ΦΙΛΟΖΩΙΑ ΚΑΙ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ‐ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΟΔΗΓΟΥ ΤΟΥ ΦΙΛΟΖΩΟΥ» (Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις για τα Αδέσποτα και Δεσποζόμενα ζώα).
Στον παρόν Οδηγό εμπεριέχεται ο Ν. 4039/2012 ο οποίος για πρώτη
φορά καθιέρωσε μια συνολική ρύθμιση του θέματος, καθώς και ο Ν. 4235/2014 που επέφερε σημαντικές βελτιώσεις.
Χρήστος Θ. Πέτκος
Δικηγόρος Αθηνών
1. Διάκριση βασικών εννοιών
Ορισμοί:
κατόχου, συνοδού ή φύλακά του.
χρησιμοποιούνται για το κυνήγι, τη φύλαξη ποιμνίων, τη φύλαξη χώρων, την παροχή βοήθειας και προστασίας ατόμων με ειδικές ανάγκες, καθώς και οι σκύλοι έρευνας και διάσωσης και οι σκύλοι που χρησιμοποιούνται από τις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας.
2. Κακοποίηση ‐ Βασανισμός Ζώων
Κακοποίηση ζώου η οποία απαγορεύεται και τιμωρείται αποτελεί : ο βασανισμός, η
κακοποίηση, η κακή και βάναυση μεταχείριση οποιουδήποτε είδους ζώου, καθώς
και οποιαδήποτε πράξη βίας κατ’ αυτού, όπως ιδίως η δηλητηρίαση, το κρέμασμα,
ο πνιγμός, το κάψιμο, η σύνθλιψη και ο ακρωτηριασμός. Η στείρωση του ζώου
καθώς και κάθε άλλη κτηνιατρική πράξη με θεραπευτικό σκοπό, δεν θεωρείται
ακρωτηριασμός.
οπτικοακουστικού υλικού, όπως βίντεο ή άλλου είδους κινηματογραφικού ή
φωτογραφικού υλικού στα οποία απεικονίζεται οποιαδήποτε πράξη βίας εναντίον
ζώου, καθώς και σεξουαλική συνεύρεση μεταξύ ζώων ή μεταξύ ζώου και ανθρώπου
με σκοπό το κέρδος ή τη σεξουαλική ικανοποίηση ατόμων που παρακολουθούν ή
συμμετέχουν σε αυτά. Στην ανωτέρω απαγόρευση συμπεριλαμβάνεται και η
περίπτωση της μονομαχίας μεταξύ ζώων.
πράξης αυτής, υποχρεούται να ειδοποιήσει άμεσα τον οικείο Δήμο, προκειμένου να
παρασχεθεί στο τραυματισμένο ζώο η απαραίτητη κτηνιατρική φροντίδα.
άρθρου 1 του ν. 1197/81 ο οποίος δεν έχει καταργηθεί εισέτι, περιλαμβάνονται
ενδεικτικά, η έλλειψη καταλύματος, το ακατάλληλο κατάλυμα ή τα στενά κλουβιά,
η μόνιμη αλυσόδεση, η ακατάλληλη τροφή, η μόνιμη παραμονή σε μπαλκόνια,
ταράτσες, η έλλειψη νερού ή νερού μη κατάλληλου, χώροι μη στεγνοί και καθαροί,
προστατευόμενοι από τις καιρικές συνθήκες, η έλλειψη φροντίδας για κτηνιατρική
περίθαλψη σε περίπτωση ασθενειών τους, αλλά και τον τακτικό εμβολιασμό και την
αποπαρασίτωσή τους, η έλλειψη καθημερινής άσκησης και περιπάτου.
επικίνδυνα ζώα συντροφιάς ή ότι πάσχουν από ανίατη ασθένεια ή ότι είναι πλήρως
ανίκανα να αυτοσυντηρηθούν λόγω γήρατος ή αναπηρίας και η διατήρησή τους στη
ζωή είναι πρόδηλα αντίθετη με τους κανόνες ευζωίας τους και αρνηθούν τα
φιλοζωικά σωματεία της περιοχής να αναλάβουν τη φροντίδα, εποπτεία και τη
διαδικασία υιοθεσίας τους, υποβάλλονται σε ευθανασία.
3. Η Ποινική Διαδικασία για την κακοποίηση βασανισμό ζώων
Εισαγγελέα Προστασίας Ζώων που εδρεύει στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών
με πρώτη Εισαγγελέα Προστασίας Ζώων την κα Α. Θεοδωροπούλου.
Η κακοποίηση των ζώων μάλιστα αποτελεί ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΩΣ ΔΙΩΚΟΜΕΝΟ
ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΦΩΡΟ. Στην αναφορά στην αστυνομική αρχή Μείζονος
σημασίας το θέμα ότι πρόκειται για αυτεπαγγέλτως διωκόμενο έγκλημα για το
οποίο δεν προαπαιτείται η καταβολή του παραβόλου των 100 ευρώ, ως ισχύει για
τα κατ’ έγκληση διωκόμενα εγκλήματα, αλλά και η τήρηση της αυτοφώρου
διαδικασίας, κρίνεται αναγκαία για τον κολασμό του εγκλήματος αυτού που έχει
βαρύνουσα εγκληματική απαξία.
επιλαμβάνεται δημοσιεύματος ή καταγγελίας προς διενέργεια αυτοψίας για να
διαπιστώσει τις συνθήκες που επικρατούν σε οποιοδήποτε καταφύγιο αδέσποτων
ζώων συντροφιάς ή εκτροφείο κι αν αυτές δεν είναι σύμφωνες με τα οριζόμενα στο
άρθρο 9 και στις ειδικές διατάξεις που διέπουν τη λειτουργία τους, προκειμένου με
προσωρινή διάταξή του, να καθορίσει τα μέτρα που πρέπει να λάβει ο ιδιοκτήτης
του καταφυγίου ή εκτροφείου και το χρονικό διάστημα εντός του οποίου πρέπει να
συμμορφωθεί.
4. Υποχρεώσεις ιδιοκτητών δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς
του δεσποζόμενου ζώου συντροφιάς, δηλαδή η σήμανση και καταγραφή του ζώου,
η δήλωση απώλειας εντός πενθημέρου, η τήρηση των κανόνων ευζωίας, η
εξασφάλιση κατάλληλου καταλύματος.
έκδοση βιβλιαρίου υγείας πριν εγκαταλείψει το ζώο τον τόπο γέννησής του και
οπωσδήποτε μέσα σε προθεσμία δύο μηνών από τη γέννηση αυτού ή μέσα σε ένα
μήνα από την εύρεση ή απόκτησή του, καθώς και να τοποθετεί σε εμφανές σημείο
του περιλαίμιου του ζώου μεταλλική κονκάρδα, η οποία παρέχεται από τους
κτηνιάτρους κατά την πραγματοποίηση του αντιλυσσικού εμβολιασμού του.
αυτό στο εξωτερικό και να μεριμνά για την ενημέρωσή του σε κάθε αλλαγή του
ιδιοκτήτη ή του προσωρινού κατόχου του.
αντίγραφο του πιστοποιητικού ηλεκτρονικής σήμανσης του ζώου του.
δ) για την αποφυγή ατυχημάτων υποχρεούται κατά τη διάρκεια του περιπάτου να
κρατάει το σκύλο του δεμένο και να βρίσκεται σε μικρή απόσταση από αυτόν. Η
ίδια υποχρέωση ισχύει και για τον οποιονδήποτε συνοδό του ζώου, πέραν του
ιδιοκτήτη του.
