Ο Λωτ και οι κόρες του*
Ηανθρώπινη σεξουαλικότητα είναι αμαρτωλή ή ιερή; Δεν υπάρχει τίποτα κακό στο σεξ, αφού είναι ένα απαραίτητο κομμάτι τής φυσικής μας ύπαρξης, αλλά με έναν περιορισμένο ρόλο. Είναι απαραίτητο να αναγνωρίσουμε τη σεξουαλική παρόρμηση, αλλά και να συμπεριφερόμαστε προς αυτήν υπεύθυνα.
Η αμαρτωλή
σεξουαλικότητα
Σε σημαντικό αριθμό ανθρώπων η σεξουαλικότητα ταυτίζεται έστω κι αν δεν ομολογείται, με την αμαρτία. Στη σκέψη των περισσότερων η χρήση της έννοιας «αμαρτωλός» συνειρμικά οδηγεί στον «έχοντα σεξουαλική δράση». Η πολεμική των περισσότερων θρησκειών με υπερβολή στις «ανάγκες» της ανθρώπινης φύσης (ενόρμηση) οδηγεί στην παράβαση των θρησκευτικών κανόνων.
Η άρνηση συμμόρφωσης στους κανόνες του θεού καθώς και η προσωποποιημένη θεότητα που προσβάλλεται άμεσα από τις παραβάσεις των πιστών συνδέονται αναπόσπαστα με την πιθανότητα της βαρύτερης νοηματικά τιμωρίας, το θάνατο, που εκλαμβάνεται ως επιθετικότητα του θεού. Ανεξάρτητα όμως και από αυτή την οπτική, εκείνο που βαραίνει τις ενοχικές αντιλήψεις είναι η κατευθείαν παράβαση προς το θεϊκό πρόσωπο.
Από τη μια βρίσκεται η ύπαρξη με τις ενορμήσεις (δημιούργημα του ίδιου θεού) και από την άλλη η δυσαρέσκεια, η δυσφορία, ίσως και η οργή του θεού για κακή χρήση των ενορμήσεων των δημιουργημάτων του. Η σχέση αγάπης με τον θεό (και για όλους τους «θεούς» της παιδικής ηλικίας) μετατρέπεται σε σχέση φόβου. Οι πιστοί μετανοούν αλλά επιστρέφουν σύντομα στο καβαφικό «πάλιν ενέδωσα».
Ο αγώνας να ικανοποιήσουν και τον Άνθρωπο και τον Θεό προκαλεί αναστατώσεις. Πολλές νευρώσεις χτίζονται στο συναίσθημα ενοχής και στην πεποίθηση ότι η σεξουαλική επιθυμία είναι βρώμικη και θανάσιμη. Είναι κλασικό «ανέκδοτο» ο αυνανισμός με το αριστερό χέρι, επειδή το δεξιό είναι το «καλό» μας. Τελικά ο θεός δεν είναι κακός αλλά οι πιστοί του τον ερμηνεύουν με διαστρεβλωτικό φανατισμό.(…..)
(….)Το να διδάσκεσαι στην οικογένεια, στο σχολείο, στη θρησκευτική κοινότητα, στις κοινωνικές συναναστροφές «πως να κρύβεσαι» αποτελεί επικίνδυνη τάση για μύηση στη διαταραχή και τη νοσηρότητα. Έτσι η αναζήτηση της διέγερσης βυθίζεται στο χώρο μιας «καταστροφικής» αίσθησης.
Η ανάγκη για βλαπτικά κατορθώματα ή το πάθος για εξουσία που φέρνει αρκετούς ανθρώπους στην ηδονή, αλλά και ακόμα περισσότερους σε απόγνωση και καταπίεση, είναι αποδεκτό συμβάν εσωτερικής εκδήλωσης. Η εικόνα εκείνου που δοκιμάζει να δώσει διέξοδο στη φυσική ένταση της σεξουαλικότητάς του αποτελεί για κάποιους απαράδεκτη συμπεριφορά.
