Κάποιες φορές ερχόμαστε αντιμέτωποι με σωματικούς πόνους, οι οποίοι δεν προκαλούνται από οργανικές αιτίες, αλλά από ψυχολογικές. Τα συστήματα που επηρεάζονται πιο συχνά από ψυχοσωματικές διαταραχές είναι αυτά του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού.
Οι γαστρεντερικές παθήσεις περιλαμβάνουν το έλκος, τη σπαστική κολίτιδα ή το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου.
.
ψυχοσωματικά προβλήματα μπορεί να είναι οι πονοκέφαλοι, οι παιδικές αλλεργίες, και δερματικές παθήσεις
Κάποιοι επιστήμονες κατατάσσουν στις γαστρεντερικές παθήσεις τη νευρική ανορεξία και τη βουλιμία. Άλλα ψυχοσωματικά προβλήματα μπορεί να είναι οι πονοκέφαλοι, οι παιδικές αλλεργίες, και δερματικές παθήσεις (νευροδερματίτιδα, εκζέματα, αλλεργίες).
Σύμφωνα με τη θεωρία της πυρηνικής σύγκρουσης (Alexander, 1950) οι ψυχοσωματικές διαταραχές προκαλούνται από ασυνείδητες συγκρούσεις. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε την τάση να σωματοποιούμε ή ασυνείδητα να προκαλούμε σωματικά ατυχήματα σε καταστάσεις όπου η ψυχική επίδραση των συμβάντων ξεπερνάει τις συνηθισμένες μας άμυνες ενάντια στον ψυχικό πόνο.
Σύμφωνα με τη θεωρία της πυρηνικής σύγκρουσης (Alexander, 1950) οι ψυχοσωματικές διαταραχές προκαλούνται από ασυνείδητες συγκρούσεις. Όλοι οι άνθρωποι έχουμε την τάση να σωματοποιούμε ή ασυνείδητα να προκαλούμε σωματικά ατυχήματα σε καταστάσεις όπου η ψυχική επίδραση των συμβάντων ξεπερνάει τις συνηθισμένες μας άμυνες ενάντια στον ψυχικό πόνο.
Πολλοί άνθρωποι τα παρουσιάζουν ύστερα από αλλαγές στη ζωή τους ή συναισθηματικές απογοητεύσεις, όπως είναι ο θάνατος κάποιου αγαπημένου τους προσώπου, μια μετακόμιση, το διαζύγιο, τα οικονομικά προβλήματα, η αλλαγή εργασίας, οι διαταραγμένες προσωπικές σχέσεις, το άγχος εξετάσεων και οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να ;προκαλέσει στρες στον καθένα. Γιατί όμως σε κάποιους αυτά τα καθημερινά θέματα να προκαλούνε ψυχοσωματικά συμπτώματα ενώ σε κάποιους άλλους όχι;
Η διαφορά βρίσκεται στον τρόπο που ερμηνεύει και αντιμετωπίζει ο καθένας αυτά τα προβλήματα στη ζωή του. Αυτός ο τρόπος καθρεφτίζεται στην ψυχή μας και κατ’ επέκταση στο σώμα μας. Οι ημικρανίες από τις οποίες μπορεί κάποιος να ταλαιπωρείται είναι εκεί για να του υπενθυμίζουν την ψυχολογική τους κατάσταση και τα συναισθήματα που δεν συνειδητοποιεί ή προσπαθεί να ξεχάσει.
Ψυχοσωματικοί αποκαλούνται οι άνθρωποι, οι οποίοι συνηθίζουν να εκδηλώνουν ψυχοσωματικά προβλήματα απέναντι σε κάθε αύξηση της ψυχικής έντασης. Σύμφωνα με τους Nemiah και Σιφναίο, οι ψυχοσωματικοί ασθενείς χαρακτηρίζονται από πλήρη ασυνειδητότητα των συναισθημάτων τους ή πλήρη ανικανότητα λεκτικής έκφρασης τους, συνειρμοί που χαρακτηρίζονται από απουσία φαντασίας (για παράδειγμα εξαντλητική αναλυτική περιγραφή γεγονότων ή καταστάσεων), και αδυναμία να διαχωρίσουν τις συγκινήσεις από τη σωματική αίσθηση. Τα χαρακτηριστικά αυτά της προσωπικότητας ονομάζονται αλεξιθυμία.
Σύμφωνα με τη νευροβιολογία, η αλεξιθυμία μπορεί να έχει σχέση με τη λειτουργική αποσύνδεση των δύο ημισφαιρίων. H αλεξιθυμία είναι ένα χαρακτηριστικό που δύσκολα θεραπεύεται. Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει ότι η ομαδική ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματικότερη στους ψυχοσωματικούς ασθενείς από την ατομική. Στα πλαίσια της ομάδας υπάρχει η δυνατότητα συναισθηματικής έκφρασης και εξερεύνησης φαντασιακού υλικού και ονείρων.
