Ένα απ’ τα σημεία που σου κάνει μεγάλη εντύπωση στους χώρους αυτούς (σ.σ. εννοεί των «νηπτικών» μοναχών) είναι ο τρόμος του διαβόλου και το πόσο μεγάλη δύναμη εκδαπανάται για χάρη του. Και το χειρότερο είναι ότι ο τρόμος του διαβόλου δεν είναι μόνο χαρακτηριστικό των «νηπτικών», αλλ’ είναι ο κύριος άξονας της φιλοσοφίας κι όλου σχεδόν του εκκλησιαστικού μας χώρου.
Ταξιδεύοντας με κάποιον, έβαλε στο μαγνητόφωνο μία ομιλία από επίσημο Επίσκοπο του Λεκανοπεδίου Αττικής. Όπως με διαβεβαίωσε, πρόκειται για έναν πολύ καλό ομιλητή κι οι ομιλίες του έχουν πνευματικό βάθος· το δε ακροατήριο του είναι πάντοτε πολυπληθές.
Το μόνο που μου έμεινε απ’ την ομιλία, ήταν η έξοχη γνώση για την αμυντική θωράκιση του αγωνιζόμενου εναντίον του διαβόλου. «Η προσευχή, έλεγε, δημιουργεί πνευματικά αντισώματα εναντίον του διαβόλου. Το κακό που πλημμύρισε το παν και οι δυνάμεις του διαβόλου, απαιτούν προσευχή. Η Εκκλησία μας διαθέτει ποικίλα όπλα για την αντιμετώπιση του διαβόλου.» Και με έννοιες κοινότοπες κι ανιαρές, κατέληγε: «Προσέξτε καλά! Εφ’ όπλου λόγχη! Ο Διάβολος είναι απέναντί σας! Αγρυπνείτε!» Κι η ομιλία τιτλοφορείται: «Η εν Χριστώ ζωή μας». Ένας όρος, που ο ομιλητής Επίσκοπος τον επαναλάμβανε αρκετά συχνά: Η εν Χριστώ ζωή μας …
Εγώ αναρωτιέμαι: Εάν ο καλός Θεός, που από πάρα πολύ καιρό έχει βαρεθεί την κατά φαντασίαν αγωνιστικότητα κι αρετή τους, έκανε μια ένεση στο Διάβολο και τον νάρκωνε για 100 χρόνια, με τι θα γέμιζαν ετούτοι την εν Χριστώ ζωή τους; Προς τι να εξοπλίζεται κάποιος και με πλήρη την στρατιωτική του εξάρτηση να παραμένει εφ’ όπλου λόγχη, την στιγμή που ο εχθρός θα’ ναι ναρκωμένος; Σίγουρα τότε θα συνταξιοδοτούνταν πολλοί Επίσκοποι και πάρα πολλοί Χριστιανοί.
Όσο δε για το πνευματικό βάθος που ατενίζει με δέος το πολυπληθές ακροατήριο στις ομιλίες του επίσημου Επισκόπου της Αττικής, εμένα μου θύμισε ένα έξυπνο ανέκδοτο, που μου είπε ο παπα – Βησσαρίων, απ’ τις πιο υγιείς περιπτώσεις του νεώτερου μοναχισμού.
– Κάποιος έσκαβε, έσκαβε, έσκαβε, έσκαβε. Τελείωσε το ανέκδοτο. Βέβαια θα μου πείτε ότι δεν είχε νόημα· είχε όμως βάθος!
Καθαρίζοντας πατάτες μ’ έναν παπούλη στην κουζίνα της Μονής μας, μου είπε μια πολύ όμορφη ιστορία.
– Προ ετών, στο διπλανό μοναστήρι τάδε, ήταν ένας μοναχός, που το διακόνημά του ήταν εκκλησιαστικός. Πηγαίνοντας στο κελλί του είδε ένα αβγό που είχε ξεχαστεί κατά την μεταφορά προς την κουζίνα. Το πήρε και το πήγε στο κελλί του. Κι άρχισαν οι λογισμοί … Τέλος πήρε το αβγό, το ‘βαλε στη στρόγγυλη λαβή του τεράστιου κλειδιού, άναψε μια λαμπάδα κι άρχισε να το ψήνει. Επειδή όμως ήταν Τετάρτη – νηστεία – κι ένιωθε τύψεις άνοιξε το παράθυρό του, έβγαλε το κλειδί έξω κι έψηνε το αβγό. Ένιωθε κάπως καλύτερα με τη συνείδησή του. Απαγορευόταν το αβγό τη Τετάρτη στο μοναστήρι, αλλ’ έξω από το μοναστήρι, όσο να ‘ναι, πρέπει να απαγορεύεται πιο λίγο.