5. Αφαίρεση προσωρινή ή οριστική του ζώου συντροφιάς από τον ιδιοκτήτη.
απαραίτητη, σε πλείστες περιπτώσεις, η εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 19
παρ.1 ν.4039/2012 για προσωρινή ή οριστική αφαίρεση του ζώου από την κατοχή
του, αν δεν μεριμνεί για τη σήμανση και την καταγραφή του ζώου του, καθώς και
για την έκδοση βιβλιαρίου υγείας πριν εγκαταλείψει το ζώο τον τόπο γέννησής του
και οπωσδήποτε μέσα σε προθεσμία δύο μηνών από τη γέννηση αυτού ή μέσα σε
ένα μήνα από την εύρεση ή απόκτησή του, καθώς και να τοποθετεί σε εμφανές
σημείο του περιλαίμιου του ζώου μεταλλική κονκάρδα, η οποία παρέχεται από τους
κτηνιάτρους κατά την πραγματοποίηση του αντιλυσσικού εμβολιασμού του.
έχει πιστοποιηθεί στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση σήμανσης και καταγραφής
των ζώων συντροφιάς και των ιδιοκτητών τους, αν δεν τηρεί τους κανόνες ευζωίας
του ζώου και να μεριμνά για την κτηνιατρική εξέτασή του, η οποία αποδεικνύεται
από τη σχετική εγγραφή στο βιβλιάριο υγείας ή στο διαβατήριο του ζώου, καθώς
και να μεριμνά για την εξασφάλιση άνετου, υγιεινού και κατάλληλου καταλύματος
προσαρμοσμένου στο φυσικό τρόπο διαβίωσης του ζώου, που να του επιτρέπει να
βρίσκεται στη φυσική του όρθια στάση, χωρίς να εμποδίζονται οι φυσικές του
κινήσεις και η δυνατότητά του για την πραγματοποίηση της απαραίτητης για την
υγεία και την ευζωία του άσκησης.
κακοποίηση του ζώου ιδιαίτερα σκληρή και βάναυση που προκάλεσε ιδιαίτερο
πόνο στο ζώο. Επίσης μπορεί ο Εισαγγελέας, με διάταξή του να απαγορεύσει την
απόκτηση άλλου ζώου από τον παραβάτη.
6. Άρση της απαγόρευσης λουσίματος κατοικίδιων ζώων στην θάλασσα
Α) Νομοθεσία.
Λιμενικού Σώματος, ήτοι θαλάσσια περιοχή, λιμένες και χερσαίες ζώνες λιμένων
αλλά σε καμία περίπτωση τις παραλίες, που ανήκουν στην αρμοδιότητα της ΕΛ.ΑΣ
και της Δημοτικής Αστυνομίας. Οι παραλίες αποτελούν κοινόχρηστους χώρους, άρα
εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν.4039/2012 και δεν απαγορεύεται η κυκλοφορία
και η παραμονή κατοικίδιων σε αυτές, αφού ισχύουν οι σχετικές διατάξεις όλου του
Άρθρου 5 και κυρίως των παρ. 1, 2 και 3 αυτού. Από τα παραπάνω, η εγκύκλιος
Μ.Φ. 3111.10/1/93/20‐05‐93 η οποία επαναλαμβάνεται και με την Μ.Φ.
2119.4/3/06/16‐06‐2006 δεν έχει καμία ισχύ για τις παραλίες και άρα η
απομάκρυνση ανθρώπων με κατοικίδια από αυτές και η απόδοση προστίμου
αποτελεί παράβαση καθήκοντος για το εκάστοτε όργανο ελέγχου που την
επιβάλει. Η ισχύς της ανωτέρω εγκυκλίου, περιορίζεται αυτόματα στο αν τελικά
επιτρέπεται το κατοικίδιο να κολυμπά. Αυτό όμως φαίνεται να εξαρτάται όχι από
κάποια αντικειμενικά κριτήρια αλλά από την παρουσία λουομένων στην παραλία,
το ποσοστό φιλοζωίας τους και τις διαθέσεις τους την δεδομένη χρονική στιγμή,
κάτι που αφενός μεν δεν συνάδει με την νομιμότητα – αφού η παραλία είναι
κοινόχρηστος χώρος – και αφετέρου εκμηδενίζει την αντικειμενικότητα που πρέπει
να διέπει έναν νόμο. Συνεπώς, η ανωτέρω εγκύκλιος τόσο ως προς το σκέλος της
παραμονής ή περιπάτου κατοικίδιων στις παραλίες, όσο και ως προς το σκέλος που
αφορά τα κριτήρια για το λούσιμο ή όχι των ζώων είναι μη σύννομη και πρέπει να
καταργηθεί το συντομότερο.
Β) Δημόσια Υγεία.
ασθένεια που μπορεί να μεταδώσει ο σκύλος στον άνθρωπο πλην της Λύσσας.
Πολλώ δε μάλλον όταν αυτός δεν έρχεται σε άμεση επαφή μαζί του και απλώς
τυγχάνει να συνυπάρχουν στην ίδια παραλία ή να κολυμπούν στα ίδια μη
στάσιμα νερά. Ο πολύ πρόσφατος Ν.4039/2012 λαμβάνοντας υπόψιν τα
παραπάνω, δίνει την δυνατότητα μεταφοράς κατοικίδιων σε όλα τα Μέσα
Μαζικής Μεταφοράς, την κυκλοφορία σκύλων βοηθών ΑΜΕΑ παντού – ακόμα και
σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος. Κάτι που δείχνει σαφώς ότι όλες οι
προκαταλήψεις έχουν καμφθεί στο πέρασμα του χρόνου, εξιχρονίζοντας και
εναρμονίζοντας ταυτόχρονα την Ελληνική Νομοθεσία με την Ευρωπαϊκή. Η μόνη
προκατάληψη που συντηρείται, ακόμα και στις μέρες μας, είναι να μην μπει ο
σκύλος στο νερό. Δηλώνουμε άγνοια και έκπληξη ταυτόχρονα για ποιο λόγο αυτό
συνεχίζεται, ενώ πληθώρα επιστημονικών μελετών δείχνουν ότι ο άνθρωπος δεν
κινδυνεύει από την απλή συνύπαρξη με κατοικίδια. Εδώ θα πρέπει να
επισημάνουμε ότι τα κατοικίδια ζώα σύμφωνα με το άρθρο 5 του Ν.4039/2012
εμβολιάζονται ετησίως, ενώ οι κηδεμόνες τους οφείλουν να επιδεικνύουν το
βιβλιάριο υγείας τους ή το διαβατήριο ανά πάσα στιγμή τους ζητηθεί από
ελεγκτικές αρχές. Κάτι που εξασφαλίζει την απαλλαγή του ζώου από ασθένειες,
αλλά και την μεταφορά παρασίτων.
Γ) Ρύπανση
απαγορεύουν να αφοδεύσει ή ουρήσει σε όρθια στάση ή κολυμπώντας
Η προστασία των ζώων αυτών, επιτυγχάνεται με την εφαρμογή του συνόλου των
κανόνων ευζωίας και της καλής μεταχείρισής τους, που συμπεριλαμβάνουν :τη
παροχή κατάλληλης τροφής, νερού, τη παραμονή τους σε χώρο στεγνό, καθαρό
,προστατευμένο από τις καιρικές συνθήκες, χωρίς να είναι μόνιμα δεμένα και χωρίς
να διαβιούν εντός ακατάλληλων κατασκευών, τη φροντίδα για την ιατρική
περίθαλψη, την τεκμηρίωση της κατάστασης υγείας του ζώου συντροφιάς (με την
ύπαρξη βιβλιαρίου υγείας στο οποίο επαληθεύεται επικαιροποιημένα, η
συνιστώμενη από την κτηνιατρική πρακτική και επιστήμη κατάσταση υγείας του
ζώου π.χ. πλήρες εμβολιακό πρόγραμμα ανάλογα με την ηλικία του ζώου και τα
εθνικά προγράμματα επιτήρησης των ζωανθρωπονόσων, αντιπαρασιτική θεραπεία
κ.λ.π.), την εξασφάλιση της καθημερινής άσκησης ή του περιπάτου, το καθαρό και
υγιεινό περιβάλλον για τη διαβίωση τους ώστε να μην πονούν και υποφέρουν και
εν γένει να υπάρχει μέριμνα για το σεβασμό της ύπαρξής τους.
