Υπάρχουν διάφοροι τύποι διπολικής διαταραχής. Πρόκειται για μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονες μεταπτώσεις της διάθεσης και αλλαγές στην ενέργεια, τη συγκέντρωση και την ικανότητα να είμαστε λειτουργικοί στην καθημερινότητά μας.
Τα άτομα με διπολική τύπου Ι εμφανίζουν κατάθλιψη με εναλλαγή πολύ ανεβασμένης διάθεσης, ή όπως είναι γνωστό, μανία. Η διπολική ΙΙ είναι πολύ πιο συχνή και χαρακτηρίζεται από λιγότερο μανιακά συμπτώματα. Αυτή ονομάζεται υπομανία.
Τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής υφίστανται σε ένα φάσμα, όπου υπάρχουν ουσιαστικά διαφορές στην ένταση και στην ποιότητα της εναλλαγής ανάμεσα στα δύο κύρια χαρακτηριστικά, της μανίας και της κατάθλιψης. Εντούτοις, η καλή ή κακή διάθεση μπορεί να είναι αποτέλεσμα προσωρινών γεγονότων ή συνθηκών και όχι αποτέλεσμα ψυχικής διαταραχής, οπότε η διάγνωση της διπολικής είναι δύσκολη. Μόνο ένας επαγγελματίας, ψυχολόγος ή ψυχίατρος μπορεί να διαγνώσει, αλλά υπάρχουν και ορισμένα σημάδια και συμπτώματα που συχνά δεν λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη.
8 σιωπηλά συμπτώματα της διπολικής διαταραχής που συχνά αγνοούμε
Έντονη και επίμονη θλίψη
Η θλίψη από μόνη της δεν αποτελεί ζήτημα. Όμως όταν είναι επίμονη και συνοδεύεται από αυπνία, κούραση, δυσκολία στη συγκέντρωση και μειωμένη όρεξη, τότε ίσως να υποδηλώνει κατάθλιψη. Η περίοδος της μανίας που ακολουθεί εκείνη της κατάθλιψης είναι που καθορίζει και τη διάγνωση της διπολικής. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να συζητήσετε τις διακυμάνσεις στη διάθεση με τον θεραπευτή σας.
Αυπνία
Είναι συνηθισμένο να βιώνουμε περιόδους αυπνίας εξαιτίας του στρες ή μιας έντονης προσμονής. Αλλά κάποιος σε μανιακή φάση διπολικής διαταραχής θα κοιμάται πολύ λιγότερο από το συνηθισμένο, μερικές φορές και καθόλου, και θα νιώθει και πάλι ότι έχει ενέργεια. Δηλαδή εδώ το σημάδι δεν είναι η έλλειψη ύπνου, αλλά είναι η μειωμένη ανάγκη για ύπνο.
Υπερβολικά καλή διάθεση
Όλοι θα θέλαμε να είμαστε σε καλή διάθεση, σωστά; Και γιατί κάποιος να το θεωρεί σύμπτωμα ψυχικής διαταραχής; Αυτές οι φάσεις της διαταραχής μπορεί πράγματι να απολαμβάνονται από το άτομο επειδή του επιτρέπουν να έχει αυξημένη παραγωγικότητα και δημιουργικότητα που υπό φυσιολογικές συνθήκες δεν θα είχε.
Αλλά αν αυτή η ψυχική ανάταση είναι ακραία, δεν υπάρχει εμφανής λόγος γι’ αυτή, διαρκεί μία εβδομάδα ή περισσότερο ή σε συνδυασμό με άλλα συμπτώματα, μπορεί να είναι μανία. Για την ακρίβεια, η μανία είναι επικίνδυνη, επειδή κάνει τους ανθρώπους να παίρνουν σημαντικές αποφάσεις χωρίς να σκεφτούν σοβαρά τις συνέπειες και που σε άλλη περίπτωση δεν θα έπαιρναν.
Εύκολος περισπασμός
Η δυσκολία στη συγκέντρωση, η τάση να αφήνουμε μισοτελειωμένες εργασίες και να περνάμε σε άλλες ή γενικά η αδυναμία να τελειώσουμε μια εργασία μπορούν να αποδοθούν στο στρες, την υπερένταση ή άλλους παράγοντες, όπως το ΔΕΠΥ. Όμως, αν η προσοχή σας αποσπάτε τόσο που είναι αδύνατο να κάνετε το οτιδήποτε και αυτό επηρεάζει σοβαρά την εργασία ή τη σχέση σας, τότε ίσως να αποτελεί σημάδι διπολικής διαταραχής.
Ασυνήθιστος εκνευρισμός
Συνιστά ένα από τα πιο περίπλοκα συμπτώματα όσον αφορά στην αναγνώριση, καθώς γενικά ο εκνευρισμός αποτελεί φυσική αντίδραση στο άδικο και στο μπέρδεμα.
Το να εκνευριστούμε επειδή κάποιος μας έκλεισε το δρόμο παράνομα με το αμάξι του είναι, για παράδειγμα, φυσιολογικό. Ο θυμός που είναι δυσανάλογος προς μια κατάσταση, η απότομη εμφάνισή του, ο ανεξέλεγκτος και επίμονος χαρακτήρας του μας βοηθούν να τον διαφοροποιήσουμε από τον φυσιολογικό και να αναζητήσουμε πιθανή ύπαρξη διπολικής διαταραχής.
Μιλάμε (και σκεφτόμαστε) γρήγορα
Πολλοί άνθρωποι μιλούν γρήγορα και αυτό δεν είναι περίεργο. Αλλά αν γινόμαστε εντελώς ακατανόητοι – ειδικά σε φάσεις όπου συνυπάρχουν και άλλα συμπτώματα διπολικής, θα μπορούσε να αποτελεί σημάδι υπομανίας. Παρομοίως και οι σκέψεις που «τρέχουν» και ίσως και να μη συνδέονται μεταξύ τους εύκολα ίσως να υποδεικνύουν μανία.
Αίσθηση υπερβολικής αυτοπεποίθησης – χωρίς όμως καλές αποφάσεις
Γενικά, η υψηλή αυτοεκτίμηση είναι κάτι καλό. Σε ένα άτομο με διπολική όμως, η έντονη αυτοπεποίθηση συνήθως οδηγεί σε λάθος αποφάσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως λείπει η ικανότητα επεξεργασίας των συνεπειών (στη μανιακή φάση). Αυτό μπορεί να θέσει ακόμα και σε κίνδυνο ζωής έναν άνθρωπο.
Χρήση ουσιών, κατάχρηση αλκοόλ
Τα άτομα με διπολική παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά (από το μέσο όρο) συννοσηρότητα με κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ. Ίσως προσπαθήσουν να ηρεμήσουν τα συμπτώματά τους μέσω τέτοιων πρακτικών κατά τη διάρκεια της μανιακής φάσης ή ακόμα και για να νιώσουν λίγο καλύτερα κατά τη διάρκεια της καταθλιπτικής περιόδου.
cia