Τι μπορεί να επιζήσει μετά το θάνατο του σώματος;

Από τα βάθη της ιστορίας και των αιώνων, ακόμη και σήμερα συνεχίζει να ρωτά του άπιστους ο στωικός Επίκτητος : «Ω εσύ άνθρωπε, που είσαι απόσπασμα του Θεού και έχεις μέσα σου ένα μέρος από Εκείνον! Γιατί αγνοείς αυτή σου τη συγγένεια ;».

Γνώρισε ποτέ ο άνθρωπος τον Θεό του; Τον ξέρει; Κι όμως, Εκείνος, που ξέρει τις ανθρώπινες αδυναμίες, πρώτος έδωσε χέρι γνωριμίας στον άνθρωπο, με το παράγγελμα "γνώθι σαυτόν", που, όπως λέει η παράδοση, εκμυστηρεύτηκε στο σοφό Χίλωνα, για το χατίρι της τότε ταλαίπωρης ανθρωπότητας. Τι έκανε από τότε ο άνθρωπος; Πόσο γνώρισε τον εαυτό του ύστερα από έναν Σωκράτη κι έναν Ιησού; Το κώνειο κι ο σταυρός συνθέτουν το ποινικό μητρώο της ανθρωπότητας. Ανεπίδεκτος μάθησης ο άνθρωπος. Απόκαμε η ιστορία να επαναλαμβάνει τα τραγικά ολισθήματά του. Όταν ρώτησαν τον Διογένη πως μπορούν να διορθωθούν οι διεφθαρμένοι άνθρωποι, είπε : «Για να ξαναγίνουν οι άνθρωποι εικόνες του Θεού, είναι ανάγκη να ξαναχωνευθούν και να χαραχθούν από την αρχή».

Κραυγάζει ο Θεός στον 81ο Ψαλμό του Δαυίδ: "Εγώ είπα· θεοί έστε καί υιοί Υψίστου πάντες· υμείς δε ως άνθρωποι αποθνήσκετε καί ως εις των αρχόντων πίπτετε". Κατ’ εικόνα Θεού, πλάστηκε ο άνθρωπος, λέει το βιβλίο της Γενέσεως, και ο άνθρωπος μπορεί να οδηγηθεί κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες στηνομοίωση με τον Θεό. Αυτός είναι ο προορισμός του! Σε όλο το χρονικό διάστημα αυτής της διαδρομής ο άνθρωπος θα κρύβει μέσα του φόβο θανάτου.

Μα αν τελικά το ανθρώπινο ον είναι ταυτόσημο με το Θεό, τότε τι μένει για επιβίωση και αθανασία μετά τον σωματικό θάνατο του; Όσο το σώμα ζει, ο Θεός εκφράζεται στον κόσμο της ύλης μέσα απ’ αυτό. Αν το όργανο καταστραφεί, ο Θεός έχει τη δυνατότητα να εκφραστεί μέσα από άλλα σωματικά όργανα. Δεν νομίζω να σκοτίζεται για την αθανασία της κάθε ατομικής μονάδας, της κάθε προσωπικότητας. Είναι αρκετό που είναι ο ίδιος Αθάνατος. Την Αθανασία αυτή του Θεού μπορεί να την βιώσει το ανθρώπινο ον, αν αφήσει ελεύθερο το ρεύμα της θεϊκής Αθανασίας να περάσει μέσα από τα κανάλια του.

Όμως, η αγωνία του ανθρώπου για την αθανασία της κάθε μονάδας, υποκρύπτει μέσα της την ατέλεια, μια κατάσταση υποκειμενικότητας, που νιώθει αποσπασμένη πλήρως από το Θεό και φοβάται την εκμηδένισή της. Όταν όμως χάσει κανείς την υποκειμενικότητά του και την βούληση της ατομικότητάς του μέσα στην τεράστια αγκαλιά του Θεού, όσο ακόμα ζει μέσα στο φυσικό του σώμα, πως είναι δυνατό να ποθήσει ατομική αθανασία; Θα έχει κιόλας πεθάνει σαν υποκείμενο, σαν άτομο, σαν ατομικότητα και το μόνο ατομικό που θα του έχει απομείνει θα είναι το σώμα του, το όργανο που εκφράζει το Θεό με μοναδικό τρόπο. Μ’ άλλα λόγια όταν δεν είναι κανείς ταυτισμένος με το σώμα του, νιώθει ότι το κέντρο βάρους του δεν βρίσκεται στο σώμα, αλλά στον Θεό. Έτσι αποκτά συνείδηση του Θεού σαν Ολότητας, καθώς και του Θεού σαν ροή μέσα απ’ το σώμα του. Τότε, ίσως συνειδητοποιήσει ότι η αποστολή του είναι να βοηθήσει τους συνοδοιπόρους του, οδηγώντας τους στον “θάνατο” της εγωσυνείδησής τους και σε μια νέα ζωή εν Θεώ.

Η κατάσταση την οποία περιγράφουμε δεν έχει να κάνει με ένα υποκείμενο, πρόθυμο να παραδώσει τη μικρή του βούληση σε μιαν υπέρτερη βούληση, που βρίσκεται έξω από αυτό και υψηλότερά του. Αυτά τα πράγματα ανήκουν στην περιοχή της θρησκείας και προϋποθέτουν διττότητα, ένα υποκείμενο, με τη μικρή του βούληση, κι ένα αντικείμενο, τον Θεό. Η κατάσταση την οποία περιγράφουμε, είναι ενιστική, επειδή το υποκείμενο χύνεται και διαλύεται μέσα στο Αντικείμενο. Τα δύο γίνονται ένα. Επομένως, τι να επιζήσει μετά τον θάνατο του σώματος;

Σημ. Στήλης Άλατος:

Πέντε αισθήσεις έχει η ψυχή και πέντε το σώμα.

Οι ψυχικές αισθήσεις, είναι νους, διάνοια, γνώμη, φαντασία, και αίσθηση. Οι σοφοί τις ονομάζουν και δυνάμεις. Οι σωματικές αισθήσεις είναι τούτες. Όραση, όσφρηση, ακοή, γεύση, αφή.

Μετά το θάνατο του σώματος... οι πέντε σωματικές αισθήσεις, καθώς και οι τρείς ψυχικές: η διάνοια η γνώμη και η φαντασία πεθαίνουν, ενώ ο νους και η αίσθηση παραμένουν ζωντανές μέχρι την ανάσταση, τότε επανέρχεται και η διάνοια.