Η διπλή ζωή της ψυχής και ο μύθος του διαμελισμού του Διονύσου - Point of view

Εν τάχει

Η διπλή ζωή της ψυχής και ο μύθος του διαμελισμού του Διονύσου



«Όπως έλεγε ο Εμπεδοκλής τον νοητό και τον αισθητό κατά μέρος γίνονται τόποι, όχι ότι πότε ο ένας (ο αισθητός) γίνεται και πότε ο νοητός (διότι πάντα είναι), αλλά ότι η δική μας ψυχή πότε ζει κατά τον νοητό και τότε λέγεται ότι γίνεται ο νοητός κόσμος και πότε κατά τον αισθητό και τότε λέγεται ότι γίνεται ο αισθητός κόσμος. Αυτό (δηλώνει) και οι κατά τον Ορφέα, τέσσερις βασιλείες. Αυτές δεν (σημαίνει) ότι κάποτε είναι και κάποτε δεν είναι, αλλά πάντα είναι, διότι με αινιγματικό τρόπο λένε τους διαφόρους βαθμούς των αρετών με τους οποίους ενεργεί η δική μας ψυχή.


Σύμβολα έχει, η ψυχή, πάντων των αρετών, των θεωρητικών, των καθαρτικών, των πολιτικών και των ηθικών. Της θεωρητικής ενέργειας υπόδειγμα είναι η βασιλεία του Ουρανού, που άρχεται εκ των άνω. Για αυτό και ο Ουρανός ετυμολογείται από τον ορά τα άνω. Όταν ζει καθαρτικώς υπόδειγμα της είναι η Κρόνια βασιλεία, για αυτό και ο Κρόνος ετυμολογείται, ως κορόνους (καθαρός νους), που ορά τον εαυτό του, εξ’ ού και καταπίνει τα οικεία του γεννήματα, διότι επιστρέφει στον εαυτό του. Κατά τις πολιτικές αρετές, σύμβολο τους είναι η βασιλεία του Διός. Για αυτό και ο δημιουργός Ζευς προς τα κατώτερα ενεργεί. Κατά τις ηθικές και φυσικές αρετές, σύμβολο τους είναι η βασιλεία του Διονύσου.

Για αυτό και κατασπαράσσεται, διότι δεν αλληλοακουλουθούνται οι αρετές μεταξύ τους. Και οι Τιτάνες μασούν(τρώνε) τις σάρκες του, και με το μάσημα (βρώση) δηλώνουν τον πολύ μερισμό, διότι ο Διόνυσος είναι επόπτης αυτών, εξού και ο πολυμερισμός αναφέρεται για τα δικά μου και τα δικά σου. Ο κατασπαραγμός των Τιτάνων δηλώνει το μερικό, σημαίνει ότι κατασπαράσσεται το καθολικό είδος στη γένεση. Μονάδα των Τιτάνων είναι ο Διόνυσος. Για αυτό και τη Δήμητρα την αποκαλούμε ως σιτηρά (πυρούς) και τον Διόνυσο οίνο. Και για αυτό λέει ο Πρόκλος: ‘’οι γονείς δήλωσαν όσα είδαν στα παιδιά’’. (ο διαμελισμός) γίνεται κατά την επιβουλή της Ήρας, διότι η θεά αυτή είναι επόπτης της κινήσεως και της προόδου. Για αυτό και συνέχεια στην Ιλιάδα σηκώνεται και διεγείρει τον Δία σε πρόνοια για τα κατώτερα.

Ο δε Διόνυσος είναι επόπτης της γενέσεως, διότι προΐσταται της ζωής και του θανάτου. Της ζωής είναι επόπτης, διότι είναι και της γενέσεως, του θανάτου δε, διότι ο οίνος μας κάνει ενθεαστικούς, και όταν πλησιάζει ο θάνατος γινόμαστε ενθεαστικότεροι, καθώς δηλώνει και ο Όμηρος (Ιλιάς ραψ. Π. 851-854) ότι ο Πάτροκλος έγινε μάντης κοντά στο θάνατό του. Αναφέρουν και τη τραγωδία και τη κωμωδία ότι ανήκουν στον Διόνυσο, με τη μεν κωμωδία να είναι παιχνίδι του βίου, τη δε τραγωδία για τα πάθη και τον θάνατο. Οπότε δεν πράττουν ορθώς οι κωμικοί όταν αναφέρουν ως μη Διονυσιακούς τους τραγωδούς, όταν λένε “ότι αυτά δεν ανήκουν στον Διόνυσο”. Και ο Ζευς κεραυνούς (έριξε) προς αυτούς (τους Τιτάνες), δηλώνοντας με τον κεραυνό την επιστροφή, διότι το πυρ κινείται προς τα επάνω, και επιστρέφει εκείνους προς τους εαυτούς τους.»

 Ολυμπιόδωρος «Εις Πλάτωνος Φαίδωνα υπόμνημα» 1.4.3 – 1.6.10 


 Γουλέτας Α. Παναγιώτης (Αλκίνοος)

Pages