ΠΡΙΝ πολλά χρόνια έπεσε στα χέρια μου ένα πολύ σημαντικό βιβλίο με τίτλο: «Το Βιβλίο των Σοφών: Γνωμικά-Αποφθέγματα-Ρητά-Παροιμίες», με πρόλογο Παν. Α. Παπαχρήστου, Επιτίμου Γενικού Επιθεωρητού Μέσης Εκαπιδεύσεως, επιμέλεια Ρίτας Μπούμη Παπά και Εκδόσεως Γεωργ. Παπακωνσταντίνου, Μπενάκη 28, Αθήνα,.
Το παραπάνω βιβλίο δεν έχει χρονολογία εκδόσεως.
Ωστόσο, αν κρίνω από το τηλέφωνο που έχει στην διεύθυνση των Αθηνών (624-129) αντιλαμβάνομαι ότι πρέπει να είναι βιβλίο της δεκαετίας 1960-1970.
Μέσα σ’ αυτό το βιβλίο, λοιπόν, διάβασα για πρώτη φορά συγκεντρωτικά τα αποφθέγματα του Σωκράτη και η πρώτη σκέψη που έκανα ήταν η μεγάλη ομοιότητα με τα λόγια του Ιησού!
Αυτός και ο λόγος που σκέφθηκα να καταγράψω τα αποφθέγματα του Σωκράτη, όπως ακριβώς σταχυολογούνται μέσα στο «Βιβλίο των Σοφών» και παράλληλα ο γράφων να αναζητήσει τα αντίστοιχα λόγια του Ιησού Χριστού, που ο αναγνώστης θα εκπλαγεί με την καταπληκτική ομοιότητα των μεγάλων λόγων Σωκράτους και Ιησού σε πολλά από τα λεχθέντα των μεγάλων αυτών μορφών!.
Εξυπακούεται ότι υπάρχουν και πολλά άλλα αποφθέγματα ή ρητά, που δεν συμπεριλαμβάνονται στην δική μας μελέτη.
Αυτός και ο λόγος που πιστεύω ότι ο κατάλογος των μεγάλων λόγων του μεγάλου Αθηναίου φιλοσόφου με τον γλυκύτατο Γαλιλαίο
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Εν οίδα ότι ουδέν οίδα
(΄Ενα γνωρίζω, ότι τίποτα δεν γνωρίζω).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Τι με λέγεις αγαθόν; Ουδείς αγαθός ει μη είς ο Θεός» (Ματθ. 19, 17)
(Γιατί με ονομάζεις αγαθό; Κανένας δεν είναι αγαθός, παρά μονάχα ένας, ο Θεός»).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Είμαι κάπως σοφότερος κατά τούτο μόνο: πως εγώ τουλάχιστο δε νομίζω ότι ξέρω εκείνα που δεν ξέρω.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Ου δύναμαι εγώ ποιείν απ’ εμαυτού ουδέν. Καθώς ακούω κρίνω, και η κρίσις η εμή δικαία εστίν ότι ου ζητώ το θέλημά το εμόν, αλλά το θέλημα του πέμψαντός με πατρός. Εάν εγώ μαρτυρώ περί εμαυτού, η μαρτυρία μου ουκ έστιν αληθής, άλλος εστιν ο μαρτυρών περί εμού, και οίδα ότι αληθής εστιν η μαρτυρία ην μαρτυρεί περί εμού» » (Ιω. 5, 31-32)
(Εγώ δεν μπορώ τίποτε να κάνω από μόνος μου αποφασίζω ως κριτής, σύμφωνα με όσα ακούω από τον Πατέρα, και οι αποφάσεις μου είναι δίκαιες γιατί δεν επιζητώ να ικανοποιήσω το δικό μου θέλημα, αλλά το θέλημα του Πατέρα που με έστειλε. Εάν εγώ έδινα μαρτυρία για τον εαυτό μου, αυτή η μαρτυρία μου θα μπορούσε να μην είναι αληθινή. Άλλος όμως μπορεί να μαρτυρήσει περί εμού και ξέρω πως ό,τι λέει εκείνος για μένα είναι αληθινό).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Κρείττον αδικείσθαι του αδικείν.
