Ρωτησε καποιος ενα δασκαλο του Ζεν,
-«Ποιο ειναι το μεγαλυτερο θαυμα στον κοσμο;»
Ο δασκαλος απαντησε,
-«Καθομαι εδω μονος με τον εαυτο μου.»
-Τι σημαινει αυτη η παραβολη;
-Δεν προκειται για παραβολη, αλλα για γεγονος. Δες αυτο ακριβως που λεει, χωρις να ψαχνεις για κανενος ειδους κρυμμενη σημασια. Ειναι σαν ενα τριανταφυλλο...μια απλη δηλωση. Αν αρχισεις να ψαχνεις τι ακριβως σημαινει, θα σου ξεφυγει η σημασια του. Η σημασια ειναι εκει, ειναι προφανης, δεν υπαρχει αναγκη να ψαξεις για αυτην. Τη στιγμη που αρχιζεις να ψαχνεις για σημασια σχετικα με τοσο απλα γεγονοτα, υφαινεις φιλοσοφιες, δημιουργεις μεταφυσικες.Και μετα συνεχιζεις με αυτο και με εκεινο και απομακρυνεσαι παρα πολυ απο το γεγονος.
Ειναι μια απλη δηλωση. Ο δασκαλος του Ζεν ειπε,
«Καθομαι εδω μονος με τον εαυτο μου.»
Αυτο ειναι το μεγαλυτερο θαυμα. Το να εισαι μονος ειναι το μεγαλυτερο κατορθωμα. Ολοι οι ανθρωποι αισθανονται παντα την αναγκη του αλλου.Υπαρχει μια μεγαλη αναγκη για τον αλλον επειδη κατι λειπει μεσα μας. Εχουμε τρυπες στην υπαρξη μας, που τις γεμιζουμε με την παρουσια του αλλου. Ο αλλος, κατα καποιο τροπο μας ολοκληρωνει. Διαφορετικα ειμαστε ανολοκληρωτοι. Χωρις τον αλλον δεν ξερουμε ποιοι ειμαστε χανουμε την ταυτοτητα μας. Ο αλλος γινεται καθρεφτης και μπορουμε να δουμε τα προσωπα μας σε αυτον. Χωρις τον αλλον ριχνομαστε ξαφνικα στους εαυτους μας. Προκαλειται μεγαλη στεναχωρια, ελλειψη ανεσης, επειδη δεν γνωριζουμε ποιοι ειμαστε. Οταν ειμαστε μονοι, εχουμε για συντροφια μια περιεργη παρεα, μια παρεα που προκαλει αμηχανια. Δεν ξερουμε ποιοι ειμαστε. Με τον αλλον τα πραγματα ειναι ξεκαθαρα, καθορισμενα. Ξερουμε το ονομα, ξερουμε το χαρακτηρα, ξερουμε πως ειναι αντρας η γυναικα, ινδουιστης, χριστιανος, ινδος, αμερικανος... υπαρχουν τροποι για να προσδιορισουμε τον αλλον. Πως προσδιοριζεις ομως τον εαυτο σου; Βαθεια μεσα σου, υπαρχει μια αβυσσος... που δεν προσδιοριζεται. Υπαρχει μια αβυσσος ...κενοτητα Αρχιζεις να γινεσαι ενα με αυτο. Αυτο δημιουργει φοβο. Τρομαζεις , θελεις να τρεξεις προς τον αλλον. Ο αλλος σε βοηθαει να βγεις εξω, ο αλλος σε βοηθαει να παραμεινεις εξω. Οταν δεν υπαρχει κανεις, μενεις απλως με την κενοτητα σου. Κανενας δεν θελει να ειναι μονος. Ο μεγαλυτερος φοβος στον κοσμο ειναι το να μεινει κανεις μονος. Οι ανθρωποι κανουν χιλια δυο πραγματα μονο και μονο για να μην μεινουν μονοι. Μιμεισαι τους γειτονες σου για να εισαι ακριβως σαν και εκεινους και να μην μεινεις μονος. Χανεις την ατομικοτητα σου, χανεις την μοναδικοτητα σου, γινεσαι απλος μιμος, γιατι αν δεν μιμηθεις θα μεινεις μονος.
Γινεσαι κομματι του πληθους, γινεσαι μελος μιας εκκλησιας, γινεσαι μελος μιας οργανωσης.
Κατα καποιο τροπο θελεις να ενωθεις με ενα πληθος, οπου μπορεις να νιωσεις ανεση, πως δεν εισαι μονος. Αφου υπαρχουν τοσοι ανθρωποι γυρω σου, τοσοι πολλοι μωαμεθανοι σαν κι εσενα, τοσοι πολλοι ινδουιστες σαν κι εσενα, τοσοι πολλοι χριστιανοι, εκατομμυρια χριστιανοι... δεν εισαι μονος.
