Οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν περιττές εκφράσεις όταν μιλάνε. Αυτός είναι ένας από τους πολυτιμότερους ίσως κανόνες στα πλαίσια της Δικαστικής Ψυχολογίας. Αυτές ακριβώς οι εκφράσεις είναι οι πλέον χρήσιμες , γιατί είναι αυτές που δίνουν και σημάδια, «κίτρινες» ή και «κόκκινες» σημαίες όπως τις λέμε, ότι κάτι σε όσα ακούσαμε δεν είναι απολύτως αληθινό ή ότι το άτομο από το οποίο προέρχονται δεν είναι άτομο εμπιστοσύνης ή ότι τουλάχιστον δεν αξίζει εν λευκώ την εμπιστοσύνη μας.
Όλοι μας γνωρίζουμε ότι εκφράσεις όπως «Ειλικρινά…» στην αρχή μια συζήτησης ή «πίστεψέ με…» στο τέλος της, μπορούν να υποδηλώνουν την ανάγκη του ατόμου που τις χρησιμοποιεί να πείσει , η οποία ανάγκη του σύμφωνα με την ψυχολογία εκδηλώνεται πιο έντονη ακριβώς επειδή όσα είπε τα αμφισβητεί και ο ίδιος. Είναι όμως πάντα έτσι;…
Πολλές φορές ίσως θα παρατηρήσουμε ότι τις χρησιμοποιούμε και οι ίδιοι σε πολλές ασήμαντες καταστάσεις που μπορεί να δηλώνουν μια υπερβολή όχι πιστά αληθινή αλλά εντούτοις δεν δηλώνουν ψέμα και δεν έχουν και σκοπό να παραπλανήσουν. Για παράδειγμα μπορεί να πω «Ειλικρινά , τέτοιο βαρύ χειμώνα δεν ξανάκανε» χωρίς να θέλω να παραπλανήσω ή να πω ψέμα αλλά να δηλώσω ότι ο χειμώνας είναι υπερβολικά κρύος.
Συνεπώς που έγκειται η διαφορά; Και πότε πράγματι μια έκφραση όπως «πίστεψέ με» υποδηλώνει ψευδή συνοδευτική δήλωση; Η ουσιαστική διαφορά βρίσκεται πάντα στην κατάσταση κατά την οποία ακούγεται κάτι τέτοιο. Και τα χαρακτηριστικά για να την διακρίνουμε είναι πολύ συγκεκριμένα κι αυτά πρέπει να εξετάζουμε:
Ποιος λέει την έκφραση και πόσο κοντινό μας άτομο είναι;
Πόσο σημαντική είναι η συνοδευτική δήλωση κι αν αυτή έχει κατά οποιονδήποτε τρόπο επιρροή στην δική σας ζωή; (οικονομική ή άλλη)
Ποια είναι η ως τώρα συμπεριφορά του ατόμου απέναντί σας, το «ιστορικό» του, σε επίπεδο ειλικρίνειας, καθήκοντος και πίστης;
Η φράση «πίστεψέ με» έχει υπάρξει σε πρόταση του ατόμου που στερείται πλήρως ουσίας; Έχετε νοιώσει αφελής ακούγοντάς την;
Ακούγεται υπερβολικά συχνά σε μια συζήτηση; Πάνω από 3 φορές μέσα σε μια μόνο κουβέντα;
Το ακούτε από άτομο που σας μεταφέρει πληροφορίες ή που προσπαθεί να σας πείσει για κάτι;
Είναι γενικά υπερβολικό το άτομο που έχετε απέναντι σας; Χρησιμοποιεί την υπερβολή μήπως όχι πάντα κακόβουλα;
Χρησιμοποιεί την έκφραση «πίστεψέ με» για να αποφύγει περαιτέρω συζήτηση ή να σταματήσει τον εαυτό του από μια δύσκολη θέση ώστε να μην χρειαστεί να δώσει περισσότερες πληροφορίες για κάτι;
Και τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι ναι μεν τέτοιες εκφράσεις είναι σημαντικές, αλλά εξεταζόμενες μέσα σε ένα σύνολο συμπεριφορών και όχι μεμονωμένα. Αυτό συνεπώς που όλοι ξέρουμε ως κανόνα, «όποιος λέει πίστεψέ με λέει ψέματα», δεν ισχύει πάντα , ακόμα κι αν όντως αποτελεί μια κίτρινη σημαία ότι κάτι σε όσα ακούμε δεν είναι απολύτως εντάξει. Μπορεί να είναι από υπερβολή, προσπάθεια επιβολής του άλλου σε εμάς, μέχρι και όντως την ύπαρξη Ψεύδους.