(Καλύτερα να σε αδικούν παρά να αδικείς).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «όστις σε ραπίσει επί την δεξιάν σιαγόνα, στρέψον
αυτώ και την άλλην» (Ματθ. 5, 39)
(Αν κάποιος σε χτυπήσει από το δεξί μάγουλο, γύρισέ του και το
άλλο).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Εκείνος είναι σοφότερος από όλους, που έχει
καταλάβει ότι αληθινά η σοφία του δεν αξίζει τίποτα.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι» (Ματθ. 5, 3)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Κανένας δεν ξέρει τι είναι ο θάνατος, ούτε αν αυτός είναι το μεγαλύτερο καλό για τους ανθρώπους. Και τον φοβούνται όλοι σαν να γνωρίζουν καλά πως είναι το μεγαλύτερο κακό. Πώς λοιπόν; Δεν είναι αυτό η πιο ντροπαλή αμάθεια, να νομίζει κανείς πως γνωρίζει εκείνο που δεν γνωρίζει;
ΧΡΙΣΤΟΣ: «άφρον, ταύτη τη νυκτί την ψυχήν σου απαιτούσιν από σου α δε ητοίμασας τίνι έσται΄;» (Λουκ. 12, 20)
(Ανόητε, αυτή τη νύχτα θα παραδώσεις τη ζωή σου. Αυτά, λοιπόν, που ετοίμασες σε ποιόν ανήκουν;)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Εγώ τίποτ’ άλλο δεν κάνω, καθώς τριγυρίζω παντού, παρά να σας πείθω, νέους και γέρους, μήτε για τα σώματά σας να φροντίζετε, μήτε για χρήματα, όσο για την ψυχή σας, πως να την κάνετε καλύτερη, λέγοντάς σας ότι τα χρήματα δεν κάνουν την αρετή, αλλά η αρετή τα χρήματα, καθώς και όλα τα άλλα καλά των ανθρώπων.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Δια τούτο λέγω υμίν, μη μεριμνάτε τη ψυχή υμών τι φάγητε και τι πίητε, μηδέ τω σώματι υμών τι ενδύσησθε ουχί η ψυχή πλείόν εστι της τροφής και το σώμα του ενδύματος; « (Ματθ. 6, 25)
(Αφού λοιπόν η καρδία σας πρέπει να ανήκει αποκλειστικά εις τον Θεόν, δια τούτο σας λέγω, κόψτε την ρίζα της πλεονεξίας και μη φροντίζετε με αγωνία και στενοχώρια για την ζωήν σας, τι θα φάτε και τι θα πιείτε, ούτε για το σώμα σας, τι θα ενδυθείτε. Δεν αξίζει η ζωή περισσότερο από την τροφή και το σώμα πιο πολύ από το ένδυμα; Ο Θεός λοιπόν, που σας έδωκε τα ανώτερα ταύτα, θα σας δώσει και τα κατώτερα, την τροφή δηλαδή και το ένδυμα).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Νομίζουν πως θα πάθουν κάτι φοβερό, αν πεθάνουν, σαν να μπορούσαν να μείνουν αθάνατοι.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Εκείνο δε γινώσκετε ότι ει ήδει ο οικοδεσπότης ποία φυλακή ο κλέπτης, εγρηγόρησεν αν και ουκ είασε διαρυγήναι την οικίαν αυτού. δια τούτο και υμείς γίνεσθε έτοιμοι, ότι η ώρα ου δοκείτε ο υιός ανθρώπου έρχεται» (Ματθ. 24, 43-44)
(Να αγρυπνείτε, λοιπόν, γιατί δεν ξέρετε ποια ημέρα θα έρθει ο Κύριός σας. Και να ξέρετε τούτο: Εάν ήξερε ο ιδιοκτήτης ενός σπιτιού ποια ώρα θα έρθει ο κλέπτης, θα ξαγρυπνούσε και δεν θα άφηνε να διαρρήξουν το σπίτι του. Γι’ αυτό και σεις να είστε έτοιμοι, γιατί ο Υιός του Ανθρώπου θα έρθει την ώρα που δεν τον περιμένετε).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Πάντων κτημάτων κράτιστόν εστι, φίλος σαφής κ’ αγαθός.
(Απ' όλα τα αποκτήματα, το άριστο είναι ο ειλικρινής και καλός φίλος).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «και το αγαπάν τον πλησίον ως εαυτόν πλείον εστι πάντων των ολοκαυτωμάτων και θυσιών» (Μαρκ. 12, 33)
(Το να αγαπάς τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου είναι σπουδαιότερο από όλα τα ολοκαυτώματα και τις θυσίες).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Των σωμάτων θηλυνομένων και αι ψυχαί πολύ ασθενέστεραι γίγνονται.
(Όταν τα σώματα εκθηλύνονται, και oι ψυχές πολύ ασθενέστερες γίνονται).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «γρηγορείτε και προσεύχεσθε, ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν το μεν πνεύμα πρόθυμον, η δε σαρξ ασθενής» (Ματθ. 26, 41)
(Να είστε έτοιμοι και να προσεύχεσθε, ώστε να μην κυριαρχήσει ο πειρασμός το πνεύμα είναι πρόθυμο, αλλά η σάρκα αδύναμη).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Εν τω βίω, καθάπερ εν οδώ μακρά, δει που και ανάπαυσιν ευσχήμονα είναι.
