Ενα από τα αγαπημένα μου βιβλία είναι και "Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ " του Ε. Παπανούτσου. Το βιβλίο εξετάζει την ηθική συμπεριφορά του ατόμου με πρίσμα φιλοσοφικό, αλλά δεν περιορίζεται σε θεωρητικές αναλύσεις. Προσπαθεί να δώσει πρακτικές συμβουλές για τα προβλήματα της ζωής. Και όπως τονίζει ο συγγραφέας του........."Πρακτικά" θα μιλήσουμε στον αναγνώστη και "πρακτικές" οδηγίες θα του δώσουμε στηριγμένοι στην πράξη της ζωής.."
" Πρακτικα" θα μιλήσουμε, λοιπόν, για μερικά ενδιαφέροντα θέματα, από αυτή τη σελίδα.....
μεταφέροντας εδω αποσπάσματα
( σαν περίληψη ) 
από την
"ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ" του μεγάλου μας παιδαγωγού και φιλοσόφου, Ευάγγελου Παπανούτσου ( αν και ο ίδιος ήθελε να τον παρουσιάζουν πάντα ως δάσκαλο ! )
----- ---------
α) Ο ΕΡΩΤΑΣ
Ο έρωτας αποτελεί χωρίς αμφιβολία ένα μεγάλο κεφάλαιο της ζωής του ανθρώπου. Εντούτοις πολλοί από εμάς/.../...δυσκολευόμαστε να μιλήσουμε γι αυτόν με άνεση, και όταν ακούμε να θίγεται το θέμα τούτο ελεύθερα από άλλους ( ιδίως μπροστά σε νέους), αισθανόμαστε αμηχανία.../ είναι άραγε η σιωπή μας τεκμήριο αμάθειας και υποκρισίας; Αγνοούμε τη βαθειά σημασία του έρωτα ; /.../ η ανοιχτη συζήτηση ισοδυναμεί με εισβολή σε χώρους απόλυτα ιδιωτικούς; /.../Μήπως πάλι η συστολή μας οφείλεται στην επίγνωση οτι το ερωτικό είναι ένα θέμα που έχει στενώτατη συνάρτηση με την προσωπική μας ζωή, με την ευαισθησία μας, με την κλίμακα αξιών μας /.../.../
Το πράγμα γίνεται ακόμη πιο παράδοξο όταν αναλογιστούμε οτι σε όλες τις αρχαίες θρησκείες το ερωτικό στοιχείο είναι παρόν, και στο δόγμα και στη λατρεία.../.../ και μέσα στον κανόνα μιας θρησκείας τόσο υψηλού ηθικού επιπέδου,σαν τη δική μας ,υπάρχει ένα κείμενο σαφώς ερωτικό ( Το "Ασμα ασμάτων" ) και ακόμη μεγάλοι συγγραφείς και Πατέρες της Εκκλησίας έγραψαν για τον έρωτα με έξαρση και ευλάβεια.
Κατα τη γνώμη μου οι λόγοι που εξηγούν το φαινόμενο είναι δύο:
1) Μια παρανόηση του Χριστιανισμού από φανατικούς ζηλωτές επέτρεψε να διαδοθεί /.../..ένας βλοσυρός και αδιαλλακτος ασκητισμός που αποκορύφωμα της αρετής θεώρησε την ολοκληρωτική απάρνηση κάθε χαράς της ζωής. Και...
2) ότι όλοι, λίγο ως πολύ, έχομε πέσει σε ένα θανάσιμο σφάλμα:
Ταυτίζομε τον Ερωτα με το sex !!!!!!!!!!
Ο Βιεννέζος ψυχίατρος Σίγκμουντ Φρόυντ
έσπασε τη σιωπή και μίλησε ανενδοίαστα για την ερωτική ζωή, τους νόμους της, τις νόσους της, τους μετασχηματισμούς και τις παρεκτροπές της, κι έτσι έφερε στο φως άπειρα σημεία της κρυφής μας ζωής με τα οποία, χωρίς να το ξέρομε και χωρίς να το θέλομε, γράφεται η προσωπική του καθενός μας μοίρα.
Βοήθησε όμως σε μέγιστο βαθμό να δημιουργηθεί και να διαδοθεί η σύγχυση του έρωτα με το sex, που συσκότισε τα πράγματα.../../...δυνάμωσε τις ανασχέσεις της σεμνοτυφίας.../.../..
Πρώτη λοιπόν φροντίδα όσων θέλουν να πλησιάσουν το θέμα χωρίς προσχηματισμένες ιδέες είναι να ξεκαθαρίσουν /... / είναι ή δεν είναι το ίδιο πράγμα ο έρωτας με το sex ; Αν δεν είναι, ποιά η μεταξύ τους διαφορά ;
Ας δηλώσω πρώτα ότι, επειδή στις ξένες γλώσσες η έννοια του sex έχει άλλο βάθος από το περιεχόμενο του "φύλου" και δεν υπαρχει στην ελληνικη αντίστοιχος όρος, θα το ονομάσω Επιθυμία και θα εννοώ με τη λέξη όχι την επιθυμία γενικά, αλλά ένα ορισμένο είδος της: Τη σαρκική όρεξη.
Τί χαρακτηρίζει την Επιθυμία;
Ο ίλιγγος των αισθήσεων, η αναταραχή των νευρικών μηχανισμών, ένα ρίγος και μια ζάλη, με μια λέξη...ένας οργανικός συναγερμός. Η επιθυμία είναι μία κραυγή της Φύσης.../.../.../που δεν αφήνει ήσυχο τον άνθρωπο /.../...ανεξάρτητα από την ηλικία του.
Και τί χαρακτηρίζει τον σωματικό καϋμό και πόθο, την ακαταγώνιστη ανάγκη του ζωντανού όντος να σμίξει με το άλλο φύλο/.../...ολοφάνερα, η διαρκής αναζήτηση μια ορμή αδάμαστη που ποτέ δεν ικανοποιείται οριστικά, γιατί ακατάπαυτα ανανεώνεται/.../.../ επειδή η ικανοποίηση τη διεγείρει περισσότερο.../...άλλωστε ο οργανικός αυτός αναπαλμός που προορίζεται να υπηρετήσει μια σημαντική βιολογική σκοπιμότητα.../.../...τη διαιώνιση του είδους/.../...είναι ταυτόσημη με τη φλόγα της ζωής....
Εως τώρα δεν βρήκαμε ακόμη ( ούτε θα ήταν δυνατόν να βρούμε) τον Ερωτα. Για να τον συναντήσομε, πρέπει να εγκαταλείψομε τους άγριους χώρους του ζώου και να μεταφερθούμε στα ήμερα δώματα του ανθρώπου. Η μετάβαση απο την Επιθυμία στον Ερωτα γίνεται με ένα είδος ενοφθαλμισμού (μπολιάσματος)/.../...δηλαδή/.../...μπολιάζεται το άγριο δέντρο, η φυσική ορμή, μ' ένα ήμερο κλαδί, προϊόν μακράς καλλιέργειας, δηλαδή με την τρυφερότητα, τη στοργή, την εμπιστοσύνη, το θαυμασμό.../.../...και αν το μπόλι πιάσει (δυστυχώς πιάνει πολύ σπάνια), αναπτύσσεται ένα νέο φυτό που δίνει θαυμάσια λουλούδια και είναι ο Ερωτας!
Του άγριου δέντρου οι χυμοί από δω και πέρα τρέφουν αυτό το "άλλο" (που είναι ο έρωτας).
Και πώς μπορούμε να βεβαιωθούμε ότι η έλξη μας από το άλλο πρόσωπο δεν βρίσκεται στο επίπεδο της απλής επιθυμίας παρα είναι γνήσια ερωτική;
Από τα κριτήρια που έχει δώσει η ανάλυση και η πείρα,θα απαριθμήσω τα σπουδαιότερα κατα τη γνώμη μου.....
