Οι άνθρωποι καταλήγουν να πιστεύουν μπούρδες καθοδηγούμενοι σε μεγάλο βαθμό από τη σύγχρονη τάση που θέλει όλα να γίνονται για κάποιον λόγο. Tίποτα να μην είναι συμπτωματικό και να είμαστε διασυνδεμένοι με το υπόλοιπο σύμπαν με διάφορες διαστρικές ενέργειες, υπερδιαγαλαξιακές δυνάμεις και άλλους τέτοιους κενούς ψευδοεπιστημονικούς όρους χωρίς νόημα.
Κλασσικό παράδειγμα η πιο «πιασάρικη» έκφραση που εξαπλώθηκε σαν πανδημία σε όλον τον κόσμο και έκανε πολλούς ανθρώπους να πιστέψουν σε αυτήν την τάση: «όταν κάτι το θέλεις πολύ, τότε το σύμπαν θα συνωμοτήσει για να σε βοηθήσει να το πετύχεις».
Κάτι που δεν ισχύει φυσικά.
Αν κάτι το θέλεις πολύ, θα αυξηθούν οι πιθανότητες να το πετύχεις γιατί θα επιμείνεις κατά πάσα πιθανότητα σε αυτό και δύσκολα θα σε σταματήσουν τα εμπόδια που θα αντιμετωπίσεις. Είναι εντελώς εγωκεντρική προσέγγιση να πιστεύει κανείς πως ολόκληρο το σύμπαν ασχολείται με τις επιθυμίες μας. Αν και θα βόλευε και εξυπηρετούσε.
Η αστρολογία λοιπόν χρησιμοποιεί αυτή την υποτιθέμενη διασύνδεσή μας με το υπόλοιπο σύμπαν μειώνοντας την αίσθηση της κοσμικής μοναξιάς, αυξάνοντας ταυτόχρονα την επιρροή της.
Ο βασικός όμως λόγος που θέλουμε να πιστέψουμε στην αστρολογία, είναι η ικανοποίηση της αποφυγής της άγνοιάς μας. Θέλουμε να γνωρίζουμε για κάποια μελλοντική κατάσταση ή τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου εκ των προτέρων, καθώς η άγνοια μας σε τέτοια θέματα δημιουργεί μία κατάσταση ανασφάλειας. Και ο εγκέφαλος μας δεν αποδέχεται εύκολα κάτι τέτοιο. Όταν κάποιοι συμβουλεύονται έναν αστρολόγο ή διαβάζουν μία αστρολογική πρόβλεψη, δέχονται γνώσεις οι οποίες αυξάνουν το αίσθημα ελέγχου στη ζωή τους. Αποτρέποντας έτσι την έλλειψη ελέγχου την οποία βιώνουμε ως μία απειλητική κατάσταση. Γι’ αυτό και θα κάνουμε τα πάντα ώστε να αποκτήσουμε τον έλεγχο των καταστάσεων στη ζωή μας.
Έτσι κάποιοι άνθρωποι νιώθουν τόσο μεγάλη ανάγκη να θέλουν να ξέρουν πότε είναι η κατάλληλη περίοδος να κάνουν μία νέα γνωριμία ή μία μεγάλη επαγγελματική κίνηση, λαμβάνοντας δεδομένα ακόμη και από τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων, που στην ουσία δεν έχουν καμία σχέση με τη ζωή τους. Οι άνθρωποι επίσης συμβουλεύονται αστρολόγους για να πάρουν μία απάντηση όταν πιέζονται από στρεσογόνες καταστάσεις. Υπό συνθήκες υψηλής πίεσης, το άτομο είναι διατεθειμένο να καταφύγει στην αστρολογία για να αντιμετωπίσει τα προβλήματά του ενώ υπό συνθήκες μικρής πίεσης είναι κάτι που δε θα έπραττε εύκολα. Συνεπώς προκύπτει πως η ανασφάλεια ενός ατόμου και η τάση του να πιστεύει στα ζώδια αποτελούν δύο αλληλεξαρτώμενες μεταβλητές.
Οι άνθρωποι που προστρέχουν στους αστρολόγους έχουν την ανάγκη από μία στοργική παρουσία να τους πάρει από το χέρι και να τους καθοδηγήσει, να τους μάθει τι είναι ωφέλιμο και τι όχι και να τους προστατέψει από τους εξωτερικούς κινδύνους.