(Στη ζωή, όπως σε μια μακρινή πορεία, η ευπρεπής ανάπαυση είναι απαραίτητη).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Εγώ ειμι η οδός και η αλήθεια και η ζωή ουδείς έρχεται προς τον πατέρα ει μη δι’ εμού» (Ιω. 14, 6)
(Εγώ είμαι η (σωτήρια) οδός και η αλήθεια και η ζωή ουδείς έρχεται προς τον πατέρα μου παρά μονάχα μέσω εμού).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Ο μεν χειμών σκέπης, το δε γήρας αλυπίας δείται.
(Ο μεν χειμώνας χρειάζεται σκεπή (ζεστασιά), και τα γηρατειά από ευτυχία (να μην έχουν λύπες).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «αμήν λέγω υμίν ότι ουδείς ος αφήκεν οικίαν ή γονείς ή αδελφούς ή γυναίκα ή τέκνα ένεκεν της βασιλείας του Θεού, ος αν μη απολάβη πολλαπλάσια εν τω καιρώ τούτω και εν τω αιώνι τω ερχομένω ζωήν αιώνιον» (Λουκ. 18, 29-30)
(Σας βεβαιώνω πως όποιος άφησε σπίτι ή γονείς ή αδέλφια ή γυναίκα ή παιδιά για χάρη της βασιλείας του Θεού, θα κερδίσει πολύ περισσότερα τώρα, στα χρόνια που ζούμε, και στο μελλοντικό κόσμο την αιώνια ζωή»)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Πλουσιώτατος ο ελαχίστοις αρκούμενος. Αυτάρκεια γαρ φύσεως εστι πλούτος.
(Πλουσιότατος είναι εκείνος που αρκείται στα ελάχιστα. Διότι η
αυτάρκεια είναι ο πλούτος της φύσεως).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Μη ουν μεριμνήσητε εις την αύριον η γαρ αύριον μεριμνήσει τα εαυτής αρκετόν τη ημέρα η κακία αυτής» (Ματθ. 6, 34)
(Μη μεριμνάτε για το τι θα γίνει αύριο διότι η αυριανή ημέρα θα μεριμνήσει για τις δικές της φροντίδες. Φθάνουν οι έγνοιες της κάθε ημέρας)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Ουδείς εκών κακός.
(Κανείς δεν είναι κακός με τη θέλησή του).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «μακάριος ο δούλος εκείνος ον ελθών ο κύριος αυτού ευρήσει ποιούντα ούτως αμήν λέγω υμίν ότι επί πάσι τοις υπάρχουσιν αυτού καταστήσει αυτόν. εάν δε είπη ο κακός δούλος εκείνος εν τη καρδία αυτού, χρονίζει ο κύριός μου ελθείν, και άρξηται τύπτειν τους συνδούλους αυτού, εσθίη δε και πίνη μετά των μεθυόντων, ήξει ο κύριος του δούλου εκείνου εν ημέρα η ου προσδοκά και εν ώρα η ου γινώσκει, και διχοτομήσει αυτόν, και το μέρος αυτού μετά των υποκριτών θήσει εκεί έσται ο κλαυθμός και ο βρυγμός των οδόντων» (Ματθ. 24, 46-51).
(Μακάριος ο δούλος εκείνος που όταν έρθει ο κύριός του, θα τον βρει να κάνει σωστά την δουλειά του. Σας βεβαιώνω πως θα τον βάλει υπεύθυνο σ’ όλα του τα υπάρχοντα. Αν όμως ο κακός εκείνος δούλος πει μέσα του: «αργεί να έρθει ο κύριός μου» κι αρχίσει να χτυπάει τους συνδούλους του και να τρώει και να πίνει μαζί με τους μέθυσους, θα έρθει ο κύρός του μια μέρα που αυτός δεν θα τον περιμένει και σε ώρα που δεν θα την υποψιάζεται θα του επιβάλει σκληρή τιμωρία και θα τον ρίξει στον τόπο όπου τιμωρούνται οι υποκριτές. Εκεί (από μεταμέλεια) θα κλαίει και θα τρίζει τα δόντια του).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Αλλά γαρ ήδη ώρα απιέναι, εμοί μεν αποθανουμένου, υμιν δε βιωσομένους οπότεροι δε ημών έρχονταί τοι άμεινον πράγμα άδηλον παντί πλην θεώ.