Επιθυμία ή Ερωτας;
Κατά τον Ευάγγελο Παπανούτσο, λοιπόν,
1) Η ΕΠΙΘΥΜΙΑ ( = το Σεξ ) είναι κεντρομόλος. Ο "άλλος " είναι "αντικείμενο" που υπάρχει και λογαριαζεται μόνο ως μέσον για την ικανοποίηση μιας "δικής μου ανάγκης".../.../... Ο άνθρωπος του ΣΕΞ είναι γεμάτος από την επιθυμια του και μόνο αυτή δεσπόζει στις σχέσεις του με τους άλλους. Ο ορίζοντας της ψυχής του είναι κλειστός.
Αντίθετα ο ΕΡΩΤΑΣ είναι ( δύναμη) φυγόκεντρος. Η κίνηση στρέφεται προς τον "άλλο" .../.../...Το πρόσωπο που καλώ ερωτικά υπάρχει απέναντί μου όχι απλώς ως ισάξιο αλλά και ως περισσότερο άξιο από εμένα.../.../...θεωρώ ευτυχία μου το προνόμιο ότι μπορώ να ενωθώ μαζί του και ότι μπορώ να του δοθώ ολοκληρωτικά.
2) Στον Ερωτα όσο περισσότερο δίνεται κανείς, τόσο πλουσιότερος επιστρέφει στον εαυτό του. Με την Επιθυμία όμως συμβαίνει το αντίθετο: όσο παίρνεις (και μόνο παίρνεις) από τον "άλλο", τόσο χάνεις/.../ αδειάζεις, φτωχαίνεις/.../ληστεύεσαι από την ίδια σου την ηδονή. Ενώ εκείνος που προσφέρεται ( και ξέρει να δίνει) ερωτικά, αισθάνεται ότι πολλαπλασιάζεται/.../.
3) Η ερωτική σχέση, όταν ιδρυθεί και ευδοκιμήσει, είναι και για τους δυο δημιουργική, γόνιμη ( και πηγή χαράς). Χαρίζει αυτοπεποίθηση, φωτίζει τη ζωή με ένα εσωτερικό φως και οδηγεί σε έργα που τιμούν τον άνθρωπο.
Αντίθετα η Επιθυμία, όταν μένει χωρίς έλεγχο, όρεξη άπληστη και τυφλή, κατεβάζει χαμηλά το επίπεδο/.../ οδηγεί σε ηθική αναπηρία/.../ και μας παρασύρει (ο τροχός της) " να ζούμε δίπλα από τον εαυτό μας, όχι μέσα στον εαυτό μας".
4) Η Επιθυμία δημιουργεί σχέσεις απρόσωπες. Ενώνει τα άτομα μέσα στην ανωνυμία. Ο "άλλος" (που επιθυμούμε) είναι μονάδα μέσα σε πλήθος ομοειδών όντων.
Ο Ερωτας είναι σχέση που χτίζεται /.../...ο "άλλος" δεν είναι "ο οποιοσδήποτε", αλλά "κάποιος" συγκεκριμένος και "εκλεκτός" /.../ σχέση που απαιτεί θερμή και αμοιβαία προσήλωση/.../...
5) Οι σχέσεις που δημιουργούνται μέσω Επιθυμίας είναι προσωρινές, τυχαίες /.../ και για τούτο αν κάτι αλλάξει...τίποτε δεν αλλάζει...άλλο "αντικείμενο" παίρνει τη θέση του προηγούμενου...
Αντίθετα ο ερωτικός δεσμός είναι ουσιαστικός /.../ ανάμεσα στα πρόσωπα που ενώνει υπάρχει: αμοιβαία κατανόηση, εκτίμηση, συνεργασία σ' ένα κοινό πρόγραμμα ζωής,/.../ Ο ένας αισθάνεται, σκέπτεται, θέλει μεσω του άλλου /.../ σαν να είναι το ένα πρόσωπο η συνέχεια του άλλου.
( Το συμπέρασμα, προς το παρόν, ας είναι δικό μας .
Στο επόμενο θα συνεχίσουμε με το συμπέρασμα του Ευάγγελου Παπανούτσου από αυτή την ανάλυση, αλλά και με την απάντησή του στο ερώτημα:
- Τί θα συμβουλεύαμε έναν άνθρωπο ( νέο στην ηλικία, αλλά και ώριμο) για ν' αναζητήσει στο σωστό δρόμο και να γνωρίσει τον αληθινό ΕΡΩΤΑ ; )
Το μεγάλο λάθος στην αγωγή των νέων μας!
- Ενα μεγάλο λάθος που κάνομε στην αγωγή των νέων μας είναι οτι ( ή όταν ) αποφεύγομε να θίξομε το θέμα τούτο όταν τους χειραγωγούμε στο δύσκολο δρόμο της ζωής./.../ ...δεν προχωρούμε πέρα από μερικές κοινοτοπίες .../../...ντρεπόμαστε να μιλήσουμε για την Επιθυμία και τον Ερωτα, επειδή εμείς οι ίδιοι δεν έχομε ξεκαθαρίσει το πρόβλημα μέσα μας ή δεν έχομε πάρει τη σωστή θέση απέναντί του.Και επειδή δεν έχομε λύσει τα δικά μας δεσμά, δεν επιθυμούμε ή δεν τολμούμε να βοηθήσομε τους άλλους να ελευθερωθούν.
Πολύ μεγάλη σημασία για τη διαμορφωση της συμπεριφοράς του ανθρώπου στο κεφάλαιο της ερωτικής ζωής ( αλλά και γενικότερα για τη συγκρότηση της προσωπικότητάς του )έχουν οι πρώτες σεξουαλικές εμπειρίες, το πώς γεύτηκε στα χρόνια της νεότητας του την ηδονή του φύλου.
Εάν μερικοί μιλούν για την Επιθυμία και τον Ερωτα επιπόλαια ή με σαρκασμό .../.../..ή με αποστροφή, φόβο, αηδία, αβεβαιότητα ( κι ακόμα ,με " ευτελή αστειάκια" ) κατά μεγάλο μέρος οφείλεται στο γεγονός ότι δεν ευτύχησαν να έχουν καλές σεξουαλικές και αισθηματικές εμπειρίες στα πρώτα, τα κρίσιμα χρόνια της ζωής.
Ειναι μεγάλη ευλογία για τον νέο άνθρωπο να έχει με καλούς οιωνούς μυηθεί στα αινίγματα και στις συγκινήσεις του σεξ.Θα σταθεί γερά πάνω στα δυό του πόδια, θα αποκτήσει αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία, και θ΄αντέξει τις θύελλες της ζωής.Αλλίμονο σ΄εκείνον που έχει γευτεί πρόστυχα την ηδονή της σάρκας στα πρώτα του βήματα../.../...ή συνάντησε την ασχήμια, την αδιαφορία, την απογοήτευση. Στραβώνει ο δρόμος του και δύσκολα θα ξαναβρεί τη σωστή γραμμή.
Δεν είναι σπάνιοι ( ακόμα και στους κύκλους των μορφωμένων, τίμιων και επιτυχημένων κοινωνικά ανθρώπων) εκείνοι που εκφράζονται για τον έρωτα με απρέπεια, κυνισμό, ειρωνία και ελαφρότητα. Απορούμε πώς άνθρωποι σοβαροί τηρούν απέναντι σε ένα τόσο σοβαρό θέμα μια τόσο παιδαριώδη στάση ! Κακότυχοι άνθρωποι ! Την ώρα που πήγαινε να ανθίσει η ψυχή τους, που δοκίμαζαν να μυηθούν στα "μυστηρια" και να χαρούν το θαύμα του Ερωτα δεν αξιώθηκαν να βρούν τον σύντροφο τον πρόθυμο, τον άξιο ν΄αγωνιστεί μαζί τους τον ωραίο αγώνα και έμειναν στη μέση του δρόμου ή παραστράτησαν.
