Όλα για την Εύα - Point of view

Εν τάχει

Όλα για την Εύα

Love Locked Out



  Στο τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου της Γένεσης περιγράφεται η Πτώση του Ανθρώπου. Πολλά έχουν γραφτεί γι’αυτές τις λίγες δραματικές αράδες, που εξηγούν, ας πούμε, το λεγόμενο Προπατορικό Αμάρτημα, το λόγο για τον οποίο όλοι οι άνθρωποι γεννιόμαστε με ένα ερωτηματικό πάνω απ’το κεφάλι μας και ζούμε τη ζωή μας με πόνο.


Anna Lea Merritt (1844-1930) | Eve




Πάντα έβρισκα συναρπαστικό το θάρρος της Εύας. Κακώς κάποιοι αποκάλεσαν το Διάβολο “πρώτο επαναστάτη”, αυτή η θέση ανήκει στην Εύα. Εκείνη ζούσε στον Παράδεισο, τα είχε όλα με κάποια έννοια. Αλλά όχι. Αυτός ο φιλόξενος και μεγαλόκαρδος ιδιοκτήτης του Παραδείσου σημάδεψε την προσφορά του με έναν απλό περιορισμό: να μην πειράξουν οι πρωτόπλαστοι ένα συγκεκριμένο δέντρο, να μην φάνε από τους καρπούς του. Οι πρωτόπλαστοι είχαν στη διάθεσή τους χιλιάδες δέντρα, ζουμερούς καρπούς, γευστικούς πέρα από κάθε φαντασία. Όμως ο κήπος δεν ήταν δικός τους, ήταν του αφεντικού, κι αυτό ήταν το μήνυμα του περιορισμού που τους τέθηκε. Η Εύα δεν πόθησε τον καρπό, ούτε άπληστη ήταν, ούτε παρασύρθηκε από το φίδι. Η Εύα κατάλαβε πως αν αποδεχτεί αυτόν το μικρό, ασήμαντο θα έλεγε κάποιος, περιορισμό, όσο πλούσια και ανέμελη ζωή και να είχε στον υπέροχο κήπο, στην πραγματικότητα θα ήταν μια ζωή χωρίς Ελευθερία. Η Εύα, διεκδικώντας τον απαγορευμένο καρπό, έστειλε το δικό της μήνυμα στον Ελωχείμ, όλα ή τίποτα, και ο -μέχρι εκείνη τη στιγμή- φιλόξενος ιδιοκτήτης απάντησε όπως έπρεπε: τίποτα! από δω και στο εξής μόνο πόνος.


Την ιστορία της Εύας φυσικά κανείς μπορεί να τη διαβάσει όπως θέλει, είμαι σίγουρος πως ένα σωρό θεολόγοι διαφωνούν εντονότατα μ’αυτά που έγραψα παραπάνω. Το θέμα όμως με τις αλληγορικές ιστορίες είναι πως το νόημά τους υπάρχει μέσα μας και όχι μέσα τους. Ας διαφωνούν όσο θέλουν λοιπόν. Για μένα, η ιστορία της Εύας δεν μπορεί να διαβαστεί ξεχωριστά από μια δήλωση μετανοίας, που δόθηκε στους προγόνους μου και δεν υπογράφτηκε ποτέ. Μια απλή δήλωση, ένα παλιόχαρτο ασήμαντης αξίας, που η επιλογή να μην το υπογράψεις είχε την ίδια συνέχεια με την ιστορία του βιβλίου της Γένεσης: από δω και πέρα μόνο πόνος.