Το λούσιμο στην θάλασσα των κατοικίδιων ζώων συντροφιάς δεν
συμπεριλαμβάνεται στους κανόνες ευζωίας των ζώων ώστε ο περιορισμός του να
έχει αρνητικές επιπτώσεις στα ζώα αυτά.
άρθρο 46 του Ν.4235/2014 , καθορίζονται οι υποχρεώσεις των ιδιοκτητών των ζώων
συντροφιάς με σκοπό τη διασφάλιση της ευΖωίας των Ζώων, αλλά και κατά δεύτερο
λόγο, της προστασίας της δημόσιας υγείας , της ασφάλειας και της διασφάλισης της
κοινής ησυχίας.
ησυχίας, επιτυγχάνονται με τη θέσπιση γενικών διατάξεων, στο προαναφερθέν
νομικό πλαίσιο, που αφορούν ενδεικτικά, τις περιπτώσεις της εξόδου του ζώου από
τον χώρο του ιδιοκτήτη του, τη παραμονή τους στις πολυκατοικίες ή στις
μονοκατοικίες , τη πρόσβαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς, την υποχρεωτική
πρόσδεση του σκύλου κατά τη διάρκεια του περιπάτου, τον καθαρισμό του
περιβάλλοντος από τη ρύπανση που προκαλείται, αποσκοπώντας στο προσδιορισμό
της θεμελιώδους και προεξάργουσας υπεύθυνης συμπεριφοράς του ιδιοκτήτη του
Ζώου συντροφιάς και στην διαφύλαξη της αρμονικής και φιλικής συνύπαρξης των
Ζώων αυτών με τον άνθρωπο.
διευθέτηση θεμάτων όπως η πρόσβαση ή μη των ζώων συντροφιάς σε ειδικότερους
κοινόχρηστους χώρους, όπως π.χ. στις δημόσιες υπηρεσίες, στα μουσεία στους
χώρους καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, στις παραλίες λουόμενων κλπ .
υποβαθμίζει την ευζωία του ζώου συντροφιάς, η δε πρόσβαση τους, από πλευράς
υγειονομικής, δεν απειλεί την δημόσια υγεία υπό την προϋπόθεση ότι ταυτόχρονα
τηρούνται απαρέγκλιτα οι υποχρεώσεις των ιδιοκτητών τους και όσον αφοοά την
υποχρεωτική πρόσδεση του σκύλου, ώστε να εξασφαλίζεται ο πλήρης έλεγχος των
δραστηριοτήτων του και ο σεβασμός των λουομένων . γ. Συμπερασματικά και
προκειμένου να αρθούν επιφυλάξεις ή αντιδράσεις , οι ιδιοκτήτες των ζώων
συντροφιάς και εν γένει οι πολίτες, πρέπει να ενημερωθούν, με κάθε πρόσφορο
μέσο, για τις προυποθέσεις πρόσβασης των ζώων στους χώρους των λουομένων
ιδιαίτερα λόγω, π.χ. συχνά, της απουσίας εκπαίδευσης των ζώων συντροφιάς ή της
πρόσβασης στους χώρους με πολύ μεγάλη πυκνότητα λουομένων καθώς και ότι
όταν δεν τηρούνται οι σχετικές διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας,, τα αρμόδια
όργανα των παραβάσεων του Ν. 4039/2012,επιβάλλουν τα προβλεπόμενα
διοικητικά πρόστιμα, του άρθρου 21 του ιδίου νόμου.
ισχύ και στη περίπτωση ζώων που έχουν εκπαιδευτεί για τη παροχή βοήθειας και
προστασίας ατόμων με ειδικές ανάγκες ή που χρησιμοποιούνται στη διάσωση.
7. Ελεύθερη μεταφορά ζώων συντροφιάς με αστικά‐υπεραστικά λεωφορεία,
πλοία και αεροπλάνα
Μεταφορά ζώων με λεωφορεία
πρέπει να συνοδεύονται υποχρεωτικά από τον ιδιοκτήτη ή κάτοχο τους. Ο
ιδιοκτήτης ή κάτοχος θα πρέπει να επιδεικνύει το διαβατήριο του ζώου ή το
βιβλιάριο υγείας, το οποίο να είναι ενημερωμένο τουλάχιστον κατά την τελευταία
διετία.
(ουσιαστικά σκύλων συνοδείας τυφλών) καθώς και των μικρών κατοικίδιων,
ανάλογα με τον τύπο του λεωφορείου, έχουν ως ακολούθως:
ζώα μεταφέρονται εντός ειδικού καλαθιού μεταφοράς με μέγιστες διαστάσεις
50X40X70 εκατοστά, κατ’ αναλογία με τα ισχύοντα στους συγκοινωνιακούς φορείς
αστικών συγκοινωνιών Αθήνας και Θεσσαλονίκης και τοποθετούνται υποχρεωτικά
εντός του χώρου επιβατών. Τα ζώα συνοδείας αναπήρων δεν τοποθετούνται σε
καλάθι αλλά φέρουν υποχρεωτικά φίμωτρο κατά τη διάρκεια της μεταφοράς.
διαθέσιμου χώρου, περιορίζονται οι μέγιστες διαστάσεις του ειδικού καλαθιού
μεταφοράς. Έτσι, τα ζώα συνοδείας αναπήρων ανεξαρτήτως μεγέθους και τα μικρά
κατοικίδια ζώα, βάρους έως επτά (7) κιλών, που μεταφέρονται εντός ειδικού
καλαθιού μεταφοράς διαστάσεων 50X40X35 εκατοστά είναι επιτρεπτό να
μεταφέρονται με τα λεωφορεία των ΚΤΕΛ & ΚΤΕΛ Α.Ε. που εξυπηρετούν
υπεραστικές συγκοινωνίες και τοποθετούνται υποχρεωτικά εντός του χώρου
επιβατών. Τα ζώα αυτά θα τοποθετούνται είτε στο διάδρομο είτε στα
κλιμακοστάσια των λεωφορείων, πλησίον σε κάθε περίπτωση του ιδιοκτήτη τους.
Τα ζώα συνοδείας αναπήρων, όπως προαναφέρθηκε, δεν τοποθετούνται σε καλάθι
αλλά φέρουν υποχρεωτικά φίμωτρο κατά τη διάρκεια της μεταφοράς.
Για λόγους καλύτερης εξυπηρέτησης του επιβατικού κοινού, τα υπεραστικά ΚΤΕΛ &
ΚΤΕΛ Α.Ε. είναι επιτρεπτό να περιορίζουν τη μεταφορά των κατοικίδιων ζώων,
(α) σε ότι αφορά στον αριθμό σε δύο κατοικίδια ανά λεωφορείο και (β) σε ορισμένα
μόνο από τα εξυπηρετούμενα δρομολόγια τα οποία πάντως θα αποτελούν το 30%
τουλάχιστον των δρομολογίων κάθε γραμμής (και κατ’ ελάχιστο ένα δρομολόγιο
ανά ημέρα), κατανεμημένα σε όλη τη διάρκεια της ημέρας.