Απ’ τη μυρουδιά κατέφτασε ο Ηγούμενος κι ανοίγοντας την πόρτα, με μια ματιά τα κατάλαβε όλα. «Βρε αθεόφοβε, του λέει, Τετάρτη και τρως αβγό;» Το καλογέρι, αφού πιάστηκε στα πράσσα, προσπάθησε να δικαιολογηθεί. «Ευλόγησον γέροντα, έκανε. Ο Διάβολος μ’ έβαλε να το κάνω.» Τότε εμφανίστηκε ο Διάβολος κι απάντησε: «Ψέμματα λέει γέροντα. Εγώ μέχρι τώρα δεν το είχα σκεφτεί αυτό».
Μήπως, εκτός απ’ τους μοναχούς, κι οι Χριστιανοί αδικούν κάπου το Διάβολο;
Τι κρίμα ο Χριστιανός να χρειάζεται πάντοτε εχθρό και να μην έχει τη δυνατότητα να ζήσει με φιλικότητα, άφοβα, απολαμβάνοντας μια ζωή ήρεμη και καλωσυνάτη, με τη πεποίθηση ότι εφ’ όσον υπάρχει Χριστός κι εμείς Τον αγαπάμε, παντού θα μας προσέχει και θα ‘χουμε το πάνω χέρι!
Ανεπανάληπτα το ‘πε αυτό ένας άγιος ασκητής στο Γεροντικό: «Εάν νοιώθουμε τέκνα Χριστού και πιστεύουμε ότι ο Χριστός δημιούργησε τα πάντα, τότε σαν κληρονόμοι, σ’ εμάς ανήκουν τα πάντα.»
Όμορφη επίσης ήταν κι η απάντηση ενός ασκητού που έζησε στις πρώτες δεκαετίες του αιώνα μας στο Άγιον Όρος. Όταν τον είδε κάποιος περιηγητής μόνο του, μέσα στο σπήλαιο, τον ρώτησε:
– Πως αντέχεις την πάλη με το Διάβολο;
– Άαα! Έκανε ο γέροντας χαμογελώντας. Πάνε πολλά χρόνια που ο Διάβολος με βαρέθηκε κι έφυγε. Τώρα παλεύω με το Θεό.
Η ένεση με το Διάβολο, μου ‘φερε στο μυαλό μια άλλη παρόμοια σκέψη: Πόσοι άλλοι, χρειάζονται ενέσεις για να ηρεμήσουν. Είδα κληρικό, τέλη Αυγούστου 2000, κρατώντας το Άγιο Ποτήριο, να μαίνεται, διότι ήρθε να μεταλάβει ένα κοριτσάκι 5 – 6 χρόνων με φουστανάκι που ‘χε τιράντες. Κι αφού πήρε φόρα ο παπούλης, άρχισε να βρίζει και τις κυρίες που φορούσαν παντελόνι. Κι όλα αυτά κρατώντας το Άγιο Ποτήριο …
Και φυσικά δεν είναι ο μόνος. 95 στους 100 κληρικούς αγριεύουν όταν βλέπουν παντελόνι σε γυναίκες· κι αρκετοί απ’ αυτούς μέχρι μανίας.
Έσκυψα στο κοριτσάκι με τις τιράντες που έκλαιγε.
– Φαίνεσαι καλό κορίτσι, της είπα. Λέω λοιπόν να σε πάρω ψάλτρια στο εκκλησάκι που θα κτίσω. Δεν με νοιάζει τι θα φοράς· μου αρκεί που τα ματάκια σου μου λένε ότι αγαπάς το Χριστό.
Τότε πήδηξε στη μέση δυναμικά η μαμά:
– Μου ξέφυγε πάτερ μου, χίλια συγγνώμη! Δεν έπρεπε να τη φέρω έτσι γυμνή στην εκκλησία. Έπρεπε να τη ντύσω πιο προσεκτικά … αλλά να, είμαστε σε διακοπές, ήταν και ζέστη και παρασύρθηκα …
– Δεν κατάλαβες κυρία μου, την έκοψα αυστηρά. Το πρόβλημα δεν το ‘χει το κοριτσάκι σου, ούτε οι κυρίες που φορούν το παντελόνι. Το πρόβλημα το ‘χει ο παπάς. Δεν καταλαβαίνεις, ότι κάτι δεν πάει καλά στον παπά που σκανδαλίζεται μ’ ένα κοριτσάκι 5 ετών; Επιτέλους η μητρική σου καρδιά, δεν σου επιβάλλει να προστατέψεις το κοριτσάκι σου;
Η κυρία αγκάλιασε το κοριτσάκι της τρομαγμένη και μουρμούρισε:
– Δεν το ‘θελα γυμνό … Γυμνό με τιράντες. Δεν θα το ξανακάνω …
– Άκου δω να καταλάβεις καλά, επέμεινα. Και συ κι οι άλλες Ελληνίδες, αν δεν αντιδράσετε, οι παπάδες θα σας φορέσουν φερετζέ … και θα περνάτε και για ευλαβείς.
