Πριν μερικές ημέρες, ένας αναγνώστης του μπλογκ, απάντησε σε ένα άρθρο, πολύ ευγενικά είναι αλήθεια, και ακολούθησε μεγάλη αλληλογραφία. Πέραν του κεντρικού θέματος της επικοινωνίας που ήταν το κατά πόσο πρέπει ένας Χριστιανός να προσβάλλεται από αυτά που γράφω, πρόσεξα πως ο συγκεκριμένος αναγνώστης έκανε συνεχώς λάθη σχετικά με τον αθεϊσμό.
Συνεπώς νιώθω την ανάγκη να ξεκαθαρίσω μερικά θέματα άλλη μια φορά.
Ο αθεϊσμός δεν είναι πολύπλοκο θέμα. Αντιθέτως είναι εξαιρετικά απλό. Απλώς δεν πιστεύω σε κανένα θεό. Αυτό είναι το μόνο χαρακτηριστικό που χρειάζεται να έχει κάποιος για να τον αποκαλέσουμε άθεο. ΤΟ ΜΟΝΟ!
Άθεος δεν σημαίνει πως η ζωή μου δεν έχει νόημα, γιατί έχει, δεν σημαίνει πως πιστεύω στην εξέλιξη των ειδών, αν και πιστεύω, δεν σημαίνει πως πιστεύω στον διάβολο, μιας και αν δεν πιστεύεις στον θεό τότε δεν πιστεύεις ούτε στον διάβολο που είναι δημιούργημά Του.
Άθεος δεν σημαίνει πως είμαι καλός άνθρωπος ή πως είμαι κακός άνθρωπος. Υπάρχουν καλοί και κακοί άθεοι.
Γιατί δεν πιστεύω στον θεό; Γιατί οι αποδείξεις που βλέπω και που μου έχουν δοθεί δεν είναι αρκετές για να με πείσουν.
Οι άθεοι δεν έχουμε όλοι τις ίδιες πεποιθήσεις. Κάποιοι είναι αριστεροί άθεοι, άλλοι φιλελεύθεροι, άλλοι φεμινιστές, άλλοι φιλόζωοι, άλλοι δημοκράτες, άλλοι φασίστες, οτιδήποτε.
Αυτές μας οι πεποιθήσεις ΔΕΝ προέρχονται από τον αθεϊσμό μας. Αν προέρχονταν θα είχαμε όλοι τις ίδιες πεποιθήσεις. Αντιθέτως ο ίδιος ο αθεϊσμός είναι προϊόν των πεποιθήσεών μας για την επιστήμη και τη προέλευση το ανθρώπου.
Κανένας λογικός άθεος δεν είναι δογματικά ταγμένος να μην πιστέψει στο Θεό. Απλώς οι αποδείξεις για την ύπαρξή του είναι …χάλια μαύρα. Θα ήταν απίστευτα απλό για ένα παντοδύναμο Ον να γράψει ένα κεφάλαιο στο ιερό του βιβλίο με το οποίο θα έσβηνε όλες τις αμφιβολίες που έχει ένας άθεος. Θα μπορούσε να μας δώσει τις λύσεις για όλα τα σημαντικά προβλήματα του 21ου αιώνα, ή να ευθυγραμμίσει τα αστέρια ώστε να γράφουν «ΘΕΟΣ», ή «ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ» (το ίδιο είναι). Αυτό θα με έκανε και εμένα πιστό. Αντί για αυτό μας δίνει οδηγίες πως να σφάξουμε κατσίκες και να πουλήσουμε γυναίκες.
Δεν μπορείς να τσουβαλιάσεις όλους τους άθεους μαζί. Είμαστε διαφορετικοί. Το μόνο κοινό που έχουμε είναι πως δεν έχουμε πεισθεί για την ύπαρξη Θεού. Μπορεί να έχουμε και άλλα κοινά, μπορεί και όχι.
Οι περισσότεροι άθεοι μεγάλωσαν από τους γονείς του ως πιστοί. Το γεγονός πως μας μεγάλωσαν να πιστεύουμε σε κάτι δεν σημαίνει πως πρέπει να παραμείνουμε κολλημένοι σε αυτό το δόγμα.