Ώρες ολόκληρες, σε συσκέψεις επί συσκέψεων και κείμενα επί κειμένων συζητούμε με τους συντρόφους και τις συντρόφισσες για την προοπτική της Αριστεράς, για τα λάθη και τις αδυναμίες στο πρόγραμμα και την οργάνωση του αγώνα, για την επικαιροποίηση και την ανάπτυξη των βασικών μας θέσεων. Ένα πράγμα δεν κάνουμε. Δεν βλέπουμε ότι η Αριστερά μας, και κυρίως οι αριστεροί μας, έχουν χάσει το τσαγανό της Εύας. Σουλατσάρουν μέσα στον κήπο του Αφεντικού, μασουλάνε τους ζουμερούς καρπούς. Παίρνουν προαγωγές και γίνονται διευθυντές γιατί “έχουν παιδιά να θρέψουν”, γράφουν στα έντυπα του Αφεντικού αυτά που τους υπαγορεύονται γιατί “καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή”, κουνάνε τις σημαίες του και προσκυνούν τις εικόνες του, αισθάνονται όμορφα όταν γίνονται στελέχη κάθε φύσης “καθ’ ομοίωσιν” του αφεντικού, γίνονται γραμματείς επιτροπών, βουλευτές, υπουργοί, αγγελάκια δηλαδή που τριγυρνούν στο κεφάλι του Αφεντικού και του σπάνε τα νεύρα δοξολογώντας το. Πού και πού, τραβούν φυσικά και καμιά διαμαρτυρία για το απαγορευμένο δέντρο. Με ωραία κείμενα μάς εξηγούν γιατί είναι λάθος να υπάρχει ο περιορισμός, μα οι φράσεις τους είναι τόσο μπερδεμένες ώστε το νόημα να χάνεται, ώστε κανείς να μην πάρει το λάθος μήνυμα, ορμήξει κατά το δέντρο και θυμώσει ο ιδιοκτήτης.


Είναι ωραίος ο παράδεισος, καμία συζήτηση γι’αυτό. Θέσεις, αξιώματα, μεγαλύτερος μισθός (ή έστω, κάποιος μισθός), αναγνώριση, ο παράδεισος τα δίνει όλα αυτά απλόχερα σε “έξυπνους και άξιους ανθρώπους”, και -παραδέξου το- πολλοί απ’τους αριστερούς μας είναι αρκετά έξυπνοι. Κι ακόμη, επιτροπές, επερωτήσεις, κοινοβουλευτικό έργο, συμμετοχή στη διοίκηση, τηλεοπτικές εμφανίσεις, δημόσιες σχέσεις με τους από πάνω. Μέσα σε μια βρωμερή θάλασσα εξαθλίωσης κάποιοι μπορούν να έχουν το κεφάλι τους πολύ πιο πάνω και να ανασαίνουν, γιατί να μην το κάνουν?


Η Εύα θα μπορούσε να μην τα είχε σκεφτεί ποτέ όλα αυτά. Θα μπορούσε να μην είχε παραβεί ποτέ την εντολή, μα τότε δεν θα είχαμε ούτε Ανθρωπότητα, ούτε Ιστορία, θα ζούσε για πάντα και θα ήταν σα να μην έζησε ποτέ. Αυτό συμβαίνει και με την Αριστερά μας. Κάθε φορά που κάνει πως δεν βλέπει το απαγορευμένο δέντρο, κάθε φορά που απλώνει το χέρι στους καρπούς του Αφεντικού, απλά σβήνει και πεθαίνει ή ζει σα να μην έζησε ποτέ.


Όχι, δεν είναι για μας αυτά τα ζουμερά φρούτα. Πίσω από τη γλύκα τους, αν δώσεις λίγη προσοχή, αφήνουν μια πικρή γεύση, ένα κακιασμένο χαμόγελο σαν μήνυμα μέσα στα μπισκοτάκια της τύχης, μια ψιθυριστή φωνή που λέει, “αυτός ο κήπος είναι του Αφεντικού, αυτό το φρούτο είναι του Αφεντικού, κι εσύ που το τρως, ανόητε, πάλι του Αφεντικού είσαι”.

Κείμενο: Λευτέρης Παπαθανάσης*


Pages