Εἶναι πολὺ σημαντικό, καλοί μου φίλοι, αὐτὸ ποὺ κάνουν οἱ δύτες. Οἱ ὁποῖοι, ἔχοντας ἕνα συγκεκριμένο σκοπό, δὲν μένουν στὴν ὡραιότατη κατὰ τὰ ἄλλα ἐπιφάνεια τῶν θαλασσῶν, ἀλλὰ πηγαίνουν ὅλο καὶ πιὸ βαθιὰ σ’ αὐτές, φθάνοντας ὥς καὶ σ’ αὐτὸν ἀκόμη τὸν βυθό τους. Κάνουν κάτι ἀνάλογο μὲ τοὺς ὀρειβάτες, οἱ ὁποῖοι δὲν ἀρκοῦνται στὴν ὡραιότητα ἑνὸς κάμπου, ἀλλὰ ἀνεβαίνουν στὰ ψηλὰ τῶν βουνῶν, κατακτώντας τα!
Καὶ οἱ δύο ἀσφαλῶς ἐπιτελοῦν ἕνα πολὺ δύσκολο ἔργο, ἀφοῦ ἀφήνουν τὴν εὔκολη ἐπιφάνεια, γιὰ νὰ πορευθοῦν εἴτε στὰ βάθη εἴτε στὰ ὕψη. Ἕνα ἔργο ποὺ δὲν εἶναι γιὰ τὸν καθένα, όπως αντιλαμβάνεστε. Θέλει φρόνημα, ὑγεία, δυνάμεις, σκληραγωγία, ἀκόμη δὲ καὶ εἰδικὰ βοηθητικὰ μέσα γιὰ νὰ τὸ ἐπιτελέσει κανείς.
* * *
Ἀλλὰ γιατί τὰ λέμε ὅλα αὐτά; Γιὰ νὰ σκεφθοῦμε πόσο σημαντικὴ εἶναι ἡ ἐμβάθυνση σὲ κάτι.
Πραγματικὰ αὐτὸς ποὺ ἐμβαθύνει σὲ κάτι, δὲν κάνει τίποτε ἄλλο, ἀπ’ ὅ,τι καὶ οἱ δύτες. Φεύγει ὅλο καὶ πιὸ πολὺ ἀπὸ τὴν ἐπιφάνεια τῆς θάλασσας, γιὰ νὰ πάει βαθιά, ὅλο καὶ πιὸ βαθιὰ γίνεται στὰ νερά της, φθάνοντας ἀκόμη καὶ σ’ αὐτὸν τὸν βυθό της.
Ἀναλύει τὰ πράγματα σὲ βάθος, ὅπως λέμε, γιὰ νὰ ἀπολαύσει ἄλλους κόσμους. Τῆς ἐπιστήμης, τῆς φιλοσοφίας, τῆς σκέψης, τῆς ἀλήθειας. Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ καλλιτέχνες, οἱ δημιουργοί, οἱ ἐπιστήμονες, οἱ μελετητὲς κ.λπ. δὲν ἔχουν καμμία διαφορὰ ἀπὸ τοὺς δύτες. Ἰδιαίτερα δὲ ἐκείνους τῶν μεγάλων θαλασσῶν καὶ τῶν ὠκεανῶν.
Ἀντίθετη στὴν ἐμβάθυνση εἶναι ἡ ρηχότητα, ώ! αυτή η ρηχότητα. Αὐτὸς ποὺ κολυμπάει στὰ ρηχά, οὐσιαστικὰ κολυμπάει στὴν ἐπιφάνεια τῆς θάλασσας. Δὲν εἶναι τυχαῖο ποὺ ρηχὸ λέμε αὐτὸν ποὺ δὲν ἔχει βάθος, τὸν ἐπιπόλαιο, τὸν ἐπιφανειακό, αὐτὸν ποὺ δὲν ἐμβαθύνει σὲ τίποτα!
* * *
Δέστε …
Ἆραγε πόσο χρόνο μπορεῖ νὰ διαθέσει κανείς, ὥστε νὰ μπορέσει νὰ τὰ παρακολουθήσει ὅλα;
Ἔτσι, ὡς ἐπακόλουθο αὐτῆς τῆς κατάστασης, ἔρχεται ἡ ρηχότητα.
Γιὰ παράδειγμα στὸν ὑπολογιστή μας, ἀκόμη δὲ καὶ στὸ κινητό μας πλέον, μποροῦμε νὰ ἔχουμε τὴ μουσικὴ ὅλης τῆς ἀνθρωπότητας, ὅπως καὶ ὅλες τὶς ταινίες ποὺ ἔχουν γυριστεῖ ἀπὸ καταβολῆς τοῦ κινηματογράφου. Ὅμως, πόσο μπορεῖ νὰ ἐμβαθύνει κανείς, ἔστω καὶ σὲ κάποια (μουσικὴ ἢ ταινία) ἀπ’ αὐτές; Καὶ τί κάνει; Κάτι ἀκούει στὰ γρήγορα, κάτι βλέπει λίγο στὴν ἀρχή, στὴ μέση καὶ τὸ τέλος, κι αὐτὸ ἦταν ὅλο!
Τί ρηχότητα λοιπόν! Τὶ ἐπιφανειακὴ ἐξέταση τῶν πραγμάτων!
Κι ἀπ’ αὐτά, ἰδιαίτερα δὲ ἡ νέα γενιά, μαθαίνει νὰ λειτουργεῖ ἔτσι. Γρήγορα, ρηχά, ἐπιπόλαια! Εὐτυχῶς ποὺ ὑπάρχουν στὴ ζωή της καὶ τὰ σχολικὰ ἢ καὶ τὰ πανεπιστημιακὰ μαθήματα, οἱ ἐργασίες καὶ οἱ ἀπαιτήσεις τῆς ἐκπαίδευσης, γιὰ νὰ τῆς θυμίζουν ὅτι τὰ πράγματα δὲν εἶναι ἔτσι. Καὶ μακάρι νὰ ὑπάρχει πάντα ἡ ἐκπαίδευση, σὲ ὅλα της τὰ ἐπίπεδα, καὶ νὰ στέκεται στὸ ὕψος της. Καὶ νὰ μὴ ἀποκάμνει ποτέ. Οὔτε νὰ παρασυρθεῖ κι αὐτὴ ἀπ’ τὴ ρηχότητα τῆς ἐποχῆς μας!
* * *
Ὄχι, παιδιά! Τσαλουβουτώντας, κατὰ τὴ λαϊκὴ ἔκφραση, ἐδῶ κι ἐκεῖ, στὰ γρήγορα, στὰ πεταχτὰ καὶ στὸ πόδι, ἀσφαλῶς βρισκόμαστε στὴν ἐπιφάνεια καὶ μόνο σ’ αὐτή. Ἔχουμε τὴν ψευδαίσθηση ὅτι ἔχουμε διαβάσει, ἔχουμε δεῖ κι ἔχουμε ἀκούσει τὰ πάντα, ὅταν ἐπὶ τῆς οὐσίας δὲν ἔχουμε κάνει τίποτα τὸ οὐσιαστικό. Ἁπλούστατα γιατί αὐτὸ δὲν εἶναι βαθύ, εἶναι ἐντελῶς ἐπιφανειακό. Καὶ γι’ αὐτὸ ἔχει ἐλάχιστη ἀξία. Ἂν ἔχει!