Θα έδινα λοιπόν στους νέους για τον ορθό ερωτικό προσανατολισμό τις εξής συμβουλές:
α) Μην ταυτίζετε τον Ερωτα με το Σεξ. Το σεξ ή Επιθυμία είναι απαίτηση της ζωτικότητάς σας. Η ικανοποίησή της θα σας ανακουφίσει. Με τον Ερωτα θα ολοκληρωθεί η ύπαρξή σας /.../ αλλά ο Ερωτας αποκαλύπτεται μέσα από την πνευματική σας ωριμότητα.../.../...Αυτό που αισθάνεσαι, όσο ακόμα είσαι μικρός για ένα τόσο μεγάλο γεγονός, ίσως να είναι μόνο η Επιθυμία, η ορμή, ο πρώτος παλμός της παραγωγικής ζωής, το ένστικτο/.../ είναι ισχυρό και βρίσκεσαι ακόμα στα δίχτυα του. Ο Ερωτας είναι κάτι άλλο, πολύ πιο βαθύ και δύσκολο: Κατάφαση αλλά και υπέρβαση της Επιθυμίας, πόθος και πλήρωση ολόκληρης της ύπαρξης, που προϋποθέτει πνευματική ωριμότητα. Μη βιαζεσαι λοιπόν ν΄αποφασίσεις. Περίμενε νάρθει η ευλογημένη ώρα του Ερωτα. Ισως δεν θ΄αργήσει, εάν προετοιμαστείς για την υποδοχή του. Γιατί όχι βιασύνη; Γιατί την ώρα εκείνη ( που θα σε παρασύρει το ένστικτο) μπορεί να το ερμηνεύσεις σαν αγάπη και να σε πολώσει προς τα κάτω, να σου μαδήσει τα φτερά και να μείνεις ...τραυματισμένος και αποπροσανατολισμένος για όλη σου τη ζωή.
β) Ο Ερωτας δεν εκβιάζεται /.../ είναι μια σχέση απόλυτης αμοιβαιότητας /.../ ...εάν η ανταπόκριση δεν υπάρχει, στη διάθεση και στην πράξη και των δύο προσώπων, δεν μπορεί να γίνει λόγος για Ερωτα. Ειναι λάθος να νομίζομε ότι αν επιμείνομε, πιέσομε, κάνομε πιό συστηματικά την "πολιορκία μας" θα κατακτήσομε το είδωλό μας. Η τακτική αυτή ίσως να είναι αποτελεσματική στο επίπεδο του σεξ (Επιθυμιας), όχι και στο επίπεδο του Ερωτα.
γ) Οταν κατακτήσετε το μεγάλο αγαθό του Ερωτα, μην αναπαυθείτε στις δάφνες σας. Είναι δυσκολώτερο ακόμη να το διατηρήσετε. Ο Ερωτας μοιάζει με την ελευθερία σε τούτο: ότι είναι ένα προνόμιο που πρέπει διαρκώς να δείχνεις στην πράξη ότι το αξίζεις.Δεν μπορείς να πείς " ο νόμος και η κοινωνία αναγνωρίζει την ελευθερία μου, επομένως είμαι ελεύθερος". Την ελευθερία του είναι υποχρεωμένος ο άνθρωπος να την κατακτά κάθε μέρα, κάθε ώρα, κάθε στιγμή. Το ίδιο συμβαίνει και στον Ερωτα. Πρέπει διαρκώς να κατακτάτε αυτό το μέγα αγαθό της ζωής με τον μόνο τρόπο που του ταιριάζει: γινόμενοι άξιοί του. Ο ερωτικός δεσμός είναι αβρός, ευθραυστος./.../..Για να διατηρηθεί στερεός, έχει ανάγκη από διαρκώς μεγαλύτερα κεφάλαια τρυφερότητας, στοργής, εμπιστοσύνης, εκτίμησης, αφοσίωσης και θαυμασμού, που να τα καταθέτουν χωρίς φειδώ και τα δύο μέρη. Εκείνο από τα δύο που θα υστερήσει /.../ στην αδιάκοπη προσφορά δεν θα ωφεληθεί ( έστω κι αν επικαλεστεί "κεκτημένα δικαιώματα" ). Γιατί ο αληθινός Ερωτας είναι ένα αέναο παρόν και όχι αναμνήσεις παρελθόντος. Υπάρχει μόνο ως ανανεονόμενη κατάκτηση../.../..έτσι δίνεται στον άνθρωπο κάθε είδος ευτυχίας.
********
Ο ΓΑΜΟΣ!!!
Τί είναι αυτός ο θεσμός;
Ποιές αιτίες τον επέβαλαν;
Υπάρχει και ηθικός σκοπός;
Τί νοθεύει τον γάμο;
Ποιές οι προϋποθέσεις για να ευδοκιμήσει αυτή η ένωση;
-.-
-Ερωτήματα, απορίες και πολλές συζητήσεις- με διαφωνίες- πάνω στο σοβαρό αυτό θέμα! Κι όμως όλοι ευχόμαστε στους ανύπανδρους..." Η ώρα η καλλή!".
Ας δούμε και την θέση ενός μεγάλου - και ήδη γνωστού μας- παιδαγωγού και φιλοσόφου, όπως αυτή τεκμηριώνεται μέσα από τις μακροχρόνιες μελέτες του.
---.---
Τί είναι ο Γάμος;
" Με την έννοια του γάμου αφήνομε το βιολογικό επίπεδο ( της επιθυμίας) και την περιοχή του έρωτα ( ως ολοκλήρωση της προσωπικής ύπαρξης) και περνούμε στη σφαίρα της συλλογικής ζωής, αυτήν που ονομάζομε χώρο κοινωνικό./././ εδώ οι σχέσεις των δύο φύλων δεν είναι πλέον ιδιωτική τους υποθεση, αλλά θέμα που ενδιαφέρει την κοινότητα και ρυθμίζεται από τη βούλησή της././.Το διαφορετικό γνώρισμα της έννοιας του γάμου, στη σύγκρισή της με τις έννοιες της επιθυμίας και του έρωτα, είναι ότι αποτελεί Θεσμό κατ΄εξοχήν κοινωνικό. Είναι δηλαδή πλάσμα του συλλογικού βίου././..
Τους ΘΕΣΜΟΥΣ τους ιδρύει και τους συντάσσει η κοινότητα, ως οργανωμένος όμιλος././..και για να εξασφαλίσει την ομαλή λειτουργία τους, τους προστατεύει με αυστηρές κυρώσεις εναντίον εκείνων που τους υπονομεύουν με την πράξη ή με τον λόγο. ( Κύρωση δεν είναι μόνο μία ποινή του νόμου αλλά και η "κακή υπόληψη" που έχουν όσοι σκανδαλίζουν την κοινή γνώμη με τη συμπεριφορά τους.)
----
( Στη συνέχεια θα δούμε, "Ποιές ήταν οι αιτίες που τον επέβαλαν"...)
"Δύο φαίνεται πως υπήρξαν οι λόγοι που έκαναν την ανθρώπινη κοινωνία να βάλει τάξη στις σχέσεις ανδρών και γυναικών και να τις θέσει υπό έλεγχο.
Πρώτα ο φόβος μήπως από την αχαλίνωτη και αυθαίρετη εκδήλωση της σεξουαλικής ορμής χάσει τη συνοχή της και διαλυθεί (όπως διασπώνται και κερματίζονται οι αγέλες πολλών ζώων κατά της περιόδους της σεξουαλικής ορμής).
Και δεύτερον η φροντίδα να ζήσει και να ανατραφεί το φυσιολογικό προϊόν της ένωσης των δύο φύλων, το παιδί././..