ως άνω (β) περιορισμού, θα πρέπει η πληροφορία αυτή να παρέχεται σε κάθε
ενδιαφερόμενο ενώ θα πρέπει να έχει αναρτηθεί εμφανώς σχετική ανακοίνωση
στους σταθμούς και πρακτορεία του ΚΤΕΛ. Ο περιορισμός των δρομολογίων θα
δύναται να εξυπηρετήσει και τις ανάγκες αλλεργικών κ.λπ. ατόμων που ευλόγως
αποφεύγουν το συγχρωτισμό με κατοικίδια ζώα. Σε κάθε περίπτωση βέβαια είναι
ενδεδειγμένη η κατάλληλη διευθέτηση των επιβατών εντός του λεωφορείου.
Σε καμία περίπτωση η μεταφορά των μικρών κατοικίδιων ή κατά μείζονα λόγο
αυτών που συνοδεύουν αναπήρους δεν τελεί υπό την κρίση του οδηγού ή / και
του ιδιοκτήτη του λεωφορείου ή τη συναίνεση των λοιπών επιβατών.
Μεταφορά κατοικίδιου σε πλοία
Σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 1 του ΠΔ 101/95 απαιτείται 1 κλωβός για κατοικίδια
ζώα ανά 200 επιβάτες. Διευκρινίζεται ότι για την εφαρμογή της αυτής της διάταξης
θα πρέπει να υπάρχει κλωβός και για μεγαλόσωμα ζώα σε αναλογία 1:3 (και κατ’
ελάχιστον 2 σε κάθε υπόχρεο πλοίο). Οι διαστάσεις κλωβού για μεγαλόσωμα ζώα
να μην είναι μικρότερες από 100cmΧ 100cm Χ 100cm. Μικρόσωμο ζώο συντροφιάς
θεωρείται αυτό που έχει σωματικό βάρος μέχρι 5 κιλά, μεσαίου βάρους από 5‐15
κιλά και μεγαλόσωμο ζώο αυτό με σωματικό βάρος άνω των 15 κιλών.
ζώα χώρος κατά το δυνατόν απομονωμένος από τους χώρους ενδιαίτησης των
επιβατών, κατά το δυνατόν να είναι καιροστεγής και να διαθέτει ποτίστρες με
πόσιμο νερό.
καθαρίζεται επιμελώς. Συνιστάται η ύπαρξη ειδικής απορροφητικής άμμου με
στυλίδιο ώστε με την φροντίδα των ιδιοκτητών τους, να χρησιμοποιείται για τις
φυσικές τους ανάγκες ώστε να μην ρυπαίνεται ο κλωβός παραμονής.
προαυλισμού του ζώου (στο ανοικτό κατάστρωμα) με ευθύνη του ιδιοκτήτη ή του
συνοδού του εφόσον αυτό φορά φίμωτρο και είναι δεμένο.
φέρει σύστημα αποχέτευσης των εκκριμάτων των ζώων (ούρων και περιττωμάτων).
Το σύστημα αυτό δεν πρέπει να καταλήγει στα εξωτερικά μπούνια του πλοίου.
Συνίσταται να αποφεύγεται η παραμονή κατοικίδιων ζώων στους κλειστούς χώρους
οχημάτων των Ε/Γ‐Ο/Γ πλοίων.
κατάλληλα εμβόλια. Διευκρινίζεται ότι πρέπει να επιδεικνύεται απαραίτητα το
πιστοποιητικό εμβολιασμού τους στο προσωπικό του πλοίου και ότι γενικά όλα τα
ζώα ανεξάρτητα εάν παραμένουν εκτός του ειδικά διαμορφωμένου χώρου
παραμονής (βλ. ανωτέρω) ή μεταφέρονται σε εδικούς κλωβούς μεταφοράς πρέπει
να είναι εμβολιασμένα γεγονός που θα πρέπει οι ιδιοκτήτες τους να μπορούν να
αποδείξουν όποτε τους ζητηθεί (με επίδειξη πιστοποιητικών εμβολιασμού).
Σημειώνεται ότι το πιστοποιητικό εμβολιασμού από την 4‐07‐2004 αντικαθίσταται
με το διαβατήριο των «Ζωών Συντροφιάς».
Σύμφωνα με το άρθρο 13 παρ. 2 του 101/95 από την υποχρέωση της παραμονής
στους ειδικούς χώρους εξαιρούνται:
ανάγκες. Τα ζώα αυτά φυσικά πρέπει να διαθέτουν τα σχετικά πιστοποιητικά, και
δύναται να συνοδεύονται από τον κύριο τους στους χώρους ενδιαίτησης επιβατών.
γάτες, μικρόσωμα σκυλιά) εφόσον μεταφέρονται με ειδικά καλάθια ή κλωβούς ή
φέρουν φίμωτρο και είναι εμβολιασμένα με τα κατάλληλα εμβόλια (πρέπει να
αποδεικνύεται από τα ανάλογα πιστοποιητικά που φέρουν μαζί οι ιδιοκτήτες
τους). Τα ζώα αυτά παραμένουν στους θαλαμίσκους των συνοδών τους, σε
περίπτωση όμως κατά την οποία:
μαζί τους, ή
κλίνης τότε, το μικρόσωμο κατοικίδιο ζώο επιτρέπεται να μεταφέρεται, σε μη
πολυσύχναστο ειδικά προσδιορισμένο χώρο (εκτός εστιατορίων και πλησίον
κυλικείων), μέσα σε κλουβί ή να φέρει φίμωτρο και να είναι δεμένο με λουρί ή
αλυσίδα. Και στις δυο περιπτώσεις απαραιτήτως να συνοδεύεται από τον ιδιοκτήτη
του.
πρέπει να μεταφέρονται σε χώρο εξωτερικό ή στους κλωβούς
Μεγαλόσωμα κατοικίδια που δεν είναι εφικτό να παραμείνουν στους κλωβούς του
πλοίου πρέπει να φέρουν φίμωτρο και φυσικά να είναι κατάλληλα εμβολιασμένα.
Πρέπει να συνοδεύονται πάντα από τον ιδιοκτήτη τους (δεμένα με λουρί ή
αλυσίδα) και μόνο σε χώρους του ανοικτού καταστρώματος όπου δεν βρίσκονται
πολλοί επιβάτες ώστε να μην προκαλείται όχληση ή κίνδυνος για αυτούς ή αν δεν
προξενείται όχληση στους συνεπιβάτες σε κλειστούς μη πολυσύχναστους χώρους.
Πρέπει να γίνεται γνωστό στους ιδιοκτήτες‐συνοδούς των κατοικίδιων ζωών ότι
σωματικές βλάβες ή υλικές ζημίες που θα προκληθούν από κατοικίδιο ζώο τους
βαραίνουν του ίδιους και θα πρέπει να μεριμνούν για την λήψη αποτρεπτικών
μέτρων.
μήκους κάτω των 25 μ. (β) δρομολογιακά πλοία πλόων μέχρι 30 ν.μ.‐ (γ) τουριστικά,
(δ) δυναμικώς υποστηριζόμενα και (ε) πλοία του Κώδικα Ταχυπλόων Σκαφών), τα
ζώα πλην των μικρόσωμων (ως ανωτέρω) θα παραμένουν, ως ανωτέρω, κατά το
δυνατόν σε ανοικτούς χώρους του καταστρώματος, κατά το δυνατόν καιροστεγείς,
θα φέρουν φίμωτρο, θα είναι εμβολιασμένα και θα είναι δεμένα με λουρί ή
αλυσίδα.
