Επιστολή Ιωάννου Χρυσοστόμου προς Ολυμπιάδα - Περί αθυμίας και μέτρου του πόνου
2.Επιστολή 8η
Κουκουσός, τέλη 404.
«Εκπληκτικός έπαινος στα πελάγη αρετών της Ολυμπιάδας».
1α. Η προηγούμενη επιστολή που έστειλα στη χάρη σου αρκούσε να καταπραΰνει αρκετά τη φλεγμονή της ψυχικής οδύνης σου. Επειδή όμως βλέπω ότι η τυραννίδα της κατάθλιψης – «αθυμία»- σε έχει καταβάλει πολύ και σε καταπονεί, θεώρησα αναγκαίο να προσθέσω στην πρώτη κι αυτή τη δεύτερη επιστολή, ώστε να μπορέσεις να καρπωθείς ακόμα πιο πολλή παράκληση , και, από δω και μπρος η ψυχική υγεία σου να σταθεροποιηθεί.
β. Θα προσπαθήσω λοιπόν τώρα με άλλο τρόπο να διαλύσω τη σκόνη της αθυμίας σου, γιατί πιστεύω ότι το οίδημα και η οδυνηρή πληγή έγινε σκόνη πια. Ωστόσο ούτε σ’ αυτή τη φάση πρέπει να αδιαφορήσεις και να πάψεις να φροντίζεις ώστε η θεραπεία να ολοκληρωθεί. Γιατί αν δεν καταβάλει κανείς προσεκτική φροντίδα ν’ απαλλαγεί και από αυτή τη σκόνη, μπορεί σε καίριο μέλος του σώματος όπως είναι το μάτι να προκληθεί μεγάλη ζημιά, να θολώσει η κόρη του οφθαλμού εκείνου που αδιαφορεί, και η όρασή του να διαταραχθεί. Για να μη συμβεί κατά κάποιο τρόπο το ίδιο και στο θέμα που μας απασχολεί, θα προσπαθήσω να αφαιρέσω κι αυτό που ονόμασα σκόνη, τα απομείναντα κατάλοιπα του κακού. Προς τούτο σε καλώ να σηκωθείς και να μου απλώσεις το χέρι, καθώς με την αρρώστια της ψυχής συμβαίνει ό,τι και με τη σωματική. Όσοι δηλαδή δέχονται την ιατρική βοήθεια, αλλά αρνούνται να βοηθήσουν εαυτούς και οι ίδιοι , χάνουν το όποιο θεραπευτικό όφελος έχει επιτευχθεί.
γ. Για να μη συμβεί αυτό, φρόντισε παρακαλώ να βοηθήσεις και η ίδια τον εαυτό σου , όσο πιο καλά μπορείς, ώστε με την αμοιβαία συνεργασία μας να προκύψει ωφέλεια πολλή . Ίσως όμως πεις εδώ, θέλω, αλλά δεν μπορώ, δεν μπορώ να διασπάσω το ζοφερό νέφος της αθυμίας , παρότι προσπαθώ . Αυτό αποτελεί πρόφαση και δικαιολογία, γιατί γνωρίζω πολύ καλά και την ευγένεια των λογισμών σου, και τη δύναμη της ευλαβούς σου ψυχής, και τη μεγάλη σου σύνεση, αλλά και τη δύναμη με την οποία τον ασκητικό σου αγώνα επιτελείς. Που σημαίνει γνωρίζω ότι, να το πω έτσι, αρκεί να δώσεις εντολή στο μανιασμένο πέλαγος της αθυμίας σου να ησυχάσει, και θα νιώθεις να σου γαληνεύει πάλι η ψυχή!
