Το τέλος μιας σχέσης είναι πάντα μια δύσκολη υπόθεση, όποια κι αν ήταν η διάρκειά της και όποιος κι αν το αποφάσισε. Τα στάδια του χωρισμού έχουν κάποια κοινά με εκείνα του πένθους, όπως τα συναισθήματα της άρνησης, του θυμού και τελικά της αποδοχής. Πόσο καιρό όμως μας παίρνει να ξεπεράσουμε έναν χωρισμό;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση, επιβεβαιώνουν οι ψυχολόγοι. Εξαρτάται από το πόσο καιρό διήρκεσε η σχέση, πόσο έντονα συναισθήματα είχαμε για εκείνη, πόσο είχαμε επενδύσει και πόσο σημαντικό ρόλο έπαιζε στη ζωή μας.
Συνήθως όμως η διαδικασία γίνεται μέσα στους πρώτους 3-4 μήνες, όμως σχέσεις ζωής μπορεί να χρειάζονται και 1-2 χρόνια για να ξεπεραστούν.
Τα 7 στάδια ενός χωρισμού
1ο στάδιο: Σοκ
Αυτό το στάδιο είναι ιδιαίτερα έντονο αν δεν πήραμε εμείς την απόφαση ή δεν το είχαμε καν υποψιαστεί ότι θα γίνει. Στο σοκ βιώνουμε πόνο, αποδιοργάνωση και σύγχυση. Μπορεί να προσπαθήσουμε να το εκλογικεύσουμε και να νιώθουμε μια έντονη ανάγκη να καταλάβουμε τι πήγε λάθος. Αναρωτιόμαστε: «Γιατί συνέβη αυτό;» ή «Πώς μπόρεσε να μου το κάνει;». Οι απαντήσεις είναι πάντα πιο σύνθετες. Όμως τα απανωτά «γιατί» είναι η πρώτη αντίδρασή μας.
2ο στάδιο: Άρνηση
Το σοκ και η άρνηση είναι στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους όσο παλεύουμε να αντιληφθούμε την πραγματικότητα. Καθώς πλησιάζουμε στην άρνηση, αναζητάμε κι άλλες πληροφορίες και εστιάζουμε υπερβολικά σε πράγματα όπως: «Έλεγε ότι θα με αγαπά για πάντα» ή «Υποσχέθηκε ότι θα πάμε διακοπές».
Στην άρνηση, συνήθως φέρνουμε στην επιφάνεια όλα εκείνα τα πράγματα που ο/η σύντροφός μας είχε πει και που υποδείκνυαν ότι η σχέση θα συνεχιζόταν. Αρχίζουμε να σκεφτόμαστε ότι αφού τα έλεγε όλα αυτά, δεν γίνεται να χωρίσαμε. Προσπαθούμε να πείσουμε τον εαυτό μας ότι ο/η πρώην σύντροφος δεν το εννοούσε ή ότι θα αλλάξει άποψη.
3ο στάδιο: Διαπραγμάτευση
Σε αυτό το στάδιο ενδέχεται να επιστρέψουμε στον/στη πρώην. Σε μια προσπάθεια να διορθώσουμε και να βελτιώσουμε τα πράγματα, μπορεί να αρχίσουμε να διαπραγματευόμαστε – με τον εαυτό ή με εκείνον/εκείνη. Μπαίνουμε στον πειρασμό να κάνουμε ερωτήσεις όπως «Τι χρειάζεται να κάνω διαφορετικά;» και «Μπορούμε απλώς να έχουμε άλλη μια ευκαιρία και να ξαναπροσπαθήσουμε;».
Θα αρχίσουμε να σκεφτόμαστε όλα τα «τι θα γινόταν αν» και συχνά κατηγορούμε τον εαυτό μας για τα λάθη που συνέβησαν στη σχέση. Λίγο καιρό μετά και αφού και τα δύο μέρη δούμε τα πράγματα με μεγαλύτερη καθαρότητα του νου, συμφωνούμε ότι είναι καλύτερο να αποφύγουμε την επικοινωνία σε αυτή τη φάση. Στα πρώτα στάδια δεν σκεφτόμαστε πάντα λογικά, οπότε αν θέλετε να προχωρήσετε και να επουλώσετε την πληγή σας, και οι δύο χρειάζεστε αρκετό χώρο.