/./.όσες φορές, από απερισκεψία ή ολιγωρία, αφέθηκαν ανεξέλεγκτες οι σεξουαλικές σχέσεις και αφρόντιστα τα προϊόντα τους (παιδια), παρουσιάστηκε ο σοβαρός κίνδυνος της κοινωνικής αποσάρθρωσης././. έτσι έγινε συνείδηση στους λαούς η επιτακτική ανάγκη- πριν από κάθε άλλο μέτρο ασφάλειας- να εξυγιαίνεται και να θεμελιώνεται γερά το βασικό κοινωνικό κύτταρο: το "γένος" παλαιότερα, έπειτα η "οικογένεια", γιατί μέσα σ΄αυτό μπορούν να ευοδωθούν και οι δύο σκοποί : η πειθάρχηση του ενστίκτου, ώστε να μην διαταράσσεται η ειρηνική συμβίωση των μελών της κοινότητας, και η διατήρηση καθαρού και ακμαίου αίματος - και του πνεύματος της κοινότητας- με την αγωγή γερών και πιστών στην παράδοση παιδιών..."
-----
" Αυτήν ακριβώς τη σκοπιμότητα βλέπουν και σήμερα στον θεσμό του γάμου όλοι οι πολιτισμένοι λαοί: τον περιορισμό των εκδηλώσεων του ενστίκτου μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας, για να μη διαταράσσεται η ησυχία ούτε να προσβάλλεται η αξιοπρέπεια των μελών του κοινωνικού σώματος./../.και η διασφάλιση της υγείας και της ανατροφής των παιδιών που θα δώσει αυτή η ένωση././.
Η θεμιτή πλήρωση της επιθυμίας, η απόκτηση καλών απογόνων είναι βέβαια του γάμου οι σκοποί. Κοντά σ΄αυτούς όμως υπάρχει κι ένας τρίτος που και όταν δεν λέγεται, γίνεται αισθητός και αποτελεί κίνητρο././..ο άνθρωπος δεν πλάστηκε να ζήσει μόνος του..( της Γραφής ο λόγος είναι σοφός)..χρειάζεται σύντροφο, για να μπορέσει να σηκώσει, χωρίς να καμφθεί, το βάρος της ζωής, τους μόχθους και τις ευθύνες, τους φόβους και τις ελπίδες, τις χαρές και τις λύπες της././.Κάτω από τον ίδιο ζυγόδύο άνθρωποι αποφασίζουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να αγωνιστούν για να αντιμετωπίσουν μαζί με άλλους και έναν μικρό στο ανάστημα αλλά ύπουλο εχθρό: την καθημερινότητα με τις ευτελείς ανάγκες και την κουραστική στερεοτυπία της. Ενας "κλήρος" έχει και στους δύο λάχει σε τούτη τη ζωή, ένα πεπρωμένο τους έχει γραφτεί, επομένως ένας θα είναι και ο δρόμος τους και θα πορευτούν μαζί, χέρι με χέρι,έως εκεί που θα τους βγάλει. Οσοι ευτύχησαν στο γάμο τους γνωρίζουν πόσο κι απ΄αυτή την άποψη υπήρξαν προνομιούχοι."
===
" Οι άνθρωποι είναι ικανοί να κατασκευάζουν και να παραχαράττουν νομίσματα././.(έτσι)... ίδρυσαν τον θεσμό του γάμου αλλά και τον νοθεύουν. Κοινωνικό φαινόμενο είναι και το πρώτο και το δεύτερο...Το ότι συνηθίζομε να λέμε τον γάμο "αποκατάσταση", και όχι μόνο στη γλώσσα μας (Και περισσότερο, βέβαια, για την γυναίκα), δεν είναι τυχαίο. Η λέξη σημαίνει μια οικονομική αλλά και μιά γενικότερα κοινωνική εύνοια, επειδή για πολλούς ο γάμος είναι πράξη επωφελής. Αποτελεί όχι μόνο μιάν οικονομική διασφάλιση (ιδίως των γυναικών) αλλά και μια κοινωνική προώθηση (πότε του ενός και πότε του άλλου συντρόφου).
Εάν θέλομε να μιλήσομε με ωμή ειλικρίνεια, δεν πρέπει - νομίζω- να αποσιωπήσομε το γεγονός ότι στις κοινωνίες μας πολύ συχνά ο γάμος γίνεται ( γινόταν;;;) πραγματικά θέμα συναλλαγής ανάμεσα στα πρόσωπα που αποφασίζουν να ενωθούν σύμφωνα με τον νόμο, αλλά και ανάμεσα στις οικογένειές τους, που εύρισκαν ( μήπως και βρίσκουν;;;) την ευκαιρία να κάνουν με αυτό τον τρόπο μιάν επικερδή επιχείρηση. Για να επιτύχει η συναλλαγή././..θεμιτό θεωρείται να χρησιμοποιηθούν όλα τα μέσα της "πανουργίας" και
Ο ένας να κοιτάζει πώς να παρασύρει τον άλλο στον σκοπό του. Γιατί τα κίνητρα σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι αγνά. Ο άντρας προσπαθεί να πετύχει με έναν γάμο τους δικούς του σκοπούς ( που ήταν συχνά το να λύσει με έναν "καλό" γάμο τα οικονομικά του προβλήματα ή και να ευδοκιμήσει επαγγελματικά μπαίνοντας σε ένα "καλύτερο" κοινωνικό κύκλο και η γυναίκα επεδίωκε ( ή και επιδιώκει) να ελευθερωθεί από το "κλουβί" της, το πατρικό σπίτι (ή την οικογενειακή εξάρτηση) και να αποκτήσει "ανεξαρτησία" ( κοινωνική; οικονομική; προσωπική, γενικότερα; )
Πότε θα λείψει αυτή η συναλλαγή που νοθεύει, κατευάζει σε χαμηλό επίπεδο το θεσμό του γάμου; Πότε ο ανταγωνισμός και η ιδιοτέλεια θα αντικατασταθούν από την ειλικρινή πρόθεση και συνεννόηση δύο ανθρώπων που άλλο δεν θα επιδιώκουν παρά μόνο να ενώσουν την τύχη και τις δυνάμεις τους για να σηκώσουν με τέσσερις ώμους το φορτίο του βίου; ../../.Πότε οι δύο σύντροφοι θα δίνουν τα χέρια λέγοντας: " Ενα έργο κοινό μας περιμένει: ν΄αγαπηθούμε, να γεννήσομε παιδιά, να τ΄αναθρέψομε, να ζήσομε συντροφεμένοι. Ας ενωθούμε για να το εκτελέσομε καλά!"..."
=====
Αυτά έγραφε και δίδασκε ο παιδαγωγός και Φιλόσοφος Παπανούτσος την δεκαετία του ΄70. Τί έχει αλλάξει από τότε; Σίγουρα πολλά, αλλά και ...τόσα λίγα. Η απάντησή μας θα εξαρτηθεί από το "τί βλέπουμε" και τί "ζυγίζουμε" στις σχέσεις και στον γάμο, ώστε να βγάλουμε συμπεράσματα για το σήμερα.
===
ΓΑΜΟΣ...Θεσμός ή Αποκατάσταση;
" Εχω την εντύπωση ( συνεχίζει ο Δάσκαλος Ε. Παπανούτσος) ότι στους χρόνους της δικής μας γενιάς ο θεσμός του γάμου άρχισε να εξελίσσεται σε μορφές υγιέστερες και εντιμότερες του άλλοτε.Τούτο, κατά τη γνώμη μου, οφείλεται σε δύο λόγους:
- Πρώτα η συναναστροφή, η προσέγγιση των δύο φύλων έγινε πιο εύκολη σήμερα και αυτή η ελευθερία στις σχέσεις δίνει όχι μόνο την ευκαιρία στα δύο φύλα να γνωρίσουν το ένα το άλλο καλύτερα, αλλά και να ././.καταλυθούν ορισμένα ταμπού που έκαναν άλλοτε υποκριτική, βασανιστική την ερωτική ζωή των νέων.
- Επειτα, τείνει να γενικευτεί η εκπαίδευση και η επαγγελματική απασχόληση των γυναικών, με αποτέλεσμα την πνευματική και οικονομική τους απελευθέρωση από την πατρική οικογένεια.