(Αλλά τώρα πια είναι ώρα να πηγαίνουμε, εγώ μεν για να πεθάνω, εσείς δε για να ζήσετε. Ποιος από μας πορεύονται προς το καλύτερο κανείς δεν το ξέρει εκτός από τον Θεό).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Περί δε της ημέρας εκείνης και ώρας ουδείς οίδεν, ουδέ οι άγγελοι των ουρανών, ει μη ο πατήρ μου μόνον» (Ματθ. 24, 36)
(Περί δε της ημέρας εκείνης και ώρας κανένας δεν γνωρίζει, ούτε οι άγγελοι των ουρανών, παρά μονάχα ο πατέρας μου - ο Θεός»
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η αγαθότης της νεότητος είναι κάτι το αγγελικό. Η αγαθότης του γήρατος είναι κάτι το θεϊκό.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «αμήν λέγω υμίν, εάν μη στραφήτε και γένησθε ως παιδία, ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών. Όστις ουν ταπεινώσει εαυτόν ως το παιδίον τούτο, ούτός εστιν ο μείζων εν τη βασιλεία των ουρανών» (Ματθ. 18, 3-4)
(Αλήθεια σας λέγω, εάν δεν αλλάξετε και δεν γίνετε σαν τα παιδιά, δεν θα εισέλθετε στη βασιλεία του Θεού. Όποιος λοιπόν ταπεινώσει τον εαυτό του σαν το παιδί αυτό, είναι ανώτερος στην βασιλεία του Θεού)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Το έσχατο όριο της αδικίας είναι να νομίζεις δίκαιο εκείνο που δεν είναι.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Ο πιστός εν ελαχίστω και εν πολλώ πιστός εστι, και ο εν ελαχίστω άδικος και εν πολλώ άδικός εστιν» (Λουκ. 16, 10)
(Όποιος είναι αξιόπιστος στα λίγα είναι αξιόπιστος και στα πολλά κι όποιος είναι άδικος στα λίγα είναι άδικος και στα πολλά)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Όλων των ανθρώπων οι ψυχές είναι αθάνατες όμως οι ψυχές των δικαίων δεν είναι μόνο αθάνατες αλλά και θείες.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς. Άρατε το ζυγόν εφ’ υμάς και μάθετε απ’ εμού, ότι πράος ειμι και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών ο γαρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν είναι» (Ματθ. 11, 28-29)
(Ελάτε σε μένα όλοι όσοι (δίκαια) κοπιάζετε και είστε φορτωμένοι κι εγώ θα σας ξεκουράσω. Σηκώστε πάνω σας τον ζυγό μου και διδαχθείτε απ΄το δικό μου παράδειγμα, γιατί είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά, και οι ψυχές σας θα βρουν αναπαυση. Γιατί ο ζυγός μου είναι απαλός και το φορτίο μου ελαφρό).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Αργός δεν είναι μόνο εκείνος που δεν κάνει τίποτα, αλλά κι εκείνος που ενώ μπορεί να κάνει κάτι καλύτερο δεν το κάνει.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «πονηρέ δούλε και οκνηρέ! ήδεις ότι θερίζω όπου ουκ έσπειρα και συνάγω όθεν ου διεσκόρπισα!» (Ματθ. 25, 26)
(Πονηρέ δούλε και οκνηρέ, ήξερες πως θερίζω όπου δεν έσπειρα, και συνάζω καρπούς εκεί που δεν φύτεψα!»
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η αυτάρκεια είναι φυσικός πλούτος, η πολυτέλεια τεχνητή πενία.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Άνθρωπός δε τις ην πλούσιος, και ενεδιδύσκετο πορφύραν και βύσσον ευφραινόμενος καθ’ ημέραν λαμπρώς. Πτωχός δε τις ην ονόματι Λάζαρος, ος εβέβλητο προς τον πυλώνα αυτού ηλκωμένος και επιθυμών χορτασθήναι από των ψιχίων των πιπτόντων απ΄της τραπέζης τυ πλουσίου αλλά και οι κύνες ερχόμενοι απέλειχον τα έλκη αυτού. Εγένετο δε αποθανείν τον πτωχόν και απενεχθήναι αυτόν υπό των αγγέλων εις τον κόλπον Αβραάμ απέθανε δε και ο πλούσιος και ετάφη. Και εν τω άδη επάρας τους οφθαλμούς αυτού, υπάρχων εν βασάνοις ορά τον Αβραάμ από μακρόθεν και Λάζαρον εν τοις κόλποις αυτού» (Λουκ. 16, 19-23)
(Κάποιος άνθρωπος ήταν πλούσιος, φορούσε πολυτελή ρούχα και το τραπέζι του κάθε μέρα ήταν λαμπρό. Κάποιος φτωχός, όμως, που τον έλεγαν Λάζαρο, ήταν πεσμένος κοντά στην πόρτα του σπιτιού του πλουσίου, γεμάτος πληγές, και προσπαθούσε να χορτάσει από τα ψίχουλα που έπεφταν από το τραπέζι του πλουσίου. Έρχονταν και τα σκυλιά και του έγλειφαν τις πληγές. Κάποτε πέθανε ο φτωχός , και οι άγγελοι τον πήγαν κοντά στον Αβραάμ. Πέθανε και ο πλούσιος και τον έθαψαν. Στον Άδη που ήταν και βασανιζόταν, σήκωσε τα μάτια του και είδε από μακριά τον Αβραάμ και κοντά του τον Λάζαρο!)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η γνώση είναι το ύστατο αγαθό μας.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (Ιω. 8, 32)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Καλύτερα να αθωώσεις εκατό κακούργους παρά να καταδικάσεις ένα αθώο.
