Μόνο σε προχωρημένη ηλικία μπορεί ο άνθρωπος να εκτιμήσει την αποστροφή του Οράτιου:
Να μη σε εκπλήσσει τίποτε.
Έχει πεισθεί άμεσα και ειλικρινά για τη ματαιότητα των πάντων και για την κενότητα κάθε επίγειας δόξας: οι χίμαιρες έχουν εξαφανιστεί. Δεν κυριαρχείται πια από την ιδέα ότι κάπου, σε κάποιο παλάτι ή σε κάποια καλύβα, τον περιμένει η ευτυχία. Αυτό που τον απασχολεί περισσότερο είναι να μην υποφέρει ο ίδιος σωματικά και πνευματικά.
Γι’ αυτόν δεν υπάρχουν πια οι κοσμικές διακρίσεις ανάμεσα στο μεγάλο και στο μικρό, στο υψηλό και στο ταπεινό.
Και μέσα απ’ αυτή τη μακαριότητα, ο ηλικιωμένος μπορεί να έχει την πολυτέλεια να χαμογελάει όταν βλέπει αφ’ υψηλού τις απάτες του κόσμου.
Είναι απογοητευμένος και γνωρίζει ότι όσο και να προσπαθήσει κανείς να στολίσει και να φτιασιδώσει την ανθρώπινη ζωή, η φτώχεια και η χλομάδα της δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από την ψεύτικη λάμψη.
Στην ουσία της παραμένει η ίδια, μια ύπαρξη που η πραγματική της αξία βρίσκεται στην απουσία πόνου, και όχι στην παρουσία των απολαύσεων, κι ακόμα λιγότερο της χλιδής.
Η τέχνη να επιβιώνεις
Άρθουρ Σοπενχάουερ
via