././..έτσι οι νέοι./..πηγαίνουν προς το γάμο με άλλες προθέσεις. Ούτε τυφλοί από την επιθυμία ούτε πιέζονται από την οικονομική στενοχώρια να μπαίνουν με εμπορικές συμφωνίες στο ζυγό του γάμου././..
- Βέβαια, όπως κάθε σημαντική αλλαγή, έτσι και αυτή γίνεται με μεγάλη αναταραχή στο κοινωνικό σώμα και με πολλά λάθη.Τώρα που έπεσαν τα δεσμά, η πρώτη αντίδραση των νέων είναι να πηγαίνουν πιό εύκολα και πιό γρήγορα από άλλοτε στο γάμο, αλλά και προς το διαζύγιο.../..
---
( Στο άρθρο του ο Ευάγγελος Παπανούτσος, χωρίζει τις έννοιες, Επιθυμία- Ερωτας - Γάμος...και εξηγεί...)
" Ο χωρισμός όμως αυτών των εννοιών δεν σημαίνει ότι είναι αδύνατον οι τρείς καταστάσεις να βρεθούν ενωμένες στη ζωή ενός προσώπου ( μέσα στο γάμο). Κάποτε συμβαίνει τούτο πραγματικά και τότε έχομε μιά θαυμαστή τελειότητα, μιά μοναδική στο είδος ευτυχία, αληθινή ευλογία για τον άνθρωπο.Το γεγονός όμως ότι την ένωση των τριών τη θεωρούμε τελειότητα, ευτυχία και ευλογία είναι απόδειξη ότι πρόκειται για εξαίρεση, και όχι - αλλίμονο- για κανόνα.
.././..Τη λύση, όταν τα προβλήματα έχουν πλέον δημιουργηθεί, θα τη βρεί ( εάν τη βρεί) ο καθένας μόνος του. Χρήσιμη ίσως θα είναι η ακόλουθη υπόμνηση:
- Δεν είναι όλοι ( άνδρες αλλά και γυναίκες) καμωμένοι για την πειθαρχία του γάμου. Αφού λοιπόν σήμερα η πίεση πάνω στους άγαμους έχει εκλείψει, η Αρετή και το Συμφέρον σου υπαγορεύουν να μπείς στο γάμο μόνο εάν είσαι ώριμος και αποφασισμένος να τηρήσεις τους όρους του../../..
Η πείρα έχει διδάξει ότι οι προϋποθέσεις για να ευδοκιμήσει ένας γάμος είναι:
α) Η ελεύθερη και σταθερή θέληση και των δύο συζύγων να ενώσουν τις δυνάμεις τους και τις ευθύνες τους για να αποκτήσουν κοινή στέγη, στοργή και απογόνους.
β) Η ειλικρινής διάθεσή τους να ζήσουν ως όντα ισότιμα που θα τα δένει η κατανόηση και η εμπιστοσύνη.
γ) Η άγρυπνη προθυμία για αμοιβαίες παραχωρήσεις, που τα όριά τους θα τα χαράζει όχι ο εγωισμός και η ματαιοδοξία, αλλά η ευγένεια και η καλοσύνη.
Ακολούθησε τα βήματα της πείρας.Το έπαθλο του γάμου είναι το "παιδί". Πριν το διεκδικήσεις, άφησε το δεσμό που ίδρυσες να δοκιμαστεί από το χρόνο και από τις αναπόφευκτες δυσχέρειες της ζωής. Γιατί άν ο δεσμός κοπεί, το παιδί θα είναι το πρώτο θύμα της κακοτυχίας και της ανοησίας των γονέων!!"
---
Αυτά έγραψε και δίδαξε ο παιδαγωγός, φιλόσοφος και άνθρωπος, Ευάγγελος Παπανούτσος
Κι άν σήμερα, πολλοί από εμάς, τα βλέπουμε αλλιώς, ας ξεκαθαρίσουμε πρώτα τη διαφορά ανάμεσα στη Σοφία και στην Πληροφορία κι αφού καταθέσουμε και την Εμπειρία μας...ας μιλήσουμε...Μέχρι τότε...
" Κατεβάστε απ΄το βήμα τους ρήτορες, γιατί περνούν οι πληγωμένοι στρατιώτες..."...λέει ο ποιητής!
---===----
Η ΑΛΗΘΕΙΑ-ΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ-ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ και ο άνθρωπος στη μέση!
" Το Σχετικό το Απόλυτο και στη μέση... η αναζήτηση της Αλήθειας !
- Ποιάς αλήθειας; Της δικής μου ή της δικής σου;
Να μία ερώτηση, που την έχουμε κάνει όλοι μας...(πιστεύω) κάποια στιγμή. Προσωπικά, έχω "σκοντάψει" πάνω της πολλές φορές μέχρι να μάθω, ότι η πολυπόθητη " αλήθεια μου" είχε να κάνει με το " τί αξίες ή μη περιείχε ο δικός μου κόσμος". Με το " τί πυροδοτούσε την αντίρρησή μου" κάθε φορά που συγκρουόμουν με την αντίθετη άποψη...! Ηταν το μικροσυμφέρον μου; Η ευθιξία μου ; Οι αδυναμίες μου; Τα όριά μου, που παραβιάζονταν; Τα πιστεύω μου ; Η στενοκεφαλιά μου; Η επιγνωσή μου; Οι γνώσεις μου; Ο εγωισμός μου;
Μέχρι να βγάλω άκρη, μελετούσα την ίδια τη ζωή μέσα από τα "παραθυράκια" της λεπτομέρειας, όπως..., το ύφος πίσω από τα λόγια, τα λόγια πίσω από τα γεγονότα κι ακόμα εκείνο το αθέατο υλικό πίσω από τις γραμμές ενός κειμένου ή και ολόκληρου βιβλίου.
Δεν ξέρω τί κατάφερα με αυτή την τακτική. Ενα όμως είναι σίγουρο: Κατέληξα να μου αρέσουν οι απλές ιστορίες ζωής!
Αντιγράφω, λοιπόν, από την ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ του Ευ .Παπανούτσου, ένα αληθινό περιστατικό:
"...Η σκηνή στο λεωφορείο...πρωινή ώρα...λιγοστοί επιβάτες. Κοντά στον εισπράκτορα, μία εύσωμη γυναίκα μιλάει δυνατά στον παρακαθήμενό της. Διηγείται πώς την προηγούμενη βραδιά την "έκλεψε" ένας οδηγός ταξί. Του έδωσε χαρτονόμισμα των 50 δραχμών και της επέστρεψε δύο κέρματα των 20 δρχ. για ρέστα. Σήμερα όμως το πρωί ανακάλυψε ότι μόνο το ένα ήταν γνήσιο.
Κι εδώ αρχίζει η συζήτηση με όλους τους διπλανούς στο λεωφορείο.
- Η ζημιά είναι μικρή, της λέει ο διπλανός της. Πάλι καλά που το ένα εικοσάρικο είναι γνήσιο. Θα μπορούσε να ήταν κι αυτό ψεύτικο.
-Είκοσι δραχμές ζημιά τη θεωρείτε ασήμαντη;
( εξάπτεται η γυναίκα)...
..Εμείς ζούμε στην επαρχία από ένα μικρό κατάστημα ψιλικών. Το κέρδος μας κάθε φορά είναι μερικές δεκάρες. Να χάσω έτσι 20 δραχμές, δεν το υποφέρω.
- Να πάτε στην Αστυνομία ( μπαίνει στη μέση τρίτος επιβάτης)...να πιάσουν τον κακοποιό. Είκοσι δραχμές είναι είκοσι δραχμές. Δεν τα βρίσκει κανείς στο δρόμο.
( Εδώ επεμβαίνει ο εισπράκτορας)
- Γιατί να πάρετε τον άνθρωπο στο λαιμό σας Κάποιος άλλος επιβάτης θα του έδωσε το ψεύτικο και δεν το πρόσεξε. Με την ίδια απροσεξία θα το έδωσε σ΄εσάς.
