναι εκείνος που έχει αποκτήσει πλούτο θείων γνώσεων»
(Απ. 133, Diels Kranz)
Ο Μάρκος Αυρήλιος ξεκάθαρα λέει:
Ο φιλοσοφημένος άνθρωπος, όταν υπάρχουν οι βασικοί όροι, χαίρεται τη ζωή, ζει σύμφωνα με τη Φύση, κατακλύζεται από αγάπη προς το Παν. Έχει απαλλαγεί από τους φόβους, από τα παντοειδή δεσμά και προσαρμόζεται στα γεγονότα που του συμβαίνουν έξω από τη δική του θέληση.
(Τα Εις Εαυτόν, Θ, λα)
