Εγώ, ο Ζουάνγκζι, ονειρευόμουν ότι ήμουν μια πεταλούδα, φτερουγίζοντας εδώ και εκεί, με όλες τις προθέσεις και τους σκοπούς μιας πεταλούδας.
Είχα επίγνωση μόνο της ευτυχίας μου ως πεταλούδα, χωρίς να γνωρίζω ότι ήμουν ο Ζουάνγκζι. Σύντομα ξύπνησα και εκεί ήμουν και πάλι πραγματικά. Τώρα δεν ξέρω αν ήμουν τότε ένας άντρας που ονειρευόταν ότι ήταν μια πεταλούδα, ή αν είμαι τώρα μια πεταλούδα που ονειρεύεται ότι είναι άντρας. Μεταξύ ενός άνδρα και μιας πεταλούδας υπάρχει αναγκαστικά μια διάκριση.
Η μετάβαση ονομάζεται “μεταμόρφωση υλικών πραγμάτων.”
Αυτή η διήγηση επισημαίνει κάποια συναρπαστικά και πολύ διερευνητικά φιλοσοφικά ζητήματα, που απορρέουν από τη σχέση μεταξύ της αφύπνισης και της ονειρικής κατάστασης, ή μεταξύ της ψευδαίσθησης και της πραγματικότητας:
Πώς ξέρουμε πότε ονειρευόμαστε και πότε είμαστε ξύπνιοι;
Πώς ξέρουμε αν αυτό που αντιλαμβανόμαστε είναι «πραγματικό» ή απλώς «ψευδαίσθηση» ή «φαντασία»;
Είναι το «εγώ» διαφόρων ονειρικών χαρακτήρων το ίδιο ή διαφορετικό από το «εγώ» του κόσμου ως ξύπνιος;
Πώς μπορώ να ξέρω, όταν βιώνω κάτι που ονομάζω «ξύπνημα», ότι είναι ένα ξύπνημα στην «πραγματικότητα», σε αντίθεση με το να ξυπνάς σε άλλο επίπεδο ονείρου;