δ. Και για να επιτευχθεί πιο εύκολα αυτό, θα εισφέρω και τη δική μου συμβολή. Άραγε πώς μπορείς να το πετύχεις πιο εύκολα; Αν αναλογιστείς κατ’ αρχήν όλα όσα σου διαμήνυσα στην προηγούμενη επιστολή, όπου σου έγραψα πολλά γι’ αυτό το θέμα, και κάνεις μαζί μ’ εκείνα αυτό που τώρα θα σου παραγγείλω και θα πω. Ποιο είναι αυτό; Όταν ακούς ότι από τις Εκκλησίες , η μια βυθίστηκε , η επόμενη κλονίζεται, η άλλη ταράζεται από κύματα φοβερά , και άλλη έπαθε το ανεπανόρθωτο, η μια πήρε λύκο για ποιμένα ψυχών, η άλλη πειρατή για πνευματικό τους οδηγό, και η επόμενη δήμιο για γιατρό, ασφαλώς να πονάς, δεν πρέπει και δεν μπορείς να προσπερνάς χωρίς πόνο τέτοια δεινά , όμως να πονάς θέτοντας όριο και μέτρο στον πόνο και τη λύπη!
ε. Γιατί όντως, αν εμείς για τα δικά μας πλημμελήματα , αυτά για τα οποία θα δώσουμε λόγο στο Θεό δεν είναι ούτε αναγκαίο, ούτε και ασφαλές, αντίθετα , είναι και πολύ ολέθριο και βλαβερό να πονούμε και να υποφέρουμε σφοδρότατα ως και καταλυτικά, πολύ περισσότερο είναι και περιττό και μάτιαιο , επί πλέον και σατανικό, και καταστροφικό για την ψυχή μας να δοκιμάζουμε στενοχώρια και ψυχική συντριβή για τα πλημμελήματα που κάνουν άλλοι.
2α. Και, για να μάθεις ότι έτσι έχουν τα πράγματα και αυτό είναι το σωστό, θα σου αναφέρω την ακόλουθη παλιά ιστορία. Κάποιος Κορίνθιος αφού απόλαυσε τη σωτήρια δωρεά των ιερών ναμάτων του Βαπτίσματος , και κοινώνησε το Άγιο Σώμα και Αίμα του Κυρίου, και γενικά έλαβε μέρος και στα άλλα Μυστήρια της Εκκλησίας – μερικοί λένε ότι τιμήθηκε και με θέση διδασκάλου της θείας αληθείας- μετά την είσοδο και μετοχή του σε διακεκριμένη θέση στην Εκκλησία, διέπραξε αμάρτημα πάρα πολύ βαρύ. Αφού πολιόρκησε κάμποσο καιρό τη γυναίκα του πατέρα του ερωτικά, δεν αρκέστηκε σ’ αυτό, αλλά προχώρησε και σε ακόλαστη πράξη μαζί της. Το τόλμημα εδώ δεν είναι απλή πορνεία, είναι συνάμα και μοιχεία, κάτι πολύ χειρότερο.
β. Όταν τα έμαθε αυτά ο μακάριος Απ. Παύλος, μη βρίσκοντας να γράψει ακριβώς τη λέξη που άξιζε στο αμάρτημα αυτό, ανέδειξε το μέγεθος της αμαρτίας με άλλο τρόπο, έγραψε στη χριστιανική κοινότητα της Κορίνθου τα εξής: «Κυκλοφορεί η φήμη ότι παρουσιάστηκαν ανάμεσά σας περιπτώσεις πορνείας, και μάλιστα τέτοιου είδους , που δε τη συναντάει ούτε στους ειδωλολάτρες κανείς»- 1 Κορ.5,1 . Θέλοντας να δείξει πόσο μεγάλο και βαρύ είναι το παράπτωμα , δεν είπε, ούτε «τολμιέται», ούτε «αναφέρεται». Τον παρέδωσε αμέσως στο σατανά, τον απέκοψε από την Εκκλησία, και δεν του επέτρεπε να παρακαθίσει ούτε και σε κοινό τραπέζι με κάποιο χριστιανό. Με άλλα λόγια, του επέβαλε με την αυστηρότητα που έπρεπε την έσχατη τιμωρία, για να το πω αλλιώς, τον έσφαξε χρησιμοποιώντας ως δήμιό του τον σατανά, και όρισε ότι, με έναν τέτοιο άνθρωπο μαζί, δεν πρέπει ούτε να συμφάγει κανείς.
