Είναι αλήθεια πως το «ευ ζήν» των αρχαίων Ελλήνων έχει μεταφραστεί σε όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες. Ο ορισμός της καλής ζωής και των στοιχείων της, απασχολούσε από την αρχαιότητα τους ανθρώπους. Βέβαια ορισμός της καλής ζωής δεν υπάρχει. Υπάρχει όμως ένα χαρακτηριστικό κοινό ανάμεσα στους ανθρώπους που πιστεύουν πως έζησαν καλά. Και αυτό είναι η χρησιμοποίηση και η αξιοποίηση των ταλέντων και χαρακτηριστικών τους για να γίνουν αυτό που μπορούν δυναμικά να γίνουν. Καλή Ζωή = Καλά χρησιμοποιούμενος εαυτός. Η αίσθηση της πληρότητας και της εσωτερικής ισορροπίας που δημιουργείται ως ακόλουθο της αυτοπραγμάτωσης νομίζω είναι το κοινό όλων όσων ισχυρίζονται πως έζησαν μια καλή ζωή.
Για τα παραπάνω η διαρκής επιλογή, διεκδίκηση και προσαρμογή είναι απαραίτητες ενέργειες.
Επιλογή του περιβάλλοντος που θέλουμε να βρισκόμαστε. Επιλογή της πορείας που θέλουμε να ακολουθήσουμε. Επιλογή των στόχων, των κινήσεων και των προσπαθειών μας. Επιλογή του με ποιούς και πώς θέλουμε να ζήσουμε. Και σοφές επιλογές γίνονται όταν αντιλαμβανόμαστε ότι το θέλω ίσον δύναμαι αλλά ταυτόχρονα και το δύναμαι ίσον θέλω. Πρέπει οι επιθυμίες και οι επιλογές να ταιριάζουν με τις δυνατότητες μας και τα στοιχεία της προσωπικότητας και του χαρακτήρα μας. Κριτής των αποφάσεων μας μόνο το μέλλον. Άλλα όχι αντικειμενικός. Γιατί κάθε στιγμή που λαμβάνεται μία απόφαση έχει μοναδικά χαρακτηριστικά. Το μόνο ασφαλές στις επιλογές είναι η ανάληψη της πλήρους ευθύνης. Γιατί όταν λαμβάνεις πλήρη ευθύνη για αυτά που κάνεις τότε νιωθείς συντελεστής του πεπρωμένου σου.
Διεκδίκηση (στο περιβάλλον που επιλέξαμε) σεβασμού, συμπεριφορών, απολαβών, εκτίμησης και χώρου. Διεκδίκηση κατανόησης, ειλικρίνιας, ισοτιμίας και ελευθερίας. Η διεκδίκηση είναι δύσκολο πράγμα. Δεν επιτυγχάνεται μόνο μέσω της φωνής. Ο διάλογος, η σιωπή, η σκληρή δουλειά και η επιμονή είναι τρόποι διεκδίκησης. Το «τσαγανό» είναι μία λέξη που μπορεί να θεωρηθεί η ικανότητα διεκδίκησης. Δεν σημαίνει αγένεια, βία και σκληρότητα. Αντιθέτως σημαίνει την «υποχρέωση» του καθενός να παλέψει για να πετύχει αυτό που θέλει και να μάχεται για αυτό που πιστεύει. Σημαίνει αποφασιστικότητα, θάρρος και αντοχή. Υπηρέτης των επιλογών και του οράματος το «τσαγανό» μπορεί να φέρει κάποιον ποιό κοντά στην πραγματοποίηση όσων επιθυμεί.
Προσαρμογή που σημαίνει κατανόηση της διαφορετικής αλήθειας, πραγματικότητας, κοσμοθεωρίας και προσπάθεια αποδοχής αυτής. Προσαρμογή στο περιβάλλον που βρίσκεσαι χωρίς να αλλάζεις των πυρήνα του εγώ σου. Αντίληψη των καινούργιων συνθηκών που προκύπτουν και ανάπτυξη μηχανισμών ώστε να είναι πίο ομαλή αυτή η «μετάβαση» από την κατάσταση Α στην κατάσταση Β. Tα δέντρα λυγίζουν και κινούνται ανάλογα με τους ανέμους για να μην κοπούν. Είναι ευέλικτα παραμένοντας όμως δέντρα. Η τέχνη της προσαρμογής και της ευελιξίας είναι πάντα απαραίτητη καθώς οι αλλαγές είναι αναπόφευκτες. Και όσο λιγότερα χάνουμε από τον εαυτό μας κάθε φορά που κάτι αλλάζει και προσαρμοζόμαστε σε αυτό, τόσο καλύτερο.
Συνταγές καλής ζωής δεν υπάρχουν. Με πλήρη ευθύνη των πράξεων ο καθένας προσπαθεί να κάνει το καλύτερο που μπορεί. Συμβουλές, κανόνες και ρητά μπορούν να βοηθήσουν αλλά η κάθε ζωή είναι τόσο ίδια αλλά και συνάμα τόσο διαφορετική που κάνει την τέχνη του ζῆν προσωπική «εφεύρεση» του καθενός. Και αυτό την κάνει τόσο συναρπαστική.