Στη εκκλησία, αλλά και με τη θρησκεία είχα και καλές και κακές εμπειρίες. Αυτές σε μεγάλο βαθμό με έκαναν αυτό που είμαι σήμερα. Αλλά δεν είμαι θυμωμένος με τον Θεό. Είναι δύσκολο να θυμώσεις με κάτι που δεν πιστεύεις πως υπάρχει και αν το κάνεις, ίσως το πρόβλημά σου να είναι …διαφορετικής φύσης.
Μπορεί να μην είμαι θυμωμένος με τον Θεό, αλλά είμαι εξαιρετικά τσαντισμένος με την οργανωμένη θρησκεία. Δεν αναφέρομαι μόνο στο Χριστιανισμό αλλά σε όλες τις θρησκείες, απλώς μιλάω για τον Χριστιανισμό μιας και αυτόν ξέρω καλύτερα.
Μερικά από τα προβλήματα που έχω με το Χριστιανισμό είναι πως είναι κατά των ίσων δικαιωμάτων των γυναικών, κατά της επιστήμης, κατά της προόδου, σεξιστικός, ομοφοβικός, υπέρ της δουλείας, βίαιος, υπέρ της ανθρωποθυσίας και επειδή χρησιμοποιεί το φόβο ως εργαλείο ελέγχου.
Το ότι είμαι άθεος δεν σημαίνει πως δεν έχω ηθική. Αυτό είναι μεγάλο θέμα το οποίο έχω αναλύσει σε προηγούμενο πρόσφατο άρθρο, οπότε απλώς να πω πως θεωρώ πως η ηθική της Βίβλου είναι εξαιρετικά προβληματική για να την ακολουθήσω. Δεν μπορώ να δεχθώ πως κάτι είναι καλό απλώς επειδή το είπε ο Θεός. Αν πιστεύετε πως αυτό είναι λάθος τότε υποθέτω πως είστε έτοιμοι να σκοτώσετε το παιδί σας αν σας το πει ο Θεός. Τι; Όχι; Χμμμ….
Ο αριθμός των ανθρώπων που πιστεύουν στο Θεό σε όλο τον κόσμο είναι τεράστιος, αυτό όμως δεν αποτελεί απόδειξη της ύπαρξης του Θεού. Αν ήταν απόδειξη, τότε ποιανού Θεού;
Ο αθεϊσμός δεν είναι μια πίστη. Πρόκειται για την άρνηση αυτής της πίστης για λόγους που προανέφερα.
Οι άθεοι δεν ισχυριζόμαστε πως έχουμε την υπέρτατη αλήθεια. Δεν έχουμε αλάνθαστα βιβλία. Δεν έχουμε ιερούς συγγραφείς. Ουδείς αλάνθαστος, ούτε ο Πάπας.
Αγνωστικιστής είναι αυτός που ζητάει γνώση για να λάβει θέση. Αυτό είναι διαφορετικό από την αθεϊα όπου απορρίπτουμε την ύπαρξη του Θεού. Αλλά μπορεί να υπάρξει αγνωστικιστής άθεος, σαν εμένα, ο οποίος λέει πως δεν γνωρίζει αν υπάρχει Θεός και επιλέγει να μη πιστέψει καθώς και γνωστικός άθεος που είναι βέβαιος πως δεν υπάρχει θεός.
Η αθεϊα δεν είναι πίστη (ξανά). Δεν είναι μια κοσμοθεωρία ώστε να σκοτώσεις στο όνομά της. Οι φόνοι έχουν πολλά κίνητρα, αλλά η έλλειψη πίστης δεν είναι ένα από αυτά.
Τέλος,
19. Οι άθεοι δεν τρώμε μωράκια. Σίγουρα δεν τρώμε μωράκια κάθε Πέμπτη και Σάββατο οπότε τρώμε γατάκια και σκυλάκια. Αυτό το πράγμα με τα μωράκια είναι μύθος.
