Οι αθεϊστές «βγαίνουν από το καβούκι τους» και φωνάζουν πιο δυνατά το μήνυμά τους ότι «δεν υπάρχει Θεός». Ο καθηγητής Richard Dawkins (κορυφαίος αθεϊστής της Μεγάλης Βρετανίας) ενθαρρύνει εκείνους που υποστηρίζουν τις απόψεις του, να εκφράσουν την γνώμη τους. Ο συγγραφέας της Περί Θεού Αυταπάτης, Dawkins λέει ότι θέλει τα παιδιά να «ελευθερωθούν από την κατήχηση με τη θρησκεία των γονέων τους ή της κοινότητάς τους»1. Οι Χριστιανοί είναι έτοιμοι «να δώσουν μια απάντηση» στους ισχυρισμούς των αθεϊστών; 2
Ο υλιστικός αθεϊσμός είναι μία από τις ευκολότερες κοσμοθεωρίεs για να αντικρουστεί. Ένας υλιστής άθεος θεωρεί ότι η φύση είναι όλο ό,τι υπάρχει. Πιστεύει ότι δεν υπάρχει κανένας υπέρτατος Θεός που επιτηρεί και συντηρεί τη δημιουργία. Πολλοί αθεϊστές πιστεύουν ότι η κοσμοθεωρία τους είναι λογική και επιστημονική. Εντούτοις, με το αγκάλιασμα του υλισμού, ο αθεϊστής έχει καταστρέψει τη δυνατότητα της γνώσης, καθώς επίσης και την επιστήμη και την τεχνολογία. Με άλλα λόγια, εάν ο αθεϊσμός ήταν αληθινός, θα ήταν αδύνατο να αποδείξει τίποτα!
Εδώ είναι το γιατί:
Ο συλλογισμός περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση των νόμων της λογικής. Αυτοί περιλαμβάνουν το νόμο της μη-αντίφασης που λέει ότι δεν μπορείτε να έχετε το Α και το όχι-Α συγχρόνως και στην ίδια συνάφεια. Παραδείγματος χάριν, η δήλωση «το αυτοκίνητό μου είναι στο χώρο στάθμευσης, και δεν είναι η περίπτωση που το αυτοκίνητό μου είναι στο χώρο στάθμευσης» είναι αναγκαστικά ψεύτικη από το νόμο της μη-αντίφασης. Οποιοδήποτε λογικό πρόσωπο θα δεχόταν αυτόν τον νόμο. Αλλά γιατί είναι αυτός ο νόμος αληθινός; Γιατί θα έπρεπε να υπάρξει ένας νόμος της μη-αντίφασης, ή για εκείνο το θέμα, οποιοιδήποτε νόμοι της λογικής; Ο Χριστιανός μπορεί να απαντήσει σε αυτήν την ερώτηση. Για το Χριστιανό υπάρχει ένα απόλυτο πρότυπο για τη λογική. Διαμορφώνουμε τις σκέψεις μας σύμφωνα με τις σκέψεις του Θεού. Οι νόμοι της λογικής είναι μια αντανάκλαση του τρόπου που ο Θεός σκέφτεται. Ο νόμος της μη-αντίφασης δεν είναι απλά μια άποψη του προσώπου σχετικά με το πώς οφείλουμε να σκεφτούμε, μάλλον προέρχεται από την αυτοσυνεπή φύση του Θεού. Ο Θεός δεν μπορεί να αρνηθεί τον εαυτό του (Β΄ Τιμόθεον 2:13), και έτσι, ο τρόπος που ο Θεός διατηρεί το σύμπαν θα είναι απαραιτήτως μη-αντιφατικός.
Οι νόμοι της λογικής είναι το κριτήριο του Θεού για τη σκέψη. Δεδομένου ότι ο Θεός είναι ένα αμετάβλητο, κυρίαρχο, άϋλο Ον, οι νόμοι της λογικής είναι άϋλες, καθολικές, αμετάβλητες έννοιες. Με άλλα λόγια, δεν αποτελούνται από ύλη-αυτές ισχύουν παντού και πάντα. Οι νόμοι της λογικής εξαρτώνται από την αμετάβλητη φύση του Θεού. Και είναι απαραίτητοι για το λογικό συλλογισμό. Κατά συνέπεια, ο λογικός συλλογισμός θα ήταν αδύνατος χωρίς τον βιβλικό Θεό.