( Τέταρτος μπαίνει στη συζήτηση)
-Εγώ σου λέω ότι ο σωφέρ αργότερα κατάλαβε ότι το εικοσάδραχμο ήταν πλαστό. Τί να κάνει ο άνθρωπος ; Να χάσει το μεροκάματο;
( κάποιος άλλος επιβάτης εξοργίζεται)
- Τί κουβέντες είναι αυτές; Η απάτη είναι απάτη και η κλεψιά κλεψιά....αλλιώς θα διαλυθεί η κοινωνία...
Την ώρα εκείνη επεμβαίνει ένας σιωπηλός έως τότε κύριος.
- Μπορώ να ιδώ το κίβδηλο εικοσάδραχμο; ρωτάει την κυρία.
Εκείνη το βγάζει από την τσάντα της και του το δείχνει.
- Α, αγγλικό σελίνι είναι. Κάνει 4 δραχμές. Μικρή η ζημιά σας. Δώστε τόπο στη οργή, της λέει.
- ¨Οχι δεν είναι αγγλικό, διόρθωσε κάποιος άλλος επιβάτης, που σηκώθηκε από τη θέση του και πλησίασε για να μελετήσει το κέρμα. Είναι φράγκο μιας νοτιοαμερικάνικης πολιτείας. Εγώ μαζεύω ξένα νομίσματα. Αν μου το δίνετε, θα σας δώσω είκοσι δραχμές.
Η γυναίκα, καταχαρούμενη, συμφώνησε.Ο συλλέκτης έβαλε το νόμισμα στην τσέπη του.
- Είναι παλαιό και αρκετά σπάνιο, μου είπε καθώς διασταυρωθήκαμε στην έξοδο. Κάνει πολύ περισσότερα από είκοσι δραχμές...
Και καταλήγει ο δάσκαλος..." Από τις προηγούμενες κρίσεις κάθεμιά τους παρουσιάζει το γεγονός από μία ορισμένη θέση. Αρα είναι σχετική! Δεν είναι όμως αυθαίρετη, γιατί παραθέτει ένα μέρος μιας αλήθειας.../.../..Το "μέρος" μιας αλήθειας ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΤΥΠΩΝΕΤΑΙ και να γίνεται δεκτό ως ΜΕΡΟΣ../.../... τότε είναι αλήθεια. Οταν όμως αυτό το "μέρος" παρουσιάζεται ως "όλον" (ως το απόλυτα σωστό) γίνεται ΨΕΥΔΟΣ!!! "...
--------
Αυτά δίδασκε ο Δάσκαλος το 1961. Αυτά με απασχολούν σήμερα, το 2015...Εύχομαι να τα έχουν εμπεδώσει και να τα κάνουν τρόπο ζωής τα ...εγγόνια μου και τα ...δισέγγονά μου, για να χαρούν αυτή τη ζωή με όλες τους τις δυνάμεις και με όλες της τις ομορφιές.. Πραγματικά το εύχομαι και η ψυχή μου θα χαίρεται, από εκεί ψηλά, όταν τα λόγια σοφών δασκάλων θα έχουν καρποφορήσει, κάποια χρονική στιγμη, σ΄αυτή την όμορφη γωνιά της Γης !
Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΡΡΩΣΤΟΥ!!!!
Τον τελευταίο καιρό έχω πανικοβληθεί. Με βομβαρδίζουν ειδήσεις και πληροφορίες για επικείμενες καταστροφές, σε εθνικό,κοινωνικό και ατομικό επίπεδο. Ο εγκέφαλός μου προσπαθεί να συλλάβει κάποιο συγκεκριμένο σχήμα καταστροφής.
" Δηλαδή, λέω, θα έχουμε πόλεμο; Πείνα ; Δυστυχία; Τρέλλα; Αρρωστια; Θάνατο; " Προσπαθώντας να καταλάβω τί ακριβώς γίνεται στην κοινωνία μας, κοιτάζω γύρω μου και διαπιστώνω ότι ...ήδη υπαρχουν όλα τα παραπάνω. Δεν ξέρω πια πόσοι κοντινοί μου άνθρωποι μπαινοβγαίνουν στα νοσοκομεία και πόσοι ακόμα έχουν αποδημήσει...εις Κύριον! Οι τελευταίοι, τουλάχιστον, απαλλάχτηκαν από την ..." αινιγματική ασάφεια της ελληνικής ανασυγκρότησης ! " . Συνεχίζω να τους μετράω κι έχασα το λογαριασμό.
Για να τα βγάλω πέρα με τον " Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο " (- που με εξαιρετική "ασάφεια" διεξάγεται παγκοσμίως και τα σκάγια του "παίρνουν" όλους μας) αποφάσισα να συνεχίσω την "'επιμόρφωσή μου" μέσω των λέξεων. Και η λέξη που ακούγεται όλο και πιο συχνά πια είναι ..." άρρωστος! "...
Δεν ξέρω αν θα γίνει καλύτερη η ζωή μας με το να μελετήσουμε για λίγο την ψυχολογία του αρρώστου. Ομως...μια και οι άρρωστοι αυξάνονται γύρω μας, ας μοιραστούμε αυτά που μας εξηγεί ο δάσκαλος Παπανούτσος, επί του θέματος και...βλέπουμε !( Ισως να δούμε και τον εαυτό μας μέσα σ' αυτά !!!)
" ...Ο άρρωστος ( οποιοσδήποτε άρρωστος ανεξάρτητα από την ηλικία, φύλο, μόρφωση και κοινωνική θέση ) έχει τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα
1) Φοβάται, κι ας μη το λέει.
2) Είναι καχύποπτος απέναντι στο γιατρό ή σε όποιον του "κάνει" το γιατρό.
3) Δυσφορεί γιατί εξαιτίας του παθήματός του βρίσκεται σε εξάρτηση από τους άλλους, έστω κι αν επιζητεί τη βοήθειά τους.
Και τα τρία απορρέουν απο το αίσθημα ανασφάλειας που φέρνει η νόσος.
Πώς αντιδρά σ΄αυτές τις διαθέσεις ο άρρωστος;
- Απέναντι στο ΦΟΒΟ αντιδρά με την προσποίηση της παληκαριάς. Προσπαθεί να βεβαιώσει τους άλλους ( και τον ίδιο του τον εαυτό ότι δεν είναι δειλός.
- Στην ΚΑΧΥΠΟΨΙΑ αντιδρά συνήθως με μία υπερβολή εμπιστοσύνης που την εκφράζει επιδεικτικά : " Δεν αμφιβάλλω καθόλου...σας εμπιστεύομαι απόλυτα..."... Κι ενώ τα λέει αυτά κατασκοπεύει τα πάντα και τους πάντας για να ανακαλύψει ό,τι είναι βέβαιος ότι του κρύβουν.
- Την ΕΞΑΡΤΗΣΗ ( που είναι μία μορφή δουλείας) τηναποστρέφεται και θα κάνει τα πάντα για να τυραννάει όσους τον φροντίζουν ( έστω κι αν η φροντίδα τους του κάνει πιό εύκολη τη ζωή)...
Φαίνεται απίστευτο αλλά η αρρώστια δίνει την ευκαιρία να γνωρίζομε το χαρακτήρα των ανθρώπων και να αποκαλύπτομε πτυχές της προσωπικότητάς τους που δεν θα μπορούσαμε να υποψιαστούμε. Aς δούμε μερικόύς τύπους.
Πρώτος στη σειρά έρχεται
Ο Πανικόβλητος. Ειν' εκείνος που με το παραμικρό σύμπτωμα τα χάνει και έντρομος ...το βάζει στα πόδια αναζητώντας τους σοβαρότερους γιατρούς, τα καλύτερα νοσοκομεία, τα τελειότερα εργαστήρια, για να σωθεί! Πουθενά δεν σταματάει να πάρει αναπνοή. Δεν έχει υπομονή να πάρει τα αποτελέσματα της θεραπείας που έχει αρχίσει. Κάθε μέρα αισθάνεται "χειρότερα" και είναι βέβαιος οτι ... "το κακό μεγαλώνει".