γ. Ωστόσο ο όσιος αυτός Απόστολος που απαγόρευσε να παρακαθίσει κανείς με έναν τέτοιο άνθρωπο ακόμα και σε κοινό τραπέζι, αλλά προσθέτω, και παράγγειλε σε όλους να πενθούν γι’ αυτόν, αν λάβουμε υπόψη ότι τους γράφει, «κι εσείς αντί να λυπηθείτε βαθιά, ώστε αυτός που διέπραξε κάτι τέτοιο να απομακρυνθεί από την Εκκλησία, είστε περήφανοι για τον εαυτό σας» - 1 Κορ. 5,2 . Αυτός λοιπόν που τον απομάκρυνε από παντού ως δολιοφθορέα, τον απέκλεισε από κάθε σπίτι, τον παρέδωσε στο σατανά και γενικά απαίτησε να είναι τόσο αυστηροί απέναντί του, όταν κατάλαβε ότι για τη βαριά αμαρτία του πόνεσε πραγματικά πολύ, μετάνοιωσε, και άλλαξε ζωή, μετέβαλε την τακτική του, και έφτασε να τους παραγγέλλει τα εντελώς αντίθετα από πριν. Αυτός ο ίδιος που είχε παραγγείλλει πριν , «αποκόψτε τον, αποστραφείτε τον, πενθήστε, και ας τον παραλάβει ο διάβολος», τί τους λέει τώρα. «Σας παρακαλώ λοιπόν να αποφασίσετε να τον δεχτείτε με αγάπη» ! Γιατί; «Για να μην καταρρεύσει από τη μεγάλη του στενοχώρια αυτός ο άνθρωπος. Και έτσι δε θα βγει κερδισμένος ο σατανάς, του οποίου τις επιδιώξεις γνωρίζουμε καλά». 2 Κορ 2,7 -11. Βλέπεις ότι είναι σατανικό να πονάς χωρίς μέτρο, ότι είναι παγίδα την οποία στήνει ο σατανάς, που με το άμετρο της στενοχώριας, μεταβάλει το σωτήριο φάρμακο –τη λελογισμένη λύπη και στενοχώρια- σε φαρμάκι θανατερό;
δ. Γιατί πράγματι η χωρίς μέτρο αθυμία, γίνεται δηλητήριο στο τέλος στον άνθρωπο που της παραδίδεται αμαχητί , του κλείνει την πόρτα της σωτηρίας, την οποία η υπό έλεγχο λύπη και στενοχώρια κρατάει πάντα ανοιχτή. Για τούτο και ο Απ. Παύλος επεξηγώντας την αλλαγή στάσης που ζητεί από τους Κορινθίους καταλήγει, «για να μη βγει κερδισμένος ο σατανάς». Με ένα άλλο παράδειγμα είναι σαν να τους λέει ότι, όταν το πρόβατο αποξενώθηκε από το κοπάδι, τουτέστιν , όταν αποσπάστηκε την Εκκλησία, ήταν ψωραλέο. Αλλά, διόρθωσε το λάθος του, θεραπεύτηκε από την αρρώστια, έγινε πρόβατο κανονικό, όπως ήταν πριν από αυτή. Τέτοια είναι η δύναμη της μετάνοιας. Επομένως ανήκει και πάλι στη δική μας ποίμνη. Ας τον δεχτούμε κανονικά, ας τον υποδεχτούμε με ανοικτή αγκαλιά , ας τον πάρουμε μέσα , ας τον ενώσουμε με εαυτούς και αλλήλους. Αν δεν θελήσουμε να το κάνουμε αυτό, τότε ο διάβολος θα βγει νικητής, όχι γιατί θα έχει κρατήσει κάποιον που του ανήκει, αλλά γιατί η αδιαφορία και άμετρη επιθυμία μας για ό,τι έκανε αυτός θα τον καταποντίσει, και θα τον κάνει δικό του, την ώρα μάλιστα που θα έχει διορθωθεί και ουσιαστικά θα ανήκει πάλι σ’ εμάς! Για τούτο και πρόσθεσε, «γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά τις επιδιώξεις του», του τουτέστιν ότι πολλές φορές συνηθίζει να υποσκελίζει τους απρόσεκτους , και με πράγματα που θα έπρεπε να τους ωφελούν, όταν βέβαια δεν έχουν αντιμετωπιστεί με τον πρέποντα τρόπο και σωστό…
Από το βιβλίο: «ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
[full_width]