Βάζω στοίχημα πως υπάρχουν πολλοί συνάνθρωποι που λένε πως δεν ξέρουν αν υπάρχει θεός, αλλά δεν έχουν συνειδητοποιήσει πως στην ουσία είναι άθεοι. Όποιος από αυτούς διαβάζει αυτό το άρθρο νομίζω πως είναι σημαντικό να καταλάβει πως η αθεϊα δεν είναι κάτι κακό, όπως ίσως του έχουν πει. Πρόκειται απλώς για την ουδέτερη στάση στον ισχυρισμό πως υπάρχει Θεός όπως αυτός περιγράφεται στα διάφορα ιερά βιβλία.
Ο αθεϊσμός όχι μόνο δεν είναι κακός αλλά προκειμένου να ξεμπλέξουμε με αρκετά από τα κακά τη θρησκείας θα πρέπει να μαζευτούμε πολλοί και να οργανωθούμε καλύτερα.
Το πρώτο βήμα όμως είναι να το καταλάβουμε.
Αθεΐα. Ανωμαλία της ψυχής
Μερικοί αρνούνται τον Θεό. Μας λένε πώς δεν υπάρχει. Επιστρατεύουν ονόματα επιστημόνων πού διακηρύττουν τον αθεϊσμό τους. Ισχυρίζονται πώς δεν υπάρχουν επιχειρήματα για την ύπαρξη Του. Φυσικά χρειάζεται πολλή αφέλεια να νομίζει κανείς, ότι με την ύπεραπλουστευτική μέθοδο τού ένα και ένα ίσον δύο αποδεικνύεται ή ύπαρξη τού Θεού. Θα μπορούσαμε όμως κι εμείς με τη σειρά μας να τους πούμε: «Αν, όπως λέτε, δεν υπάρχουν επιχειρήματα πού να αποδεικνύουν την ύπαρξη τού Θεού, πολύ περισσότερο δεν υπάρχουν αποδείξεις πού να αποδεικνύουν την ανυπαρξία Του.
Αλλά πέρα από αυτά υπάρχει ένα μεγάλο ερώτημα, χωρίς απάντηση για τους άθεους: Ποια απάντηση θα δώσουν στο γενικό και καθολικό φαινόμενο της θρησκείας; Γιατί κανένας σοβαρός και χωρίς προκαταλήψεις ερευνητής δεν μπορεί να αμφισβήτηση, πώς το φαινόμενο αυτό είναι καθολικό, φυσικό και έμφυτο.
Το ερώτημα αυτό δεν είναι σημερινό. Το έθεσε από πολύ παλιά ό Πλούταρχος και αποτελεί πολύτιμη ιστορική μαρτυρία. Να τι έγραφε: «Μπορείς να βρής πολιτείες χωρίς κάστρα, χωρίς να ξέρουν γράμματα, χωρίς βασιλιάδες, χωρίς σπίτια, χωρίς χρήματα, χωρίς να έχουν ανάγκη από νομίσματα, χωρίς θέατρα και γυμναστήρια. Αλλά κανένας δεν είδε πολιτεία πού να μην έχει ιερά και θεούς».
Και έρχονται μετά ή Ιστορία, ή Αρχαιολογία, ή Εθνολογία, για να το αποδείξουν. Και βυθίζονται στα βάθη των αιώνων. Και σκάβουν σπιθαμή με σπιθαμή τη γη. Και ψάχνουν. Και ερευνούν μνημεία, φυλές, γλώσσες, βαρβάρους και ημιβάρβαρους λαούς. Και μελετούν πέτρες, μάρμαρα, παπύρους, σφηνοειδείς γραφές, ιερογλυφικά, ήθη και έθιμα. Και παντού βρίσκουν το όνομα τού Θεού. Παντού συναντούν βωμούς. Κατάσπαρτη ή γη από τα μνημεία της ευλάβειας πού μαρτυρούν την έμφυτη πίστη, το άνεκρίζωτο και αυθόρμητο θρησκευτικό συναίσθημα. Και μένουν έκπληκτοι οι έρευνηταί. Και στέκονται με θαυμασμό. Και ζητούν μία εξήγηση. Και ή εξήγηση έρχεται μόνη της. Τότε τι τα θέλουμε τα πολλά επιχειρήματα, όταν τα ίδια τα γεγονότα φωνάζουν. Και τα γεγονότα φωνάζουν, πώς ματαιοπονούν όσοι φλυαρούν, πώς δεν είναι βαθιά φυτεμένη στην ψυχή ή πίστη στο θείο.