Υποδιαίρεση της ίδιας κατηγορίας είναι ο άρρωστος που έχει τη φοβία ορισμένης νόσου. Μόνο μία αρρώστια φοβάται και είναι σίγουρος ότι "το κακό είναι μέσα του αλλά δεν έχει ακόμα εκδηλωθεί". Και τρέμει...καθημερινά τρέμει!
Ο άλλος πόλος, μέσα στο ίδιο ζευγάρι, είναι ο ΣΙΓΟΥΡΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΔΙΑΣΕΙΣΤΗ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ! Πιστεύει ότι δεν πρόκειται να πάθει τίποτε, δεν αισθάνεται ( ή κάνει πως δεν αισθάνεται) τα συμπτώματα της αρρώστιας και τα παραμερίζει. Δυστυχώς είναι αργά όταν τρέχει ή τον τρέχουν στο γιατρό.
Δεύτερο ζευγάρι αποτελούν ο ΑΜΑΘΗΣ και ο ΠΟΛΥΜΑΘΗΣ άρρωστος. Ο πρώτος δεν μπορεί να καταλάβει τη σοβαρότητα της κατάστασής του, πολύ λιγότερο τη μέθοδο τη θεραπευτικής του αγωγής και ο δεύτερος, ως πολύξερος, τα ξέρει όλα γιατί τα έχει διαβάσει σε διάφορα βιβλία και στέκεται απέναντι στο γιατρό...πάνοπλος ! Δίνει ακόμα και την ερμηνεία των συμπτωμάτων !!
Τρίτο ζευγάρι αποτελούν ο ΦΤΩΧΟΠΡΟΔΡΟΜΟΣ και ο ΜΑΤΑΙΟΔΟΞΟΣ.
Στην πρώτη περίπτωση, με την αρρώστια προκαλούμε το ενδιαφέρον, την έγνοια, τη συμπόνοια των οικείων...του κοινού, γενικότερα. Μας φέρνει στο κέντρο, κάνει τους άλλους να παραβλέπουν τα ελαττώματά μας και για τούτο όχι μόνο δεν προσπαθούμε να απαλλαγούμε από αυτήν, αλλά τη συντηρούμε για να μας συντηρεί...στο κέντρο του ενδιαφέροντος όλων !
Ο ματαιόδοξος ασθενής είναι εκείνος που...δεν δέχεται με τίποτε να έχει κάτι απλό και περαστικό. Αυτός έχει σίγουρα κάτι φοβερό και τρομερό! Αν του πεις ότι το πάθημά του είναι απλό, γίνεσαι εχθρός του. Διατυμπανίζει τα "σοβαρά" παθήματά του για να...υψωθεί στην εκτίμηση των άλλων, επειδή ξέρει, από διαίσθηση, ότι στα ανθρώπινα πράγματα επιβάλλεται το μέγεθος. Ακόμα και της νόσου!..."
( Απο την ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ του ΕΥ. ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΥ )
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ!
Αγαπητοι φιλοι,
τον τελευταιο καιρο -- ή και χρονια -- που η " Ηθικη" και η " Πολιτικη", ως λεξεις και εννοιες, εχουν απασχολησει ολους μας, ενιωσα την αναγκη να καταφυγω στα "φωτα" διδασκαλων και παιδαγωγων, οι οποιοι εχουν αφιερωσει την ζωη τους ολοκληρη σε εναν σκοπο: " Να συμβαλλουν στην αγωγη του λαου μας !"...Ειναι τοσοι πολλοι !!! Εχουν εμβαθυνει σε τοσες εννοιες !!! Μπορουμε να τους "συναντησουμε" σε καθε εποχη !!!
Κι επειδη ειμαι ενα απλος αναγνωστης - ποσο θα ηθελα να εχω υπαρξει μαθητης τους !!! - το μονο που μπορω να κανω, ειναι να μοιραστω μαζι σας καποιο αποσπασμα, απο καποιο εργο τους (η΄ διδασκαλια τους) και μαζι να σκεφτουμε...!!!
Επιλεγω εναν συγχρονο παιδαγωγο - φιλοσοφο, τον Ευαγγελο Παπανουτσο και μοιραζομαι μαζι σας αποσπάσματα απο το θεμα του..:." ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΙ ΑΡΕΤΗΣ".
( Απο το βιβλιο του : ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ )
====
" Η βαθειά αναταραχή που περνάει τούτο τον καιρό η χώρα μας και που είναι, σε τελευταία ανάλυση, κρίση ηθική ολόκληρου του κοινωνικού μας οργανισμού,ξαναφέρνει στο νου κάθε στοχαστικού ανθρώπου τις έννοιες της Πολιτικης (τέχνης) και του Πολιτικού (ανδρός) και τον παρακινεί να τις διερευνήσει../...../...η Πολιτικη ειναι πνευματικο λειτούργημα. Ανήκει επομένως στη σφαίρα της Ηθικης..../.../ προσωπείο του πολιτικού είναι ο διψασμένος για δύναμη και οικονομικά συμφέροντα../.../Αν όμως σήμερα η Πολιτική καπηλεύεται τις ιδέες και πρακτορεύει τα συμφέροντα, αυτό δεν σημαίνει ότι τέτοια ήταν ανέκαθεν ή ότι τέτοιο είναι το εσωτερικό νόημά της...!!!
Και παρακάτω συνεχίζει...
" Κατά βάθος
η έννοια της Πολιτικής και του Πολιτικού είναι ελληνικη.
Προσχεδιάζεται από τους έλληνες στοχαστές της Ιωνίας και της Μεγάλης Ελλάδας, συλλαμβάνεται καθαρά από τον Σωκράτη και διατυπώνεται με τρόπο απαράμιλλο από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη.."Το παρασκευαζειν όπως ως βέλτισται έσονται τών πολιτών αι ψυχαί..." και "...βούλεται γαρ τους πολίτας αγαθούς ποιείν...".../.../Στον Πλατωνικό μάλιστα "Γοργία" έχομε μιά θαυμάσια (γεμάτη δύναμη και χιούμορ) επίθεση του Σωκράτη κατά του Καλλικλή ( νέου πολιτικού) που έχει ήδη μπεί στην πολιτική με μεγάλες φιλοδοξίες και άλλη τόση ελαφρότητα.
Του λέει ο Σωκράτης: "Και τώρα, λαμπρέ μου άνθρωπε, μιά που εσύ άρχισες κιόλας να πολιτεύεσαι και μένα με προσκαλείς και με κατακρίνεις που δεν ανακατεύομαι στην πολιτική, κάθησε να το εξετάσομε μαζί. Για να δούμε: έκανε τάχα ο Καλλικλής ως τώρα κανένα πολίτη καλύτερο; Υπάρχει κανείς../.../...που ενώ πρωτήτερα ήτανε πονηρός, άδικος, ακόλαστος και άμυαλος, έγινε εξ' αιτίας του (πολιτικου) Καλλικλή καλός και αγαθός; Πές μου, Καλλικλή, αν τύχει και σου κάνει κανείς την εξέταση, τί θα αποκριθείς;Ποιός άνθρωπος θα πεις οτι εγινε καλύτερος με τη δική σου συναναστροφη.../.../υπάρχει κανένα τέτοιο εργο δικό σου από τον καιρό που ιδιώτευες, πριν επιχειρήσεις να γίνεις πολιτικός ;
--Επαίρεσαι για τη νίκη σου, Σωκράτη .(λέει ο Καλλικλής).
--Οχι ( συνεχίζει ο Σωκράτης). Δεν σε ερωτώ για να δείξω ότι σε νίκησα, αλλά γιατί πραγματικά θέλω να μάθω : κατά ποιόν τρόπο νομίζεις, ότι πρέπει να ασκείται η πολιτική στον τόπο μας. Τώρα που μπήκες στην πολιτική θα φροντίζεις πώς θα γίνομε εμείς οι πολίτες όσο το δυνατόν καλύτεροι..... ή για τίποτ' άλλο ; ..."