Μεταφορά κατοικίδιου στην καμπίνα αεροσκάφους
του αεροσκάφους επιτρέπεται μόνο μέσα σε ειδικό κουτί. Σε περίπτωση που
επιθυμείτε να μεταφέρετε παραπάνω κατοικίδια, τότε βασική προϋπόθεση για τη
μεταφορά τους είναι να βρίσκονται στο ίδιο κλουβί καθώς και να είναι
εξοικειωμένα μεταξύ τους.
23εκ. πλάτος. Το ανώτερο επιτρεπόμενο βάρος του κατοικίδιου μαζί με το κλουβί
του δεν πρέπει να ξεπερνά τα 8 κιλά, ενώ απαραίτητη προϋπόθεση για τη
μεταφορά του αποτελεί η επίδειξη του βιβλιάριου υγείας του στο check‐in καθώς
και να έχει τοποθετηθεί το απαραίτητο ηλεκτρονικό μικροτσίπ‐ταυτότητα. Για
ταξίδια εξωτερικού απαιτείται διαβατήριο κατοικίδιων.
την ημέρα που ταξιδεύει. Ο εμβολιασμός κατά της λύσσας επαναλαμβάνεται σε
ετήσια βάση. Εάν το κατοικίδιο εμβολιάστηκε για πρώτη φορά κατά της λύσσας, δεν
επιτρέπεται να ταξιδέψει πριν από την παρέλευση 21 ημερών από την ημερομηνία
του εμβολιασμού. Ο ίδιος περιορισμός των 21 ημερών εφαρμόζεται σε περίπτωση
εμβολιασμού μετά τη λήξη του προηγούμενου εμβολίου.
Σε περίπτωση που το βάρος του κατοικίδιου ξεπερνάει τα 8 κιλά, τότε η μεταφορά
γίνεται μόνο στο χώρο αποθήκευσης αποσκευών των αεροσκαφών, ακολουθώντας
την ανάλογη διαδικασία κράτησης σε ειδικά κλουβιά που πρέπει να έχετε
προμηθευτεί οι ίδιοι.
αποσκευών
να πληρούνται οι ακόλουθες απαιτήσεις:
• Το κλουβί πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο ώστε το κατοικίδιο να μπορεί να στέκει
όρθιο, να κάνει στροφή γύρω από τον εαυτό του και να ξαπλώνει με φυσικό τρόπο.
Το κατοικίδιό σας θα παραμείνει στο κλουβί αρκετό διάστημα, επομένως θα πρέπει
να αισθάνεται όσο το δυνατόν πιο άνετα.
κατοικίδιό σας κατά τη μεταφορά και να μην επιτρέπει τη διαφυγή του, καθώς και
να διαθέτει επαρκή εξαερισμό και στις τέσσερις πλευρές του, ώστε να
διασφαλίζεται η διατήρηση της ποιότητας του αέρα στο εσωτερικό του.
ανοίξει κατά λάθος ή να την ανοίξει το κατοικίδιό σας κατά τη διάρκεια του
χειρισμού και της μεταφοράς.
εξαερισμού ή το πλέγμα της πόρτας.
8. Οι ποινικές κυρώσεις
συντροφιάς κατά τους όρους του εν λόγω νόμου, τιμωρείται με ποινή φυλάκισης
τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή από (5.000) ευρώ έως (15000) ευρώ.
Με την ίδια ποινή φυλάκισης και χρηματική τιμωρία τιμωρούνται οι παραβάτες των
διατάξεων των περιπτώσεων γ’ και ε’ της παραγράφου 1 του άρθρου 5 (μη τήρηση
κανόνων ευζωίας και εγκατάλειψη του ζώου), των περιπτώσεων γ’ και δ’ της
παραγράφου 3 του άρθρου 6 (εισαγωγή και εμπορία σκύλων που είναι
ακρωτηριασμένοι και αναπαραγωγή σκύλων που είναι ακρωτηριασμένοι), της
παραγράφου 4 του άρθρου 7 (απαγόρευση συμμετοχής ακρωτηριασμένων ζώων σε
κάθε είδους εκθέσεις), καθώς και των παραγράφων α’ και β’ του άρθρου 16
(απαγορεύεται ο βασανισμός και η κακοποίηση ζώων καθώς και η
κινηματογράφηση και εμπορία σκηνών ζώων σε πράξεις βίας κ.λ.π (άρθρο 20, παρ.
Οι παραβάτες των διατάξεων του άρθρου 12 (απαγόρευση χρησιμοποίησης ζώου σε
θεάματα και μονομαχίες) τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρι δύο έτη και με χρηματική
ποινή από (5.000) ευρώ έως (15.000) ευρώ (άρθρο 20, παρ.3). Οι παραβάτες της
διάταξης της περίπτωσης β της παρ. 8 του άρθρου 5 (απαγόρευση αφαίρεσης
ηλεκτρονικής σήμανσης ζώου από τον ιδιοκτήτη του), καθώς και η κλοπή
οποιουδήποτε ζώου συντροφιάς τιμωρούνται με φυλάκιση μέχρι έξι μήνες και με
χρηματική ποινή (3.000) ευρώ, ενώ η κλοπή κυνηγητικού σκύλου ή σκύλου
βοήθειας τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι ένα έτος και χρηματική ποινή από (5.000)
ευρώ έως (8.000) ευρώ (άρθρο 20, παρ.4 ).Στο άρθρο 20 με ν 4235/2014
προστέθηκε η παρ. 4α Οι παραβάτες των διατάξεων των άρθρων 3, 4, 7, 9, 10 και 11
του ν. 2017/1992 (Α’ 31) τιμωρούνται με τις ποινές που προβλέπονται στην
παράγραφο 2. Σύμφωνα με την παρ.5 του άρθρου 20, η έκθεση βεβαίωσης της
παράβασης, που συντάσσεται από την αρμόδια αρχή για τις περιπτώσεις των
παραγράφων 1 έως 4 του ιδίου άρθρου, διαβιβάζεται αυθημερόν στον αρμόδιο
Δήμο για την επιβολή των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων και προστίμων.
9. Διοικητικές κυρώσεις και πρόστιμα
υπεύθυνο των ζώων, των κανόνων προστασίας και καλής
μεταχείρισής τους και μη τήρηση, από μέρους τους, των
ειδικών απαιτήσεων της περ. β του άρθρου 1, ώστε να
εξασφαλίζεται ο σεβασμός της ύπαρξής τους.
Άρθρο 1 περ.β
500 ευρώ
ζώου συντροφιάς ή δήλωσης της απώλειας του ζώου
συντροφιάς.
Άρθρο 4 παρ.7 Άρθρο 5 παρ.1 περ. α)
300 Ευρώ
συντροφιάς ή της κτηνιατρικής εξέτασης του ζώου.
Άρθρο 5 παρ.1 περ. γ)
500 ευρώ
μη κατοχή ενημερωμένου διαβατηρίου σε περίπτωση
ταξιδιού στο εξωτερικό ή σε κάθε αλλαγή του ιδιοκτήτη ή
του προσωρινού του κατόχου.
Άρθρο 5 παρ.1 περ. γ) και περ. δ)
300 Ευρώ
άρθρο 5 παρ.1 περ. β) και ε) και αποφυγή στείρωσης
χωρίς την τήρηση των οριζομένων στο άρθρο 5 παρ.1 περ.
ζ).
