Το αλκοόλ κάνει κακό, έτσι;
“Όχι” σου λέει μία νέα έρευνα, με ένα ποτήρι ουίσκι τη μέρα μειώνονται οι πιθανότητες να πάθεις προστάτη.
Η πίτσα παχαίνει;
“Όχι. Ίσα ίσα που έρευνες έδειξαν ότι δυο κομμάτια πίτσα πριν τον μεσημεριανό ύπνο μειώνουν 20% τον κίνδυνο να πάθεις διαβήτη. Δεν κοιμάσαι το μεσημέρι; Κακώς. Φάε τουλάχιστον την πίτσα, μην είσαι κορόιδο”.
Οι χειρότερες είναι αυτές οι έρευνες που σου χαϊδεύουν τα αυτιά και υποστηρίζουν ότι οι εξυπνότεροι άνθρωποι εκεί έξω έχουν τις πιο άθλιες συνήθειες (ξυπνάνε αργά, βρίζουν κλπ). Αυτές, μάλιστα, είναι και υπερβολικά δημοφιλείς και ποστάρονται ΣΥ-ΝΕ-ΧΕΙΑ στα social media με ύφος “ω, εγώ βρίζω συνέχεια, αδικούμαι εδώ, πρέπει να με πάρουν στη NASA “.
Έστω ότι υπάρχει ένας άνθρωπος κάπου που τα κάνει όλα αυτά. Καπνίζει 4 τσιγάρα τη μέρα, τρώει 2 κομμάτια πίτσα, πίνει 2 κιλά καφέ γιατί μειώνουν τον κίνδυνο για εγκεφαλικό, κοιμάται πάντα μισή ώρα το μεσημέρι, δεν σκουπίζει ποτέ, πίνει τουλάχιστον ένα ποτήρι κόκκινο κρασί -ανακατεύοντας το δηλαδή με το ουίσκι που έχει ήδη πιει από την προηγούμενη έρευνα- βρίζει συχνά, απατάει συνέχεια κλπ… Ποια αρχαία κόλαση άνοιξε τις πύλες της και τον άφησε να ξεχυθεί ως κατάρα πάνω στην ανθρωπότητα;
Γιατί μας αρέσει να διαβάζουμε τόσο πολύ αυτές τις έρευνες, που αμφισβητούν έστω και λίγο τους γενικά παραδεκτούς κανόνες για μία γερή και χωρίς χιλιοφραγμένες αρτηρίες καρδιά;
1. Η εκδίκηση του αδιόρθωτου
‘Επιβραβεύουν’ μία κακή συνήθεια, μία συνήθεια απ’ αυτές που μας συμβουλεύουν μονίμως όλοι να την κόψουμε, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να υπάρχουμε.
Πας μια ζωή στους γιατρούς, ακούς τις προειδοποιήσεις τους που φέρνουν τον όλεθρο, κάθε 50ευρω και μία δυσοίωνη πρόβλεψη, και σιγά σιγά περνάει μέσα σου αυτό: αν θες να είσαι υγιής, υπάρχει μόνο o δρόμος της εγκράτειας. Και ξαφνικά, ΘΑΥΜΑ. Κοίτα εδώ. Υπάρχουν κάπου μακριά κάποιοι άλλοι γιατροί που σου λένε “ρίχτο και λίγο έξω, σιγά, τι θα πάθεις;”.
2. Η επαναστατική(;) μας φύση
Κάθεσαι απέναντι από τον γιατρό σου και όσο εκείνος σου ζητάει να κόψεις το κάπνισμα, μιλώντας για αναπνευστικά και καρκίνους, εσύ βγάζεις από τη δεξιά σου τσέπη ένα χαρτί. Εκείνος συνεχίζει το κήρυγμα του, ενώ εσύ την ίδια στιγμή, αρχίζεις να ξεδιπλώνεις σιγά σιγά το χαρτί, μέχρι που ΕΝΤΕΛΩΣ ΞΑΦΝΙΚΑ του το τρίβεις στη μούρη. “Κοίτα εδώ τι γράφει”, του λες. “4 τσιγάρα τη μέρα μειώνουν το στρες και απομακρύνουν ως και 20% την πιθανότητα εμφράγματος. Και το λέει το πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, όχι εσύ, ένας κακομοίρης που τσιγκουνεύεσαι μέχρι και τις καραμελίτσες στην είσοδο”.
Αυτό, βέβαια, δεν συμβαίνει ποτέ στην πραγματικότητα, αλλά το φαντασιώνεσαι, το κάνεις εικόνα στο πονεμένο σου μυαλό, τη στιγμή που διαβάζεις τη σχετική έρευνα.
Δεν ξέρω γιατί είμαστε έτσι, αλλά είναι ένας από τους λόγους που μας αγαπάω, αυτή η βαθιά και ενστικτώδης ανάγκη μας να αμφισβητούμε την εξουσία. Γιατί αν το σκεφτείς και η σχέση γιατρού-ασθενή, μία τέτοια σχέση είναι. Ο γιατρός κρατάει τα σκήπτρα της αυθεντίας και εσύ είσαι εκεί, χαμηλώνεις το κεφάλι και λες συνέχεια “έχεις δίκιο, θα διορθωθώ, αλήθεια”.
3. Είναι πιασάρικες και διασκεδαστικές
Τα έσοδα από κλικς σε διαφημίσεις κυνηγούν όλοι. Και από τη στιγμή που οι 9 στις 10 ιατρικές ειδήσεις είναι ας το πούμε αντιεμπορικές, αυτές οι έρευνες σώζουν κάπως την κατάσταση. Βλέπεις, μέσα στην ουσία τους έχουν μία εγγενή αντίφαση και αυτό από μόνο του τις κάνει γοητευτικές. Και αυτή η αντίφαση είναι ‘Κακή Συνήθεια φέρνει Καλό Αποτέλεσμα’. Και αυτό είναι entertainment.
Εννοείται, λοιπόν, ότι ακόμα και οι ιατρικές ειδήσεις παραποιούνται με σκοπό να τραβήξουν την προσοχή και ψυχαγωγήσουν, όχι να πληροφορήσουν ή να προειδοποιήσουν. Και όταν αυτές οι ειδήσεις δεν αφορούν κάποια πραγματικά σπουδαία νέα μέθοδο θεραπείας ή μία επαναστατική ανακάλυψη, δυστυχώς ενδιαφέρουν ελάχιστους. Και εκεί σκάνε αυτές οι ‘παράξενες έρευνες’ που πλασάρονται δίπλα στις άλλες “παράξενες” ειδήσεις της ημέρας.
