Ενώ ορισμένες ασθένειες έχουν συγκεκριμένη ιατρική αιτία, καθιστώντας απλή τη θεραπεία, η κατάθλιψη είναι πολύ πιο περίπλοκη. Ορισμένα φάρμακα, όπως κορτικοστεροειδή, βενζοδιαζεπίνες, αναλγητικά οπιοειδών και συγκεκριμένα φάρμακα για την αρτηριακή πίεση μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα κατάθλιψης σε μερικούς ανθρώπους – όπως και ο υπερθυρεοειδισμός (ένας αδρανής θυρεοειδής αδένας). Αλλά πιο συχνά, η κατάθλιψη προκαλείται από ένα συνδυασμό βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων που μπορεί να ποικίλλει έντονα από το ένα άτομο στο άλλο.
Οι βιολογικοί παράγοντες μπορούν σίγουρα να παίξουν ρόλο στην κατάθλιψη, όπως φλεγμονή, ορμονικές αλλαγές, καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, ανώμαλη δραστηριότητα σε ορισμένα μέρη του εγκεφάλου, διατροφικές ανεπάρκειες και συρρίκνωση των εγκεφαλικών κυττάρων. Όμως οι ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες – όπως κάποιο ψυχικό τραύμα, η κατάχρηση ουσιών, η μοναξιά, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και οι επιλογές τρόπου ζωής – μπορούν επίσης να παίξουν τεράστιο ρόλο.
Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην εμφάνιση της κατάθλιψης;
Η κατάθλιψη προκύπτει συχνότερα από έναν συνδυασμό παραγόντων, και όχι από μία μόνο αιτία. Για παράδειγμα, εάν βιώσατε κάποιο διαζύγιο, ή μια σοβαρή ιατρική κατάσταση ή αν χάσατε τη δουλειά σας, το άγχος που θα έχει προκληθεί από τα παραπάνω θα μπορούσε να σας ωθήσει απομακρυνθείτε από τους αγαπημένους σας ή να στραφείτε στο αλκοόλ κ.α και αυτά με την σειρά τους ενδεχομένως να μπορούσαν να συμβάλλουν στην εμφάνιση της κατάθλιψης.
Ποιοι όμως είναι αυτοί οι παράγοντες;
Μοναξιά και απομόνωση. Υπάρχει μια ισχυρή σχέση μεταξύ μοναξιάς και κατάθλιψης. Όχι μόνο η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης, αλλά η κατάθλιψη μπορεί να σας κάνει να αποσυρθείτε από τους άλλους, επιδεινώνοντας τα συναισθήματα απομόνωσης. Η συζήτηση με στενούς φίλους ή συγγενείς μπορεί να σας βοηθήσει να διατηρήσετε προοπτική στα ζητήματά σας και να αποφύγετε να αντιμετωπίσετε μόνοι σας προβλήματα.
Προβλήματα στην σχέση ή στον γάμο σας
Οι ταραγμένες, δυστυχισμένες ή καταχρηστικές σχέσεις μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο κατάθλιψης.
Πρόσφατες αγχωτικές εμπειρίες ζωής
Σημαντικές αλλαγές στη ζωή, όπως το πένθος, το διαζύγιο, η ανεργία ή οικονομικά προβλήματα μπορεί συχνά να εμφανίσουν υπερβολικά επίπεδα στρες και να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης.
Χρόνια ασθένεια ή πόνος
Ο έντονος πόνος ή η διάγνωση μιας σοβαρής πάθησης, όπως καρκίνος, καρδιακές παθήσεις ή διαβήτης, μπορούν να προκαλέσουν αισθήματα απελπισίας και ακόμη μερικές φορές να οδηγήσουν στην κατάθλιψη.
Οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης
Είναι πιθανό μερικοί άνθρωποι να έχουν γενετική ευαισθησία στην κατάθλιψη. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένα γονίδιο που να ευθύνεται για την κατάθλιψη και επειδή ένας στενός συγγενής σας μπορεί να πάσχει από κατάθλιψη, δεν σημαίνει ότι συμβεί το ίδιο και με εσάς.
Προσωπικότητα
Είτε τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς σας κληρονομούνται από τους γονείς σας είτε είναι το αποτέλεσμα εμπειριών ζωής, μπορούν να επηρεάσουν τον κίνδυνο κατάθλιψης. Για παράδειγμα, μπορεί να διατρέχετε μεγαλύτερο κίνδυνο εάν έχετε την τάση να ανησυχείτε υπερβολικά, να έχετε αρνητικές προοπτικές για τη ζωή, να είστε πολύ αυτο-κριτικοί ή να υποφέρετε από χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Τραύμα ή κακοποίηση στην πρώιμη παιδική ηλικία
Τα στρες στην πρώιμη ζωή από ένα παιδικό τραύμα όπως η κακοποίηση ή ο εκφοβισμός μπορεί να σας κάνουν πιο ευαίσθητους σε μια σειρά μελλοντικών καταστάσεων υγείας, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης.
Κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών
Η κατάχρηση ουσιών μπορεί συχνά να συνυπάρχει με την κατάθλιψη. Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά ως μέσο αυτοθεραπείας της διάθεσής τους.