Άρθρο 5 παρ.1 περ. β) και ε) και ζ)
300 Ευρώ
τοποθέτηση της μεταλλικής κονκάρδας ή παράλειψη
άμεσου καθαρισμού του περιβάλλοντος από τα
περιττώματα του ζώου.
Άρθρο 5 παρ.1 περ. α) και στ)
100 Ευρώ
αντιγράφου του Πιστοποιητικού ηλεκτρονικής
ταυτοποίησης.
Άρθρο 5 παρ.1 παρ. η)
300 Ευρώ
περίπατο του σκύλου ή πρόκληση ζημιάς από σκύλο ή
παράλειψη λήψης μέτρων πρόληψης της εξόδου του
σκύλου από την ιδιοκτησία του
κυρίου/κατόχου/συνοδού/φύλακα.
Άρθρο 5 παρ.2 και 3
300 Ευρώ
του κυνηγετικού σκύλου σε οποιαδήποτε μετακίνηση του
ζώου.
Άρθρο 5 παρ.4
300 Ευρώ
συντροφιάς προς υιοθεσία ή δωρεάν παραχώρηση ή
πώληση σε έντυπο, φυλλάδιο ή ιστοσελίδα χωρίς
αναφορά του αριθμού ηλεκτρονικής σήμανσής τους.
Άρθρο 5 παρ.7
300 Ευρώ
δεν έχει ηλεκτρονική σήμανση.
Άρθρο 5 παρ.8 περ. α)
300 Ευρώ
ιδιοκτήτη ή άλλο πρόσωπο ή τον κτηνίατρο.
Άρθρο 5 παρ.8 περ. β)
3.000 Ευρώ και αφαίρεση άδειας επαγγέλματος
εμπορικούς σκοπούς χωρίς άδεια.
Άρθρο 6 παρ.1
3.000 Ευρώ
αναπαραγόμενων ή προς πώληση σκύλων και γατών.
Άρθρο 6 παρ.1
3.000 Ευρώ
εβδομάδων και πώληση σκύλων και γατών σε υπαίθριους
δημόσιους χώρους, συμπεριλαμβανομένων των υπαίθριων
αγορών.
Άρθρο 6 παρ.3 περ. α) και β)
1.000 Ευρώ ανά ζώο που πωλείται
αναπαραγωγή ή πώληση για εμπορικό σκοπό σε
ακατάλληλο χώρο, μη τήρηση κανόνων ευζωίας, ασφάλειας
και παροχής κατάλληλης κτηνιατρικής περίθαλψης.
Άρθρο 6 παρ.1
2.000 Ευρώ
υγείας/διαβατηρίων ζώων συντροφιάς που προορίζονται για
εκτροφή, αναπαραγωγή ή πώληση για εμπορικό σκοπό.
Άρθρο 6 παρ.1
1.000 Ευρώ για το πρώτο ζώο
προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε…
αναπαραγωγής στις εγκαταστάσεις εκτροφής, διαθέσιμων
ανά πάσα στιγμή για έλεγχο.
Άρθρο 6 παρ.1
1.000 Ευρώ για το πρώτο ζώο
προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε…
σκύλου αναπαραγωγής χωρίς άδεια εκτροφής.
Άρθρο 6 παρ.1
1.000 Ευρώ για το πρώτο ζώο
προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε…
δεύτερο οιστρικό κύκλο και πάντως πριν από την παρέλευση
εννέα μηνών από τον τελευταίο τοκετό.
Άρθρο 6 παρ.1
1.000 Ευρώ για το πρώτο ζώο
προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε…
Άρθρο 6 παρ.3 περ. γ)
1.000 Ευρώ ανά ζώο
Άρθρο 6 παρ.3 περ. δ)
1.000 Ευρώ ανά ζώο
Άρθρο 7 παρ.1
5.000 Ευρώ ανά ημέρα εκδήλωσης
διάρκεια εκδήλωσης ή παράλειψη άμεσης επίβλεψης ζώου
συντροφιάς κατά τη διάρκεια εκδήλωσης ή παράλειψη
χρήσης φίμωτρου ή απομάκρυνσης από εκδήλωση ζώου
συντροφιάς που εκδηλώνει επιθετική συμπεριφορά.
Άρθρο 7 παρ.2
1.000 Ευρώ ανά ζώο
που συμμετέχει σε έκθεση ή
β) προσκόμιση ακρωτηριασμένου ζώου για συμμετοχή του
σε έκθεση και αποδοχή του από τον υπεύθυνο που την
Άρθρο 7 παρ. 3 και 4
1.000 Ευρώ ανά ζώο
υγείας/διαβατηρίων ζώων συντροφιάς που συμμετέχουν σε
έκθεση.
Άρθρο 7 παρ.3
1.000 Ευρώ για το πρώτο ζώο
προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε…
υγειονομικών διατάξεων και των αστυνομικών διατάξεων
περί κοινής ησυχίας για ζώα συντροφιάς που διατηρούνται
σε μονοκατοικίες και διαμερίσματα, β) Διατήρηση
περισσότερων από 2 ζώων συντροφιάς σε διαμέρισμα
πολυκατοικίας, όπου ο κανονισμός απαγορεύει τη
διατήρηση ζώων συντροφιάς.
Άρθρο 8 παρ.1 και 2
500 Ευρώ ανά ζώο
κήπο πολυκατοικίας.
Άρθρο 8 παρ.3
300 Ευρώ ανά ζώο
παράβαση των διατάξεων του Καν 998/2003 και του Καν.
1/2005.
Άρθρο 10 παρ.1
500 Ευρώ
παράβαση του Π.Δ. 184/1996 και του Καν. 1/2005.
Άρθρο 10 παρ. 1
1.000 Ευρώ
χωρίς τήρηση των οριζόμενων στο άρθρο 10 παρ.3.
Άρθρο 10 παρ.2
300 Ευρώ ανά ζώο
μεταφορά μεγάλων ζώων συντροφιάς.
Άρθρο 10 παρ. 3
5.000 Ευρώ
πρόσβασης των αδέσποτων σε απορρίμματα από τους
υπευθύνους του άρθρου 11 παρ.1.
Άρθρο 11 παρ.1
600 Ευρώ
με οποιοδήποτε τρόπο ή για οποιοδήποτε σκοπό στο
πρόγραμμά Του, πραγματοποιεί παράσταση ή παρελαύνει
ή εμφανίζεται σε κοινό.
Άρθρο 12 παρ.1
20.000 Ευρώ για κάθε ζώο που διατηρείται
χρησιμοποιείται με οποιοδήποτε τρόπο ή για οποιοδήποτε
σκοπό στο πρόγραμμά της.
Άρθρο 12 παρ.2
10.000 Ευρώ για κάθε ζώο που διατηρείται
την αποκόμιση οικονομικού οφέλους.
Άρθρο 12 παρ.2α
5.000 Ευρώ για κάθε
χρησιμοποιούμενο ζώο
οποιοδήποτε είδος μονομαχίας.
Άρθρο 12 παρ.3 εδάφιο πρώτο
10.000 Ευρώ για κάθε ζώο
παραγωγή γούνας, δέρματος, κρέατος ή για την παρασκευή
φαρμακευτικών ή άλλων ουσιών.
Άρθρο 12 παρ.3 εδάφιο δεύτερο
10.000 Ευρώ για κάθε ζώο
ζώου καθώς και πώληση, εμπορία και παρουσίαση ‐
διακίνηση μέσω Διαδικτύου οποιουδήποτε
οπτικοακουστικού υλικού, στο οποίο απεικονίζεται κάθε
είδους σεξουαλική συνεύρεση με ζώα καθώς και
οποιαδήποτε πράξη βίας ή θανάτωση μικρών ζώων με
σκοπό το κέρδος και τη σεξουαλική ικανοποίηση ατόμων
που παρακολουθούν ή συμμετέχουν σε αυτά.