Η κυρία τρόμαξε ακόμη περισσότερο.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι ένας παπούλης που σκανδαλίζεται μ’ ένα κοριτσάκι 5 ετών ή σεξουαλικό πρόβλημα έχει ή ψυχολογικό ή νευρολογικό. Χρειάζεται λοιπόν ή σεξολόγο, για να βοηθηθεί και να μη ξεσπάει σ’ αυτές τις γελοίες και ανεξέλεγκτες συμπεριφορές που τον εκθέτουν ή ψυχίατρο ή νευρολόγο.
Ξέρουμε όμως καλά, ότι οι άνθρωποι που έχουν ψυχολογικό πρόβλημα, και ιδίως οι κληρικοί, δεν το παραδέχονται ποτέ. Αντ’ αυτού βρίζουν τις κυρίες … Κι ο καιρός περνάει.
Ο Χριστός όμως ου μυκτηρίζεται και θα του πει αυτού του παπούλη: «Φαρισαίε υποκριτά, μωρέ και ασύνετε, που νοιάζεσαι μόνο για το έξωθεν του ποτηρίου … Καθάρισε επιτέλους την καρδιά σου, για να μπορέσεις κι εσύ να χαρείς ένα κοριτσάκι, σαν αγγελούδι!»
Και τώρα βρε παιδιά ας πούμε και κάτι μεταξύ μας. Ας αρχίσουμε από τις γυναίκες, μια κι αποτελούν τα θύματα, κατά τη συντριπτική πλειοψηφία. Ξέρετε αγαπητές μου κυρίες, γιατί οι Έλληνες Ορθόδοξοι κληρικοί σας βρίζουν; Γιατί δεν σας υπολογίζουν. Σας τσαλαπατούν την αξιοπρέπειά σας, γιατί είναι σίγουροι ότι θα σκύψετε το κεφάλι χωρίς μιλιά.
Ξέρετε τι λέω εγώ, όταν βλέπω να σιωπά μια κυρία που τη βρίζει ένας παπούλης π.χ. για το παντελόνι της; «Τι κρίμα που αυτό το καημένο το κορίτσι δεν έχει μια προσωπικότητα που να μπορεί να σταθεί· άξια να αποκαταστήσει την αξιοπρέπειά της και να βοηθήσει και την Εκκλησία, βάζοντας στη θέση του έναν τέτοιο παπούλη …»
Ξέρετε τι λέει ο Χριστός, όταν βλέπει μια κυρία να της καταπατούν την αξιοπρέπειά της και αυτή να σιωπά; Ξέρω πολύ καλά πως νοιώθει ο Χριστός, διότι γνωρίζω τη μεγάλη Του ευαισθησία και τη λαχτάρα Του για φυσιολογικούς και λεβέντες ανθρώπους· κι όταν μια κυρία την ξεφτιλίζουν κι αυτή σιωπά, ο Χριστός απογοητεύεται απ’ αυτήν. Μπορεί να την συμπονάει, αλλά δεν περιμένει πλέον τίποτε σοβαρό. Είναι κυρία δευτέρας διαλογής· εκτός κι αν ξυπνήσει.
Αγαπητοί μου, δεν είμαστε εμείς οι Έλληνες τόσο πολιτισμένοι, όσο νομίζουμε. Πολιτιστικά (απ’ την άποψη της γενικής κουλτούρας κι ωριμότητος), είμαστε 10 μουλάρια πίσω απ’ την Ευρωπαϊκή κοινωνία. Κι οι κληρικοί της Ελλαδικής Εκκλησίας απέχουν 40 μουλάρια πίσω απ’ τον κόσμο. Δεν θα πρέπει λοιπόν ν’ αφήσουμε τους κληρικούς, να μας πάνε κι άλλα μουλάρια πίσω. Είμαστε που είμαστε κακομοίρηδες και ταλαίπωροι σαν ογδοήτες Έλληνες· μην αφήσουμε κανένα να μας καταντήσει χειρότερους.