ΧΡΙΣΤΟΣ: « Και ότε απήλθον επί τον τόπον τον καλούμενον Κρανίον, εκεί εσταύρωσαν αυτόν και τους κακούργους ον μεν εκ δεξιών ον δε εξ αριστερών. Ο δε Ιησούς έλεγε πάτερ, άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» (Λουκ. 23, 33-34)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Τέσσερα πράγματα πρέπει να έχει ο δικαστής: να ακούει με ευγένεια, να απαντά με σύνεση, να σκέπτεται σοβαρά και να αποφασίζει αμερόληπτα.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνη, ότι αυτοί χορτασθήσονται» (Ματθ. 5, 6)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η ευδαιμονία (επί της γης) είναι μια ηδονή για την οποία δεν μεταμελείται κανείς.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Μακάριοι οι πραείς, ότι αυτοί κληρονομήσουσι την γην» (Ματθ. 5, 5)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η παιδεία, σαν μια εύφορη χώρα, δίνει όλα τα αγαθά.
ΧΡΙΣΤΟΣ: ««Γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (Ιω. 8, 32)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η συζήτηση είναι το συμπόσιο της διανοίας.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «φιλούσι δε την πρωτοκλισίαν εν τοις δείπνοις και τας πρωτοκαθεδρίας εν ταις συναγωγαίς» (Ματθ. 23, 6)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Όταν μιλάς άσχημα, πρέπει να ανέχεσαι κάθε είδους απάντηση.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «ει κακώς ελάλησα, μαρτύρησον περί του κακού ει δε καλώς, τι με δέρεις;» (Ιω. 18, 23)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Όταν οι πολίτες πειθαρχούν στους νόμους, oι πόλεις γίνονται ισχυρέ; και ευτυχισμένες.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Απόδοτε ουν τα Καίσαρος Καίσαρι και τα Θεού τω Θεώ» (Ματθ. 22, 20).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Ανάξιον άνδρα μη επαίνει δια πλούτον.
(Να μη επαινείς ανάξιο άνθρωπο για τα πλούτη του).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «ευκοπώτερον γαρ εστι κάμηλον δια τρυμαλιάς ραφίδος εισελθείν, ή πλούσιον εις την βασιλείαν του Θεού εισελθείν» ( Λουκ. 18, 25)
(Πιο εύκολο είναι να εισχωρήσει καμήλα στην τρύπα μιας βελόνας παρά πλούσιος στην βασιλεία του Θεού)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Μη λέγεις πάντα τα όσα γνωρίζεις, αλλά (ως φρόνιμος) γνώριζε πάντα τα όσα λέγεις.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Πας ουν όστις ακούει μου τους λόγους τούτους και ποιεί αυτούς, ομοιώσω αυτόν ανδρί φρονίμω, …» (Ματθ. 7, 24)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Το μέσο για να κερδίσει κανείς καλή φήμη, είναι να προσπαθεί να είναι ό,τι επιθυμεί να φαίνεται.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «μη φανής τοις ανθρώποις νηστεύων, αλλά τω πατρί σου τω εν τω κρυπτώ, και ο πατήρ σου ο βλέπων εν τω κρυπτώ αποδώσει σοι εν τω φανερώ» ( Ματθ. 6, 18)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η ζωή_του φιλάργυρου μοιάζει με δείπνο νεκρού. Ενώ όλα τα έχει, δεν μπορεί να δοκιμάσει τίποτα.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «τι γαρ ωφελείται άνθρωπος εάν τον κόσμον όλον κερδήση, την δε ψυχήν αυτού ζημιωθή;» (Ματθ. 16, 26)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Ει αναγκαίον είη αδικείν ή αδικείσθαι, ελοίμην αν αδικείσθαι.
(Αν ήταν αναγκαίο να αδικώ η να αδικούμαι, θα προτιμούσα να αδικούμαι).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «όστις δε υψώσει εαυτόν ταπεινωθήσεται, και όστις ταπεινώσει εαυτόν υψωθήσεται» ( Ματθ. 23, 12)
(Όποιος, λόγω άδικης αντίληψης, υψώσει τον εαυτό του θα ταπεινωθεί, και όποιος τον ταπεινώσει θα υψωθεί)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Χρη ευέλπιδας είναι προς τον θάνατον.
(Πρέπει να μη φοβόμαστε το θάνατο).