Άρθρο 16 παρ. α και β.
30.000 Ευρώ για κάθε ζώο και για
κάθε περιστατικό
ατύχημα.
Άρθρο 16 παρ. γ
300 Ευρώ
ελέγχου που πραγματοποιούν τα αρμόδια όργανα
βεβαίωσης των παραβάσεων κατά την άσκηση των
καθηκόντων ελέγχου καθώς και η μη παροχή ή η παροχή
ψευδών, ελλιπών ή/και ανακριβών πληροφοριών και
στοιχείων.
300 Ευρώ
10. FAQ
Ποιός ο ρόλος των Δήμων;
αδέσποτων ζώων συντροφιάς, σύμφωνα με το παρόν άρθρο. Η αρμοδιότητα αυτή
μπορεί να ασκείται και από συνδέσμους δήμων, καθώς και από φιλοζωικές ενώσεις
και σωματεία σε συνεργασία με τον αρμόδιο Δήμο, εφόσον αυτά διαθέτουν
υποδομή, συνιστάμενη στην ύπαρξη κατάλληλων σχετικών εγκαταστάσεων ή
οχημάτων μεταφοράς ζώων και ανθρώπινο δυναμικό με εμπειρία στο χειρισμό των
ζώων. Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
καθορίζονται το είδος και ο αριθμός των εγκαταστάσεων και των οχημάτων, καθώς
και η εμπειρία του ανθρώπινου δυναμικού, που πρέπει να διαθέτουν οι φιλοζωικές
ενώσεις και τα σωματεία, για την άσκηση των αρμοδιοτήτων αυτής της
παραγράφου.
Ποιό το πλαίσιο συνεργασίας Δήμων, φιλοζωικών σωματείων, εθελοντών για την φροντίδα των αδέσποτων ζώων;
και λειτουργούν δημοτικά ή διαδημοτικά κτηνιατρεία και καταφύγια αδέσποτων
ζώων συντροφιάς επιτρεπομένης της συνεργασίας με ενδιαφερόμενα φιλοζωικά
σωματεία και ενώσεις ή και εθελοντές φιλόζωους σε ιδιόκτητους ή μισθωμένους ή
παραχωρούμενους από το Δημόσιο, την Περιφέρεια ή από ιδιώτες χώρους. Στους
Δήμους είναι δυνατόν να παρέχεται και οικονομική ενίσχυση από δημόσιους ή
ιδιωτικούς φορείς για τη δημιουργία και λειτουργία κα‐καταφυγίων. Τα καταφύγια
αδέσποτων ζώων συντροφιάς αποτελούν χώρους προσωρινής παραμονής και
περίθαλψης και η ίδρυση και λειτουργία τους διέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις
για τα ενδιαιτήματα ζώων του ν. 604/1977 και του π.δ. 463/1978. Ο έλεγχος
τήρησης των όρων λειτουργίας τους ασκείται από την αρμόδια Γενική Διεύθυνση
Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφέρειας, σύμφωνα
με το άρθρο 12 του ν. 604/1977. Τα προβλεπόμενα από την παράγραφο 2 του ίδιου
άρθρου διοικητικά πρόστιμα καθορίζονται από 1000 έως 10.000 ευρώ. Υπό την
εποπτεία των Δήμων, μπορούν να ιδρυθούν και να λειτουργούν καταφύγια ή και
κτηνιατρεία αδέσποτων ζώων συντροφιάς και από φιλοζωικά σωματεία και
ενώσεις, που διαθέτουν το κατάλληλο κτηνιατρικό προσωπικό (1 κτηνίατρος ανά 50
ζώα), την τεχνική υποδομή, τις εγκαταστάσεις και τον αναγκαίο εξοπλισμό,
σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 604/1977 και του π.δ. 463/1978.
Ποιά η συγκρότηση συνεργείων περισυλλογή των αδέσποτων ζώων συντροφιάς;
από άτομα κατάλληλα εκπαιδευμένα και έμπειρα στην αιχμαλωσία ζώων
συντροφιάς. Τα συνεργεία αυτά ελέγχονται για το έργο τους, ως προς τις
επιτρεπόμενες μεθόδους σύλληψης και αιχμαλωσίας των ζώων αυτών, από
κτηνίατρο της αρμόδιας υπηρεσίας Κτηνιατρικής του Δήμου και, όπου αυτή δεν έχει
συσταθεί, από κτηνίατρο του Τμήματος Κτηνιατρικής της Διεύθυνσης Αγροτικής
Οικονομίας και Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας. Η εποπτεία και ο
έλεγχος πραγματοποιείται βάσει ανάλυσης κινδύνου. Τη μέριμνα για την
εκπαίδευση των ατόμων αυτών έχει ο οικείος Δήμος.
Ποιά διαδικασία ακολουθείται μετά την περισυλλογή των ζώων;
υπάρχοντα καταφύγια αδέσποτων ζώων συντροφιάς, στα δημοτικά κτηνιατρεία ή,
σε εξαιρετικές περιπτώσεις, και σε ιδιωτικά κτηνιατρεία, που διαθέτουν την
κατάλληλη υποδομή και μπορούν να φιλοξενήσουν προσωρινά και για εύλογο
χρονικό διάστημα τα προς περίθαλψη ζώα, μέχρι την αποθεραπεία τους,
υποβάλλονται σε κτηνιατρική εξέταση, στειρώνονται, σημαίνονται με ηλεκτρονική
σήμανση ως αδέσποτα και καταγράφονται στη διαδικτυακή ηλεκτρονική βάση.
από ιάσιμο νόσημα, υποβάλλονται στην κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.
συντροφιάς ή ότι πάσχουν από ανίατη ασθένεια ή ότι είναι πλήρως ανίκανα να
αυτοσυντηρηθούν λόγω γήρατος ή αναπηρίας και η διατήρησή τους στη ζωή είναι
πρόδηλα αντίθετη με τους κανόνες ευζωίας τους και αρνηθούν τα φιλοζωικά
σωματεία της περιοχής να αναλάβουν τη φροντίδα, εποπτεία και τη διαδικασία
υιοθεσίας τους, υποβάλλονται σε ευθανασία.»
Τι πρέπει να γνωρίζεται σε περίπτωση που επιθυμείται να υιοθετήσετε ένα αδέσποτο ζώο;
ή έχουν πλέον αποθεραπευθεί, καθώς και τα προερχόμενα από παράδοση από τον
ιδιοκτήτη τους μπορούν να υιοθετούνται από ενήλικα άτομα ή από φιλοζωικές
ενώσεις και σωματεία, που λειτουργούν νόμιμα.
ηλεκτρονικά και καταγράφονται στη Διαδικτυακή Ηλεκτρονική Βάση με τα πλήρη
στοιχεία του προσωρινού και του οριστικού ιδιοκτήτη τους και υποβάλλονται σε
αποπαρασίτωση και εμβολιασμό. Κατά την παράδοση ενός ζώου για υιοθεσία
υπογράφεται η «Δήλωση Υιοθεσίας ζώου από νέο ιδιοκτήτη» μεταξύ του
υπευθύνου του καταφυγίου ή του φιλοζωϊκού σωματείου και του νέου ιδιοκτήτη.
