Αυτές τις ημέρες τα μεγαλύτερα blogs ψυχολογίας παγκοσμίως παρουσιάζουν μία λίστα με τα πιο περίεργα πειράματα ψυχολογίας στα οποία λίγοι θα ήθελαν να λάβουν μέρος. Τα πειράματα αυτά στην καλύτερη των περιπτώσεων προκάλεσαν ντροπή στους υποψήφιους ή τους έβαλαν να κάνουν κάτι το οποίο οι περισσότεροι θα θεωρούσαν σιχαμερό και στην χειρότερη τους προκάλεσαν σωματικό πόνο ή έντονη ψυχική δυσφορία.
Οι περισσότερες έρευνες είναι σχετικά πρόσφατες και έγιναν έπειτα από σχετική συγκατάθεση των συμμετεχόντων και αφού ελήφθησαν όλα τα απαραίτητα μέτρα που να εξασφαλίζουν ότι οι συμμετέχοντες δεν διέτρεξαν κάποιον κίνδυνο. Η μία περίπτωση πειράματος που έγινε σε παλαιότερη εποχή αποτελεί εξαίρεση αυτού του κανόνα και με βάσει τα σημερινά δεδομένα και δικλίδες ασφαλείας θεωρείται σχεδόν καθολικά ανήθικο.
Η λίστα θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερη εάν προσθέταμε μερικά κλασικά πειράματα που έχω παρουσιάσει στο παρελθόν, όπως είναι το πείραμα του Μίλγκραμ και
το πείραμα της φυλακής του Στάνφορντ, και «ΕΔΩ» αλλά δεν τα παρουσιάζω εδώ, καθώς όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να ανατρέξει στις παλαιότερες αναρτήσεις.
Μυρίστε την πάνα του μωρού σας
Μια ομάδα μητέρων δέχτηκαν να λάβουν μέρος σε μια τουλάχιστον περίεργη έρευνα[1] . Έπρεπε να μυρίσουν διαδοχικά δύο κουβάδες που περιείχαν λερωμένες πάνες και να αξιολογήσουν πόσο σιχαμερή ήταν η μυρωδιά. Ο ένας από τους δύο κουβάδες περιείχε την λερωμένη πάνα του μωρού τους. Ακόμη και όταν οι μητέρες δεν γνώριζαν ποιανού μωρού είναι η κάθε πάνα, αξιολόγησαν την μυρωδιά από την πάνα του δικού τους μωρού ως λιγότερο σιχαμερή σε σχέση με την άλλη πάνα.
Σκοπός της έρευνας: Να αξιολογήσει κατά πόσο η Εξέλιξη μας έχει προικίσει με την ικανότητα να ελέγχουμε τις αυτόματες αντιδράσεις μας. Πράγματι, οι ερευνητές έφτασαν στο συμπέρασμα πως οι μητέρες είναι σε θέση να αναγνωρίζουν και να ανέχονται περισσότερο τις σωματικές εκκρίσεις των μωρών τους, κάτι που είναι λογικό εάν δεχτούμε πως υπάρχει ένας μηχανισμός ενστικτώδους προστασίας και αποδοχής των βρεφών από τις μητέρες τους.
Μη κάνετε τίποτα για μέρες
Πως θα σας φαινόταν εάν σας πλήρωναν για να λάβετε μέρος σε ένα πείραμα στο οποίο πολύ απλά δεν έπρεπε να κάνετε τίποτα; Πιο συγκεκριμένα, στο πείραμα που περιγράφω[2] οι συμμετέχοντες κλείστηκαν εθελοντικά σε «λευκά κελιά», τα οποία περιείχαν μόνο ένα κρεβάτι, ενώ είχαν καλυμμένα τα χέρια και τα μάτια τους. Το μόνο που έπρεπε να κάνουν ήταν να αντέξουν όσο περισσότερο μπορούν. Οι περισσότεροι φυσικά δεν άντεξαν και πολύ, ενώ υπήρξαν συμμετέχοντες που ανέφεραν έντονες ψευδαισθήσεις.
Σκοπός της έρευνας: Οι ερευνητές ήθελαν να μελετήσουν τι συμβαίνει όταν δεν έχουμε απολύτως τίποτα να κάνουμε, ενώ οι αισθητηριακές πληροφορίες που λαμβάνουμε είναι περιορισμένες. Όπως γράφουν οι ερευνητές στο άρθρο τους, το πείραμά τους υποδεικνύει ότι η ποικιλία στις πληροφορίες που λαμβάνουμε με τις αισθήσεις μας είναι εξαιρετικά σημαντική για την καλή ψυχική μας υγεία. Η ποικιλία αυτή δεν είναι απλά «το αλάτι και το πιπέρι» που κάνει την καθημερινότητά μας καλύτερη, αλλά πρόκειται για βασική μας ανάγκη για επιβίωση.