Η επικέντρωση στην ακόμη μεγαλύτερη σεξουαλική αναζήτηση συμπίπτει, όχι τυχαία, με την αμφισβήτηση των γονιών στην περίοδο της εφηβείας. Η φυσική, σεξουαλική, αλλά και ηθική ανάπτυξη, συμβάλλουν στη διαμόρφωση του εφηβικού Εγώ. Η αμφισβήτηση αρχίζει με τη διεκδίκηση ισότιμης εκδήλωσης των ερωτικών επιθυμιών σε αντιστοιχία με εκείνη των ενηλίκων. Ξεκινά με την επιθυμία και το φόβο των παιδιών να μεγαλώσουν.
Η εσωτερική ανάπτυξη θυμίζει τη μυθοποιημένη απαγορευτική γνώση και την εκδίωξη από τον «παράδεισο» των μικρών χρόνων. Οι Αλεξανδρινοί ερμήνευσαν την εκδίωξη των πρωτόπλαστων ως την ανθρώπινη μοίρα, την αδύναμη να αντιμετωπίσει το κακό και την αμαρτία. Προς επίρρωση αυτής της οπτικής, ο «όφις» είναι ο εκφραστής της γενετήσιας ορμής.
Πλέον, οι θεοί γεννήτορες, θυμωμένοι επειδή τα μικρά τους δημιουργήματα έμαθαν και δοκίμασαν την ύπαρξη του «απαγορευμένου καρπού», τα τιμωρούν με αποχωρισμό. Δεν τα χαϊδεύουν, δεν τα παίρνουν στα γόνατα, δεν τα κανακεύουν. Τα παιδιά αισθάνονται τη δυσφορία των γονιών-θεών, επειδή αυτοί ξέρουν πως μεγάλωμα σημαίνει γνώση και δοκιμή σε κάτι που επιτρεπόταν μέχρι τότε μόνο σ’εκείνους.
Οι «θεοί» εξορίζουν τα πλάσματά τους από τον κύκλο της φιλευσπλαχνίας, της μεγαθυμίας, της φιλόστροργης προστασίας, όταν η σεξουαλικότητα των παιδιών είτε μέσω του αυνανσιμού είτε με δημιουργία σχέσης είτε με υπονοούμενες αναφορές υποδηλώνει πια την παρουσία της. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για να ερμηνευθούν η αμηχανία και η επιθετικότητα που αρκετοί γονείς επιδεικνύουν στα παιδιά τους στη συγκεκριμένη φάση:
– Ζηλεύουν επειδή δεν αντέχουν τη δική τους φθίνουσα σεξουαλικότητα;
– Αισθάνονται ενοχικά τώρα που τα παιδιά γνωρίζουν τι κάνουν και οι ίδιοι οι γονείς;
– Εξαιτίας της δικής τους ανωριμότητας είναι ανέτοιμοι να διαχειριστούν τη σταδιακά δημιουργούμενη ισότιμη σχέση με τα παιδιά τους;
Έχοντας την εικόνα του δικού του «συμπλεγματικού γονέα» ο γονιός διαμορφώνει με ένοχο τρόπο τη σχετική με τη σεξουαλικότητα στάση του απέναντι στο παιδί, επειδή και το παιδί του έχει ανάλογη εικόνα.
Η εφηβική αυθάδεια, η αγενής συμπεριφορά, ο κυνισμός στις απόψεις που έχουν σχέση με την επιβολή του νεανικού Εγώ εκλαμβάνονται από τον πατέρα και τη μάνα ως απαράδεκτες εικόνες από την «οθόνη του ψυχισμού» στην οποία προβάλλονται «αποκλειστικά» ερωτικές ιδιαιτερότητες των παιδιών τους.
Οι γονείς που αρνούνται, όχι συνειδητά πάντα, να διευκολύνουν τη βατή γνώση και αποκάλυψη στον τομέα της ερωτικής ζωής του παιδιού τους, του αφαιρούν κυριολεκτικά τη δυνατότητα να προστατεύσει την ψυχική και σωματική του υγεία.
Είναι γνωστό πως οι άνθρωποι που διατηρούν μια ομαλή ερωτική ζωή (η ομαλότητα πάντα με την εκδοχή της ικανοποιητικής επικοινωνίας) έχουν ενισχυμένο και ο ανοσοποιητικό τους σύστημα και την ψυχική τους αντοχή.
Οι γονείς ξοδεύουν τεράστια ποσά και προσωπικό χρόνο για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των παιδιών τους, από τη στιγμή που γεννιούνται μέχρι την ηλικία των 25-30 ετών που πιθανόν θα φύγουν από την πατρική-μητρική κατοικία.