Τι ορίζει η νομοθεσία για όσα αδέσποτα ζώα είναι μικρότερα των 5 μηνών;
υιοθετηθεί, παραμένουν προσωρινά στα καταφύγια ζώων, που διατηρούν οι Δήμοι
ή τα Διαδημοτικά Κέντρα και τα συνεργαζόμενα με τους φορείς αυτούς φιλοζωικά
σωματεία και ενώσεις ως τη συμπλήρωση της ηλικίας των πέντε (5) μηνών, έχοντας
την απαραίτητη κτηνιατρική φροντίδα. Ζώα συντροφιάς, που δεν έχουν υιοθετηθεί
και σύμφωνα με γνωμάτευση του κτηνίατρου κρίνονται ότι είναι υγιή,
επανεντάσσονται άμεσα στο οικείο τους περιβάλλον, εντός των διοικητικών ορίων
του Δήμου που περισυλλέγησαν, αφού προηγουμένως ελεγχθεί ότι έχουν σημανθεί
και καταγραφεί ηλεκτρονικά και ότι έχουν υποβληθεί σε αποπαρασίτωση,
εμβολιασμό και στείρωση.
Τι ισχύει για τις στειρώσεις;
καταγραφή τους πραγματοποιούνται δωρεάν και από εθελοντές επαγγελματίες
κτηνιάτρους, που έχουν την Ελληνική υπηκοότητα ή την υπηκοότητα ενός από τα
κράτη ‐ μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι οποίοι συγκεντρώνουν όλες τις
απαραίτητες προϋποθέσεις, προκειμένου να μπορούν να ασκήσουν νόμιμα το
επάγγελμα του κτηνιάτρου στην Ελλάδα. Εθελοντές κτηνίατροι που μετακινούνται
προς τη Χώρα, προκειμένου να ασκήσουν το επάγγελμα του κτηνιάτρου προσωρινά
ή περιστασιακά, πραγματοποιούν μόνο στειρώσεις και σήμανση αδέσποτων ζώων.
σήμανσης και της καταγραφής των αδέσποτων ζώων συντροφιάς μπορεί να
διατίθενται οι εγκαταστάσεις των γραφείων των αρμόδιων Υπηρεσιών Κτηνιατρικής
της οικείας Περιφέρειας, Περιφερειακής Ενότητας ή του Δήμου ή άλλοι χώροι που
ανήκουν στην οικεία Περιφέρεια ή Δήμο, εφόσον υπάρχουν διαθέσιμοι, υπό την
εποπτεία των προαναφερθέντων αρμόδιων υπηρεσιών. Με απόφαση του Υπουργού
Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθορίζονται οι προδιαγραφές των
εγκαταστάσεων αυτών, ο εξοπλισμός τους, η χρονική διάρκεια διάθεσής τους, η
διαδικασία διάθεσης και κάθε σχετικό θέμα. Για τον ίδιο σκοπό, επιτρέπεται να
διατίθενται και οι χώροι τοπικών ιδιωτικών κτηνιατρείων. Η στείρωση, σήμανση και
καταγραφή των αδέσποτων ζωών συντροφιάς μπορεί να πραγματοποιείται και σε
κινητές εγκαταστάσεις κατάλληλες για άσκηση κτηνιατρικών πράξεων, που
διαθέτουν οι εθελοντές κτηνίατροι. Για τις κινητές εγκαταστάσεις παροχής
κτηνιατρικών πράξεων χορηγείται άδεια λειτουργίας από την αρμόδια υπηρεσία
Κτηνιατρικής της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, όπου πρόκειται να
δραστηριοποιηθούν, εφόσον πληρούνται οι απαιτήσεις που προβλέπονται στην
απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που εκδίδεται
σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 13.
Πως συγκροτείται στους Δήμους, από ποιους αποτελείται η 5μελής επιτροπή διαχείρισης αδέσποτων ζώων συντροφιάς και ποιά θέματα διαχειρίζεται;
παρακολούθησης του προγράμματος διαχείρισης αδέσποτων ζώων συντροφιάς,
τα δύο μέλη της οποίας ορίζονται από τα φιλοζωικά σωματεία και τις ενώσεις που
λειτουργούν νόμιμα και που εδρεύουν στο Δήμο ή στην οικεία Περιφερειακή
Ενότητα. Στην επιτροπή μετέχουν: α) Ένας (1) κτηνίατρος, που ορίζεται από τον
οικείο Δήμο και ο οποίος είναι, κατά προτίμηση, ο υπεύθυνος του προγράμματος
διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς και ελλείψει αυτού άλλος ιδιώτης
κτηνίατρος.
επαγγελματικού σωματείου εκπαιδευτών σκύλων και ελλείψει αυτού εκπρόσωπος
του οικείου Δήμου.
Η επιτροπή αποφασίζει για την επικινδυνότητα ενός ζώου συντροφιάς, σύμφωνα με
τον ορισμό της περίπτωσης στ’ του άρθρου 1, όπως ισχύει και αντιμετωπίζει τα
προβλήματα που προκύπτουν κατά τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων. Οι Δήμοι,
οι Περιφερειακές Ενότητες και οι Περιφέρειες δημιουργούν δίκτυο ενημέρωσης.
Στην περίπτωση που υπάρχει διαφωνία για την επικινδυνότητα ενός αδέσποτου
ζώου συντροφιάς ή για την αναγκαιότητα της πραγματοποίησης ευθανασίας σε
αδέσποτο ζώο συντροφιάς, την οριστική απόφαση λαμβάνει ειδική επιστημονική
επιτροπή που συγκροτείται σε κάθε Δήμο με απόφαση του Δημάρχου και
αποτελείται από: αα) έναν κτηνίατρο της κτηνιατρικής υπηρεσίας της οικείας
Περιφερειακής Ενότητας με τον αναπληρωτή του,
δραστηριοποιείται στην περιοχή δικαιοδοσίας του Δήμου ή όμορου Δήμου με τον
αναπληρωτή του,
φιλοζωικό σωματείο που δραστηριοποιείται στην περιοχή δικαιοδοσίας του Δήμου
ή όμορου Δήμου με τον αναπληρωτή του.
σκύλων, ο οποίος είναι μέλος νομίμως αναγνωρισμένου σωματείου εκπαιδευτών
σκύλων.»
11. Επίλογος
σε όλους τους ιδιώτες αλλά και τους συλλογικούς φορείς της χώρας προκειμένου να
υπάρξει περισσότερη υπευθυνότητα απέναντι στα ζώα δεσποζόμενα ή αδέσποτα
και να τους δοθεί η φροντίδα και η αγάπη που τους αξίζει. Ειδικότερα σε ότι αφορά
τα αδέσποτα ζώα η σωστή ενημέρωση όλων μας μπορεί να βοηθήσει καταλυτικά
στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που παρουσιάζονται. Οφείλουμε ως
μεμονωμένοι πολίτες και ως οργανωμένη κοινωνία να συνυπάρξουμε αρμονικά. Ας
φροντίσουμε όλοι να ξεπεραστούν προβλήματα όπως, η αύξηση του πληθυσμού
των αδέσποτων ζώων, που οφείλεται κυρίως στον ίδιο τον άνθρωπο. Όλοι μαζί ως
κοινωνία και ξεχωριστά ο καθένας από εμάς, μπορούμε να δημιουργήσουμε
καλύτερες προϋποθέσεις συμβίωσης με τα ζώα που υπάρχουν στο αστικό
περιβάλλον ή το περιαστικό περιβάλλον και τα οποία έχουν δικαίωμα στο σεβασμό
και την αγάπη μας.
Χρήστος Θ. Πέτκος
Δικηγόρος Αθηνών, Ιπποκράτους 18, Αθήνα
τηλ. 211 8003 083