Αν είναι πάνω από τις δυνάμεις σου, γιατί ανησυχείς;
«Κάποια πράγματα είναι μέσα στις δυνάμεις μας. Κάποια άλλα δεν είναι» Έτσι έγραφε ο Επίκτητος, στωικός φιλόσοφος του 1ου αιώνα μ.Χ.
Σε κάθε περίσταση υπάρχουν πράγματα που μπορείς να ελέγξεις, κι άλλα που δε μπορείς. Αυτή είναι μια παραδοχή απαραίτητη για την ψυχική ισορροπία. Κάποια πράγματα είναι πέρα από τον έλεγχό σου. Δε μπορείς, για παράδειγμα, μόνος σου να εξαφανίσεις μια παγκόσμια πανδημία. Είναι μια κατάσταση πέρα από τα όριά σου.
Όταν θέλεις να ελέγξεις πράγματα που δεν είναι στο ύψος σου, είναι λογικό να νιώθεις άγχος. Να νιώθεις αδύναμος, να φοβάσαι. Όμως πόσο λογικό είναι για ένα μυρμήγκι να θέλει να μετατοπίσει ένα κορμό που του στέκεται εμπόδιο; Ή για το ψάρι να περπατήσει τη στεριά;
Η ζωή θα κυλά πολύ πιο ήρεμα όταν αναγνωρίσουμε ότι δεν είμαστε παντοδύναμοι. Και είναι εντάξει αυτό. Είναι μια χαρά να αφήνουμε τη ζωή να ρέει, όταν δε μπορούμε να δράσουμε.
Όμως υπάρχουν και πράγματα που είναι μέσα στις δυνάμεις σου. Πράγματα που μπορείς να κάνεις. Εκεί έχεις καθήκον να δρας, όχι να αδρανείς. Και τα πράγματα αυτά είναι πολύ περισσότερα από όσα φαντάζεσαι.
Τα συναισθήματά σου, για παράδειγμα. Οι σκέψεις σου. Οι σχέσεις σου. Όλα αυτά τα μικρά πράγματα που δίνουν ποιότητα στη ζωή. Με μια αλλαγή στην οπτική των πραγμάτων, μπορείς να τα ισορροπήσεις. Όταν το μυρμήγκι δε μπορεί να σηκώσει το κλαδί, περνάει από πάνω του. Όπου το ψάρι δε μπορεί να περπατήσει στη στεριά, κολυμπάει τριγύρω της. Αυτά είναι μέσα στις δυνάμεις τους.
Ο Επίκτητος γεννήθηκε δούλος. Δεν είχε εξουσία πάνω σε πολλά πράγματα στη ζωή του. Ούτε καν στο σώμα του, που άνηκε σε ένα δύστροπο αφέντη. Το είχε αποδεχθεί αυτό, ως αναπόφευκτη μοίρα του. Δεν παραπονιόταν.
Ήξερε όμως ότι είναι κύριος της ψυχής του. Ότι σε αυτήν κανείς αφέντης δε μπορούσε να κάνει παραβιάσεις. Κι έτσι έμεινε στην ιστορία. Ως ένας ελεύθερος δούλος.
Περισσότερα μπορείτε να δείτε εδώ: theguardian.com