Το να εισαι μονος ειναι πραγματικα το μεγαλυτερο θαυμα. Αυτο σημαινει πως τωρα δεν ανηκεις σε καμια εκκλησια, σε καμια οργανωση, δεν ανηκεις σε καμια θεολογια, δεν ανηκεις σε καμια ιδεολογια -σοσιαλιστικη, κομμουνιστικη, φασιστικη, ινδουιστικη, χριστιανικη, ζαινιστικη, βουδιστικη- δεν ανηκεις.
Απλως υπαρχεις. Κι εχεις φτασει στο σημειο να ξερεις πως να εισαι με τον εαυτο σου.
Οι αναγκες σου για τον αλλον εχουν εξαφανιστει. Δεν εχεις διεξοδους, δεν εχεις καθολου τρυπες, δεν σου λειπει τιποτα, δεν εχεις καθολου ατελειες. Εισαι απλως ευτυχισμενος με το να εισαι ο εαυτος σου. Δεν χρειαζεσαι τιποτα. Η ευτυχια σου ειναι χωρις ορους. Ναι, αυτο ειναι το μεγαλυτερο θαυμα στον κοσμο. Να θυμασαι ομως, πως ο δασκαλος λεει:
«Ειμαι εδω μονος με τον εαυτο μου.»
Οταν εισαι μοναχικος, εισαι απλως μονος. Και υπαρχει τεραστια διαφορα αναμεσα στη μοναξια και τη μοναχικοτητα. Οταν νιωθεις μοναξια, σκεφτεσαι τον αλλον, σου λειπει ο αλλος. Η μοναξια ειναι μια αρνητικη κατασταση. Αισθανεσαι πως θα ηταν καλυτερα αν ο αλλος ηταν εκει -ο φιλος σου, η συζυγος σου, η μητερα σου, ο αγαπημενος σου, ο συζυγος σου-. Θα ηταν καλο αν ο αλλος ηταν εκει, ομως ο αλλος δεν ειναι.
Η μοναξια ειναι η απουσια του αλλου. Η μοναχικοτητα ειναι η παρουσια του εαυτου. Η μοναχικοτητα ειναι πολυ θετικη. Ειναι μια παρουσια, παρουσια που ξεχειλιζει. Εισαι τοσο γεματος απο παρουσια, που μπορεις να γεμισεις ολοκληρο το συμπαν με την παρουσια σου και δεν υπαρχει η αναγκη του αλλου. Αν ολος ο κοσμος εξαφανιστει, αυτος ο δασκαλος του Ζεν δεν θα χασει τιποτα. Αν ξαφνικα, με καποιο μαγικο τροπο, εξαφανιστει ολοκληρος ο κοσμος και αυτος ο δασκαλος του Ζεν μεινει μονος, θα ειναι τοσο ευτυχισμενος, οπως παντα. Δεν θα του λειψει τιποτα. Θα αγαπησει αυτην την κενοτητα, αυτο το καθαρο απειρο. Δεν θα του λειψει τιποτα, γιατι εχει ηδη φτασει στο σπιτι του. Ξερει πως ο ιδιος επαρκει στον εαυτο του. Αυτο δεν σημαινει πως ο ανθρωπος που εχει φωτιστει κι εχει φτασει σπιτι του δεν ζει με τους αλλους. Στην πραγματικοτητα, μονον αυτος μπορει να ειναι με αλλους. Ακριβως επειδη ειναι ικανος να ζει με τον εαυτο του, γινεται ικανος να ζει και με αλλους. Αν δεν μπορεις να ζεις με τον εαυτο σου, πως μπορεις να γινεις ικανος να ζεις με τους αλλους; Οταν δεν εισαι ικανος να ζεις με βαθεια αγαπη ουτε καν με τον εαυτο σου, πως μπορεις να ζεις με τους αλλους; Οι αλλοι ειναι πολυ μακρια..
Ο ανθρωπος που αγαπαει την μοναχικοτητα του, ειναι ικανος να αγαπησει, αλλα ο ανθρωπος που αισθανεται μοναξια ειναι ανικανος να αγαπησει. Ο ανθρωπος που ειναι ευτυχισμενος με τον εαυτο του ειναι γεματος απο αγαπη, ρεει. Δεν εχει αναγκη απο την αγαπη κανενος, γιαυτο και μπορει να δωσει. Οταν εσυ ο ιδιος εχεις αναγκη, εισαι ζητιανος, πως ειναι δυνατον να δωσεις; Μα οταν μπορεις να δωσεις, τοτε ερχεται προς το μερος σου πολυ αγαπη. Προκειται για ανταποκριση, για μια φυσικη ανταποκριση. Το πρωτο μαθημα της αγαπης ειναι το να μαθεις πως να εισαι μονος..
Όσσο
Απόσπασμα
απο τη Μοναξιά στη Μοναχικότητα