Γιατί και αν όλα λείπουν από τις πόλεις και τους ανθρώπους, υπάρχει κάτι πού από κανένα φυσιολογικό άνθρωπο δεν λείπει. Και αυτό είναι οι βωμοί και τα ιερά. Ή προσευχή και ή λατρεία τού Θεού. Ή πίστη στην δύναμη Του και στην προστασία Του. Γιατί; Σύμπτωση; Καθόλου. Κάπου άλλου πρέπει να ζητηθεί ή εξήγηση. Οι βωμοί δεν στήνονται έτσι στην τύχη. Μας παραπέμπουν σ’ Αυτόν τον «Άγνωστο, αλλά υπαρκτό Θεό. Γιατί ό Θεός ανταποκρίνεται στα πιο μυστικά βάθη τής ανθρώπινης ψυχής. Και το ερώτημα μας: Τόσο βαθιά ριζωμένη ή πίστη στον Θεό και δεν υπάρχει Θεός; Τίποτα δεν υπάρχει χωρίς να εξυπηρετεί κάποιο συγκεκριμένο σκοπό. Υπάρχουν φτερά στα πουλιά, γιατί υπάρχει αέρας. Υπάρχουν πτερύγια στα ψάρια γιατί κολυμπάνε στο νερό. Υπάρχει βαθιά στην ψυχή ή αναζήτηση τού Θεού και δεν υπάρχει Θεός;
Έτσι είναι. Ό άνθρωπος δεν αναπαύεται μακριά από την πηγή του και γι αυτό αδιάκοπα την αναζητεί. Το δημιούργημα αναζητεί πάντα τον Δημιουργό του. Έχουν πλήρη εδώ εφαρμογή τα λόγια τού ιερού Αυγουστίνου. Λόγια βγαλμένα από τη δική του προσωπική εμπειρία: «Μας έχεις, ώ Θεέ μας, δημιουργήσει για Σένα και ή ψυχή μας είναι ανήσυχη, έως ότου επιστρέψει σε Σένα».
Πώς γίνεται ακόμα, λαοί πού καθόλου δεν γνωρίζονται. Χωρίς καμιά επικοινωνία. Με διαφορετικές συνήθειες. Με άλλα ήθη και έθιμα. Με διαφορετική γλώσσα, ιστορία και πολιτισμό. Πώς γίνεται να συμφωνούν μόνο στην ύπαρξη τού Θεού; «Δεν υπήρξε ούτε υπάρχει πουθενά άθεος φυλή. Να το συμπέρασμα από τις έρευνες μου πού έκανα όχι ως πιστός, αλλά ως φυσιοδίφης. Οι παρατηρήσεις μου τόσο από το παρελθόν όσο και από το παρόν δείχνουν, ότι ή ευσέβεια είναι χαρακτηριστικό τού ανθρώπινου γένους, ενώ ή αθεΐα είναι ανώμαλη και παθολογική κατάσταση τής ψυχής», έγραφε ό Κατρεφάζ στο περίφημο βιβλίο του «Το ανθρώπινο γένος».
Μα υπάρχουν και άθεοι. Αυτό δεν καταργεί την παγκοσμιότητα τής θρησκείας. Το ότι υπάρχουν τυφλοί δεν σημαίνει, πώς τα μάτια δεν είναι έμφυτα στον άνθρωπο. Και επειδή υπάρχουν άπιστοι δεν σημαίνει, πώς δεν υπάρχει Θεός. Ή ψυχή στην φυσική της κατάσταση στρέφεται στον Θεό, όπως ή μαγνητική βελόνα στον βορά. Ή βλάβη τής βελόνας δεν καταργεί τον βορά, όπως ή τύφλωση μερικών δεν καταργεί την όραση των υγειών.
«ΖΩΗ»
«ΖΩΗ»
