Αν παραδεχτούμε ότι η αγάπη για τον εαυτό μας και η αγάπη για τους άλλους είναι κατ' αρχήν συνυφασμένες, πώς εξηγείται ο εγωισμός, που ολοφάνερα αποκλείει κάθε γνήσιο ενδιαφέρον για τους άλλους;
Ο εγωιστής ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό του, θέλει το καθετί για τον εαυτό του, δε νιώθει καμιά ευχαρίστηση στο δόσιμο και χαίρεται μόνο όταν παίρνει.
Βλέπει τον εξωτερικό κόσμο μόνο από την άποψη του τι μπορεί να πάρει από αυτόν.
Του λείπει το ενδιαφέρον για τις ανάγκες των άλλων κι ο σεβασμός για την αξιοπρέπεια και ακεραιότητά τους.
Τίποτ' άλλο δε μπορεί να δει πέρα από τον εαυτό του, κρίνει τον καθένα και το καθετί σε σχέση με τη χρησιμότητα που έχουν για αυτόν.
Είναι βασικά ανίκανος να αγαπήσει.
Αυτό δεν αποδεικνύει ότι το ενδιαφέρον για τους άλλους και το ενδιαφέρον για τον εαυτό μας είναι αντιφατικά, αλληλοσυγκρουόμενα;
Θα ήταν πράγματι έτσι, αν ο εγωισμός και η αγάπη στον εαυτό μας ήταν ταυτόσημα.
Ακριβώς όμως αυτός ο ισχυρισμός είναι η μεγάλη πλάνη που οδήγησε σε πολλά λαθεμένα συμπεράσματα, που έχουν σχέση με το πρόβλημά μας.
Εγωισμός και αγάπη στον εαυτό μας, μακριά από το να είναι ταυτόσημα, είναι στην πραγματικότητα αντίθετα.
Το εγωιστικό άτομο δεν αγαπά τον εαυτό του πάρα πολύ, τον αγαπά ελάχιστα.
Στην πραγματικότητα μισεί τον εαυτό του.
Αυτή η έλλειψη αγάπης και φροντίδας για τον εαυτό του, που είναι μόνο μία έκφραση της έλλειψης δημιουργικού προσανατολισμού του, του δημιουργεί το συναίσθημα του κενού και της απογοήτευσης.
Είναι αναγκαστικά δυστυχισμένος άνθρωπος και αγωνιά να αρπάξει από τη ζωή ικανοποιήσεις, που ο ίδιος εμποδίζει τον εαυτό του να απολαύσει.
Φαίνεται να ενδιαφέρεται υπερβολικά για τον εαυτό του, στην πραγματικότητα όμως κάνει μόνο μία ανεπιτυχή προσπάθεια να καλύψει και να αναπληρώσει την αποτυχία του στο να φροντίσει για τον πραγματικό εαυτό του.
Ο Φρόυντ παραδέχεται ότι το εγωιστικό άτομο είναι ναρκισσιστικό, με την έννοια ότι έχει αποσύρει την αγάπη του από τους άλλους και την έστρεψε προς τον εαυτό του.
Είναι αλήθεια ότι οι εγωιστές είναι ανίκανοι να αγαπήσουν άλλους, αλλ' όμως είναι και ανίκανοι ν' αγαπήσουν τους εαυτούς τους.
Erich Fromm, Η Τέχνη της Αγάπης – απόσπασμα