Ξεχνούν όμως να δώσουν ό,τι είναι πολύτιμο –και δεν κοστίζει τίποτε- για τη συναισθηματική ισορροπία αυτών των παιδιών: δηλαδή ανοχή, διακριτική οριοθέτηση, ειλικρινή πληροφόρηση και κατανόηση κατά τη βαθμιαία εξέλιξη της σεξουαλικότητας των νέων παιδιών-ανθρώπων.
Οι εκτός απολαυστικού παιχνιδιού γεννήτορες δεν αποδέχνονται ενσυνείδητα τις επιθυμίες και τιμωρούν γι’ αυτό και τον εαυτό τους και τα παιδιά τους. Είναι επικριτικοί, αισθάνονται αυτοσυμπόνια και τρέφουν εχθρικά συναιθήματα απέναντι στους άλλους. Το προφίλ, έστω κι αν είναι αυθαίρετο, πάνω κάτω «φοριέται» από πολλούς.
Η πορεία του σεξουαλικού βιώματος δεν ξετυλίγεται με κλειστά μάτια, ηθικές πιέσεις και προκαταλήψεις. Οι στείρες απαγορεύσεις φέρνουν ειδικά το παιδί και τον έφηβο αντιμέτωπους με το παντοδύναμο ένστικτό τους, που τελικά θα υπερισχύσει, έστω και μέσα από τα νευρωτικά τους συμπτώματα.(…..)
(….) Δίνουμε βαρύτητα στη συναισθηματική εκπαίδευση που επιτρέπει τη φανέρωση του ερωτισμού, διότι εκτός από τις άλλες πτυχές επικεντρώνεται και στη συμβίωση και τον αποχωρισμό. Η σεξουαλικότητα είναι κατανοητό πως έχει έντονη σχέση με την παραγωγή συναισθηματικών προϊόντων.
Η αγωγή για τη δημιουργία ανταποδοτικότητας λαμβάνει έκταση επειδή, όταν είναι αρμονική, διευκολύνει τη συντροφικότητα και απομακρύνει τους φόβους του αποχωρισμού.
Με άλλα λόγια, αμβλύνει το άγχος των μικρών θανάτων αλλά και του βιολογικά επερχόμενου μεγάλου θανάτου. Δεν έχουμε να αντιπαρατάξουμε στο θάνατο τίποτε άλλο παρά μόνο την αγάπη που αναπτύσσεται μέσω της συμβίωσης και των ορμικών εκφράσεων, οι οποίες εκτός από την αναπαραγωγή υπάρχουν ακόμα και ως εκδήλωση ζωής.
Οι ψυχικές καχυποψίες και απαγορεύσεις των γονιών στις μεταξύ τους σχέσεις προετοιμάζουν «σφιγμένους» ενηλίκους, γιους και κόρες, για να στήσουν ένα σκηνικό παρόμοιο με το δικό τους σύντροφο και τα δικά τους παιδιά.
*Ο Λωτ και οι κόρες του:
«άνθρωπος δεν υπάρχει επί της γης για να συνευρεθεί μαζί μας». Γέν.19. 31.
«Μέθυσαν λοιπόν τον πατέρα τους την νύκτα εκείνη με κρασί και κοιμήθηκε μαζί του η μεγάλη του κόρη… Εκείνος δεν κατάλαβε ούτε όταν ξάπλωσε ούτε όταν σηκώθηκε. Την άλλη μέρα είπε στη μικρή αδελφή της, χθες βράδυ ξάπλωσα εγώ με τον πατέρα μας. Έλα να τον μεθύσουμε κι απόψε και κοιμήσου εσύ μαζί του… Μέθυσαν λοιπόν τον πατέρα τους και πλάγιασε η μικρότερη μαζί του και πάλι εκείνος δεν κατάλαβε ούτε όταν ξάπλωσε ούτε όταν σηκώθηκε. Έτσι οι δυο κόρες του Λωτ έμειναν έγκυες από τον πατέρα τους»! Γέν. 19.32-36
Τρύφων Ζαχαριάδης,
«Ποιος εκπαιδεύει συναισθηματικά ποιον»,
εκδόσεις Τόπος
