Ποιός είναι ο καλύτερος κλέφτης;

ὑμᾶς ......ἀκούω δεινοὺς εἶναι κλέπτειν τὰ δημόσια

Υπάρχει ένας πολύ ενδιαφέρων διάλογος μεταξύ Ξενοφώντα του Αθηναίου και Χειρίσοφου του Λακεδαιμόνιου. Ο στρατός είχε βρεθεί αντιμέτωπος με νομάδες που κοντά στον ποταμό Φάση (παρὰ τὸν Φᾶσιν ποταμόν ) που κατείχαν κάτι βουνά και έπρεπε να περάσουν από μια κοιλάδα , την οποία έλεγχε μια ισχυρή φυλή, σταμάτησαν λοιπόν τρία – τέσσερα μίλια μακριά και παρέταξαν τον στρατό για μάχη. Μόλις ακροβολιστήκανε συγκάλεσαν πολεμικό συμβούλιο .

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Η πορεία που έκαναν οι μύριοι του Ξενοφώντα.

- Χειρίσοφος : Η γνώμη μου είναι να μη βιαστούμε να τους χτυπήσουμε ( ἡμᾶς δὲ βουλεύεσθαι εἴτε τήμερον εἴτε αὔριον δοκεῖ ὑπερβάλλειν τὸ ὄρος. [4.6.9]).

- Κλεάνορας (ο γεροντότερος από τους αρχηγούς) : Πρέπει να επιτεθούμε αμέσως, αν αναβάλουμε για αύριο την επίθεση, ο εχθρός θα πάρει περισσότερο θάρρος και ίσως αυξήσει την δύναμή του (ἐπὰν τάχιστα ἀριστήσωμεν, ἐξοπλισαμένους ὡς κράτιστα ἰέναι ἐπὶ τοὺς ἄνδρας. εἰ γὰρ διατρίψομεν τὴν τήμερον ἡμέραν, οἵ τε νῦν ἡμᾶς ὁρῶντες πολέμιοι θαρραλεώτεροι ἔσονται καὶ ἄλλους εἰκὸς τούτων θαρρούντων πλείους προσγενέσθαι. [4.6.10]).

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο στρατός των μυρίων που στην πραγματικότητα δεν ήταν 10.000 (μύριοι), αλλά 13.000 άνδρες υπήρξε η πιό αξιόμαχη δύναμη μέσα στο Περσικό κράτος, που δεν νικήθηκε πουθενά και φυσικά υπήρξε ο προπομπός της εκστρατείας που θα έκανε σε 70 περίπου χρόνια ο Μέγας Αλέξανδρος.

- Ξενοφών : Όλη η δύναμη του εχθρού είναι συγκεντρωμένη σε τούτο το πέρασμα. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε σ αυτή την περίπτωση είναι να βρούμε κάποιο άλλο δρόμο και να περάσουμε τη νύχτα απ αυτό το βουνό. Έτσι δεν θα μας έπαιρνε κανείς είδηση. Θα ήταν ευκολότερο για μας να σκαρφαλώσουμε απάνω στις πλαγιές αυτού του βουνού, όσο απόκρημνες και αν είναι αυτές ,παρά να περπατάμε στον κάμπο και να πολεμάμε μαζί τους ταυτόχρονα. Είναι προτιμότερο , να σκαρφαλώσουμε ειρηνικά σ αυτά τα βουνά χωρίς κανένα περισπασμό από μέρους του εχθρού, παρά να βαδίζουμε στην κοιλάδα και να ακούμε να βουίζουν στα αυτιά μας τα εχθρικά βέλη. Εκείνο που πρέπει να κάνουμε τώρα είναι να προσπαθήσουμε να κλέψουμε από τα χέρια των εχθρών κάποια διάβαση για να μπορέσουμε να περάσουμε εκεί χωρίς να μας πάρουν είδηση. Κι αυτή τη δουλειά πρέπει να την αναλάβεις εσύ Χειρίσοφε, γιατί είσαι ο πιο κατάλληλος από όλους μας. Εσύ είσαι πρώτος και καλύτερος στην κλεψιά. Έχω ακούσει πολλές φορές να λένε για σας τους Σπαρτιάτες που ανήκετε στην ανώτερη κοινωνική τάξη , πως στην στρατιωτική σχολή που σπουδάζετε σας μαθαίνουν να κλεβετε, κι αν τύχη καμμιά φορά να σας πιάσουν σας μαστιγώνουν. Να τα βουνά Χειρίσοφε ! Για να δούμε τώρα τι θα καταφέρεις να κάμεις! (--ἐγὼ δ᾽ οὕτω γιγνώσκω. εἰ μὲν ἀνάγκη ἐστὶ μάχεσθαι, τοῦτο δεῖ παρασκευάσασθαι, ὅπως ὡς κράτιστα μαχούμεθα· εἰ δὲ βουλόμεθα ὡς ῥᾷστα ὑπερβάλλειν, τοῦτό μοι δοκεῖ σκεπτέον εἶναι, ὅπως <ὡς> ἐλάχιστα μὲν τραύματα λάβωμεν, ὡς ἐλάχιστα δὲ σώματα ἀνδρῶν ἀποβάλωμεν. [4.6.11] τὸ μὲν οὖν ὄρος ἐστὶ τὸ ὁρώμενον πλέον ἢ ἐφ᾽ ἑξήκοντα στάδια, ἄνδρες δ᾽ οὐδαμοῦ φυλάττοντες ἡμᾶς φανεροί εἰσιν ἀλλ᾽ ἢ κατ᾽ αὐτὴν τὴν ὁδόν· πολὺ οὖν κρεῖττον τοῦ ἐρήμου ὄρους καὶ κλέψαι τι πειρᾶσθαι λαθόντας καὶ ἁρπάσαι φθάσαντας, εἰ δυναίμεθα, μᾶλλον ἢ πρὸς ἰσχυρὰ χωρία καὶ ἀνθρώπους παρεσκευασμένους μάχεσθαι. [4.6.12] πολὺ γὰρ ῥᾷον ὄρθιον ἀμαχεὶ ἰέναι ἢ ὁμαλὲς ἔνθεν καὶ ἔνθεν πολεμίων ὄντων, καὶ νύκτωρ ἀμαχεὶ μᾶλλον ἂν τὰ πρὸ ποδῶν ὁρᾐη τις ἢ μεθ᾽ ἡμέραν μαχόμενος, καὶ ἡ τραχεῖα τοῖς ποσὶν ἀμαχεὶ ἰοῦσιν εὐμενεστέρα ἢ ἡ ὁμαλὴ τὰς κεφαλὰς βαλλομένοις. [4.6.13] καὶ κλέψαι δ᾽ οὐκ ἀδύνατόν μοι δοκεῖ εἶναι, ἐξὸν μὲν νυκτὸς ἰέναι, ὡς μὴ ὁρᾶσθαι, ἐξὸν δ᾽ ἀπελθεῖν τοσοῦτον ὡς μὴ αἴσθησιν παρέχειν. δοκοῦμεν δ᾽ ἄν μοι ταύτῃ προσποιούμενοι προσβάλλειν ἐρημοτέρῳ ἂν τῷ ὄρει χρῆσθαι· μένοιεν γὰρ <ἂν> αὐτοῦ μᾶλλον ἁθρόοι οἱ πολέμιοι. [4.6.14] ἀτὰρ τί ἐγὼ περὶ κλοπῆς συμβάλλομαι; ὑμᾶς γὰρ ἔγωγε, ὦ Χειρίσοφε, ἀκούω τοὺς Λακεδαιμονίους ὅσοι ἐστὲ τῶν ὁμοίων εὐθὺς ἐκ παίδων κλέπτειν μελετᾶν, καὶ οὐκ αἰσχρὸν εἶναι ἀλλὰ καλὸν κλέπτειν ὅσα μὴ κωλύει νόμος. [4.6.15] ὅπως δὲ ὡς κράτιστα κλέπτητε καὶ πειρᾶσθε λανθάνειν, νόμιμον ἄρα ὑμῖν ἐστιν, ἐὰν ληφθῆτε κλέπτοντες, μαστιγοῦσθαι. νῦν οὖν μάλα σοι καιρός ἐστιν ἐπιδείξασθαι τὴν παιδείαν, καὶ φυλάξασθαι μὴ ληφθῶμεν κλέπτοντες τοῦ ὄρους, ὡς μὴ πληγὰς λάβωμεν. [4.6.16]).

