«Κανένας κανόνας, όσο σοφός και αν είναι, δε μπορεί να αποτελέσει υποκατάστατο της αγάπης και της διακριτικότητας στη συμπεριφορά.»
(Bertrand Russell)
Ο χώρος της Παιδείας είναι ιερός. Η γνήσια Παιδεία βρίσκεται στο ύψιστο σημείο του διαχρονικού κορμού αξιών, καθώς δεν προσφέρει μόνο γνώση αλλά επίγνωση και συνείδηση. Δεν είναι τόσο ο αγράμματος άνθρωπος ξύλο απελέκητο κατά τη λαϊκή ρήση, όσο ο απαίδευτος.
Είναι δυστυχώς πολλοί οι ειδήμονες επιστημονικών κλάδων, οι οποίοι στα παιδευτικά πλαίσια της κριτικής σκέψης, της ευαισθησίας, της ορθής συνείδησης και της πολύπλευρης κοσμοαντίληψης βρίσκονται κάτω από το όριο της πνευματικής ένδειας. Είναι ακόμα πνευματικά ανώριμοι να επεξεργαστούν με οξύ και καθαρό βλέμμα την ατόφια πραγματικότητα, το ευρύ φάσμα της ανθρώπινης ύπαρξης.
Τα μηνύματα φαίνεται του νεότερου Διαφωτισμού -δε μιλάμε για τον Ελληνικό Διαφωτισμό αφού έγινε τόσο νωρίτερα ώστε να λησμονιέται εύκολα- δεν κατάφεραν να συγκινήσουν το μεσαιωνικό τρόπο σκέψης τους. «Διαφωτισμός είναι η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητά του για την οποία ο ίδιος είναι υπεύθυνος» θα φωνάξει ο Γερμανός Καντ και θα σημάνει το εναρκτήριο λάκτισμα για ριζικές αναθεωρήσεις στον τρόπο σκέψης και δράσης των σύγχρονων πολιτών του κόσμου.
Εδώ βρίσκεται λοιπόν η ουσία της Παιδείας και εδώ το ιερό του χαρακτήρα της, αφού θα σμιλέψει τον άνθρωπο και σαν άλλη υπέρτατη δύναμη θα ζωογονήσει πολύπτυχα το πνεύμα του. Δεν έχουν κατανοήσει όλοι όμως την ουσία της Παιδείας, άλλοι την υπηρετούν και άλλοι -βέβηλοι- την υπονομεύουν.
Η Εκπαίδευση είναι η θεσμοθετημένη έκφραση της Παιδείας και κατά συνέπεια οι εκπαιδευτικοί αποτελούν τους θεσμοθετημένους φορείς της Παιδείας, τίτλος βαρυσήμαντος. Ποιοι είναι λοιπόν αυτοί που δικαιολογούν και αξίζουν αυτό τον τίτλο; Είναι σαφέστατα εκείνοι που δε στοχεύουν κοντόφθαλμα μονάχα στην παροχή επιστημονικών γνώσεων, αλλά στην πολυπρισματική καλλιέργεια της προσωπικότητας του νέου.
Είναι εκείνοι που αγωνίζονται να αποδιώξουν από τις φιλοδοξίες των ατόμων το ίνδαλμα του τεχνοκρατισμού, το πρότυπο του στυγνού επαγγελματία. Εκείνοι που απομακρύνουν το νέο από τα καλούπια της στείρας απομνημόνευσης και του αυστηρού επαγγελματικού προσανατολισμού, ωθώντας τον στην ανάπτυξη των πραγματικών του δεξιοτήτων, ικανοτήτων και πιθανότητα ταλέντων και χαρισμάτων. Η κοινωνία δεν έχει έλλειψη από καλούς ειδικούς επιστήμονες αλλά από πρόσωπα που έχουν όραμα, ευρύ πνεύμα και ανοιχτούς ορίζοντες.
Από πρόσωπα που αξιολογούν σωστά την ανάγκη του γνήσιου στοχασμού, που ο Bertrand Russell θα σημειώσει με ακρίβεια την πραγματική αξία του,
αλλά συνάμα και την αιτία που οι πολλοί δείχνουν σημάδια αποστροφής προς κάθε είδους ορθή και δίκαια συλλογιστική σκέψη και αντίληψη: «Οι άνθρωποι φοβούνται το στοχασμό περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στον κόσμο, περισσότερο από την καταστροφή, περισσότερο ακόμα και από τον ίδιο το θάνατο. Ο στοχασμός είναι ανατρεπτικός και επαναστατικός, καταστρεπτικός και φοβερός. Είναι ανελέητος μπροστά στα αξιώματα, στα καθιερωμένα και τις συνήθειες. Ο στοχασμός κοιτάζει στο βάραθρο της κόλασης και δε φοβάται. Ο στοχασμός είναι σπουδαίος, καταιγιστικός κι ελεύθερος, το φως του κόσμου και η ύψιστη μεγαλοπρέπεια του ανθρώπου .»
Η γνήσια και αποτελεσματική εκπαίδευση του μέλλοντος θα ήταν καταστροφικό να στηρίζεται αποκλειστικά στο γνωστικό εμπλουτισμό του ανθρώπου. Είναι πλέον ανάγκη ζωτικής σημασίας να φέρουμε στην επιφάνεια τις παραγκωνισμένες αξίες που κάνουν τον άνθρωπο να υπάρχει και να συνυπάρχει επιτυχώς και ευτυχώς.
Το ήθος και η αξιοπρέπεια, η κατανόηση και η πολυειδής ευαισθητοποίηση θα δώσουν εκείνα που χρειάζεται ο κόσμος του μέλλοντος. Μόνο έτσι θα βγει ψεύτης ο Αϊνστάιν που έκανε την απαισιόδοξη, άμεσα συνυφασμένη ωστόσο με την αντικειμενική πραγματικότητα διαπίστωση ότι η τεχνολογία ξεπέρασε τον ανθρωπισμό μας.
