Αγνώριστη η έννοια της "Αγάπης"
Κατά τό τέλος τοῦ 19ου αἰῶνα ὁ βαθυστόχαστος φιλόσοφος θεολόγος Κωνσταντίν ΛΕΟΝΤΙΕΦ παρατήρησε τήν εμφάνιση τοῦ λεγόμενου «ρόζ» χριστιανισμοῦ, τόν ὁποῖο χαρακτήρισε ὡς προεπαναστατική θέση τῆς τότε διανόησης, τῆς ἰντελιγκέντσια, πού ἔθετε τό ἐρώτημα:
«Φόβος Θεοῦ;
Ποιός φόβος;
Γιατί;»
Ἀφοῦ ὁ Θεός εἶναι «ΑΓΑΠΗ και μόνο ΑΓΑΠΗ».
Μάλιστα, ἀκόμα καί μερικοί ἀντιπρόσωποι τῆς ἱεροσύνης ἐπιπόλαια παρατήρησαν καί χαρακτήρισαν τόν «φόβο Θεοῦ» ὡς ἡμιμάθεια.
Ἀλλά ὁ Κύριος ἔκρινε ἀλλιῶς.
Ἔτσι, οἱ ἱερομόναχοι ὅσιοι τοῦ σπηλαίου τῆς Ὄπτινα, εὐλόγησαν τόν ΛΕΟΝΤΙΕΦ νά συνεχίσει τή μελέτη του πάνω στό Θέμα τοῦ ρόζ χριστιανισμοῦ, πού προβάλλει μόνο τήν ἀγάπη.
Στήν ἐποχή τοῦ ΛΕΟΝΤΙΕΦ ὁ ρόζ χριστιανισμός ἐμφανίζονταν κυρίως στούς παραεκκλησιαστικούς κύκλους τῆς διανόησης.
Στή σημερινή ἐποχή ὅμως ἐμφανίζεται πιά καί στούς ἐκκλησιαστικούς κύκλους τῆς ἐκκλησίας.
Ἡ ψυχική τάση πού ἐκφράζεται μέ τή φράση:
«Ὁ Θεός εἶναι μόνο ἀγάπη καί ποτέ κριτής»
σήμερα δυστυχῶς κατέχει νικηφόρα πορεία στόν γήινο κόσμο.
Ὁ ρόζ χριστιανισμός θέλει νά ἔχουμε μιά πομπώδη ἀγάπη μέσα μας χωρίς τήν αὐτοθυσία μας ἀπένταντι στό Θεό, χωρίς τή χαλιναγώγηση τῶν παθῶν μας, χωρίς τήν αὐταπάρνησή μας, χωρίς φόβο-σεβασμό στόν Θεό.
Τέτοια εὔκολη συναισθηματική οὐμανιστική ἀγάπη δίνεται ὄχι μέ τή συμμετοχή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀλλά μέ τή συμμετοχή τοῦ ἀντίθετου πνεύματος.
Ἡ τάση αὐτή τοῦ ρόζ χριστιανισμοῦ μπορεῖ νά θεωρηθεῖ κατάσταση τῆς πτώσης μας.
Ἀπό αὐτή τήν πτώση πηγάζει ἡ ἐπιθυμία μας γιά μιά θρησκεία πού θά ἔδινε σήμερα στόν κόσμο ἀγάπη, εὐτυχία, χαρά μόνο ἐδῶ στή γήινη ζωή μας.
Ὁ ὅσιος Παΐσιος του Σβετογκόρετς ἔδωσε τήν ἑξῆς ἑρμηνεία τοῦ ρόζ χριστιανισμοῦ:
«Οἱ ἄνθρωποι θέλουν νά μποροῦν συνεχῶς νά ἁμαρτάνουν, ἀλλά νά ἔχουν ἕναν «αγαθούλη» Θεό πού διαρκῶς νά τούς συγχωρεῖ καί ἐκεῖνοι νά ἐξακολουθοῦν νά ἁμαρτάνουν.