Και κλείνει το αρθρο του ο παιδαγωγος Παπανούτσος, με τα εξής...
"...Μέσα στον εμπαιγμό και στην καταισχύνη αυτών των δεινών για το έθνος μας ημερών αισθάνεται κανείς την ανάγκη να θέσει στους πολιτικούς μας το ερώτημα :
Έτσι όπως πολιτεύεστε, γίνεστε πραγματικά παιδευταί του λαού, διδάσκαλοι αρετής ; Με το παράδειγμά σας τί περιμένετε τάχα; Να γίνουν καλύτεροι ή χειρότεροι οι πολίτες αυτού του τόπου ; Τί τους έχετε διδάξει,οχι με όσα λέτε αλλά με όσα πράττετε;
- Την υπερηφάνεια
του ελεύθερου δημοκρατικού πολίτη ;
- Την ευλάβεια
προς τις ηθικες αρχες ;
- Την αφιλοκέρδεια και τη σωφροσύνη ;
Τη νυχτερινη ώρα που μόνοι με τον εαυτό σας θα κάνετε τον απολογισμό του " έργου της ημέρας", αν τύχει και ακουστει μέσα σας η φωνή του αιωνόβιου και αδιάκοπα ενοχλητικού "Σωκράτη" :
--Ποιός πολίτης αυτής της χώρας, ή ξένος, έγινε καλύτερος απ' ό,τι ήταν πριν με το δικό σου παράδειγμα ;
Τί θα απαντήσετε ; Μήπως ότι...........
" η Πολιτική δεν έχει καμιά σχέση με την Ηθική ; ".
( Γράφτηκε και δημοσιεύτηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1965 )............
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! 
( " Με τη δυναμη της βουλησης ο ανθρωπος αλλαζει τον εαυτο του.
Με τη δυναμη της αγαπης ο ανθρωπος αλλαζει τους αλλους.
Με τη δυναμη της σκεψης ο ανθρωπος αλλαζει τον κοσμο " ...)
ΚΟΜΦΟΥΚΙΟΣ
=============================================
Ο ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΚΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΟΥ "ΣΗΜΕΡΑ"!
Αγαπητοι φιλοι,
εγω, ως απροστατευτος πολιτης αυτης της χωρας, παρακολουθωντας τα πολιτικα δρωμενα, ενιωσα την αναγκη να καταφυγω - ακομα μια φορα- στους κολπους της Ιστοριας. Ισως γιατι, εκει μεσα, βρισκω τα εργαλεια που εχει αναγκη ο εγκεφαλος μου για να μην αποκοιμηθει και , "θολωμενος" απο την ελλειψη ανοιχτου ορίζοντα, με οδηγησει στην καταστροφικη παραιτηση.
Το ειδος της παραιτησης, που φοβαμαι περισσοτερο, ειναι το να ΞΕΧΑΣΩ ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ! Αν εγω, ο φοβισμενος πολιτης, ξεχασω να χρησιμοποιω το μυαλο μου, θα καταντησω ενα ανθρωπακι, που θα το αρπαξουν οι καθε ειδους εκμεταλευτες και θα το πανε οπου τους βολευει, για να παει καλα η δικη τους ζωη !
Για να μη γινω φερεφωνο, αποφασισα ν' ανοιγω βιβλια !
Για να μη ζησω την ζωη που μου επιβαλλουν, οσοι κοπτονται για το...συμφερον τους, αποφασισα να μελετησω τις εννοιες! Ετσι, για να ξερω τί μου γινεται, να μην μπερδευω τα πραγματα και να καταδεχομαι να μου τα ...εξηγουν κατα πώς τους συμφερει...Ολοι οσοι το κανουν
" επιμελως".
Καταφευγοντας, λοιπον,στην αγαπημενη μου Πηγη, την Ιστορια, θα μελετησω για λιγο ενα αποσπασμα απο το βιβλιο, < Εκλεκτα μερη απο τον Θουκυδιδη>, του Α. Γεωργοπαπαδακου ( Βραβειο Ακαδημιας Αθηνων ).Και αρχιζω απο την εισαγωγη του βιβλιου. (.Εκδοση, 1974 )
( Τηρειται η ορθογραφια του βιβλιου)
-------...---------
" Ο Θουκυδιδης πιστευει οτι ο σκοπος τη Ιστοριας ειναι να προσφερη πολιτικη πειρα. Τα πολιτικα ειναι ενας κοσμος που κυβερνιεται απο τους δικους του νομους που γινονται κατανοητοι μοναχα με την σπουδη των ιστορικων γεγονοτων, οχι ομως μεμονωμενων αλλα ως μερών ενος αδιακοπου " γιγνεσθαι "/.../..η αποψη του οτι η συγκρουση (του Πελλοπονησιακου πολεμου ) ηταν αποτελεσμα αντιθεσεων που προϋπηρχαν και που καποτε οπωσδηποτε θα οδηγουσαν σ' αυτην,τον βοηθα να ανεβή πανω απο τα προσωπικα και κομματικα παθη και να βλεπει τα γεγονοτα σαν τα μερη αυτου του αδιακοπου και αφευκτου "γιγνεσθαι"...."
Και σκεφτομαι τωρα εγω και απορω..." Κοιτα να δεις !!! Δεν την παραποιησε !!!... Την Ιστορια, εννοω !
Και συνεχιζω με
αποσπασμα απο το βιβλιο3.- "ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ ΙΣΤΟΡΙΩΝ "
( Πελλοπονησιακος πολεμος )
"...Ακομη και τη συνηθισμενη σημασια που ειχαν οι λεξεις για τις πραξεις την αλλαξαν κατα πώς τους αρεσε. Ετσι η ασυλλογιστη αποκοτια θεωρηθηκε παλληκαρια...απο αγαπη στους κομματικους συντροφους, η προνοητικη επιφυλακτικοτητα(θεωρηθηκε) δειλια κατω απο ωραια προσχηματα, η σωφροσυνη προφαση της ανανδριας κι η συνεση σε καθετί αδρανεια για καθετί.Η μανιασμενη παραφοραλογαριαστηκε ανδρικη αρετη.../.../ Ακομη και οι συγγενεις εγιναν πιό ξενοι απο τους κομματικους συντροφους.../.../...γιατι τα κομματα δεν εγιναν για να επιδιωξουν ωφελεια των μελων τους συμφωνα με τους νομους που ισχυαν, αλλα για να ικανοποιησουν την πλεονεξια τους αντιθετα με τους ορισμους τους.../../...
Αιτια για ολα αυτα ειναι η ΦΙΛΑΡΧΙΑ απο ΠΛΕΟΝΕΞΙΑ και ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ και η παθιασμενη προθυμια καθεμιας μεριδας, οταν αρχιζαν οι διαμαχες, να υπερισχυσει.../.../...Γιατι οσοι.../../..γινονταν αρχηγοι των δυο πολιτικων μεριδων προβαλλοντας ωραια συνθηματα,οπως απ' τη μια την ισοτητα ολων των πολιτων μπροστα στο νομο, απ' την αλλη τη συνετη κυβερνηση των άριστων , με τα λογια υπηρετουσαν το συμφερον της πολιτειας, ενω στην πραγματικοτητα ωφελουνταν.....
αυτοι προσωπικα.../.../...ετσι καμμια απο τις δυο μεριδες δεν νοιαζοταν για την τηρηση των κανονων της ευσεβειας.../../..ακουαν τους μεγαλυτερους επαινους οσοι, κατω απο ωραια λογια, τυχαινε να σκεπασουν μισητες πραξεις.
Και....
Οι πολιτες./../εξοντωνονταν...."...!!!!!
Εδω σταματαω για να ...σκεφτω ....Μιλαει για το Σημερα ; Ευχαριστω που μου δωσατε την ευκαιρια να μοιραστω μαζι σας τις σκεψεις μου και τις ...μελετες μου. Οσοι περισσοτεροι τοσο το καλυτερο !!!!