ΧΡΙΣΤΟΣ: (Προς αρχισυνάγωγον για τον θάνατον της κόρης του): «Μη φοβού, μόνον πίστευε» (Μαρκ. 5, 36)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Τας μεν πόλεις αναθήμασι, τας δε ψυχάς μαθήμασι δει κοσμείν.
(Τις μεν πόλεις πρέπει να στολίζουμε με αφιερώματα, τις δε ψυχές με μαθήματα (γνώσεις).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Ερευνάτε τας γραφάς ότι υμείς δοκείτε εν αυταίς ζωήν αιώνιον έχειν και εκείναι εισιν αι μαρτυρούσαι περί εμού»» (Ιω. 5, 39)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Εν τω διανοείσθαι πολλοί μεγάλοι σφάλλονται δια το μη υγιαίνειν.
(Στη σκέψη, πολλοί σε μεγάλα ζητήματα σφάλλουν, γιατί δεν είναι υγιείς).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «θύγατερ, η πίστις σου σέσωκέ σε ύπαγε εις ειρήνην, και ίσθι υγιής από της μάστιγός σου» (Μαρκ. 5, 34).
(Κόρη μου, η πίστη σου σε έσωσε. Πήγαινε στο καλό, και είσαι πλέον υγιής από την αρρώστια του σώματός σου).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Ούτε ανταδικείν δει, ούτε κακώς ποιείν ουδένα, ουδ' αν οτιούν πάσχω υπ' αυτών.
(Ούτε να αντιδικώ πρέπει, ούτε να κάνω κακό κανένα, ούτε και αν πάθω ό,τι δήποτε υπ’ αυτών).
ΧΡΙΣΤΟΣ: «και καθώς θέλετε ίνα ποιώσι υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως» (Λουκ. 6, 31)
(Όσα θέλετε να κάνουν για σας οι άνθρωποι, το ίδιο να κάνετε και σεις γι’ αυτούς)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η αξιοπρέπεια, η ευγένεια, η φρόνηση, η ακολασία, η φιλοκαλία, φανερώνονται από το παρουσιαστικό των ανθρώπων, το βάδισμά τους και κάθε τους κίνηση.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «από των καρπών αυτών επιγνώσεσθε αυτούς. μήτι συλλέγουσιν από ακανθών σταφυλήν ή από τριβόλων σύκα, ούτω παν δένδρον αγαθόν καρπούς καλούς ποιεί, το δε σαπρόν δένδρον καρπούς πονηρούς ποιεί. ου δύναται δένδρον αγαθόν καρπούς πονηρούς ποιείν, ουδέ δένδρον σαπρόν καρπούς καλούς ποιεί. παν δένδρον μη ποιούν καρπόν καλόν, εκκόπτεται και εις πυρ βαλλεται. άραγε από των καρπών αυτών επιγνώσεσθε αυτούς « (Ματθ. 7, 16-20)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Γηράσκω αεί διδασκόμενος.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Ερευνάτε τας γραφάς» (Ιω. 5, 39)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Χωρίς να εξετάσεις μην τιμωρείς κανένα.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «ει κακώς ελάλησα, μαρτύρησον περί του κακού ει δε καλώς, τι με δέρεις;» (Ιω. 18, 23)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Στολισμό και ασφάλεια στις πόλεις παρέχουν τα τείχη, στις ψυχές οι γνώσεις που αποκτούμε από τη μόρφωση και τη μελέτη.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Ερευνάτε τας γραφάς ότι υμείς δοκείτε εν αυταίς ζωήν αιώνιον έχειν και εκείναι εισιν αι μαρτυρούσαι περί εμού»» (Ιω. 5, 39)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η παιδεία και η αρετή, που -είναι το πιο γλυκό πράγμα στη ζωή του ανθρώπου, είναι άγνωστο στους πολλούς.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (Ιω. 8, 32)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Έρωτα ονομάζουνε μια ακατανίκητη επιθυμία για κάτι.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «ένεκεν τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα και κολληθήσεται τη γυναικί αυτού, και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν, ώστε ουκέτι εισί δύο, αλλά σαρξ μία» (Ματθ. 19, 5-6)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Το κάλλος είναι βασιλεία που κρατάει λίγο καιρό.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «καταμάθατε τα κρίνα του αγρού πώς αυξάνει ου κοπιά ουδέ νήθει λέγω δε υμίν ότι ουδέ Σολομών εν πάση τη δόξη αυτού περιεβάλετο ως εν τούτων. Ει δε τον χόρτον του αγρού, σήμερον όντα και αύριον εις κλίβανον βαλλόμενον, ο Θεός ούτως αμφιέννυσιν, ου πολλώ μάλλον υμάς, ολιγόπιστοι;» (Ματθ. 6, 28-30).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: — Είναι δύσκολο να κάνει κανείς ένα έργο δίχως ψεγάδι. Αλλά δύσκολο επίσης είναι να μην πέσει σε άδικο κριτή και ένα έργο δίχως λάθος.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «ακούσατε τι ο κριτής της αδικίας λέγει ο δε Θεός ου μη ποιήση την εκδίκησιν των εκλεκτών αυτού των βοώντων προς αυτόν ημέρας και νυκτός, και μακροθυμών επ’ αυτοίς, λέγω υμίν ότι ποιήσει την εκδίκησιν αυτών εν τάχει. πλην ο υιός του ανθρώπου ελθών άρα ευρήσει την πίστιν επί της γης» (Λουκ. 18, 6-8)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Ο αέρας φουσκώνει τις άδειες φούσκες και η οίηση τους μωρούς.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «αι δε μωραί τοις φρονίμοις είπον δότε ημίν εκ του ελαίου υμών, ότι αι λαμπάδες ημών σβέννυνται» (Ματθ. 25, 8).