Επειδή όμως εμείς κατέχουμε ακόμη την Ορθοδοξία (έστω κι αν απέχουμε 10 μουλάρια απ’ την ωριμότητα και την φυσιολογικότητα), εμείς θα βρούμε και τη λύση. Κατά πρώτον, αυτό που λανσάρεται γενικά σαν Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ελλάδα είναι μια άρρωστη κατάσταση, που μόνο σχέση με τον Χριστό δεν έχει. Εάν αγαπάμε τον Χριστό και την Εκκλησία Του, πρέπει ν’ αναλάβουμε κάποια δράση. Η σωτηρία, ή τουλάχιστον η βελτίωση της Εκκλησίας θ’ αρχίσει, όταν αρχίσουν να μιλούν αυτοί που αγαπούν την Εκκλησία. Από αστείους Επισκόπους και φανφαρόνους Αρχιεπισκόπους σαν τους σημερινούς, ας μην περιμένουμε τίποτ’ άλλο, παρά την ανακύκλωση της εκκλησιαστικής αρρώστιας. Απ’ αυτούς δεν υπάρχει ελπίδα, αφού απέδειξαν επί δεκαετίες, ότι κάποιος που γίνεται Δεσπότης, χάνει όχι μόνο την αρετή που τυχόν είχε, αλλ’ ακόμη και την φυσιολογικότητά του και την ανθρωπιά του. Δεν υπάρχει Δεσπότης (σπάνια η εξαίρεση) που τα χέρια του να μη στάζουν αίμα απ’ τις σφαγές αθώων κι ανυπεράσπιστων κληρικών του. Κι όσοι απ’ αυτούς δεν σφάζουν, συμμετέχουν στις σφαγές με την ένοχη σιωπή τους, παραβλέποντας ενσυνείδητα το δίκιο αθώων και αγνών κληρικών.
Οι πιο έξυπνοι άνθρωποι που αγαπούν το Θεό μένουν στην περιφέρεια. Έστω κι αν λαχταρούν να υπηρετήσουν τον Θεό με την ιερωσύνη, ούτε καν σκέφτονται να γίνουν κληρικοί, διότι τρέμουν την αυθάδεια και τον παραλογισμό των Ελλαδικών Επισκόπων.
Εσύ όμως αγαπητέ μου φίλε, μη δέχεσαι την εκκλησιαστική αρρώστια στην Ορθοδοξία. Πολύ περισσότερο μη φανταστείς, ότι κληρικοί που ζουν 40 μουλάρια πίσω απ’ τον κόσμο, μπορούν να ‘χουν καμιά ουσιαστική σχέση με τον Θεό. Άλλο Χριστός κι άλλο Επίσκοποι και κληρικοί της Ελλαδικής Εκκλησίας.
Καλότατο και φυσιολογικό παιδί (απ’ τα λίγα του εκκλησιαστικού χώρου), αφού σπούδασε Θεολογία, έγινε κληρικός σ’ Επίσκοπο του Λεκανοπεδίου Αττικής. [1] Κάποια στιγμή μια ενορίτισσα του είπε για μια δωρεά που έκανε.
– Αυτό έγινε αφορμή, μου διηγήθηκε ο έντιμος αυτός λευίτης, να ψάξω καλά. Ανακάλυψα, ότι δύο κληρικοί σούφρωναν τις δωρεές. Έκανα ένα φάκελο με καταγγελίες δωρητών και τον πήγα στον Δεσπότη. Την άλλη μέρα με κάλεσε ο Δεσπότης στο γραφείο του και μου ‘δωσε το απολυτήριό μου. «Φύγε, μου είπε αυστηρά, όσο πιο μακριά μπορείς απ’ την Επισκοπή μου. Είσαι ταραχοποιό στοιχείο».
– Που να το φανταστώ πάτερ Μιχαήλ, ότι κι ο Δεσπότης ήταν στο κόλπο και μοιραζόντουσαν τα λεφτά; Και βγήκα εγώ ταραχοποιό στοιχείο που κατήγγειλα τους καταχραστές. Και το χειρότερο …
– Υπάρχει και χειρότερο; Τον ρώτησα έκπληκτος.
– Ναι, έκανε αυτός· είχε και συνέχεια. Όταν πήγα σ’ άλλους Επισκόπους του χώρου, αυτός τηλεφωνούσε να μη με δεχθούν. Κι αυτοί, αν κι ήξεραν καλά την υπόθεση μου ‘λεγαν: «Για την ειρήνη της Εκκλησίας, πρέπει να φύγεις. Δεν πρέπει να μαλώσουμε οι Επίσκοποι και να χαλάσουμε την ειρήνη της Εκκλησίας».
Εάν φίλε μου, τώρα υπάρχουν 100 τέτοια περιστατικά με πολλές δεκάδες αδικημένων και καταπληγωμένων (ίσως για πάντα) αθώων και αγνών κληρικών, βάλε το χέρι στην καρδιά σου και απάντησέ μου: Νιώθεις ή δεν νιώθεις αγανάκτηση και την ανάγκη να διαμαρτυρηθείς; Έστω κι εν ονόματι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων!
Σημειώσεις
1. Πρόκειται για τον ίδιο, τον γλαφυρό ομιλητή με το πνευματικό βάθος και το πολυπληθές ακροατήριο.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ ΜΙΧΑΗΛ «ΝΟΕΡΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΚΑΙ ΨΥΧΑΣΘΕΝΕΙΑ Β΄», ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΔΟΡΚΑΣ», 2000
