Όταν κρίνουμε τους άλλους, το κάνουμε περισσότερο ασυνείδητα και χρησιμοποιούμε πολύ το ένστικτό μας. Και δεν χρειάζεται να ντρεπόμαστε γι’ αυτή την «αυτόματη» κίνηση. Αλλά όταν μας κρίνουν ή κρινόμαστε, ο λεκές στο πουκάμισο δεν είναι το πρώτο πράγμα που κοιτάμε (μάλλον αυτόν κανείς δεν τον παρατηρεί).
Σύμφωνα με ψυχολόγο του Harvard, οι άνθρωποι μας κρίνουν βασισμένοι σε δύο κριτήρια. Εσείς κάνετε καλή πρώτη εντύπωση στην πρώτη συνάντηση;
Η καθηγήτρια Amy Cuddy από το τμήμα Business του Harvard είναι ειδικός στις πρώτες εντυπώσεις και έχει ερευνήσει αυτά τα πρώτα δευτερόλεπτα της αλληλεπίδρασης με τις συναδέλφους της Susan Fiske και Peter Glick για πάνω από 15 χρόνια. Σε ένα από τα πιο γνωστά της βιβλία, η Cuddy μας αναφέρει δύο ερωτήσεις που κάνουμε αμέσως στον εαυτό μας όταν γνωρίζουμε κάποιον/ κάποια:
– Μπορώ να τον/ την εμπιστευτώ;
– Μπορώ να σεβαστώ αυτό το άτομο;
Σύμφωνα με την ψυχολόγο, αυτές οι ερωτήσεις μας επιτρέπουν να υπολογίσουμε αντίστοιχα τη ζεστασιά και την ικανότητα που έχει το άτομο που μόλις γνωρίσαμε. Ο στόχος είναι και οι δύο απαντήσεις να είναι θετικές.
Αλλά, σύμφωνα με την Cuddy, οι άνθρωποι θεωρούν ότι η ικανότητα (και οι γνώσεις) είναι ο σημαντικότερος παράγοντας, ειδικά στο εργασιακό πλαίσιο – ωστόσο, είναι σημαντικότερη η αίσθηση ζεστασιάς και οικειότητας από τις γνώσεις, ειδικά αν δεν βρισκόμαστε σε εργασιακό πλαίσιο.
«Από εξελικτικής άποψης», γράφει η Cuddy, «είναι πιο σημαντικό για την επιβίωση μας να γνωρίζουμε αν κάποιος αξίζει την εμπιστοσύνη μας». Σκεφτείτε έναν συνάδελφο που είναι υπέροχος στην εργασία του, αλλά κρύος σαν πάγος στο γραφείο.
«Αν προσπαθείς να επηρεάσεις κάποιον που δεν σε εμπιστεύεται, δεν θα πας πολύ μακριά. Για την ακρίβεια, μπορεί να δημιουργήσεις και υποψίες, επειδή θα φανείς χειριστικός/ή. Ένας ζεστός, έμπιστος άνθρωπος που είναι επίσης δυναμικός προκαλεί θαυμασμό, αλλά μόνο αφού έχεις εγκαθιδρύσει εμπιστοσύνης γίνεται η δύναμη δώρο παρά μια απειλή», γράφει η Cuddy.