«Μην περιμένετε να καταλάβετε την ύπαρξή σας από τα σεξουαλικά σας όργανα. Είμαστε ανθρώπινα όντα από τη γέννηση έως το θάνατό μας και τα σεξουαλικά μας όργανα δεν μπορούν να εξηγήσουν τα συναισθήματα ή τις επιθυμίες μας». Για τους θερμόαιμους της κλινοπάλης, ο Ζαν Πολ Σαρτρ ήταν πάντοτε σαν το χέρι του χειμώνα: παγωμένος και απλησίαστος στα καλέσματα της σάρκας.
Ο υπαρξιστής φιλόσοφος και συγγραφέας που πέθανε στις 15 Απριλίου του 1980, είχε βέβαια και τις δικές του ερωτικές εκχυμώσεις, μόνο που ήταν υποταγμένες στη φιλοσοφική του λίθο. Σύμφωνα με τον καθηγητή Σύγχρονων Γαλλικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Nottingham Trent, Jean-Pierre Boulé, ο Σαρτρ έλεγε ότι του άρεσε να αυνανίζεται με γυναίκες, αλλά ποτέ δεν σκεφτόταν σοβαρά τη σεξουαλική πράξη.
Κατά τον Σαρτρ, η σεξουαλική πράξη
είναι ευνουχισμός του άνδρα.
Αυτό συνέβαινε επειδή, σύμφωνα με τη Σιμόν ντε Μποβουάρ που ήξερε όλα τα χούγια του, δεν μπορούσε ποτέ να αφεθεί και να ενσαρκωθεί στο σώμα του. Αυτό που τον ενδιέφερε πρώτιστα ήταν να διατηρεί τον έλεγχο στο μυαλό του. Ήθελε να παραμείνει ενεργός και δεν άντεχε να είναι παθητικός. Ας μην ξεχνάμε πως στο γνωστό έργο του «Το Είναι και το Μηδέν» παρουσιάζει το γυναικείο σεξουαλικό όργανο ως «αδηφάγο στόμα που καταβροχθίζει το πέος και θυμίζει ευνουχισμό: η σεξουαλική πράξη είναι ευνουχισμός του άνδρα, αλλά, πάνω απ’ όλα, το γυναικείο σεξουαλικό όργανο είναι μια τρύπα».
.jpg)
Σε μια επιστολή του προς την Μποβουάρ (από τις πολλές που έχουν ανταλλάξει μεταξύ τους), ο Σαρτρ παραδέχεται ότι δεν ξέρει πώς να είναι αισθησιακός. Σύμφωνα με την Μποβουάρ, το σεξ με τον Σαρτρ μπορεί να είναι εξαντλητικό, περιμένοντας να φτάσει σε κορύφωση. Σε ένα ελάχιστα γνωστό κείμενο για τον αυλικό έρωτα, ο Σαρτρ γράφει ότι η είσοδος στον έρωτα είναι μια μορφή θανάτου, εξηγώντας ότι όταν δίνει ή στερείται κανείς τον εμπειρικό του εαυτό, όπως σε κάθε μυστήριο, πεθαίνει.
«Η επιθυμία εκφράζεται μέσω του χαϊδέματος
όπως η σκέψη μέσω της γλώσσας»
Ο Σαρτρ πίστευε πως ο άνθρωπος επιθυμεί να οικειοποιηθεί για τον εαυτό του την ελευθερία του Άλλου. Κι όμως, αυτή η ελευθερία πάντα διαφεύγει, διότι από τη στιγμή που θέλω να οικειοποιηθώ τον Άλλο, τον μεταμορφώνω σε αντικείμενο, σε αντικείμενο που χάνει την ελευθερία του. Ολες οι προσπάθειες καταλήγουν σε μια αποτυχία.
Η σεξουαλική επιθυμία είναι το μέσο για να προσπαθήσω να συλλάβω την υποκειμενικότητα του Άλλου, κυρίως μέσω του αγγίγματος: «Η επιθυμία εκφράζεται μέσω του χαϊδέματος όπως η σκέψη μέσω της γλώσσας». Στην τελευταία κοινή τους συνέντευξη το 1974, ο Σαρτρ συζητάει με την Μποβουάρ για διάφορα θέματα, ώσπου κάποια στιγμή η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το σεξ.
