Μαθαίνοντας για την απόπειρα αυτοκτονίας ενός προσώπου το οποίο γνωρίζουμε θα νιώσουμε να κλονίζεται η ψυχή μας και θα νιώσουμε υπεύθυνοι που δε μπορέσαμε να το αποτρέψουμε. Εκτός από τον πόνο που νιώθουμε και την αίσθηση της ανικανότητας για το τι συνέβη, η επόμενη σκέψη που θα κάνουμε είναι για ποιο λόγο έφτασε κάποιος ως εκεί αλλά και αν θα συμβεί ξανά.
Οι λόγοι για τους οποίους μπορεί κάποιος να πάρει την απόφαση να αυτοκτονήσει και να κάνει αυτήν την απόπειρα είναι πάρα πολλοί. Τόσοι πολλοί που πραγματικά είναι δύσκολο να υπάρξει μια κάποια αποτελεσματική πρόληψη για την αυτοκτονία. Όταν ένα άτομο αποφασίζει να θέσει τέλος στη ζωή του, δείχνει την ακραία έκφραση της αγωνίας του αλλά και της απελπισίας του και βλέπει την αυτοκτονία ως την μόνη δυνατή λύση. Μελέτες που διεξήχθησαν σχετικά με το φαινόμενο αυτό οδήγησαν στον προσδιορισμό των κοινών χαρακτηριστικών μεταξύ των ανθρώπων που επιχειρούν να αυτοκτονήσουν. Αυτά τα κοινά χαρακτηριστικά είναι: η παρουσία μιας ψυχιατρικής διαταραχής, η κλινική κατάθλιψη, η χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ, μια πολύ οδυνηρή εμπειρία απώλειας (όπως αυτές ενός αγαπημένου προσώπου ή της εργασίας) και η παρουσία μιας σοβαρής σωματικής ασθένειας. Οι μελέτες αυτές δείχνουν πως το άτομο που ζει μία ή περισσότερες από τις περιπτώσεις που αναφέρονται παραπάνω έχει μεγάλες πιθανότητες να κάνει απόπειρα αυτοκτονίας.
Όλοι μας έχουμε τα εργαλεία για να αντιμετωπίσουμε τέτοιες στρεσογόνες καταστάσεις, ωστόσο, πολλές φορές αισθανόμαστε αδύναμοι να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση που διαμορφώνεται. Συνηθίζεται επίσης το άτομο να χρησιμοποιεί αυτά τα μέσα για να επιδείξει μια καλή ψυχολογική κατάσταση στα κοντινά του άτομα. Χτίζει δηλαδή μια πλαστή πραγματικότητα πως ανταπεξέρχεται στα προβλήματα της ζωής του με σθένος.
Πολλές φορές μια απόπειρα αυτοκτονίας είναι ένα έμμεσο αίτημα για βοήθεια. Το μεγαλύτερο ποσοστό από τις απόπειρες αυτοκτονίας που γίνονται, δύσκολα θα κατέληγαν στο θάνατο και συνήθως προκαλούν μικρές και πλήρως ιάσιμες σωματικές βλάβες. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να δώσουμε τη δέουσα σημασία ώστε να βοηθήσουμε το άτομο αλλά και να αποτρέψουμε μια νέα προσπάθεια. Πρέπει να είμαστε υποστηρικτικοί και φυσικά είναι απαραίτητο να απευθυνθούμε για την αντιμετώπιση του περιστατικού σε δημόσιους φορείς αλλά και σε ειδικούς επαγγελματίες της ψυχικής υγείας.
Το άτομο που επιβιώνει από την απόπειρα αυτοκτονίας, θα δει την ζωή του να αλλάζει δραματικά. Αισθάνεται μόνος και αποτυχημένος. Πρέπει να τον στηρίξουμε να συμβιβαστεί με την αποτυχία της πράξης του αλλά και με τους λόγους που τον οδήγησαν στις ακραίες αυτές ενέργειες. Καλό θα ήταν το άτομο να ζητήσει και να είναι θετικό να δεχθεί βοήθεια από ειδικούς αλλά και από κάλους φίλους και την οικογένεια του. Αυτό θα είναι ένα πολύτιμο αγαθό για το άτομο που έκανε την απόπειρα και καλό θα ήταν να το χρησιμοποιήσει στο έπακρο. Οι συγγενείς και οι φίλοι του ατόμου που επιχείρησε την απόπειρα μπορεί να γίνουν πιο ανήσυχοι και πιο προστατευτικοί ώστε να μην γίνει κάποια υποτροπή, χάνοντας κάποιες φορές το μέτρο σε όλο αυτό.
Είναι πολύ σημαντικό να ενθαρρύνεται το άτομο που έκανε την απόπειρα να μιλήσει για το τι συνέβη και για το τι αισθάνεται. Να μάθει να επικοινωνεί με έναν πιο άμεσο και σαφή τρόπο, έτσι ώστε να μην υπάρχει η »ανάγκη» να καταφύγει στον αυτοτραυματισμό για να προσελκύσει την προσοχή. Πολλά άτομα χρησιμοποιούν την απειλή της αυτοκτονίας ως ένα δυναμικό εκβιασμό προς τα άτομα του κοντινού τους περιβάλλοντος για να ικανοποιήσουν κάθε αίτημα τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι προτιμότερο η οικογένεια και τα κοντινά άτομα να εμπλέκονται στη διαδικασία της θεραπείας του ασθενούς, έτσι ώστε να αποφευχθεί αυτό και να καταλάβει το άτομο πως είναι ο μοναδικός υπεύθυνος για την ζωή του. Το άτομο σταδιακά μέσα από την θεραπεία θα ενδυναμώσει την ψυχική του ανθεκτικότητα και θα αναλάβει την ευθύνη της ζωής του καθιστώντας εφικτή την πραγματοποίηση μιας αναπτυξιακής πορείας.
Η αυτοκτονία δεν είναι τίποτε άλλο από το έσχατο παράπονο, το πιο απαίσιο παράπονο για την ύπαρξη.
Όσσο
Βιβλιογραφία: Ζωή και θάνατος στην ψυχανάλυση, Ζάν Λαπλάνς, Εκδ. Νεφέλη
Ο θάνατος του πλησίον, Luigi Zoja, Εκδ. Ιταμός
Ιστορία της αυτοκτονίας, Georqes Minois, Εκδ. Πολύτροπον
