Καθώς οι θεωρίες συνομωσίας, οι ψευδείς ειδήσεις και η παραπληροφόρηση πλημμυρίζουν το διαδίκτυο, είναι ξεκάθαρο ότι η επιλογή ανάμεσα σε όλο αυτό το περιεχόμενο αποτελεί μια απαραίτητη πια δεξιότητα που οι άνθρωποι χρειάζονται να αναπτύσσουν.
Αν και ο ατέλειωτος καταιγισμός περιεχομένου φτάνει στα όρια του πανικού, οι γονείς παίζουν ζωτικό ρόλο στο να δώσουν στα παιδιά τα εργαλεία που χρειάζονται ώστε να πλοηγηθούν με ασφάλεια στο διαδίκτυο και παράλληλα να γίνουν ενημερωμένοι καταναλωτές, όταν μεγαλώσουν. Πώς όμως ακριβώς θα μπορέσουν οι γονείς να αναθρέψουν ενημερωμένους και υπεύθυνους ψηφιακούς χρήστες;
Πώς να διδάξουμε στα παιδιά να αναγνωρίζουν τις ψευδείς ειδήσεις στο διαδίκτυο
Ξεκινάμε νωρίς
Το ποσοστό του χρόνου που τα παιδιά αφιερώνουν πια στην οθόνη και η ηλικία στην οποία ξεκινούν να έχουν επαφή με τέτοιες συσκευές μεγαλώνει την ανάγκη οι γονείς να ξεκινήσουν αυτή την εκπαίδευση όλο και πιο νωρίς. Σε μια μικρή έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2019 οι γονείς ανέφεραν ότι το παιδί τους ξεκίνησε να χρησιμοποιεί smartphone πριν από την ηλικία των 5.
Η εκπαίδευση για την ορθή χρήση του διαδικτύου μπορεί να ξεκινήσει από τα πολύ βασικά στα μικρά παιδιά. Για παράδειγμα, ξεκινήστε μαθαίνοντάς τους τη διαφορά ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία σε ένα βίντεο που βλέπουν στο Youtube.
Οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν ότι οι άνθρωποι στο βίντεο είναι ηθοποιοί με ρόλους, όπως τα παιδιά κάνουν όταν παίζουν, για παράδειγμα. Αυτό «στρώνει» τη βάση για την κατανόηση ότι τα μίντια δεν αποτελούν πάντα μια ακριβής αντανάκλαση της πραγματικότητας και ότι οι άνθρωποι που δημιουργούν διαφημίσεις, ειδήσεις, ταινίες και άλλα έχουν συγκεκριμένες οπτικές που προσπαθούν να αποκαλύψουν.
Τα μαθαίνουμε να σκέφτονται πριν πατήσουν σε κάτι και πριν το μοιραστούν
Ίσως το πιο σημαντικό πράγμα που οι γονείς μπορούν να διδάξουν στα παιδιά τους είναι να σταματούν και να σκέφτονται πριν πατήσουν σε κάτι. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι είναι πολύ πιο πιθανό να πατήσουμε πάνω σε έναν τίτλο ή να κοινοποιήσουμε ένα post, αν αυτό μας έκανε να νιώσουμε χαρά, θυμό ή ενθουσιασμό. Και οι νέοι άνθρωποι συχνά πέφτουν σε αυτή την παγίδα.
Οι γονείς μπορούν να τα ενθαρρύνουν να σταματούν, να παίρνουν μια ανάσα και να σκέφτονται γιατί ένας συγκεκριμένος τίτλος μας κάνει να έχουμε μια έντονη αντίδραση τη στιγμή που τον διαβάζουμε. Χρειάζεται να σκέφτονται αν η πηγή «παίζει» με τα συναισθήματά τους – όπως με την ελπίδα, το θυμό, το φόβο – χωρίς όμως να παρουσιάζει γεγονότα που αποδεικνύονται. Και κάτι που χρειάζεται να τους υπενθυμίζετε είναι να θυμούνται πάντα να διαβάζουν ολόκληρο το άρθρο πριν το κοινοποιήσουν.
Τονίζουμε την ποιότητα των πηγών πληροφόρησης
Είναι σημαντικό να μάθουμε στα παιδιά να ξεχωρίζουν τις ψευδείς ειδήσεις, αλλά ακόμα πιο σημαντικό είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά να μάθουν να βρίσκουν καλές, αληθείς πληροφορίες. Υπάρχει τόσο πολύ υλικό εκεί έξω που μας αναγκάζει να το ελέγχουμε πολύ γρήγορα, χωρίς προσοχή. Έτσι θα είναι πιο αποτελεσματικό αν τα παιδιά μάθουν πώς και πού να αναζητούν ποιοτικές, αληθείς πηγές πληροφοριών.
Έτσι, οι γονείς χρειάζεται να τα φέρουν σε επαφή με ποιοτικές δημοσιογραφικές πηγές εκτός των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, εκεί όπου εύκολα διακινείται η ψευδής είδηση. Μπορούν επίσης να εξηγήσουν στα παιδιά τις προϋποθέσεις δημοσίευσης μιας είδησης και των διαδικασιών παραγωγής.