Τέλος, ένας ακόμη λόγος που μας ωθεί στο να πιστέψουμε στην εγκυρότητα των ζωδίων είναι ότι αποτελούν τον αποδιοπομπαίο τράγο για κάποιες λάθος εκβάσεις γεγονότων στη ζωή μας και να αποποιηθούμε οποιαδήποτε ευθύνη των επιλογών μας.
Παραδείγματα:
«Έμεινα από βενζίνη με το αυτοκίνητο, αλλά ήταν φυσικό αφού ο Ερμής ήταν ανάδρομος»
«Ο δικός μου είναι ισχυρογνώμων αλλά τι να περιμένει κανείς από έναν Σκορπιό»
Και άλλα τέτοια επιστημονικά…
Αυτοί ήταν οι βασικότεροι λόγοι που μας κάνουν να θέλουμε να πιστεύουμε στα ζώδια.
Από εκεί και πέρα η υπερπροβολή τους στα διάφορα ΜΜΕ, οδηγεί στην κοινωνική συμμόρφωση: «αφού τόσος κόσμος πιστεύει στα ζώδια, κάποια βάση θα έχουν λογικά», κάτι το εντελώς αναληθές.
Προκαταλήψεις, ανασφάλεια και η έλλειψη ορθολογικών μαθημάτων από το εκπαιδευτικό μας ενισχύουν ακόμα περισσότερο αυτή την τάση.
Οι αστρολόγοι από την μεριά τους θα χρησιμοποιήσουν μία σειρά από έξυπνες τακτικές για να μας δημιουργήσουν την ψευδαίσθηση ότι γνωρίζουν πράγματα για εμάς και το μέλλον μας που θα ζήλευε ακόμα και ο Ντέιβιντ Κόπερφιλντ.
Οι βασικότερες είναι οι εξής:
Barnum Effect: Πρόκειται για ένα ψυχολογικό φαινόμενο, όπου οι άνθρωποι προσδίδουν μεγάλο ποσοστό επιτυχίας σε περιγραφές της προσωπικότητάς τους, οι οποίες υποτίθεται ότι περιγράφουν μόνο αυτούς αλλά στην πραγματικότητα είναι αρκετά ασαφείς και γενικευμένες και θα μπορούσαν να ισχύουν για ένα τεράστιο πλήθος ανθρώπων.
Αυτός είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους που ο κόσμος αποδέχεται μεταφυσικά τεχνάσματα, όπως η χειρομαντεία και η αστρολογία. Επειδή οι δηλώσεις αυτές είναι τόσο ασαφείς ο κόσμος τις ερμηνεύει με τον δικό του τρόπο και οι δηλώσεις γίνονται αυτόματα πιο προσωπικές σε αυτούς.
Ενδεικτικά δηλώσεις στις οποίες γίνεται εμφανές το συγκεκριμένο τέχνασμα:
«Κάποιες φορές έχεις αμφιβολίες για το αν έπραξες το σωστό ή όχι»
ή
«Έχεις πολλές ικανότητες, τις οποίες δεν έχεις χρησιμοποιήσει ακόμα προς όφελός σου»
Rainbow Statements: Πρόκειται για δηλώσεις οι οποίες με έξυπνο τρόπο, καλύπτουν σχεδόν όλα τα ενδεχόμενα κάνοντας την πρόβλεψη να φαίνεται πάντα επιτυχημένη.
Παρόλο που οι δηλώσεις αυτές είναι ασαφείς και αντικρουόμενες, αυτός που θα τις ακούσει θα δώσει σημασία στο κομμάτι που τον επιβεβαιώνει και έτσι θα τις θεωρήσει σωστές.
Παραδείγματα:
«Είσαι ευγενικός και ήρεμος άνθρωπος, αλλά όταν κάποιος προδίδει την εμπιστοσύνη σου, νιώθεις έναν βαθύ εκνευρισμό»
ή
«Γενικά είσαι εσωστρεφής αλλά κάποιες φορές θέλεις να γίνεσαι και το επίκεντρο του περίγυρού σου»
Shotgunning: η συγκεκριμένη τακτική είναι αρκετά διαδεδομένη και στα ελληνικά θα μπορούσε να της αποδοθεί ως: «η τακτική του ψαρέματος» ή «ρίχνω άδεια για να πιάσω γεμάτα».
