Θέματα ηθικής
Είμαστε πάντα υπεύθυνοι για το κακό που προκαλούμε στους άλλους, γι αυτό πρέπει να φροντίζουμε να το μειώνουμε στο ελάχιστο....
Οι άνθρωποι παλιότερα είχαν πολύ αυστηρούς ηθικούς κανόνες στο πεδίο του ερωτισμού και του έρωτα. Απαγόρευαν την αιμομιξία, θέσπιζαν συζυγικές υποχρεώσεις, καταδίκαζαν την μοιχεία, υποχρέωναν δια νόμου τον άντρα να παντρευτεί την κοπέλα που μαζί του είχε μείνει έγκυος.
Οι κανόνες αυτοί τώρα θεωρούνται ξεπερασμένοι και κάθε μέρα που περνά χάνουν και τα τελευταία ίχνη της αξίας τους. Οι σεξουαλικές και ερωτικές σχέσεις αφήνονται όλο και περισσότερο στην ελεύθερη έκφραση του ατόμου, στην προτίμηση, στην ευχαρίστηση.
Το βλέπουμε ανάμεσα στους εφήβους. Αν ένα αγόρι συναντήσει μια κοπέλα πιο ωραία, δεν έχει πρόβλημα να αφήσει την προηγούμενη. Αν μια κοπέλα βρει έναν άλλο που της αρέσει περισσότερο, το λέει στο νέο με τον οποίο σχετίζεται. Και αν εκείνος συνεχίζει να την αγαπά, αν υποφέρει, αν αυτοκτονήσει ; Δικό του πρόβλημα…Στο ερωτικό πεδίο το υποκείμενο δεν αισθάνεται υπεύθυνο για ότι νιώθει η κάνει ο άλλος.
Αυτός ο τύπος εφηβικής συμπεριφοράς εξαπλώνεται και στη ζωή των μεγάλων. Η ηθική που μας διαμηνύουν οι τηλεοπτικές σειρές και οι αισθηματικές τηλαιταινίες υποστηρίζει καθαρά ότι η μοναδική δύναμη που κρατά όρθιο τον γάμο είναι ο έρωτας. Ο έρωτας δικαιολογεί τα πάντα.
Η νέα ηθική δίνει μόνο μια εντολή » Πήγαινε όπου σε πάει η καρδιά σου »
Αν κάποιος δεν αγαπάει πια, αν έχει καταληφθεί από θυμό η μίσος, φεύγει χωρίς να γυρίσει να κοιτάξει τον πόνο και την συμφορά που αφήνει πίσω του.
Το αποτέλεσμα είναι ότι, στην πραγματική ζωή, ο κόσμος του έρωτα και του ερωτισμού εξουσιάζεται όλο και περισσότερο από την λογική της παρόρμησης και της επικράτησης.
Αν πάρουμε την περίπτωση μιας γυναίκας που βοήθησε το σύζυγο να κάνει καριέρα, του έδωσε παιδιά και τον αγαπά τρυφερά. Αυτός ερωτεύεται μιαν άλλη, πιο νέα και την παντρεύεται. Η πρώτη γυναίκα αρχίζει να πίνει και μερικά χρόνια αργότερα, πεθαίνει από κίρρωση ήπατος. Ο πρώην σύζυγος δεν θεωρεί τον εαυτό του υπεύθυνο γι αυτόν τον θάνατο.
Μια άλλη περίπτωση: ένας άντρας εξήντα χρονών καταστρέφεται οικονομικά και αρρωσταίνει, τότε η γυναίκα του, που ως τότε ζούσε μαζί του, τον εγκαταλείπει. Εκείνος πεθαίνει από συγκοπή. Και σ αυτήν την περίπτωση εκείνη δεν θεωρεί τον εαυτό της ένοχο, αφού δεν τον αγαπά πια.
Αλλά είναι όλα αυτά σωστά ;
Φυσικά δεν υπάρχει κανένα συμβόλαιο, κανένας νόμος ηθικός που να μας επιβάλλει την αγάπη για ένα άτομο που πάψαμε να αγαπάμε. Αλλά από αυτό δεν συνεπάγεται αυτόματα και το ότι εμείς δεν είμαστε υπεύθυνοι για τις συνέπειες που προκάλεσαν οι πράξεις μας. Γιατί έτσι, σημαίνει πως παραβιάζουμε τις θεμελιώδεις ηθικές αρχές του πολιτισμού μας: την βιβλική εντολή » μην κάνεις στους άλλους αυτό που δεν θέλεις να κάνουν σε εσένα , την διδασκαλία του Καντ να ενεργούμε με βάση αυτό που θα θέλαμε να εφαρμόζουν όλοι, την ηθική της υπευθυνότητας του Μαξ Βέμπερ.
Είμαστε πάντα υπεύθυνοι για το κακό που προκαλούμε στους άλλους, γι αυτό πρέπει να φροντίζουμε να το μειώνουμε στο ελάχιστο.
Όσο είναι αλήθεια το ότι δεν είμαστε υποχρεωμένοι να εξακολουθούμε να αγαπάμε αυτόν που δεν μας εμπνέει πια αγάπη, άλλο τόσο είναι αλήθεια και το ότι μπορούμε να είμαστε προσεκτικοί, να του φερόμαστε με ευγένεια, να τον βοηθούμε όταν έχει ανάγκη, να σεβόμαστε την αξιοπρέπεια του, την αξία του.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η αγάπη δεν εξουσιάζεται. Εξαρτάται από το είδος της αγάπης. Πολλοί μεγάλοι έρωτες είναι μόνο ενθουσιασμός, καπρίτσιο, περαστική τρέλα. Ακόμα και ο πραγματικός έρωτας αρχίζει με ανιχνεύσεις και για να εξελιχθεί χρειάζεται την συγκατάθεση μας, την συμμετοχή μας.
Τι θα πούμε μετά για τις ψευτιές, τον εγωισμό, τις κακίες που επιδείχθηκαν στο όνομα του έρωτα; Επειδή μπαίνει στη μέση ο έρωτας, θα πρέπει να δικαιολογήσουμε όλα τα αίσχη; Κι όμως σήμερα ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων θεωρούν σωστό και νόμιμο να πηγαίνουν πάντα όπου τους πάει η καρδιά τους και αγανακτούν όταν οι άλλοι τουν μιλούν για υπευθυνότητα.
