6. Τεχνητές ψυχές; - Point of view

    • Εν τάχει

    Home επιστήμη περί ψυχής Χάρης Φουνταλής feature 6. Τεχνητές ψυχές;

    6. Τεχνητές ψυχές;



    Η παρούσα ανάρτηση ανήκει στο σύνολο των άρθρων του Χάρη Φουνταλή επί θεμάτων νοολογίας

    Συμβαίνει μερικές φορές οι γνωστοί και οι φίλοι-μου, όταν μαθαίνουν οτι ασχολούμαι με την ανθρώπινη νόηση αλλά και με τους υπολογιστές, να με ρωτούν αν πιστεύω πως είναι ποτέ δυνατόν οι υπολογιστές να γίνουν τόσο “ανθρώπινοι”, τόσο προικισμένοι με νοημοσύνη δηλαδή, που να μοιάζουν με τα νοήμονα ρομπότ που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε σε έργα επιστημονικής φαντασίας, τα οποία δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από τη νοημοσύνη των ανθρώπων. Μερικές φορές μάλιστα εμφανίζονται πιο έξυπνα. Βλέπουμε στα έργα αυτά ρομπότ που μοιάζουν σε εμφάνιση με τους ανθρώπους, που σκέφτονται, μιλούν, αισθάνονται, συναισθάνονται, καμιά φορά μάλιστα ερωτεύονται, και γενικά κάνουν ότι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος με “ψυχή”. Στα έργα όμως. Στην πραγματικότητα;
    Οι φίλοι-μου περιμένουν να τους πω πως όχι, δεν είναι δυνατόν ποτέ οι υπολογιστές να φτάσουν το επίπεδο της νοημοσύνης των ανθρώπων. Υπάρχουν τουλάχιστον δύο λόγοι γι’ αυτή-τους την προσδοκία. Ο ένας λόγος είναι ψυχολογικός: θέλουμε εμείς οι άνθρωποι, το είδος-μας, να κατέχει ιδιαίτερη θέση στη “δημιουργία”. Δεν μας άρεσε που μάθαμε οτι η Γη δεν είναι στο κέντρο του σύμπαντος. Φάγαμε “γροθιά στο στομάχι” όταν μας είπαν οτι προερχόμαστε από κάποιους πιθήκους. Αυτό έλλειπε τώρα, να μας πούνε οτι δεν είμαστε μοναδικοί ούτε όσο αφορά στην ικανότητα να σκεφτόμαστε!
    Ο άλλος λόγος είναι καθαρά εμπειρικός. Ο μέσος άνθρωπος χρησιμοποιεί μεν τους υπολογιστές, αλλά αυτό που βλέπει είναι μια οθόνη στην οποία συμβαίνουν πράγματα με απόλυτη προβλεψιμότητα. Πατάει ο χρήστης του προγράμματος το πλήκτρο Enter, ή κάνει κλικ στο ΟΚ, και γίνεται το αναμενόμενο — γιατί αν γίνει κάτι το μη αναμενόμενο, τότε παρουσιάζει κάποιο σφάλμα το πρόγραμμα. Θέλουμε τα προγράμματά μας να συμπεριφέρονται με προβλέψιμο τρόπο, ώστε να γίνεται η δουλειά που επιθυμούμε. Ακόμα και στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, όπου υποτίθεται πρέπει να υπάρχει το στοιχείο του αιφνιδιασμού και του αναπάντεχου, ότι “αναπάντεχο” και να συμβεί είναι πάντα μέσα στις παραμέτρους που όρισε ο σχεδιαστής του παιχνιδιού: ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού μπιλιάρδου δεν πρόκειται ποτέ να διακόψει τη λειτουργία-του και ν’ αρχίσει να παίζει τη Συννεφιασμένη Κυριακή. Αλλοίμονο αν τα προγράμματα έκαναν “του κεφαλιού-τους”. Έτσι, ο υπολογιστής θυμίζει κάπως ας πούμε τη φρυγανιέρα: πατάς το κουμπί, και η μηχανή φρυγανίζει το ψωμί — δεν υπάρχει περίπτωση να σε ξαφνιάσει. Ακόμα χειρότερα από τη φρυγανιέρα μάλιστα, ο υπολογιστής θέλουμε να κάνει πάντα το ίδιο πράγμα, με απόλυτη ακρίβεια· ενώ η φρυγανιέρα μπορεί και να σας ξαφνιάσει μια μέρα όπως η δική-μου, που απέκτησε την ενοχλητική συνήθεια να τινάζει πότε-πότε το ψωμί τόσο δυνατά που να το μαζεύω απ’ το πάτωμα.
    Εξαιτίας λοιπόν αυτής της όψης που παρουσιάζουν τα προγράμματα υπολογιστών στους ανθρώπους, επειδή δηλαδή τα φτιάχνουμε ώστε να είναι απόλυτα προβλέψιμα, έχει δημιουργηθεί η εντύπωση στο μέσο άνθρωπο οτι οι υπολογιστές είναι απλά εργαλεία, μονότονα όπως οι φρυγανιέρες και τα μίξερ, χωρίς καμιά ελπίδα να προοδεύσουν νοητικά και να φτάσουν το ανθρώπινο επίπεδο.
    Αυτήν την άποψη πρόκειται να την απορρίψω λίγο αργότερα. Προς το παρόν όμως πρέπει να τονίσω οτι ακόμη κι αν η δική-μου άποψη είναι διαφορετική, δεν είναι δυνατό να δοθεί τελειωτική απάντηση σ’ αυτό το στάδιο γνώσης της ανθρώπινης νόησης. Μπορεί να κάνω λάθος, και η άποψη του ανθρώπου που έρχεται σε περιστασιακή επαφή και επικοινωνία με υπολογιστές να είναι η σωστή, στο κάτω-κάτω. Η τελειωτική απάντηση θα δοθεί μετά από κάποιες δεκαετίες, όταν θα έχουμε ξεκαθαρίσει κάποια θέματα της γνώσης-μας πάνω στην επιστήμη της νοολογίας. Εγώ στο παρόν θα παρουσιάσω πιο διεξοδικά τόσο τις απόψεις άλλων που είναι εναντίον, όσο κ’ εκείνες που είναι υπέρ της γνώμης οτι οι υπολογιστές κάποτε θα φτάσουν, και ίσως θα ξεπεράσουν κιόλας σε νοημοσύνη τον άνθρωπο (άρα και σε πολυπλοκότητα ψυχής).
    Tags
    Share This
    Marcadores: , , ,

    Pages