ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή ……………………………………………………………………………….. 3
Ορισµός της ευθανασίας.................................................................................................... 4
Η ευθανασία ως ηθικό ζήτηµα …………….………….………………………..……….. 5
Τα είδη της ευθανασίας..................................................................................................... 6
Εκούσια ευθανασία ……………………………………….…………………………….. 6
Μη εκούσια ευθανασία ……………………………………………….……………........ 9
Ακούσια ευθανασία......…………………………………………….…………...……… 10
Ενεργητική και παθητική ευθανασία ………………………………………..………….. 13
Η νοµική και ιατρική επιστήµη για την ευθανασία ……………………….….…............ 23
Η θέση της εκκλησίας ………………………………………………………..….……… 25
Η ευθανασία, η ζωή και ο θάνατος στην αρχαία Ελλάδα...................……..…...……….. 28
Ο άνθρωπος ως άτοµο και ο άνθρωπος ως πρόσωπο ………………….…….….……… 34
-Υποενότητα: Η ηθική φιλοσοφία του Levinas …………….…………. 37
Ιστορική αναδροµή …………………………………………………………..…..……... 53
Περί του ζητήµατος της νοµιµοποίησης της ευθανασίας …………….........….………... 58
Συµπεράσµατα ………………………………………………………………...………... 67
Προσωπική θέση επί του ζητήµατος της ευθανασίας …………………………………... 68
Βιβλιογραφία .................................................................................................................... 70
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το θέµα της παρούσας εργασίας, είναι η ευθανασία.
Και ενώ η ευθανασία στην
αρχαιότητα σήµαινε έναν καλό και αξιοπρεπή θάνατο, σήµερα ως ευθανασία
θεωρούµε την διαδικασία της επίσπευσης, από τους θεράποντες ιατρούς, του θανάτου
ενός ανιάτως ασθενούς προς αποφυγή της παράτασης του πόνου και της ψυχικής του
οδύνης.
Στην αρχή της εργασίας, δείχθηκε ότι η ευθανασία, ως έχουσα σχέση µε τον
θάνατο, είναι ένα ηθικό ζήτηµα, του οποίου ο τρόπος προσέγγισης διαφοροποιείται
αναλόγως του είδους της ευθανασίας.
Ως βασικά είδη της ευθανασίας ελήφθησαν η
εκούσια, η µη εκούσια και η ακούσια ευθανασία, βάσει της βουλητικής συµµετοχής
του πάσχοντος, αλλά και η παθητική και η ενεργητική ευθανασία βάσει του τρόπου
διεξαγωγής της διαδικασίας.
Ως παθητική εκλαµβάνεται η µη εφαρµογή ή η παύση
της θεραπείας που κρατά στη ζωή τον ασθενή, και ως ενεργητική εκλαµβάνεται η
χορήγηση της θανατηφόρας ένεσης.
Κατόπιν, εκτιµήθηκε η συµµετοχή των
επιστηµών της Ιατρικής και της Νοµικής στην αντιµετώπιση του ζητήµατος της
ευθανασίας.
Ο ιατρικός κλάδος εφαρµόζει την παθητική αλλά αποφεύγει την
ενεργητική ευθανασία και η δικαστική εξουσία, παρ’ότι η ενεργητική ευθανασία
είναι παράνοµη, συνήθως αθωώνει τα µεµονωµένα περιστατικά, θέσεις οι οποίες
αµφότερες δεν δείχνουν σαφείς.
Επίσης, στην εργασία επισηµαίνονται και
σχολιάζονται οι βασικές θέσεις της χριστιανικής θρησκείας (αφού αυτή είναι και η
θρηκεία που επικρατεί σε όλες τις χώρες του δυτικού κόσµου) επί του ζητήµατος της
ευθανασίας, και κατόπιν παρουσιάζεται η στάση που γενικώς υιοθετήθηκε στην
αρχαία Ελλάδα απέναντι στην ευθανασία, αλλά και εν γένει απέναντι στον θάνατο.
Ως βασικό στοιχείο που επηρεάζει την στάση µας απέναντι στην ευθανασία,
αναλύθηκε ο τρόπος µε τον οποίο είναι δυνατό να θεωρείται ο άνθρωπος: ως άτοµο ή
ως πρόσωπο.
Κατά την πρώτη θεώρηση (-ο άνθρωπος εκλαµβανόµενος ως άτοµο), η
εκούσια ευθανασία αποτελεί ένα από τα βασικά δικαιώµατα του ανθρώπου, οπότε
είναι καθ’ όλα αποδεκτή.
Κατά τη δεύτερη θεώρηση (-ο άνθρωπος εκλαµβανόµενος
ως πρόσωπο ενώπιον του Θεού), ο χρόνος και ο τρόπος του θανάτου, πρέπει να
καθορίζεται αποκλειστικά από τον Θεό, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ανθρώπινη
4
παρέµβαση αποτελεί βαρύτατο αµάρτηµα σύµφωνα µε τη θρησκεία.
Ιδιαίτερη
ενότητα αφιερώθηκε στην ηθική φιλοσοφία του Levinas η οποία αντιτίθεται στον
ατοµικισµό, και που στην οποία ο άνθρωπος εκλαµβάνεται ως πρόσωπο ενώπιον των
συνανθρώπων ή ενώπιον των ‘Άλλων’ -όπως χαρακτηριστικά τους αποκαλεί.
Στην εν
λόγω ενότητα, έγινε µια προσπάθεια σχολιασµού της θεωρίας αυτής, ιδίως σχετικά µε
τις θέσεις του Levinas πάνω στην αυτοκτονία και πάνω στην σχέση του υποκειµένου
µε το ‘Άλλο’.
Κατόπιν, έγινε µια ιστορική αναδροµή σχετικά µε τις κατά καιρούς
µορφές που έλαβε το πρόβληµα της ευθανασίας στην συνείδηση των ανθρώπινων
κοινωνιών, από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους έως και τη σύγχρονη εποχή.
Τέλος, επειδή η ευθανασία εκτός από ηθικό είναι σαφώς και κοινωνικό ζήτηµα,
συγκεντρώθηκαν και σχολιάστηκαν τα σηµαντικότερα επιχειρήµατα υπέρ ή κατά της
νοµιµοποίησης της ευθανασίας, εστιάζοντας στην κοινωνική αυτή διάστασή της.
Η
εργασία ολοκληρώνεται µε την παράθεση µίας προσωπικής θέσης επί του
ζητήµατος της νοµιµοποίησης της ευθανασίας.
