Ακούω γύρω μου πολλά!
Πολλά! Έξυπνα και πνευματώδη που «μοστράρονται» σαν λόγια «από καρδιάς», κι απλά χαμογελάω γιατί ξέρω πια πως τα περισσότερα λέγονται μόνο για να ειπωθούν και να εντυπωσιάσουν, κι είναι «μόνο λόγια» χωρίς αντίκρισμα, χωρίς ουσία, χωρίς κανένα βάθος!
Θεωρίες καταδικασμένες να μείνουν θεωρίες μόνο…
Οι άνθρωποι πιο εύκολα από ποτέ, τάζουν, υπόσχονται κι ορκίζονται «αφοσίωση και παρουσία στα εύκολα και στα δύσκολα» αλλά στην πρώτη αναποδιά αθετούν τα λόγια τους χωρίς κανέναν ενδοιασμό και «την κάνουν με ελαφρά…»
Ακούγοντάς τους, κάποιες φορές θλίβομαι, άλλες γελάω, άλλες απορώ, μα πάντα στα «Μεγάλα Λόγια» κρατάω «μικρό καλάθι», πια…
Είναι γιατί ξέρω, ότι τα λόγια όσο εύκολα λέγονται τόσο δύσκολα υλοποιούνται και ειδικά στα ζόρια είναι πιο εύκολη υπόθεση η λιποταξία…
Παρόλο που ξέρω πια, τι συμβαίνει, απορώ ακόμη με τη δηθενιά και τη φαφλατίλα των ανθρώπων, κι (εξ)οργίζομαι με την ανεπάρκεια και την ανεντιμότητά τους…
Όλοι στα λόγια είναι αρχιτεχνίτες,
μα τελείως ανειδίκευτοι στις πράξεις…
Κι απορώ γιατί δε το βουλώνουν απλά; Γιατί λένε, λένε, λένε…ενώ ξέρουν πόσο λίγοι κι ανεπαρκείς είναι στο να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων;;;
Απλά βολεύονται και κρύβονται πίσω απ’ τα μεγάλα λόγια τους, που (νομίζουν πως) δεν κοστίζουν δα και τίποτα! κι ας σακατεύουν τους αφελείς που τα πιστεύουν…
Στις σχέσεις αφεντεύει ο ωχαδερφισμός, η δηθενιά, η διπροσωπία κι η υποκρισία!
Έτσι μάθαμε! Έτσι είναι η νοοτροπία μας! κι ας μιλάμε όλοι για αλλαγή…
Ας λέμε όλοι πως θέλουμε να πατάξουμε το «ΕγΩ» και να πορευτούμε με το «εμείς». Πρακτικά το μόνο που κάνουμε είναι να ταϊζουμε ασταμάτητα το «ΕγΩ Μας» με έπαρση και σνομπισμό για τους άλλους…
Αλλεργική στην υποκρισία και άτομο φύσει αισιόδοξο, ήλπισα προς στιγμήν πως μπορεί και ν’ αλλάξει ετούτος ο ψεύτης ντουνιάς αν προσπαθήσουμε ν’ αλλάξουμε λίγο, όλοι τους «υπέροχους» εαυτούς μας!
Αν ο καθένας δει βαθιά μέσα του κι αυτό προσπαθήσει να διορθώσει, εκείνο το «ρημαδομέσα του» που νοσεί κι όχι τους άλλους…
Μα όλο και πιο πολύ διαπιστώνω ότι ο ένας κοιτά να «βγάλει το μάτι» του άλλου θεωρώντας τον εαυτό του κάτι Ανώτερο ή κάτι Καλύτερο απ’ τον άλλον… ΤΡΟΜΑΡΑ ΜΑΣ!
Όλο και πιο πολύ καταλαβαίνω πως δε μπορώ να σώσω τον κόσμο! Ούτε εγώ, ούτε εσύ, ούτε οι λίγοι ρομαντικοί κι ονειροπαρμένοι που πολεμάμε ν’ αντιστρέψουμε την προδιαγεγραμμένη πορεία του… Άλλωστε για να σωθεί θα έπρεπε ν’ αντιλαμβανόταν ότι πάει κατά διαόλου…
Ρομαντικά σκεπτόμενη θα συνεχίσω να προσπαθώ και να ελπίζω!
