Η διαίσθηση, σύμφωνα με τον ψυχολόγο του Ινστιτούτου Max Planck Gerd Gigerenzer, συνίσταται λιγότερο στο να «ξέρεις» αυτόματα τη σωστή απάντηση και περισσότερο στο να κατανοείς ενστικτωδώς ποια πληροφορία είναι ασήμαντη και μπορείς να την αγνοήσεις.
Οι πιο έξυπνοι άνθρωποι ακούνε και εμπιστεύονται το ένστικτό τους, ακόμα και αν κάποιες φορές αυτό πάει κόντρα στη λογική.
Ο Gigerenzer, συγγραφέας του βιβλίου Gut Feelings: The Intelligence of the Unconscious, δηλώνει πως ο ίδιος χρησιμοποιεί εξίσου τη διαίσθηση και τη λογική.
«Στην επιστημονική μου έρευνα ακολουθώ συχνά το ένστικτό μου. Δεν μπορώ πάντα να εξηγήσω γιατί μια συγκεκριμένη οδός ή μέθοδος είναι η σωστή, αλλά το εμπιστεύομαι και προχωρώ. Ταυτόχρονα, έχω την ικανότητα να ελέγχω αυτή τη διαίσθηση και να βρίσκω κάθε φορά τι σημαίνει και από πού προέρχεται. Στη δε προσωπική μου ζωή, βασίζομαι μόνο στο ένστικτο. Για παράδειγμα, όταν πρωτοσυνάντησα τη σύζυγό μου δεν έκανα κανέναν υπολογισμό. Το ίδιο και εκείνη».
Πρόσφατα μια από τις αναγνώστριες του Kasanoff του έκανε μια ερώτηση που τον ξάφνιασε. Η ερώτηση ήταν, «Τι συμβαίνει με τη διαίσθηση; Αν και ποτέ δεν θεωρήθηκε μορφή ευφυΐας, δεν νομίζεις ότι κάποιος με ισχυρή διαίσθηση είναι και περισσότερο ευφυής;».
Το ένστικτό του έλεγε πως ναι, ειδικά όταν μιλάμε για ανθρώπους που είναι ανήσυχα πνεύματα, που επιδιώκουν συνεχώς να μαθαίνουν νέα πράγματα και που είναι έτοιμοι να αναθεωρήσουν τις βεβαιότητές τους.
Ο σχεδιαστής Theo Humphries, υποστηρίζει πως το διαισθητικό design είναι αυτό που «το καταλαβαίνεις χωρίς να χρειαστείς τις οδηγίες χρήσης».
Με άλλα λόγια, αν κάθεσαι όλη μέρα σε μια καρέκλα και απλώς εμπιστεύεσαι την διαίσθησή σου, δεν χρησιμοποιείς και πολλή από την ευφυΐα σου. Όταν, όμως, ερευνάς σε βάθος ένα θέμα και μελετάς τις αμέτρητες δυνατότητες και επιλογές, χρησιμοποιείς την ευφυΐα σου για να διαχωρίσεις -με βάση τη διαίσθησή σου- τι είναι σημαντικό και τι όχι, γράφει ο Kasanoff.
Για τον αρθρογράφο του Forbes, η διαίσθηση είναι, κατά κάποιο τρόπο, η ικανότητά μας να κατανοούμε τη συλλογική νοημοσύνη. Για παράδειγμα, οι περισσότερες ιστοσελίδες είναι οργανωμένες κατά διαισθητικό τρόπο. Είναι, δηλαδή, οργανωμένες έτσι ώστε όλοι να τις καταλαβαίνουν και να βρίσκουν αυτό που τους αφορά.
Αυτή η προσέγγιση είναι αποτέλεσμα εξέλιξης, έπειτα από πολλά χρόνια όπου η πληροφορία ήταν χαοτική. Η συλλογική νοημοσύνη έχει ξεχωρίσει ποια στοιχεία μας είναι χρήσιμα και ποια όχι.
Ο σχεδιαστής Theo Humphries, λέκτορας στο Cardiff School of Art & Design, υποστηρίζει πως το διαισθητικό design είναι αυτό που «το καταλαβαίνεις χωρίς να χρειαστείς τις οδηγίες χρήσης». Αυτό σημαίνει ότι ένα αντικείμενο γίνεται αμέσως κατανοητό στους περισσότερους ανθρώπους επειδή αυτοί έχουν μια κοινή αντίληψη για το πώς λειτουργεί ο κόσμος.
Θα έλεγε κανείς, συνεχίζει ο Kasanoff, «ότι εγώ πιστεύω στη δύναμη της πειθαρχημένης διαίσθησης. Κάνε την έρευνά σου, χρησιμοποίησε το μυαλό σου, δώσε μου λογικά επιχειρήματα και εγώ τότε θα εμπιστευθώ και θα σεβαστώ τη διαίσθησή σου. Αν, όμως, είσαι αραχτός στην αιώρα σου και μου ζητάς απλώς να σε εμπιστευθώ, θα φύγω άρον-άρον χωρίς καν να σε αποχαιρετήσω. Από την προσωπική μου εμπειρία έχω καταλάβει ένα πράγμα: όσο περισσότερη έρευνα κάνω, τόσο καλύτερα λειτουργεί η διαίσθησή μου».
«Το διαισθητικό μυαλό είναι ένα ιερό δώρο και το αναλυτικό, ορθολογικό μυαλό είναι ένας πιστός υπηρέτης. Δημιουργήσαμε μια κοινωνία που τιμά τον υπηρέτη, αλλά έχει ξεχάσει το δώρο», Albert Einstein.
Ο Albert Einstein το είπε κάπως έτσι: «Το διαισθητικό μυαλό είναι ένα ιερό δώρο και το αναλυτικό, ορθολογικό μυαλό είναι ένας πιστός υπηρέτης. Δημιουργήσαμε μια κοινωνία που τιμά τον υπηρέτη, αλλά έχει ξεχάσει το δώρο».
Μερικές φορές, μια εντολή στη δουλειά μας, μια συζήτηση που οδηγεί σε συλλογικές αποφάσεις ή η επιθυμία μας να φτάσουμε σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, μπορεί να κάνει το ορθολογικό μας μυαλό να πάρει τη λάθος κατεύθυνση.
Σε τέτοιες στιγμές, η διαίσθηση έχει τη δύναμη να μας σώσει. Το «κακό προαίσθημα» που έχουμε είναι ο τρόπος που επιστρατεύει η διαίσθησή μας για να μας πει πως όσο και να προσπαθήσουμε να πείσουμε τον εαυτό μας ότι κάνουμε το σωστό, στην πραγματικότητα πάμε να κάνουμε το λάθος.
Οι έξυπνοι άνθρωποι αφουγκράζονται αυτά τα συναισθήματα, καταλήγει ο Kasanoff. Και οι εξυπνότεροι απ’ όλους -εκείνοι που κάνουν τα μεγαλύτερα διανοητικά άλματα- μπορούν να τιθασεύσουν τη δύναμη της διαίσθησης και να τη χρησιμοποιήσουν προς όφελός τους.