Ο αστρολόγος ή κάποιος ο οποίος ισχυρίζεται ότι «διαβάζει» ανθρώπους, δίνει πολύ γενικές πληροφορίες συνήθως σε ένα μεγάλο κοινό, και παρατηρεί τις αντιδράσεις του πλήθους και κυρίως του σώματός τους. Στη συνέχεια εξειδικεύει ακόμα περισσότερο τις πληροφορίες και ανάλογα με τις αντιδράσεις του υποκειμένου δίνει συγκεκριμένες συναισθηματικές αντιδράσεις, οι οποίες ανταποκρίνονται στην κατάσταση, κάνοντας το υποκείμενο να πειστεί ότι όντως ξέρει τα πάντα γι’ αυτό.
Οι περισσότεροι άνθρωποι από το κοινό θα έχουν χάσει κάποιον συγγενή τους ή γνωστό τους τελευταία που η λέξη «τελευταία», είναι επίσης πολύ γενικευμένη και θα έχουν κάποιον στον κοντινό τους περίγυρο κάποιον Γιώργο ή Μαρία.
«Βλέπω ένα καρδιακό πρόβλημα σε μία πατρική φιγούρα στην οικογένειά σου»
Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ιατρικών προβλημάτων που σχετίζονται με την καρδιά και επίσης οι καρδιακές ασθένειες είναι η συχνότερη αιτία των θανάτων παγκοσμίως. Η «πατρική φιγούρα» μπορεί να αναφέρεται σε οποιονδήποτε που να σχετίζεται με την οικογένεια του υποκειμένου και είναι πατέρας, όπως ένας παππούς, ένας θείος ή κάποιος ξάδερφος.
The Vanishing Negative: Με αυτήν την τακτική διατυπώνονται οι ερωτήσεις με τέτοιον τρόπο ώστε όποια και αν είναι η απάντηση να φαίνεται ότι ο αστρολόγος την γνώριζε ήδη.
Παράδειγμα:
-Δεν είσαι αυτοαπασχολούμενος, είσαι;
Περίπτωση 1
-Ναι.
-Το κατάλαβα. Βλέπω έναν επιχειρηματία και όχι έναν άνθρωπο του μεροκάματου.
Περίπτωση 2.
-Όχι
-Το κατάλαβα, είσαι τύπος που τιμάει τη σταθερότητα και σέβεται το μεροκάματο.
Γενικώς οι αστρολόγοι πάντα θα σε καλοπιάσουν με όμορφα λόγια, καθώς όλοι θέλουμε να πιστέψουμε στα θετικά σχόλια για εμάς και σπανιότερα στα αρνητικά. Υπάρχει ένα ρητό στη μελέτη της αστρολογίας που αναφέρει:
«Οι σοφοί κυβερνούν τα άστρα και οι ανόητοι υποκύπτουν σε αυτά».
Οι αστρολόγοι υποστηρίζουν ότι η αστρολογία είναι επιστήμη. «Οι εξαιρετικοί ισχυρισμοί απαιτούν εξαιρετικές αποδείξεις».
Και οι αποδείξεις για την εγκυρότητα των αστρολογικών προβλέψεων όχι απλά δεν είναι εξαιρετικές αλλά είναι ανύπαρκτες.
Όσοι έχετε επενδύσει χρόνο πιστεύοντας στα ζώδια, είναι εξαιρετικά δύσκολο να σκεφτείτε κάτι διαφορετικό, πράγμα κατανοητό. Ο εγκέφαλός σας θα κάνει τα πάντα για να σας πείσει ότι τα ζώδια ισχύουν και οποιαδήποτε αμφισβήτηση προέρχεται από άτομα που δεν γνωρίζουν γι’ αυτά. Ακόμη και αν κάποιος σας παραθέτει επιστημονικές έρευνες και πειραματικά στοιχεία. Αξίζει ωστόσο μία προσπάθεια να αλλάξετε άποψη.
Το πραγματικό πρόβλημα ωστόσο υπάρχει με τη νέα γενιά.
Με τόση σαβούρα που δέχεται από την τηλεόραση, τα περιοδικά και από ένα εκπαιδευτικό σύστημα που υπονομεύει τη κριτική σκέψη, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να μη τους βάζουμε και άλλες τρικλοποδιές με ζώδια, χειρομαντείες και άλλου είδους ψευδοεπιστήμες…