Η Μποβουάρ επαναλαμβάνει ότι επειδή ο Σαρτρ ήθελε πάντα να είναι ενεργός, αυτή η στάση του έφερε μαζί της μια κάποια αποστασιοποίηση, μια ψυχρότητα, και ο Σαρτρ συναινεί ότι, επειδή οι σεξουαλικές του σύντροφοι έδιναν τον εαυτό τους ενώ εκείνος όχι, θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για μια μορφή σαδισμού μέσα του.
«Το Είναι και το Μηδέν» εμβαθύνει στον σαδισμό, που περιγράφεται ως η μη αμοιβαιότητα των σεξουαλικών σχέσεων, καθώς ο σαδιστής προτιμάει να κλωτσάει από το να είναι μια ελεύθερη και οικειοποιούμενη δύναμη μπροστά στην ελευθερία του Άλλου που είναι σκλαβωμένος αν και σαρκικός.
Και για να αποκτήσει αυτή τη σάρκα, ο σαδιστής χρησιμοποιεί το χάδι, το οποίο ορίζεται ως μια όχι απλή επαφή, αλλά μια διαμόρφωση: «Όταν χαϊδεύω τον Άλλο, γεννάω τη σάρκα του, κάτω από τα δάχτυλά μου». Στην κύρια φιλοσοφική συνθήκη του Σαρτρ βρίσκει κανείς τον τρόπο με τον οποίο ο σαδιστής οικειοποιείται το σώμα του Άλλου. Το κάνει υποχρεώνοντας το σώμα του Άλλου να υιοθετήσει αισχρές στάσεις.
Ο Μαρκήσιος ντε Σαντ αφηγούνταν φαντασιώσεις πριν τελεστούν, ενώ ο Σαρτρ έγραφε επιστολές στην Μποβουάρ περιγράφοντας αυτές που είχε πραγματοποιήσει.
Στην ερωτική εξίσωση μπαίνει, φυσικά, και η φαντασία. Για να θυμηθούμε τον Μαρκήσιο ντε Σαντ που έλεγε πως η απόλαυση των αισθήσεων ρυθμίζεται πάντα από τη φαντασία. Μήπως δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των δύο; Ο πρώτος αφηγούνταν φαντασιώσεις πριν τελεστούν, ενώ ο δεύτερος έγραφε επιστολές στην Μποβουάρ περιγράφοντας πράξεις που είχε κάνει.
Στο ερώτημα: είναι ο σαδισμός ένας ικανοποιητικός τρόπος να ζει κανείς τη σεξουαλικότητά του, ο Σαρτρ απαντάει πως ο σαδιστής είναι καταδικασμένος. Τη στιγμή που ο Άλλος έχει φτάσει σε κορύφωση, δεν είναι παρά ένα ασθμαίνον σώμα και η σάρκα του είναι εκεί, αντικειμενική, και το μόνο που μπορεί να κάνει ο σαδιστής είναι να μείνει παράλυτος μπροστά σε αυτή τη σάρκα. Ετσι, τη στιγμή ακριβώς που φτάνει στο στόχο του, ο σαδισμός παραχωρεί τη θέση του στην επιθυμία.
Έλεγε πως οι µόνοι άνδρες φίλοι που θαυμάζει είναι όσοι δέχονται να τον ακολουθούν στις εξόδους του µε πόρνες.
Ο Σαρτρ υποστήριζε ότι «… πρέπει να χάσω τον εαυτό μου για να βρω τον εαυτό μου». Πίστευε στην αμοιβαιότητα στον έρωτα και ότι η «σαδομαζοχιστική διαλεκτική της υποδούλωσης στο Είναι και στο Μηδέν εμποδίζει τον έρωτα».
Εχει ενδιαφέρον, πάντως, ότι ο Σαρτρ μιλώντας με τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Τζον Γκερασί (οι συνομιλίες τους υπάρχουν στο βιβλίο «Τalking with Sartre»), παραδέχεται πως επισκεπτόταν τις ερωμένες του σε εβδομαδιαία βάση -ακόμη και στα 70 του- ενώ παραδέχεται πως με την Μποβουάρ είχαν σταματήσει να έχουν σεξουαλικές σχέσεις από το 1947.
Αμετάπειστος ως προς το θέμα του σεξ, θεωρούσε πως η σεξουαλική πίστη ήταν μια συντηρητική συνήθεια της αστικής τάξης, ενώ οι µόνοι άνδρες φίλοι που θαύμαζε ήταν όσοι δέχονταν να τον ακολουθούν στις εξόδους του µε πόρνες. Ουδείς τέλειος.