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Ο Ξενοφώντας ο Αθηναίος, εκτός από πολύ καλός στρατηγός αναδείχτηκε και ο πρώτος πολεμικός ανταποκριτής, καταγράφοντας την πορεία των μυρίων και δίνοντας πολύτιμα στοιχεία τόσο από τις μάχες όσο και από τις συνήθειες των λαών που συνάντησε.

- Χειρίσοφος: Εγώ; Μα όλος ο κόσμος ξέρει Ξενοφώντα, πως εσείς οι πολιτικάντες στην Ελλάδα είσαστε οι μεγαλύτεροι κλέφτες, μολονότι τιμωρείτε με μεγάλη αυστηρότητα τους κλέφτες όταν τους πιάνετε. Κι όσες φορές συζητείτε για να ιδήτε ποιος είναι ο καλύτερος άνθρωπος που πρέπει να εκλέξετε για να σας κυβερνήση, θαρρώ πως δεν κάνετε τίποτα άλλο παρά να εκλέγετε κλέφτες. Για να ιδούμε τώρα, λοιπόν, Ξενοφώντα, αν θα τα καταφέρεις να κλέψεις κι εσύ σ αυτή την περίπτωση, όπως οι πολιτικάντες σας στην Αθήνα (κἀγὼ ὑμᾶς τοὺς Ἀθηναίους ἀκούω δεινοὺς εἶναι κλέπτειν τὰ δημόσια, καὶ μάλα ὄντος δεινοῦ κινδύνου τῷ κλέπτοντι, καὶ τοὺς κρατίστους μέντοι μάλιστα, εἴπερ ὑμῖν οἱ κράτιστοι ἄρχειν ἀξιοῦνται· ὥστε ὥρα καὶ σοὶ ἐπιδείκνυσθαι τὴν παιδείαν. [4.6.17]).

- Ξενοφών : Πολύ καλά, θα προσπαθήσω με κάθε τρόπο.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Πέρσες μαχητές.

Και πράγματι την νύχτα έστειλε ο Ξενοφών δύο αποσπάσματα ελαφριού πεζικού μαζί με μια επικουρική δύναμη πεζικού γραμμής και κυρίεψαν χωρίς δυσκολία ένα ύψωμα, πάνω στο οποίο άναψαν φωτιές ο εχθρός ανησύχησε, το πρωί η ορειβατική δύναμη κατέβηκε στα πλευρά του εχθρού και τότε άρχισαν να τον απειλούν με μια επίθεση καταμέτωπο, οι νομάδες το έβαλαν στα πόδια καταφοβισμένοι αφήνοντας ελεύθερη την διάβαση……