Ο υλιστής άθεος δεν μπορεί να έχει τους νόμους της λογικής. Θεωρεί ότι όλα που υπάρχουν είναι ύλη-μέρος του φυσικού κόσμου. Αλλά οι νόμοι της λογικής δεν είναι φυσικοί. Δεν μπορείτε να χτυπήσετε το δάκτυλο του ποδιού σας σε έναν νόμο της λογικής. Οι νόμοι της λογικής δεν μπορούν να υπάρξουν στον κόσμο του άθεου, όμως τους χρησιμοποιεί για να προσπαθήσει να επιχειρηματολογήσει. Αυτό είναι ασυνεπές. Δανείζεται από τη χριστιανική κοσμοθεωρία για να μιλήσει ενάντια στη χριστιανική κοσμοθεωρία. Η άποψη του άθεου δεν μπορεί να είναι λογική, επειδή χρησιμοποιεί πράγματα (νόμοι της λογικής) που δεν μπορούν να υπάρξουν σύμφωνα με την ομολογία του.
Η συζήτηση πάνω στην ύπαρξη του Θεού είναι λίγο όπως μια συζήτηση πάνω στην ύπαρξη του αέρα3. Μπορείτε εσείς να φανταστείτε κάποιον που υποστηρίζει ότι ο αέρας δεν υπάρχει πραγματικά; Θα πρόσφερε φαινομενικά τις άριστες «αποδείξεις» ενάντια στην ύπαρξη του αέρα, ταυτόχρονα αναπνέοντας τον αέρα και αναμένοντας ότι μπορούμε να ακούσουμε τα λόγια του καθώς ο ήχος διαβιβάζεται μέσω του αέρα. Για να ακούσουμε και καταλάβουμε τον ισχυρισμό του, θα πρέπει να είναι λανθασμένος. Παρόμοια, ο άθεος, επιχειρηματολογώντας ότι ο Θεός δεν υπάρχει, πρέπει να χρησιμοποιήσει τους νόμους της λογικής που έχουν νόημα μόνο εάν ο Θεός υπάρχει. Για να έχει νόημα το επιχείρημά του, θα έπρεπε να είναι λανθασμένο.
Πώς μπορεί ο άθεος να απαντήσει;
Ο άθεος μπορεί να πει, «καλά, εγώ μπορεί να συζητήσω λογικά πολύ καλά, και να μην πιστεύω στον Θεό». Αλλά αυτό δεν είναι τίποτε διαφορετικό από τον κριτικό του αέρα που λέει, «καλά, εγώ μπορεί να αναπνέω πολύ καλά, και να μην πιστεύω στον αέρα». Αυτό δεν είναι μια λογική απάντηση. Η αναπνοή απαιτεί τον αέρα, όχι μια ομολογία της πίστης στον αέρα. Παρόμοια, ο λογικός συλλογισμός απαιτεί τον Θεό, όχι μια ομολογία της πίστης σε Αυτόν. Φυσικά ο άθεος μπορεί να σκεφτεί λογικά επειδή ο Θεός έχει φτιάξει το μυαλό του και του έχει δώσει την πρόσβαση στους νόμους της λογικής -και αυτό είναι το σημείο. Είναι επειδή ο Θεός υπάρχει, ότι ο συλλογισμός είναι δυνατός. Ο άθεος μπορεί να σκεφτεί λογικά, αλλά μέσα στη κοσμοθεωρία του δεν μπορεί να αιτιολογήσει τη δυνατότητά του να σκέφτεται λογικά.