Νά κάνουν δηλαδή ὅ,τι θέλουν καί ὁ Θεός νά συγχωρεῖ πάντα λόγῳ τῆς μεγάλης του ἀγάπης, ἀλλά ἐμεῖς νά ἐξακολουθοῦμε νά ζοῦμε μέ τόν ἐγωισμό μας, μέ τίς ἀδικίες μας, ἁμαρτωλά καί χωρίς τύψεις συνείδησης, χωρίς νά προσπαθοῦμε ν’ ἀλλάξουμε, χωρίς τήν ἀληθινή μετάνοια, ὅπως μᾶς ζητᾶ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καί χωρίς νά ζητοῦμε τήν χάρη Του, μέ προσευχές καί μέ τό γνῶθι σεαυτόν».
Ἔτσι σιγά-σιγά γεννιέται ἕνας Χριστιανισμός μέσα στόν ὁποῖο οἱ βάσεις τῆς ὀρθόδοξης πίστης καλύπτονται σιωπηλά καί τό ὅλον πνεῦμα βεβηλώνεται καί παραμορφώνεται μέχρι τό σημεῖο νά γίνεται ἀγνώριστη ἠ ἔννοια τῆς λέξης ἀγάπη.
Ὁ σύγχρονος ρόζ χριστιανισμός ἔχει τά κάτωθι χαρακτηριστικά συμπτώματα-σημεῖα:
1) Ἀπολογία τῆς ἀγάπης, ἀλλά ἀπόλυτη σιωπή γιά τήν Κρίση τοῦ Θεοῦ, γιά τήν Δευτέρα Παρουσία
2) Ἀφηρημένη δογματική-πλουραλισμός δογμάτων
3) Ἀπώλεια τῆς ἀπόλυτης ἐξ Ἀποκαλύψεως ἀλήθειας μέσα στήν θέση ὅτι κι αὐτό εἶναι ἀλήθεια καί τό ἄλλο.
Ἡ ἀλήθεια νοεῖται μόνο σάν πλουραλιστική σύνθεση διαφόρων σχετικῶν καί ἀτομικῶν γραμματολογικῶν διατυπώσεων
4) Ἔλλειψη κατανόησης ἤ ἀπουσία γνώσης τῶν κανόνων τῆς πνευματικῆς ζωῆς
5) Ἀνταλλαγή τῆς προσωπικῆς ἀσκητικῆς ζωῆς μέ ἔντονη καθημερινή ἐξωστρεφή ζωή.
6) Ἄρνηση ὁποιασδήποτε ἀσκητικῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐμπειρίας καί βίωσης, πού φέρνουν σιγά-σιγά τόν ἄνθρωπο στή θεία χάρη καί τή φώτιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Ἀποτέλεσμα ὅλων αὐτῶν εἶναι, ἡ πραγματική ἁγιότητα, αὐτή πού ἀποκτᾶται μόνο μέσα στήν ἐκκλησιαστική χριστιανική λατρευτική ζωή, νά ὑποβιβάζεται, μέ ἐμπαιγμό μάλιστα, στά ὅρια τῆς «ἠθικῆς» τοῦ οὐμανισμοῦ, στά ὅρια τῶν «ὡραίων» ἀνθρωπίνων αἰσθημάτων πού δέν χρειάζονται οὔτε τό φόβο τοῦ Θεοῦ οὔτε τήν ταπείνωση οὔτε τήν ὑπακοή.
Πολλοί ἀπό τούς ὀρθόδοξους πιστούς θερμά ὑποστηρίζουν τή θέση ὅτι
«Ὁ Θεός εἶναι καλός καί δέν εἶναι κριτής, ἀλλά μόνο ἀγάπη καί τίποτε ἄλλο».
Ἀγνοῦν τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, τόν λόγο τῶν Εὐαγγελίων, τόν λόγο τῶν Ἁγίων Πατέρων.
Σήμερα, περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη φορά ὁ λαός προκαλεῖται νά δεχθεῖ τή θέση αὐτή τοῦ ρόζ χριστιανισμοῦ.
Αὐτή ἡ θέση ἀρέσει κατά βάθος, κι ἔτσι πηγαίνουμε στήν ἐκκλησία, ὄχι για τή συγγνώμη τῶν ἁμαρτιῶν μας οὔτε γιά μιά σεμνή εὐσεβή ζωή χάριν τοῦ Χριστοῦ μας καί τῶν διδαχῶν καί τῶν ἐντολῶν Του, ἀλλά μόνο γιά τήν ἀγάπη Του και τή μακροθυμία Του, πού ὑπάρχει βέβαια, ἀλλά πού ἐμεῖς τήν ἀπαιτοῦμε, πού ἔτσι τό θέλουμε ἤ ἔτσι τό νομίζουμε ὄτι πρέπει νά εἶναι.