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: Όταν τα σώματα εξασθενίζουν, την εξασθένιση ακολουθούν και οι ψυχές.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «γρηγορείτε και προσεύχεσθε, ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν το μεν πνεύμα πρόθυμον, η δε σαρξ ασθενής» (Ματθ. 26, 41)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η αγάπη προς τις διακρίσεις παροτρύνει προς τα καλά και τα έντιμα.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «Ηκούσατε ότι ερρέθη, αγαπήσεις τον πλησίον σου και μισήσεις τον εχθρόν σου. Εγώ δε λέγω υμίν, αγαπάτε τους εχθρούς υμών, ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς, καλώς ποιείτε τοις μισούσι υμάς και προσεύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς και διωκόντων υμάς» (Ματθ. 5, 43-44)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η ψυχή του ανθρώπου περισσότερο από κάθε τι από τα ανθρώπινα μετέχει του θείου και κοινωνοί με αυτό.
ΧΡΙΣΤΟΣ: «ος γαρ αν θελη την ψυχήν αυτού σώσαι, απολέσει αυτήν ος δ’ αν απολέση την εαυτού ψυχήν ένεκεν εμού και του ευαγγελίου ούτος σώσει αυτήν. Τι γαρ ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον, και ζημιωθή την ψυχήν αυτού, ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;» (Μαρκ. 8, 35)
Ο ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΙ Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ
Βεβαίως, όπως ήδη έχουμε πει, ο Σωκράτης και ο Ιησούς δεν είπαν μόνον τα παραπάνω λόγια, τα οποία εν πολλοίς ομοιάζουν μεταξύ των.
Είπαν και άλλα θεάρεστα λόγια που μας θυμίζουν οι συγγραφείς της Καινής Διαθήκης, αλλά και οι επιμελητές του «Βιβλίου των Σοφών».
Ας διαβάσουμε, λοιπόν ορισμένα θεάρεστα λόγια του Σωκράτους και αυτών που υπάρχουν στην Καινή Διαθήκη:
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Η εγκράτεια παρέχει αξιόλογες τέρψεις.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ: Και ην Άννα προφήτις, θυγάτηρ Φανουήλ, εκ φυλής Ασήρ αύτη προβεβηκυϊα εν ημέραις πολλαίς, ζήσασα έτη μετά ανδρός επτά από της παρθενίας αυτής. Και αυτή χήρα ως ετών ογδοήκοντα τεσσάρων, η ουκ αφίστατο από του ιερού νηστείαις και δεήσεσι λατρεύουσα νύκτα και ημέραν» (Λουκ. 2, 36-37)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Ούτε ίππω χωρίς χαλινού ούτε πλούτω χωρίς λογισμού δυνατόν ασφαλώς χρήσασθαι.
(Ούτε το άλογο χωρίς χαλινάρι ούτε το χρήμα χωρίς σωφροσύνη μπορεί κανείς με ασφάλεια να χρησιμοποιήσει).
ΠΑΥΛΟΣ: «ωσαύτως και τας γυναίκας εν καταστολή κοσμίω, μετ’ αιδούς και σωφροσύνης κοσμείν εαυτάς, μη εν πλέγμασιν ή χρυσώ ή μαργαρίταις ή ιματισμώ πολυτελεί, αλλ’ ο πρέπει γυναιξίν επαγγελομέναις θεοσέβειαν, δι έργων αγαθών» (Α΄ Τιμ. 2, 9-10)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Όπως και του αγάλματος, έτσι και όλα τα μέρη της ζωής μας πρέπει να είναι αρμονικά.
ΠΑΥΛΟΣ: «ίνα ήρεμον και ησύχιον βίον διάγωμεν εν πάση ευσεβεία και σεμνότητι» (Α΄ Τιμ. 2,2)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Από ανθρώπους αγράμματους δεν πρέπει ν’ αξιώνεις αρετή.
