Η τοξική θετικότητα είναι η πεποίθηση ότι ανεξάρτητα από το πόσο δύσκολη είναι μια κατάσταση, οι άνθρωποι πρέπει σώνει και καλά να διατηρούν μια θετική νοοτροπία και διάθεση. Και ενώ υπάρχουν οφέλη με το να είσαι αισιόδοξος και να έχεις θετική ενέργεια, η τοξική θετικότητα απορρίπτει τα δύσκολα συναισθήματα υπέρ μιας χαρούμενης, συχνά ψευδώς θετικής εικόνας.
Ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι η θετική στάση απέναντι στη ζωή είναι καλή για την ψυχική υγεία και ότι η θετική ενέργεια στην καθημερινότητα είναι ασύγκριτα καλύτερη από τη αρνητική, η προσέγγιση αυτή μπάζει. Το πρόβλημα είναι ότι η ζωή, εκ των πραγμάτων, δεν είναι πάντοτε θετική. Όλοι κάποια στιγμή έρχονται αντιμέτωποι με οδυνηρά συναισθήματα και εμπειρίες. Η απώλεια της εργασίας ή ενός αγαπημένου προσώπου, ο θάνατος ενός κατοικίδιου ή ένας χωρισμός, ένας χοντρός τσακωμός, μια χρόνια ασθένεια, τα οικονομικά προβλήματα είναι συνθήκες κάθε άλλο παρά ασυνήθιστες.
Όταν, λοιπόν, συμβαίνει κάτι κακό, πολλοί άνθρωποι έρχονται και σας λένε να παραμείνετε θετικοί, να κοιτάξετε τη φωτεινή πλευρά της ζωής ή ότι όλα συμβαίνουν, δήθεν, για κάποιο λόγο. Ακόμη χειρότερα, σας λένε πώς τίποτα δεν είναι τυχαίο, πως η ευτυχία είναι επιλογή και σας καλούν να είστε χαρούμενοι. Παρότι όσοι λένε τέτοια πράγματα θέλουν να παρηγορήσουν τους άλλους (ή να αποφύγουν όσο γίνεται τον πόνο τους), η αλήθεια είναι ότι όλα αυτά είναι, απλώς, ανοησίες. Για πολλούς λόγους, επιστημονικούς, βιολογικούς, ιατρικούς.
Άνθρωποι που αποφεύγουν να αναγνωρίσουν και να εκδηλώσουν δυσάρεστα συναισθήματα, συνήθως καταλήγουν να αισθάνονται χειρότερα. Ενώ οι άνθρωποι που αποδέχονται τις στεναχώριες, πενθώντας λ.χ. έχουν καλύτερη ψυχική υγεία.
Καταρχάς, ο άνθρωπος δεν είναι γενετικά ή εξελικτικά προορισμένος να νιώθει μονάχα χαρά. Το να αποφεύγει κάποιος τα αρνητικά συναισθήματα θα σήμαινε ότι το δυσάρεστο γεγονός δεν είναι πραγματικά δυσάρεστο, για αυτό και δεν χρειάζεται να του δώσει και πολύ σημασία. Αυτό όμως είναι κυνικότητα, όχι θετική στάση ζωής.
Κατά δεύτερο, είναι κλινικά αποδεδειγμένο ότι όταν κάποιος αποφεύγει να πενθήσει λ.χ. εμπλέκεται σε έναν φαύλο κύκλο, όπου τα αρνητικά συναισθήματα γιγαντώνονται βουβά και είναι θέμα χρόνου να εκραγούν κάποια στιγμή.
Την ίδια στιγμή, αυτές οι δηλώσεις καταλήγουν να προκαλούν το λιγότερο αμηχανία στα άτομα που αντιμετωπίζουν δοκιμασίες. Το περισσότερο, τους προκαλούν ενοχές και ντροπή, καθοδηγώντας τους ουσιαστικά να αποφεύγουν τα δύσκολα συναισθήματα. Έτσι, η θετικότητα λειτουργεί ως μηχανισμός αποφυγής, μια μάσκα που καμουφλάρει τα πραγματικά συναισθήματα, μια τακτική που νομίζει ότι κρύβει τα σκουπίδια κάτω από το χαλί.
Επιπλέον, η τοξική θετικότητα αρνείται έτσι στους ανθρώπους την πραγματική υποστήριξη που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημά τους και η οποία πολλές φορές περνάει από την πόρτα του ψυχοθεραπευτή.
5 τρόποι για αποφύγετε την τοξική θετικότητα
Εάν αναγνωρίζετε αυτού του είδους τη συμπεριφορά στον εαυτό σας υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αναπτύξετε μια πιο υγιή και πιο υποστηρικτική προσέγγιση. Ιδού ορισμένοι τρόποι:
Διαχειριστείτε τα αρνητικά σας συναισθήματα, αλλά μην τα αρνείστε. Δεχτείτε ότι μερικές φορές η αποτυχία είναι πτυχή της ζωής. Επιτρέψτε στον εαυτό σας να νιώθει και αντί να προσπαθείτε να αποφύγετε τα δύσκολα συναισθήματα, αναγνωρίστε του το δικαίωμα να εκφράζει την αλήθεια τους.
Να είστε ρεαλιστές για το πώς «πρέπει», τάχα, να νιώσετε. Όταν αντιμετωπίζετε μια αγχωτική κατάσταση, είναι φυσιολογικό να αισθάνεστε άγχος, ανησυχία ή ακόμη και φόβο.
Είναι ΟΚ να μην αισθάνεστε ΟΚ. Εάν αντιμετωπίζετε μια πρόκληση, είτε επαγγελματική είτε προσωπική είναι πιθανό να αισθάνεστε νευρικοί για το μέλλον και τα συναισθήματά σας να είναι τόσο περίπλοκα όσο η ίδια η κατάσταση.
Μιλήστε σε ένα φίλο ή γράψτε τα συναισθήματα σας σε ένα μήνυμα, σε μια ομάδα στο facebook ή σε ένα ημερολόγιο του παλιού καιρού. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι το να βάζεις σε λέξεις αυτό που αισθάνεσαι μπορεί να μειώσει την ένταση των αρνητικών συναισθημάτων.
Αναφορικά με τους άλλους, επικεντρωθείτε στο να τους ακούτε και να μην τους απαντάτε μόνο με κλισέ του τύπου «όλα θα πάνε καλά». Πείτε τους ότι αυτό που αισθάνονται είναι φυσιολογικό και ότι είστε εκεί για να τους ακούσετε, να τους καταλάβετε και κυρίως για να τους βοηθήσετε με τον τρόπο που θα σας πουν.