Γενικά πάνω στό θέμα ὅτι δηλαδή «Ὁ Θεός εἶναι μόνο ἀγάπη καί κανέναν δέν τιμωρεῖ» θά ἦταν ἐνδιαφέρον ἄν μπορούσαμε νά συζητούσαμε μέ τούς κατοίκους τῶν Σοδόμων καί Γομόρων!
Ἀλλά ποῦ ’ν’ τους!
Ἀπό τή δημιουργία τοῦ κόσμου ὡς τήν φοβερή Κρίση ὁ Θεός εἶναι καί θά εἶναι ὄχι μόνο ἀγάπη ἀλλά καί Κριτής.
Γι’ αὐτό καί αὐτή ἡ Κρίση δέν ὀνομάζεται ἄδικα φοβερή.
Ἄλλωστε, πρώτη πράξη τῆς δικαιοσύνης τοῦ Θεοῦ ἦταν ἡ εκδίωξη τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας ἀπό τόν Παράδεισο.
Λογικά, ὁ ἄνθρωπος πού ἀγαπᾶ, δέχεται τόν ἀγαπημένο του ἔτσι ὅπως εἶναι καί δέν ἀπαιτεῖ ἀπό αὐτόν νά ἀλλάξει.
Ἔτσι καί τά πάθη καί τίς ἁμαρτίες μου, λέει ὁ ἄνθρωπος, ὁ Θεός δέν θά τά κρίνει, καί δέν χρειάζεται λοιπόν νά πιεστοῦμε νά κάνουμε πράξη τή διδαχή Του ἀπό φόβο καί μόνο.
Μέ μιά μόνο προσευχή μου πρός Αὐτόν, ὁ Θεός γίνεται ἀγάπη καί μέ δέχεται στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.
Ὁ ἄνθρωπος νομίζει ὅτι μέ τήν λογική του τά βρίσκει ὅλα.
Μερικοί κήρυκες θεολόγοι ἐπίσης ἔχουν τή γνώμη ὅτι ὅλα ἐπιτρέπονται καί μάλιστα τονίζουν ὅτι χωρίς τήν ἀπολογία τῆς ἀγάπης (ἀλλά ἀποσιωπώντας τη φοβερή ἡμέρα τῆς Κρίσεως τοῦ Θεοῦ) δέν ἐπιτυγχάνεται ἡ ἀποστολή τους, δηλαδή ἡ μύηση στόν χριστιανισμό.
Τέτοιος κοσμοπολίτικος χριστιανισμός, ψευτοχριστιανισμός, χωρίς ξεκάθαρο δόγμα, μέ μόνο τό κήρυγμα τῆς ἀγάπης καί χωρίς τό κήρυγμα τοῦ σεβασμοῦ πρός τόν Θεό, τήν υπακοή μέ δέος στίς ἐντολές Του, μπορεῖ μόνο νά ἐπιταχύνει τόν ἀφανισμό τῆς πίστης.
Τέτοιος χριστιανισμός εἶναι ἔνοχος ἀπέναντι τοῦ Χριστοῦ.
Τότε τό νά θέλει κανείς νά προσεύχεται στόν Θεό δέν ἔχει κανένα νόημα.
Ὁ ρόζ χριστιανισμός παραδέχεται μόνο τήν μιά πλευρά τῆς εὐαγγελικῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ, τῆς ἀγάπης, παραλείποντας τήν πλευρά τῆς ἐξομολόγησης, τῆς μετανοίας, τῆς συγγνώμης, τῆς ὑπακοῆς, τήν προσπάθεια καταπάτησης τῶν παθῶν, τῆς ἀναγνώρισης τῆς ἁμαρτωλότητας τοῦ ἀνθρώπου.
Ὁ Κωνσταντίν Ζάιτσεφ ἔγραφε:
«Ὅταν θά ἔρθει τό τέλος τῆς κοσμικῆς μας ἱστορίας καί θά μείνει μόνο ὁ Θεός καί μ’ αὐτόν ὅσοι θά μείνουν στούς κόλπους τοῦ Θεοῦ, στό ἔλεος τοῦ Θεοῦ, τότε θά μείνει μόνο ἡ ἀγάπη, διότι κάθε ἄλλο θά ἔχει καταργηθεῖ.
Θά καταργηθοῦν μάλιστα καί οἱ ἀνώτερες χριστιανικές μας ἀρετές τῆς πίστης καί τῆς ἐλπίδας, γιατί θά μείνουν χωρίς σκοπό πιά σέ σχέση μέ τή «συμφωνία» μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπων γιά τήν πραγματοποίηση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.
Ἡ ἀληθινή καί γνήσια χριστιανική ἀγάπη καί ὄχι ἡ «ρόζ» συναισθηματική ἀλλά οὐμανιστική, εἶναι ἡ τέλεια κλίμακα τῆς πνευματικῆς ἀνάβασης (ἀνατολῆς) πρός τή θέωση, πρός τόν τελικό σκοπό μας.
Ὁ πατέρας Γεώργιος Μπελαντούρωφ ἀπό τήν πόλη Ντβερ σημειώνει:
«Τό ὅτι ὁ Θεός ἀγαπᾶ τόν ἄνθρωπο, δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία, ἀφοῦ ἔστειλε τόν μονογενῆ Υἱό Του γιά τή σωτηρία μας».
Ἀλλά πῶς νά ἑρμηνεύσουμε τότε τόν γνωστό λόγο τοῦ Θεοῦ ὅτι
«Αὐτόν πού ἀγαπῶ αὐτόν καί παιδεύω» καί ὁ ὁποῖος αὐτός λόγος ἐκφράζει ἐπίσης τήν θεϊκή ἀγάπη στόν ἄνθρωπο;
Ἀλλά μήπως καί ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι ἕνα εἶδος Κρίσης, ἀφοῦ μᾶς προειδοποιεῖ κάθε μέρα, στέλνοντάς μας ἐπιτυχίες, ἐλπίδες καί χαρές, ἀλλά καί λύπες, ἀρρώστειες, στενοχώριες καί θανάτους;
Ἀλλά καί πάλι, πλούσια τά ἐλέη Του, γιά νά Τόν εὐχαριστοῦμε καί νά Τόν δοξάζουμε.
Ἐμεῖς ὅμως τίς περισσότερες φορές παραλείπουμε τίς εὐχαριστίες καί δοξολογίες πρός Αὐτόν.
Ἄν δέν ζοῦμε χριστιανικά, πνευματικά, δέν θά καταλαβαίνουμε τήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ.
Γι’ αὐτό δέν ἀμφιβάλλουμε ὅτι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι θά ὑποστοῦν καί τή μεγάλη Κρίση Του, ἀφοῦ ὁ ἴδιος τό εἶπε.
Ἀλλά εἶναι δυνατόν ποτέ η κρίση τοῦ Θεοῦ νά γίνει χωρίς τήν ἀγάπη Του;
Ἀδύνατον!
Κι ὅλοι θά μποῦν στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν;
Καί οἱ καλοί καί οἱ κακοί;
Καί οἱ ἀγαθοεργοί καί οἱ ἐλεήμονες καί οἱ γενναιόδωροι;
Καί οἱ ἄπληστοι καί οἱ τσιγγούνηδες καί οἱ λαίμαργοι;
Καί οἱ ἐκμεταλλευτές κι οἱ σκληροί τῃ καρδίᾳ καί οἱ ἐγκληματίες καί ὅλοι οἱ ἀμετανόητοι;
Ὄχι βέβαια, ἐκεῖ, στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν δέν εἶναι δυνατόν, -ἀφοῦ τό εἶπε ὁ Κύριος-, νά μήν ὑπάρξει δικαιοσύνη και ἀγάπη.
Δοξασμένο τό ὄνομα τοῦ Κυρίου.
– ΑΜΗΝ –.
Ἆρθρο τοῦ Βιατσεσλάβ Μάλτσεφ
(εφημερίδα «Ορθόδοξη Αγία Πετρούπολη»)
Μετάφραση ἀπό τα ρωσικά
Λ. Βορογκιέβιτς
- ἀπό orthodoxanswers