Ξαπλώστε στον τομογράφο ενώ ο/η σύντροφός σας σάς φέρνει σε οργασμό
Ο τίτλος του πειράματος νομίζω τα λέει όλα. Οι ερευνητές της συγκεκριμένης έρευνας ((Huynh, H. K., Willemsen, A. T. M., & Holstege, G. (2013). Female orgasm but not male ejaculation activates the pituitary. A PET-neuro-imaging study. NeuroImage, 76, 178–182. http://doi.org/10.1016/j.neuroimage.2013.03.012)) έψαξαν και βρήκαν ζευγάρια τα οποία θέλησαν να φέρουν ο ένας τον άλλο σε οργασμό, ενώ ο/η σύντροφός τους ξάπλωνε σε έναν τομογράφο εκπομπής ποζιτρονίων.
Οι συμμετέχοντες είχαν όσο το δυνατόν περισσότερο ιδιωτικό χώρο (δεδομένων των συνθηκών), ενώ οι ερευνητές στο δίπλα δωμάτιο παρακολουθούσαν την εγκεφαλική δραστηριότητα του συμμετέχοντα σε όλη τη διάρκεια του πειράματος.
Σκοπός του πειράματος: Οι ερευνητές ήθελαν να μελετήσουν την λειτουργία της υπόφυσης, ενός μέρους του εγκεφάλου το οποίο μεταξύ άλλων σχετίζεται με την σεξουαλική ορμή και την έκκριση ορμονών. Συγκεκριμένα, ήθελαν να δουν εάν είναι δυνατόν να δουν οπτικά την λειτουργία της υπόφυσης, κάτι που έως και την πραγματοποίηση του πειράματος δεν είχαν καταφέρει να κάνουν με μεγάλη επιτυχία.
Η έρευνα έφτασε στο συμπέρασμα πάντως πως η υπόφυση ενεργοποιείται κατά τη διάρκεια του οργασμού στις γυναίκες, αλλά όχι κατά τη διάρκεια της εκσπερμάτισης στους άνδρες, υπογραμμίζοντας τη διαφορά στη φυσιολογία του οργασμού ανάμεσα στα δύο φύλα.
Πάρτε οικονομικές αποφάσεις, ενώ κρατιέστε και δεν πηγαίνετε στην τουαλέτα
Οι συμμετέχοντες της συγκεκριμένης έρευνας ((Tuk, M. A., Trampe, D., & Warlop, L. (2011). Inhibitory Spillover: Increased Urination Urgency Facilitates Impulse Control in Unrelated Domains. Psychological Science, 22(5), 627–633. http://doi.org/10.1177/0956797611404901)) νόμιζαν ότι συμμετείχαν σε ένα πείραμα όπου έπρεπε να δοκιμάσουν διαφορετικούς τύπους νερού. Οι μισοί ήπιαν από μια γουλιά από πέντε διαφορετικά ποτήρια νερό, ενώ οι άλλοι μισοί από ένα ποτήρι από το κάθε «τύπο» νερού.
Όπως είναι φυσικό η δεύτερη ομάδα άρχισε να έχει φυσικές ανάγκες μετά από λίγο λόγω της μεγάλης κατανάλωσης νερού. Όμως πριν μπορέσουν να πάνε στην τουαλέτα έπρεπε να τελειώσουν το πείραμα, το οποίο απαιτούσε να πάρουν μια οικονομική απόφαση. Συγκεκριμένα οι συμμετέχοντες μπορούσαν να αποφασίσουν να πάρουν: 1)μια μικρότερη ανταμοιβή τώρα ή 2)μια μεγαλύτερη ανταμοιβή στο μέλλον.
Σκοπός του πειράματος: Οι ερευνητές ήθελαν να δουν εάν το γεγονός ότι η δεύτερη ομάδα ήταν υποχρεωμένη να είναι εγκρατείς όσον αφορά τις φυσικές της ανάγκες επηρέαζε τις οικονομικές αποφάσεις που θα έπαιρναν σε σχέση με τους άλλους συμμετέχοντες που δεν είχαν τη φυσική ανάγκη για ενούρηση.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι πράγματι υπήρχαν διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες. Όσοι έπρεπε να συγκρατήσουν τις φυσικές τους ανάγκες ήταν και πιο εγκρατείς στις οικονομικές αποφάσεις που έπαιρναν, επιλέγοντας να περιμένουν ώστε να πάρουν μεγαλύτερη ανταμοιβή στο μέλλον.
Βιβλιογραφία
- Case, T. I., Repacholi, B. M., & Stevenson, R. J. (2006). My baby doesn’t smell as bad as yours. Evolution and Human Behavior, 27(5), 357–365. http://doi.org/10.1016/j.evolhumbehav.2006.03.003 []
- Heron. (1957) The Pathology of Boredom. Scientific American []