Ρεαλιστικά όμως φερόμενη θα διαφυλάξω τα μάτια μου…
Δε θ’ αφήσω να μου τα βγάλουν…
Τα θεωρώ ένα από τα δυνατά μου σημεία, ως προσωπικότητα κι ως άνθρωπος.
Όχι για το χρώμα ή το σχήμα τους, μα για την καθαρότητά τους, και την ειλικρίνεια που περικλείουν κι εκπέμπουν όταν κοιτούν τους ανθρώπους στα δικά τους και τους μιλούν…
Γιατί εκεί γράφεται η αλήθεια μου και μόνο εκεί αναζητάω να διαβάσω την αλήθεια των ανθρώπων…
Θα τα προφυλάξω λοιπόν, όσο μπορώ!
Δε τα διαθέτω για να μου τα «βγάλουν» και σε καμιά περίπτωση δε θα το επιτρέψω να γίνει κατά πρόσωπο!
Σε όσους δε μπορούν να εκτιμήσουν την αλήθεια τους κι είναι ανάξιοι να την καταλάβουν, απλά γυρίζω την πλάτη μου… Δεν αναλώνομαι και δε ξοδιάζομαι πλέον!
Τώρα θα μου πείτε… «Πώς να προστατέψεις την πλάτη;»
Σωστά! Δε μπορείς!…
Απλά τη γυρίζεις κι απομακρύνεσαι, ελπίζοντας οι μαχαιριές που θα φας, να μη φτάσουν κόκκαλο κι αφήσουν ανεπανόρθωτες λαβωματιές…
Κι έτσι προχωράς… ελπίζοντας πως ανάμεσα στους ανθρώπους θα βρεις και κάποιους να σου μοιάζουν.
Γιατί τα ψεύτικα, αλλά ωραία,
σχέδια και λόγια, είναι πειστικά
Ας υποθέσουμε ότι διεκδικείτε τη δουλειά των ονείρων σας. Φτιάχνετε το βιογραφικό σας όσο πιο κολακευτικό γίνεται. Στη συνέντευξη πρόσληψης, τονίζετε τις επιτυχίες, τα ταλέντα και τις ικανότητές σας και αποσιωπάτε ό,τι θα μπορούσε να σας μειώσει. Όταν σας ρωτάνε αν μπορείτε να αυξήσετε τον τζίρο κατά 30% μειώνοντας ταυτοχρόνως το κόστος στο ίδιο ποσοστό, απαντάτε με ήρεμη φωνή: «Βασιστείτε πάνω μου». Ακόμα κι αν μέσα σας τρέμετε και αναρωτιέστε πώς θα μπορούσε ποτέ να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, κάνετε το παν για να αποκτήσετε αυτήν τη θέση. Ας πάρετε πρώτα τη θέση και αργότερα θα ρυθμίσετε τις λεπτομέρειες. Ξέρετε ότι αν είχατε δώσει ρεαλιστικές απαντήσεις θα είχατε βγει από το παιχνίδι.
Ας υποθέσουμε τώρα ότι είστε δημοσιογράφος και ότι έχετε μια καταπληκτική ιδέα για βιβλίο. Το θέμα είναι σε όλα τα χείλη. Βρίσκετε έναν εκδότη έτοιμο να σας δώσει μια πολύ καλή προκαταβολή. Αλλά θέλει να δεσμευτείτε με κάποια ημερομηνία. Βγάζει τα γυαλιά του και σας κοιτάει: «Πότε πιστεύετε ότι θα μπορέσετε να μου παραδώσετε το χειρόγραφο; Σε έξι μήνες;». Παρά λίγο να πνιγείτε, διότι δεν έχετε ακόμα γράψει βιβλίο σε διάστημα λιγότερο από τρία χρόνια. Αλλά απαντάτε: «Σύμφωνοι, βασιστείτε πάνω μου». Φυσικά, θα προτιμούσατε να μη λέτε ψέματα, αλλά ξέρετε ότι δεν έχετε καμία ελπίδα να εκδώσετε το βιβλίο σας λέγοντας την αλήθεια. Μόλις πάρετε στα χέρια σας το συμβόλαιο και την προκαταβολή, θα κάνετε τον εκδότη σας να περιμένει –με μια καλή «διαχείριση δικαιολογιών».
