«Αν με επικαλεστείτε και έρθετε να προσευχηθείτε σ’ εμένα, εγώ θα σας ακούσω»
(Ιερ. 19:12)
«Αισθάνομαι σαν ο Θεός να με έχει εγκαταλείψει. Είναι άδικο! Προσεύχομαι σ’ Εκείνον τόσο πολύ!». Αυτά τα λόγια κάποια στιγμή στη ζωή μας όλοι μας τα έχουμε πει. Γιατί, λοιπόν, όταν φαίνεται να χρειαζόμαστε τον Θεό περισσότερο από ποτέ, Εκείνος παραμένει σιωπηλός στην προσευχή μας;
Αναμφισβήτητα, η προσευχή είναι ένα απαραίτητο μέρος της ζωής. Αισθανόμαστε πολύ καλύτερα για μια στιγμή ντροπής ή για κάποιο κατόρθωμά μας, αφού το μοιραστούμε με τους φίλους μας ή με την οικογένειά μας. Διότι το να συζητάμε γι’ αυτά που συμβαίνουν στη ζωή μας, είναι καλό για μας, και μεγάλο μέρος αυτού που κάνουμε κατά την προσευχή μας είναι ακριβώς αυτό.
Η προσευχή είναι κάτι που θα πρέπει να έρχεται ενστικτωδώς στους χριστιανούς: είναι η πρώτη αντίδραση όταν συναντάμε δύσκολες καταστάσεις, μια αυτόματη στροφή της καρδιάς μας προς τον Θεό. Η προσευχή είναι συνομιλία με τον Θεό, και όπως όλες οι σχέσεις, η σχέση μας με τον Ουράνιο Πατέρα μας απαιτεί επικοινωνία. Στην προσευχή μιλάμε στον Θεό, Του παρουσιάζουμε τις ανάγκες μας, κι Εκείνος, ως στοργικός Πατέρας, μας ακούει.
Επιπλέον, η προσευχή είναι μια εκπληκτική ευκαιρία να αναπτύξουμε την εμπιστοσύνη μας στον Θεό. Η πρακτική του να τοποθετούμε όλες τις ανάγκες και τα συναισθήματά μας στα χέρια του Θεού, είναι μια υπέροχη συνήθεια που μπορούμε να υιοθετήσουμε. Μέσω της προσευχής ερχόμαστε πιο κοντά στον Θεό και εξαρτώμαστε περισσότερο από Εκείνον, στηριζόμαστε περισσότερο στη συνομιλία μας μαζί Του, και όσο πιο κοντά είμαστε σ’ Εκείνον, μπορούμε να ακούμε καλύτερα τη φωνή Του και να διακρίνουμε το θέλημά Του στη ζωή μας.
Και παρόλο που όλα αυτά είναι εκπληκτικά οφέλη της προσευχής, γιατί αυτή δε λειτουργεί πάντοτε σαν φάρμακο στην πνευματική και ψυχική ζωή μας; Γνωρίζουμε ότι είμαστε στα χέρια του Θεού. Η ζωή μας είναι στα χέρια Του και γνωρίζει κάθε σκέψη που περνά από το μυαλό μας, είναι παντοδύναμος και ευσπλαχνικός. Τότε γιατί η προσευχή δε λειτουργεί όπως τα φάρμακα για τις αρρώστιες; Γιατί δεν ισχύει ότι όσο περισσότερο προσεύχεσαι, τόσο καλύτερα αισθάνεσαι;
Η προσευχή: ένα φάρμακο-θαύμα;
Η προσευχή δεν είναι ένα μαγικό φάρμακο που θεραπεύει τα πάντα μονομιάς. Μερικές φορές, η προσευχή περιγράφεται ως η μοναδική και η καλύτερη λύση για όσους υποφέρουν από κάποια ψυχική νόσο. Αντίθετα με τις σωματικές ασθένειες, τις οποίες οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν βλέποντας γιατρούς και λαμβάνοντας φαρμακευτική αγωγή, οι ψυχικές νόσοι αντιμετωπίζονται πολύ συχνά σαν πρόβλημα της εσωτερικής ζωής του ατόμου, που μπορεί να λυθεί με το να είναι «πιο πνευματικός». Έχεις προβλήματα; Μάλλον δεν πρέπει να έχεις αρκετά στενή σχέση με τον Θεό! Τα πράγματα θα βελτιωθούν αν προσευχηθείς περισσότερο!
Αυτή η αντιμετώπιση δείχνει μια πραγματική έλλειψη κατανόησης σε ό,τι αφορά τις ψυχικές ασθένειες. Δεν είναι απλά αλλαγές της διάθεσης. Ούτε και είναι εγκατάλειψη από τον Θεό. Είναι αληθινές ασθένειες. Άνθρωποι που υποφέρουν από άγχος, κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, ή οποιαδήποτε από τις πάμπολλες ψυχικές ασθένειες που μπορεί να μας χτυπήσουν, δεν μπορούν να θεραπευθούν απλώς αναπτύσσοντας την πνευματική ζωή τους. Προφανώς, η προσευχή είναι ουσιώδης για κάθε πλευρά της ζωής μας, αλλά οι ψυχικές ασθένειες έχουν βιολογικά αίτια και αληθινές συνέπειες.