4ο στάδιο: Θυμός
Μετά τα πρώτα τρία στάδια, η πραγματικότητα του χωρισμού αρχίζει να «κάθεται» μέσα μας. Και αναδύεται ένας θυμός για ό,τι έχει συμβεί. Αυτό το στάδιο μπορεί να προέλθει από πολλά διαφορετικά μέρη ανάλογα με το πλαίσιο της σχέσης. Είστε θυμωμένοι επειδή νιώθετε προδομένοι; Επειδή ο χωρισμός ήρθε ξαφνικά; Είστε θυμωμένοι με τον εαυτό σας που δεν επένδυσε περισσότερα στη σχέση;
Μπορεί να είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων. Συχνά πάντως, ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που αναδύεται πριν μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε βαθύτερα πράγματα, όπως πόνο, απογοήτευση, πένθος, ντροπή, απόγνωση κλπ.
5ο βήμα: Θλίψη και πένθος
Μόλις ο θυμός ξεφουσκώσει, ξεκινά η πραγματική διαδικασία του πένθους. Σε αυτό το σημείο, αποδεχόμαστε σταδιακά την πραγματικότητα, αν και μπορεί ακόμη να μην έχετε αποδεχτεί ότι έχει τελειώσει με βεβαιότητα. Το πένθος μιας σχέσης είναι εντελώς φυσιολογικό και αναμένεται. Άλλωστε, δεν χάνουμε μόνο τον άνθρωπο με τον οποίο ήμαστε μαζί, αλλά με κάποιο τρόπο, χάνουμε και την πλευρά μας εκείνη που εκφραζόταν μέσα στη σχέση.
Επιπροσθέτως, έχουμε να αντιμετωπίσουμε την απώλεια της βεβαιότητας που παρείχε η σχέση, όπως τα μελλοντικά σχέδια, τους κοινούς φίλους, την οικογένεια και οτιδήποτε άλλο μοιραστήκαμε. Εδώ συχνά αναδύονται έντονα συναισθήματα θλίψης, εγκατάλειψης και μοναξιάς.
6ο στάδιο: Αποδοχή
Σε αυτό το σημείο βλέπουμε ένα φως στην άκρη του τούνελ. Όταν αρχίζουμε να αποδεχόμαστε το χωρισμό, η ζωή αρχίζει να έχει λίγα θετικά στοιχεία και πάλι. Αρχίζουμε να αναγνωρίζουμε ότι η σχέση αυτή δεν ήταν η μόνη μας ευκαιρία για ευτυχία.
Είναι σημαντικό όμως να έχουμε στο νου μας ότι πρόκειται για ένα φάσμα αποδοχής, επειδή δεν είναι πάντα ένα γραμμικό μονοπάτι. Κάποιες στιγμές είναι ευκολότερες ενώ άλλες επιστρέφουμε πίσω στην άρνηση ή στην διαπραγμάτευση. Όμως, το βέβαιο είναι ότι σταδιακά αποσυνδεόμαστε νοητικά από αυτό το άτομο. Σκεφτόμαστε τον εαυτό μας ως μονάδα ξανά και βλέπουμε μπροστά μας νέα ξεκινήματα και ελπίδα.
7ο στάδιο: Προχωρώντας μπροστά
Εδώ πλέον δεν έχουμε μόνο αποδεχτεί το χωρισμό, αλλά πλέον μας φαίνεται μια ολοκληρωμένη, «κλειστή» ιστορία του παρελθόντος. Έχουμε αποδεσμευτεί συναισθηματικά και νοητικά από το άτομο. Αρχίζουμε να βλέπουμε τις ευκαιρίες που υπάρχουν γύρω μας, ακόμη κι αν δεν επιθυμούμε οπωσδήποτε να τις εκμεταλλευτούμε. Εστιάζουμε στον εαυτό μας, στις δικές μας ανάγκες και επιθυμίες. Και το κυριότερο: ευχόμαστε τα καλύτερα στον/στη πρώην μας.