ΠΑΥΛΟΣ: «τας δε μωράς και απαιδεύτους ζητήσεις παραιτού, ειδώς ότι γεννώσι μάχας» » (Β΄Τιμ. 2, 23)
ΣΩΚΡΑΤΗΣ: —Ο φθόνος είναι το έλκος της ψυχής.
ΠΑΥΛΟΣ: «Ταύτα δίδασκε και παρεκάλει. ει τις ετεροδιδασκαλεί και μη προσέρχεται υγιαίνουσι λόγοις τοις του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και τη κατ’ ευσέβειαν διδασκαλίαν, τετύφωται, μηδέν επιστάμενος, αλλά νοσών, περί ζητήσεις και λογομαχίας, εξ ων γίνεται φθόνος, έρις, βλασφημία, υπόνοιαι πονηραί, παραδιατριβαί διεφθαρμένων ανθρώπων τον νουν και αποστερημένων της αληθείας, νομιζόντων πορισμόν είναι την ευσέβειαν» (Α΄Τιμ. 6, 3-4)
ΘΕΑΝΘΡΩΠΟΣ ΓΑΡ…
Μέσα στο «Βιβλίο των Σοφών», όπως είναι ευνόητον, υπάρχουν και πολλά άλλα λόγια που είπε ο Χριστός.
Σταχυολογούμε όμως ορισμένα εξ αυτών, που αξίζει κανείς να τα έχει υπόψη του:
— Μακάριοι οι πεινώντες και διψώντες την δικαιοσύνην, ότι αύτο χορτασθήσονται.
— Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται.
— Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς.
—Θεός αγάπη εστίν.
—Λύχνος ειμί καιόμενος και φαίνων.
—Εξ όλων μέγας παις εστίν.
—Άφετε τα παιδία ελθείν προς με τοιούτων γαρ εστίν η βασιλεία των ουρανών.
—Όταν ουν ποιής ελεημοσύνην, μη σαλπίσης έμπροσθέν σου, ώσπερ οι υποκριταί ποιούσιν εν ταις συναγωγαίς και εν ταις ρύμαις.
— Aι αλώπεκες φωλεούς έχουσι και τα πετεινά του ουρανού κατασκηνώσεις, ο δε υιός του ανθρώπου ουκ έχει πού την κεφαλήν κλίναι.
—Μη κτήσησθε χρυσόν μηδέ άργυρον μηδέ χαλκόν εις τας ζώνας υμών
δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δότε.
—Ο λέγω υμίν εν τη σκοτία, είπατε εν τω φωτί, και ο εις το ους ακούετε, κηρύξατε επί των δωμάτων.
— Δεύτε πρός με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς.
— Ουκ εστί προφήτης άτιμος ει μη εν τη πατρίδι αυτού και εν τη οικία αυτού.
—Εαν μη στραφήτε και γένησθε ως τα παιδία, ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών.
— Πολλοί δε έσχατοι έσονται πρώτοι.
—Πολλοί γαρ εισί κλητοί, ολίγοι δε εκλεκτοί.
—Εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίσω αίνον.
—Αγαπήσης τον πλησίον σου ως σεαυτόν.
—Εν μέτρω μετρείτε, μετρηθήσεται υμίν.
—Ει τις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι. '
— Ουκ επ' άρτω μόνω ζήσεται ο άνθρωπος, αλλ’ επί παντί ρήματι Θεού.
— Δυσκόλως οι τα χρήματα έχοντες εισελεύσονται εις την βαοιλείαν του Θεού.
—Πάτερ, άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι.
—Ο αναμάρτητος υμών πρώτος βαλέτω λίθον επ' αυτή.
—Υμείς εκ του κόσμου τούτου εστέ, εγώ ουκ ειμί εκ του κόσμου τούτου.
—Εάν μη ο κόκκος του σίτου πεσών εις την γην αποθάνη, αυτός μόνος μένει εάν δε αποθάνη, πολύν καρπόν φέρει.
—Ο έχων δύο χιτώνας μεταδότω τω μη έχοντι, και ο έχων βρώματα ομοίως ποιείτω.
— Ουαί υμίν Φαρισαίοι υποκριταί, ότι διϋλίζετε τον κώνωπα, την δε κάμηλον καταπίνετε.
— Εποιήσατε τον οίκον του Πατρός μου οίκον εμπορίου και σπήλαιον ληστών.
— Μη ρίπτετε τους μαργαρίτας έμπροσθεν των χοίρων ούτε τα ιερά τοις κυσι.
—Ουαί υμίν τοις πλουσίοις.
— Ουδείς οικέτης δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν.
— Αγαπάτε αλλήλους.
— Ειρήνη υμίν.
[Από το βιβλίο: «Ώρα Απιέναι»]