Ο άθεος μπορεί να απαντήσει, «οι νόμοι της λογικής είναι συμβάσεις που δημιουργήθηκαν από τον άνθρωπο». Αλλά οι συμβάσεις είναι (εξ ορισμού) συμβατικές. Δηλαδή όλοι συμφωνούμε με αυτές και έτσι αυτές δουλεύουν-όπως η οδήγηση στη δεξιά πλευρά του δρόμου. Αλλά εάν οι νόμοι της λογικής ήταν συμβατικοί, τότε οι διαφορετικοί πολιτισμοί θα μπορούσαν να εγκρίνουν διαφορετικούς νόμους της λογικής (όπως την οδήγηση στην αριστερή πλευρά του δρόμου). Έτσι, σε μερικούς πολιτισμούς μπορεί να είναι εντελώς εντάξει να αντιφάσκεις με τον εαυτό σου. Σε μερικές κοινωνίες η αλήθεια θα μπορούσε να είναι αυτοαντιφατική. Σαφώς αυτό δεν θα λειτουργήσει. Εάν οι νόμοι της λογικής είναι απλώς συμβάσεις, τότε δεν είναι καθολικοί νόμοι. Η λογική συζήτηση θα ήταν αδύνατη εάν οι νόμοι της λογικής ήταν συμβατικοί, επειδή οι δύο αντίπαλοι θα μπορούσαν απλά να επιλέξουν διαφορετικά κριτήρια για τον συλλογισμό. Κάθε ένας θα ήταν σωστός σύμφωνα με τα αυθαίρετα κριτήριά του.
Ο άθεος μπορεί να απαντήσει, «οι νόμοι της λογικής είναι υλικοί-αυτοί αποτελούνται από τις ηλεκτροχημικές συνδέσεις στον εγκέφαλο». Αλλά τότε οι νόμοι της λογικής δεν είναι καθολικοί. Δεν θα επεκτείνονταν πέρα από τον εγκέφαλο. Με άλλα λόγια, δεν θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι οι αντιφάσεις δεν μπορούν να εμφανιστούν στον Άρη, επειδή κανενός ο εγκέφαλος δεν είναι στον Άρη. Στην πραγματικότητα, εάν οι νόμοι της λογικής είναι απλώς ηλεκτροχημικές συνδέσεις στον εγκέφαλο, τότε θα διέφεραν κάπως από πρόσωπο σε πρόσωπο, επειδή ο καθένας έχει διαφορετικές συνδέσεις στον εγκέφαλό του.
Μερικές φορές ένας άθεος θα προσπαθήσει να απαντήσει με μια περισσότερο ρεαλιστική απάντηση: «Χρησιμοποιούμε τους νόμους της λογικής επειδή λειτουργούν». Δυστυχώς για αυτόν, αυτή δεν είναι η ερώτηση. Όλοι συμφωνούμε ότι οι νόμοι της λογικής λειτουργούν. Λειτουργούν επειδή είναι αληθινοί. Η ερώτηση είναι γιατί υπάρχουν κατά πρώτο λόγο; Πώς μπορεί ο αθεϊστής να απολογηθεί για απόλυτα κριτήρια συλλογισμού όπως οι νόμοι της λογικής; Πώς μπορούν μη υλικά πράγματα όπως οι νόμοι να υπάρξουν εάν ο κόσμος είναι υλικός μόνο;
Σαν τελευταία λύση, ο άθεος μπορεί να εγκαταλείψει μια αυστηρά υλιστική άποψη και να συμφωνήσει ότι υπάρχουν μη υλικοί, καθολικοί νόμοι. Αυτό είναι μια τεράστια παραχώρηση. Σε τελευταία ανάλυση, εάν ένα πρόσωπο είναι πρόθυμο να παραδεχθεί ότι μη υλικές, καθολικές, αμετάβλητες έννοιες μπορούν να υπάρξουν, τότε πρέπει να εξετάσει τη πιθανότητα ο Θεός να υπάρχει. Αλλά αυτή η παραχώρηση δεν σώζει τη θέση του άθεου. Πρέπει ακόμα να αιτιολογήσει τους νόμους της λογικής. Γιατί υπάρχουν; Και ποιο είναι το σημείο της επαφής μεταξύ του υλικού φυσικού κόσμου και του μη υλικού κόσμου της λογικής; Με άλλα λόγια, γιατί ο υλικός κόσμος αισθάνεται αναγκασμένος να υπακούει σε άϋλους νόμους; Ο άθεος δεν μπορεί να απαντήσει σε αυτές τις ερωτήσεις. Η κοσμοθεωρία του δεν μπορεί να δικαιωθεί. Είναι αυθαίρετη και έτσι παράλογη.