Ο εγκέφαλος είναι το πιο πολύπλοκο όργανο του σώματος, και μπορεί να μη λειτουργεί σωστά, όπως και οποιοδήποτε άλλο όργανο του ανθρώπινου σώματος. Όταν κάποιος σπάσει το πόδι του ή αρρωστήσει από την επάρατο νόσο, δεν του λέμε ευγενικά να έρθει πιο κοντά στον Θεό και όλα τα προβλήματά του θα εξαφανιστούν. Τότε γιατί να το κάνουμε στην περίπτωση που ο εγκέφαλος δε λειτουργεί σωστά;
Η προσευχή δεν είναι μια σχέση συμβολαίου.
Οι ψυχικές ασθένειες δεν συνδέονται μόνο με την πνευματικότητα. Δεν υπάρχει κάποια άμεση σχέση ανάμεσα στο πόσο πολύ προσεύχεται κανείς και στο πόσο ψυχικά ασθενής είναι. Ο Θεός ποτέ δε μας έδωσε κάποια υπόσχεση ότι αν προσευχόμαστε περισσότερο, θα νιώσουμε καλύτερα. Η προσευχή είναι μια συνομιλία με τον Θεό. Δεν είναι μια σχέση που επισφραγίζεται από κάποιο συμβόλαιο, όπου υπάρχει μόνο δοσοληψία. Είναι μια σχέση. Δεν θα πρέπει να βλέπουμε την προσευχή ως απλά έναν τρόπο να παίρνουμε αυτό που θέλουμε, αλλά μάλλον ως μια ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τον στοργικό Θεό μας.
Η διάγνωση μιας οποιασδήποτε ψυχικής ασθένειας, ή ακόμη απλά το συναίσθημα ότι υποφέρουμε ψυχικά, θα πρέπει να μας ενθαρρύνει να στραφούμε πιο ολοκληρωτικά στον Θεό και να δυναμώσει την ζωή μας της προσευχής. Ένας πραγματικός κίνδυνος των ψυχικών ασθενειών είναι η αυξημένη πιθανότητα αποσύνδεσης από τον Θεό, ένα αίσθημα ότι ο Θεός δεν ακούει ούτε κι ενδιαφέρεται, ένας πειρασμός να σταματήσουμε να προσέχουμε τι μας λέει ο Θεός.
Είναι ουσιαστικής σημασίας να συνειδητοποιήσουμε ότι η προσευχή δεν είναι κάτι που κάνει κανείς για να επιδιορθώσει όλα τα προβλήματα της ζωής, αλλά κάτι στο οποίο δεσμεύεται κανείς όταν παλεύει με μια ψυχική νόσο. Η εμπιστοσύνη στον Θεό μπορεί να μη θεραπεύσει την κατάθλιψη, αλλά θα καταστήσει την αντιμετώπισή της λίγο πιο εύκολη. Η πίστη δεν είναι ένα μαγικό χάπι που παίρνεις μια φορά την ημέρα και τα συμπτώματα εξαφανίζονται, αλλά είναι ένα όπλο που μπορείς να χρησιμοποιήσεις.
Η προσευχή είναι απαραίτητο στοιχείο της ζωής.
Το να λέμε ότι η περισσότερη προσευχή δεν είναι η μόνη λύση για τις ψυχικές νόσους, δεν υπονοεί κάποια έλλειψη πίστης στον Θεό, ή την περιφρόνηση για την πνευματική όψη της ζωής. Όταν είμαστε άρρωστοι, ο Θεός θέλει να προσπαθούμε να γίνουμε καλύτερα. Όταν σπάσει το πόδι μας, ο Θεός θέλει να προσπαθήσουμε, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, να θεραπευτούμε. Φυσικά, ο πόνος που η θεραπευτική διαδικασία μπορεί να προκαλέσει, πρέπει να προσφέρεται στον Θεό, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι έχουμε κληθεί να ζήσουμε με σπασμένο πόδι.
Προφανώς και πρέπει η προσευχή να ενσωματώνεται σε κάθε όψη της ζωής. Επιπλέον, οι ψυχικές νόσοι μπορεί και να συνδέονται με κάποια έλλειψη πνευματικότητας, ενώ η ψυχική ζωή του ανθρώπου μπορεί να βελτιωθεί με μια στενότερη σχέση με τον Θεό και με μια πιο έντονη ζωή προσευχής. Αλλά η προσευχή δεν είναι το μοναδικό μέτρο που μπορούμε να λάβουμε στην πορεία της θεραπείας μας.
Η στάση της αντιμετώπισης της προσευχής ως φαρμάκου για μια δυσλειτουργία του εγκεφάλου είναι λανθασμένη. Αντιθέτως, μια στάση αναζήτησης επαγγελματικής βοήθειας για την αντιμετώπιση μιας ψυχικής νόσου είναι η στάση που θα πρέπει να καλλιεργείται και να ενθαρρύνεται περισσότερο.