Στην ειδική ορολογία, αυτή η συμπεριφορά ονομάστηκε στρατηγική ψεύτικη δήλωση. Όσο σημαντικότερο είναι το διακύβευμα, τόσο χάνετε το μέτρο. Οι στρατηγικές ψεύτικες δηλώσεις δεν πιάνουν παντού. Αν ο οφθαλμίατρός σας σας υπόσχεται για πέμπτη συνεχόμενη φορά ότι θα σας ξαναδώσει τέλεια όραση, αλλά εσείς βλέπετε όλο και χειρότερα μετά από κάθε του επέμβαση, θα έρθει μια στιγμή που δε θα τον παίρνετε πια στα σοβαρά. Αντιθέτως, αν το διακύβευμα είναι μοναδικό («μια κι έξω»), οι στρατηγικές ψεύτικες δηλώσεις αξίζουν τον κόπο –για παράδειγμα, σε μια συνέντευξη πρόσληψης, όπως είδαμε προηγουμένως. Η ίδια εταιρεία δε θα σας προσλάβει πολλές φορές –ή μία ή ποτέ.
Ποια σχέδια είναι πιο ευάλωτα στις στρατηγικές ψεύτικες δηλώσεις;
α) Τα κολοσσιαία σχέδια των οποίων κανείς δε φέρει την ευθύνη (παραδείγματος χάριν, διότι η κυβέρνηση που παράγγειλε το έργο καταψηφίστηκε στις τελευταίες εκλογές).
β) Τα σχέδια στα οποία εμπλέκονται πολλές επιχειρήσεις που πετάνε το μπαλάκι η μία στην άλλη.
γ) σχέδια που η αποπεράτωσή τους προβλέπεται αρκετά μακροπρόθεσμα.
Κανείς δε γνωρίζει καλύτερα τα μεγαλεπήβολα σχέδια από τον Μπεντ Φλάιβμπεργκ, καθηγητή στην Οξφόρδη. Γιατί τα φιλόδοξα σχέδια συνοδεύονται, σχεδόν πάντα, από κόστος μεγαλύτερο του προβλεπομένου κι από καθυστερήσεις; Διότι, κατά κανόνα, δε χρηματοδοτείται το καλύτερο σχέδιο, αλλά αυτό που φαίνεται καλύτερο στο χαρτί.
Ο Φλάιβμπεργκ το ονομάζει «αντίστροφο δαρβινισμό»: αυτός που εντυπωσιάζει περισσότερο ανταμείβεται και παίρνει τη δουλειά. Οι στρατηγικές ψεύτικες δηλώσεις είναι λοιπόν ασύστολα ψέματα; Οι γυναίκες που βάζουν πούδρα στο πρόσωπο για να δείχνουν πιο όμορφες ψεύδονται; Οι άντρες που νοικιάζουν Πόρσε για επίδειξη πλούτου ψεύδονται; Ναι, αλλά παραβλέπουμε συστηματικά αυτά τα ψέματα. Και εξίσου συστηματικά τις στρατηγικές ψεύτικες δηλώσεις.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι στρατηγικές ψεύτικες δηλώσεις είναι ανώδυνες. Αλλά μπορούν να γίνουν επικίνδυνες όταν έχουν να κάνουν με κάτι πραγματικά σημαντικό –την όρασή σας ή τους μελλοντικούς συνεργάτες σας, για παράδειγμα.
Ηθικό δίδαγμα: Όταν έχετε να κάνετε με κάποιο άτομο (έναν υποψήφιο για μια θέση, έναν συγγραφέα, έναν οφθαλμίατρο), μη δίνετε σημασία σ’ αυτά που σας λέει, αλλά σ’ εκείνα που έχει επιτύχει στο παρελθόν. Και, όταν πρόκειται για σχέδια, λάβετε υπόψη τις προθεσμίες, τα πλεονεκτήματα και το κόστος συγκρίσιμων σχεδίων και απαιτήστε να σας εξηγήσουν γιατί το εν λόγω σχέδιο είναι πολύ πιο αισιόδοξο από τα άλλα. Δείξτε το σ’ έναν έμπειρο και σοβαρό οικονομολόγο που θα το ξεψαχνίσει. Εντάξτε στο συμβόλαιο ρήτρα που να προβλέπει βαρύ πρόστιμο σε περίπτωση υπέρβασης του κόστους και των προθεσμιών. Για σιγουριά, πάντως, ενεργήστε ώστε να σας έχει μεταβιβάσει το ποσό που προβλέπει το πρόστιμο σ’ έναν λογαριασμό εκ των προτέρων.