Συμπεράσματα
Σαφώς, ο αθεϊσμός δεν είναι μια λογική κοσμοθεωρία. Αυτοαντικρούεται επειδή ο άθεος πρέπει πρώτα να υποθέσει το αντίθετο αυτού που προσπαθεί να αποδείξει, προκειμένου να είναι σε θέση να αποδείξει οτιδήποτε. Καθώς ο Δρ Cornelius VanTil το τοποθέτησε, «Ο Αθεϊσμός προϋποθέτει το θεϊσμό». Οι νόμοι της λογικής απαιτούν την ύπαρξη του Θεού-και όχι απλώς οποιουδήποτε Θεού, αλλά του χριστιανικού Θεού. Μόνο ο Θεός της Βίβλου μπορεί να είναι το θεμέλιο για τη γνώση (Παροιμίες 1:7, Κολοσσαείς 2:3). Δεδομένου ότι ο Θεός της Αγίας Γραφής είναι άϋλος, κυρίαρχος, και πέρα από το χρόνο, έχει νόημα να έχει νόμους της λογικής που είναι άϋλοι, καθολικοί, και αμετάβλητοι. Δεδομένου ότι ο Θεός έχει αποκαλυφθεί στον άνθρωπο, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε και να χρησιμοποιούμε τη λογική. Δεδομένου ότι ο Θεός έκανε το σύμπαν και δεδομένου ότι ο Θεός έφτιαξε το μυαλό μας, έχει νόημα το μυαλό μας να έχει τη δυνατότητα να μελετάει και να κατανοεί το σύμπαν. Αλλά εάν ο εγκέφαλος είναι απλά το αποτέλεσμα των ά-νους (χωρίς νου) εξελικτικών διαδικασιών που μεταβίβασαν κάποιο είδος αξίας επιβίωσης στο παρελθόν, γιατί θα έπρεπε να εμπιστευθούμε τα συμπεράσματά του; Εάν το σύμπαν και το μυαλό μας είναι απλά τα αποτελέσματα του χρόνου και της τύχης, καθώς ο άθεος υποστηρίζει, γιατί θα προσμέναμε ότι ο νους θα μπορούσε να βγάλει νόημα απ’ το σύμπαν; Πώς θα μπορούσαν η επιστήμη και η τεχνολογία να είναι δυνατές;
Η λογική σκέψη, η επιστήμη, και η τεχνολογία έχουν νόημα σε μια χριστιανική κοσμοθεωρία. Ο Χριστιανός έχει μια βάση για αυτά τα πράγματα, ο άθεος όχι. Αυτό δεν πρόκειται να πει ότι οι αθεϊστές δεν μπορούν να είναι λογικοί για μερικά πράγματα. Μπορούν επειδή επίσης δημιουργήθηκαν κατ’ εικόνα του Θεού και έχουν πρόσβαση στους νόμους της λογικής του Θεού. Αλλά δεν έχουν καμία λογική βάση για τον ορθολογισμό μέσα στη κοσμοθεωρία τους. Επιπλέον, οι αθεϊστές μπορούν να είναι ηθικοί, αλλά δεν έχουν καμία βάση για εκείνη την ηθική σύμφωνα με αυτό που υποστηρίζουν ότι πιστεύουν. Ένας άθεος είναι ένα σύνολο από αντιφάσεις. Σκέφτεται λογικά και κάνει επιστήμη, όμως αρνείται τον ίδιο τον Θεό που καθιστά το συλλογισμό και την επιστήμη πιθανούς. Απ’ την άλλη μεριά, η χριστιανική κοσμοθεωρία είναι συνεπής και έχει νόημα για την ανθρώπινη λογική και εμπειρία.
Jason Lisle
Αναφορές
1. “Atheists arise: Dawkins spreads the A-word among America’s unbelievers” The Guardian, October 1st, 2007. (http://www.guardian.co.uk/usa/story/0,,2180901,00.html )
2. Δείτε Α΄ Πέτρου 3:15.
3. Ο χριστιανός φιλόσοφος Δρ Greg Bahnsen χρησιμοποιεί συχνά αυτήν την αναλογία. Ο Δρ Bahnsen είναι γνωστός ως «ο άνθρωπος που οι αθεϊστές περισσότερο φοβούνται».
(Μετάφραση κατόπιν αδείας από την ιστοσελίδα ANSWERSINGENESIS.ORG. Τίτλος πρωτότυπου άρθρου: ATHEISM: AN IRRATIONAL WORLDVIEW )
