...για την γαλοπούλα που έκανε μεγάλη ζωή στο όμορφο αγρόκτημα. Οι μέρες της περνούσαν ήρεμες κι ευτυχισμένες και κάθε μέρα της ήταν τόσο όμορφη όσο και η προηγούμενη. Τρεις φορές τη μέρα ένας καλός κτηνοτρόφος τής έφερνε έναν κουβά με τροφή, την οποία η γαλοπούλα καταβρόχθιζε σε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες. Καθάριζαν τακτικά το κοτέτσι της.
Ο χρόνος περνούσε: 50,100, 150 κι ύστερα 200 μέρες. Κάθε μέρα γινόταν το ίδιο: τροφή και καθαρισμός. Αν είχαμε ζητήσει από αυτή τη γαλοπούλα να σχολιάσει τη ζωή της εκείνη τη 200ή ημέρα, θα ήταν γεμάτη θετικές σκέψεις. Αυτή είναι ζωή! Και αν την είχαμε ρωτήσει πώς θα ήταν η 201 η ημέρα, θα απορούσε: Μα πώς αλλιώς θα μπορούσε να είναι η ζωή της; Ίδια όπως πάντα. Τρία γεύματα τη μέρα και καθαρό κοτέτσι.
Δυστυχώς, η γαλοπούλα δεν ήξερε ότι πλησίαζε η Ημέρα των Ευχαριστιών και ότι τη 201 η ημέρα θα συναντούσε τον πρώτο και τελευταίο μαύρο κύκνο της ζωής της – κάτι που ήταν αδύνατον να προβλέψει με βάση την προηγούμενη εμπειρία της και για το οποίο ήταν αδύνατον να προετοιμαστεί.
Και ιδού τα άσχημα νέα:
Δε διαφέρουμε καθόλου από τη γαλοπούλα. ‘Έχουμε την τάση να συνάγουμε συμπεράσματα από τη θετική πορεία των πραγμάτων. ‘Όταν κάτι εξελίσσεται για μια μακρά χρονική περίοδο με τρόπο προβλέψιμο και ομαλό, υποθέτουμε υποσυνείδητα ότι θα συνεχίσει να εξελίσσεται κατά τον ίδιο τρόπο. Αυτή είναι η παγίδα που μας στήνει το γνωστικό μας σύστημα.
Επηρεάζει τον τρόπο που αντλούμε και επεξεργαζόμαστε τις πληροφορίες από το περιβάλλον μας και κατόπιν βγάζουμε συμπεράσματα που βασίζονται σε αυτές τις πληροφορίες. Είμαστε ιδιαίτερα επιρρεπείς στη θετική πορεία των πραγμάτων, διότι νιώθουμε ασφάλεια να υποθέτουμε (είτε υποσυνείδητα είτε όχι) ότι η τωρινή μας επιτυχία θα συνεχιστεί και στο μέλλον.
Αυτή η υπόθεση συνοδεύεται κλασικά από το γεγονός ότι αγνοούμε τις σοβαρές ενδείξεις από τον κόσμο γύρω μας ότι αυτή η πορεία πρόκειται να αλλάξει – όπως και η γαλοπούλα που, ύστερα από 200 ημέρες περιποίησης, δεν μπόρεσε να παρατηρήσει ότι ο κτηνοτρόφος ακόνιζε το μαχαίρι του.
*Τα λεξικά δεν αφήνουν περιθώριο παρερμηνείας για τη λέξη «εξαπίνης». Είναι αρχαιοπρεπές επίρρημα, σημαίνει «ξαφνικά» και ορθογραφείται ως μία λέξη με ιώτα στην παραλήγουσα και ήτα στη λήγουσα. Παρά ταύτα, είναι τόσο πολλοί αυτοί που νομίζουν ότι αποτελείται από δύο λέξεις και τη γράφουν «εξ απήνης», ώστε η λανθασμένη γραφή έχει επικρατήσει και (ως... «επικρατήσασα επανάστασις», που «δημιουργεί δίκαιον») ευλόγως έχει εκτοπίσει την ορθή γραφή
Η τέχνη να παίρνεις αποφάσεις
Pawel Motyl
